00:00Sevgili izleyiciler Cumhuriyet TV ekranlarından herkese merhaba.
00:18Malum yaz ayı geldi okullar tatil oldu.
00:21Çocuklar da bol bol telefon ve tabletlerin ekranlarına maruz kalıyorlar.
00:25Peki bu ekranlar çocuklarımızın gözlerini nasıl etkiliyor bunu konuşacağız.
00:30Göz hastalıkları uzmanı doçent doktor Volkan Hürmeniç konuğumuz bizler için anlatacak.
00:36Efendim hoş geldiniz.
00:38Selamlar nasılsınız?
00:40Sağ olun sizleri sormalı.
00:42Çok teşekkür ederim sağ olun.
00:44Şimdi malum sayın hocam dediğim gibi yaz ayı geldi.
00:49Çocuklar çok fazla tablet telefon ya da bilgisayar ekranına bakıyor olacaklar.
00:54Peki bu ekranlar küçük çocukların göz sağlığını nasıl etkiliyor?
01:02Bu konu aslında son Covid başladıktan sonra Dünya Sağlık Örgütü tarafından özel bir uyarıyla göz önüne konuldu.
01:12Malum 2000'lerin ikinci yarısından ise 2005'ten sonra bu özellikle iPhone veya cep telefonları ve bu tarz tabletler belli bir seviyeye gelince
01:23çocuklar neredeyse 2 yaşında aileler sırf çocuklarını kontrol etmek için ellerine bu telefonları, tabletleri verip
01:33işte bu çocukların videoları, YouTube'li kanallardan videoları izleyip sessiz oturması ailelerin de hoşuna gitti.
01:39Böyle bir uygulamaya başlanıldı.
01:41Yalnız genel olarak bizim bildiğimiz bir şey var göz sağlığıyla ilgili olarak.
01:46Bir insan ne kadar erken yakını odaklanmaya başlarsa gözünün bozulma ihtimali de o kadar fazla artıyor.
01:52Ve bu Covid döneminde iyice bütün dünyada herkes karantinaya girince
01:58o dönem insanların neredeyse önümüzdeki yılları yani öyle bir miyopi oranında artış olmaya başladı ki
02:06neredeyse toplumun yarısından fazlasının 2050 yılında miyop olması bekleniyor.
02:12Şimdi bu oran bunun yarısıydı daha önce.
02:15İnsanlar şey gibi düşünebilirler ya ne olacak çocuğun gözü bozulsa ve gözlük takar bir şey olmaz gibi düşünmesinler.
02:22Ve her gözü miyop olan 10 çocuğun bir tanesinde yüksek miyopi dediğimiz 6 numaradan 7 numaradan yüksek numaralar gelişir.
02:29Bu artık bir sağlık sorunu olmaya başlar.
02:32Bu tarz gözlerle ciddi görme kaybı olan hastalıklar gözüküyor.
02:36Ailenin bu konuda bilinçli olması gerekiyor.
02:38Çocuklarını mümkün olduğunca ev içerisindeki bilgisayar ve tabletlerden ziyade dışarıda oyun oynamayı teşvik etmesi lazım.
02:46Bu sadece bir temenni değil.
02:47Bununla ilgili bir sürü çalışma da var.
02:49Sokakta oyun oynayan, sporla daha çok ilgilenen gençlerin göz numaralarının daha az olduğu veya daha az bozulduğu kesin olarak biliniyor.
03:00Peki hocam bir hekim olarak özellikle ekran sürelerinin artmasıyla en sık karşılaştığınız göz rahatsızlıkları neler oluyor size gelen hastalarda?
03:10Aslında bizim için toplum sağlığını ilgilendiren kısmı çocukluk çağında gözlerinin daha erken bozulmasına başlamaktır.
03:19Mesela bir çocuk 3-4 yaşından küçükse asla eline bu telefonları vermemek gerekir.
03:25Bu yaştan sonra da günde en fazla 1 saat okul çağına geldiğinde ki veya 3 saat kullanmaları gerekir.
03:31Büyük ekranlar yani televizyondan izlemek, elindeki tabletleri izlemekten çok daha sağlıklı.
03:37Yani bizim temel karşılaştığım şey bu göz numarasının artma oranını yavaşlatmaktır.
03:42Bütün amacımız odur.
03:43Yoksa ilişkinlerde gördüğümüz bilgisayarın karşısında gözde yorgunluk istedik gibi şeyler çocukluk yaş grubunda çocuklar o şekilde önümüze gelmezler.
03:53Onlar daha çok okul dönemi işte tahtayı ben göremiyorum şikayetiyle gelirler.
03:57Ama biz geriye dönüp baktığında ailelerin bu tabletleri daha erkenden vermesinin bir önemli faktör olduğunu artık kesin olarak biliyoruz.
04:04Ve bu konuda bir farkındalık yaratmaya çalışıyoruz.
04:06Hocam şeyi kaçırdım çok özür diliyorum.
04:09Şimdi günlük ekran süresi bir çocuğun ne kadar olmalı?
04:153-4 yaşından küçük çocuklara hiç verilmemeli.
04:183-4 yaşından küçük çocuklara hiç verilmemeli.
04:20Evet 3-4 yaşından çocuklara hiç verilmemeli.
04:22Yani çocuk sussun diye video seyretsin diye eninde kesinlikle 2 yaşındaki bir çocuğun elinde telefon kesinlikle verilmemeli.
04:293-4 yaşından sonra 1-2 saat en fazla.
04:32Okul dönemi geldiği zaman da 3-4 saate çıkartılabiliyor.
04:35Yalnız burada şöyle detaylar da var.
04:39Mesela yakında 15-20 santimden bakmaktansa daha uzakta birkaç metre ilerideki bir televizyon ekranına bakmak daha sağlıklı olarak gözüküyor.
04:48Ya da loş ışıkta okumak daha zararlı olarak gözüküyor.
04:52Daha çok gözü yoruyor bunu biliyoruz.
04:54Ve çocukların da belli aralar molalar vermesi lazım.
04:57Yani her 1 saat bilgisayar karşısında zaman geçirdikten sonra 10-15 dakika mutlaka bir ara verdirmek lazım.
05:04Bu tarz temel prensikler var ama özellikle en küçük daha 2 yaşında çocukların faniyle kesinlikle hiçbir şekilde vermemek lazım.
05:11Hocam bir de şimdi bu mavi ışık denilen bir şey var.
05:15Mavi ışığın daha da zararlı olduğu söyleniyor.
05:18Ben de eminim izleyicilerimizle birçok mavi ışığı duyduk ama tam olarak ne olduğunu bilemiyoruz bazen.
05:24Mavi ışığı biraz açmanızı isteyeceğim sizden.
05:27Zararları nelerdir?
05:28Gerçekten bahsedildiği kadar böyle korkmamız gereken bir şey mi?
05:33Bunun...
05:34Kesinlikle öyle bir şey yoktur.
05:36İnsan yoksa insan vücudu doğal olarak belli bir ringe karşı defekte olarak çıkmamıştır.
05:43Bazı bilgisayar karşısında kullanılması için bazı gözlüklerin böyle teşviki çok yapıldı son yıllarda ama son dönem yapılan çalışmalar bu tarz gözlüklerin herhangi bir zararı olmadığını ama faydalarının da olmadığını ortaya koyuyor.
05:58O yüzden bu tarz mavi ışık filtreli gözlük camlarını kullanmak için böyle ıslaca olmanın hiçbir anlamı yok.
06:05Bunlar şey...
06:06Kanıta dayalı tıp olarak bakarsak bir etkileri gözükmüyor bu tarz camların.
06:11Yani insanların mavi ışık zararlı gibi bir konu diye düşünmeliğine gerekir.
06:15Böyle bir olay yok yani.
06:17Peki.
06:18Şimdi bir de işte gözü bozulan çocuklar ben de onlardan biriydim.
06:22İşte çok ufak yaşta ailem beni bir göz hekimine götürdüler.
06:26Gözlük verildi. İlk zamanlar zorlandım gözlükte.
06:29Yaşım biraz daha büyüdükten sonra da gözlüğün bana pek yakışmadığını düşündüm.
06:34Kendi kendime ve lens takmaya başladım.
06:37Şimdi burada da aslında çoğu zaman fikir ayrılığına düşüyoruz.
06:40İşte lens kullanımı çok zararlı.
06:42Mümkün olduğunca gözlükten devam etmeniz diyenler de var.
06:46Hayır lensin bir zararı yok.
06:47Dikkat etseniz yeter diyenler de var.
06:49Peki küçük yaştaki çocuklarda lens kullanımı özellikle bu ekrana bakma yüzünden gözü bozulan çocuklarda.
06:56Burada nelere dikkat etmemiz gerekiyor?
06:58Lens takmak zararlı mıdır?
07:01Şimdi bu konuda da birkaç değişme oldu.
07:03Bunu başka bir kişiden bahsederek anlatacağım.
07:07Artık çocuklara gözleri bozulduğu zaman ve göz numaraları artıyorsa standart gözlük camları vermemeye başladık.
07:14Yeni tip gözlük camları geliştirildi.
07:16Bu camlar çocuklar yakına bakarken sanki gözlük takmıyormuş şu simüle ederek uzak yakın bir arada gözlükler gibi ama çok daha farklı bir optik sistem var.