Yüzyıllara meydan okuyan görkemli yapılar… Osmanlı sarayları, sadece birer mimari şaheser değil, aynı zamanda birer tarih tanığı. https://haberglobal.com.tr/kultur-sanat/yuzyillara-meydan-okuyan-saraylar-460193
00:01Tarihleriyle, ihtişamlarıyla İstanbul'un simge yapıları, Osmanlı'nın İstanbul Sarayları.
00:12MÜZİK
00:13Osmanlı'nın kalbi Topkapı Sarayı'ndan tutunma, Osmanlı'nın son ingisi Yıldız Sarayı'na kadar uzanan bir yolculuk.
00:23MÜZİK
00:25Etkileyici mimarisiyle, tarihi dokusuyla eşsiz bir yapı.
00:33Osmanlı'dan günümüze kadar uzanan bir miras, Topkapı Sarayı.
00:38MÜZİK
00:38Topkapı Sarayı, İstanbul'un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından 1460 ile 1478 yılları arasında inşa edildi.
00:49Saraya uzun yıllar, Beyazıt'taki eski saraydan dolayı Sarayı Cedidi Amire denildi.
00:55Ardından Toplu Kapı denilen köşkün isminden dolayı Topkapısı Sarayı adını aldı.
01:00Topkapı Sarayı, Fatih Sultan Mehmet sonrası diğer padişahların yaptığı eklemelerle birlikte günümüzdeki haline kavuştu.
01:08İki kıtanın birleştiği yerde eşsiz bir Osmanlı mirası olan Topkapı Sarayı, 3 kıtayı 4 asır boyunca yönetmiş Osmanlı padişahlarının evi oldu.
01:18Aynı zamanda devletin yaklaşık 400 yıl yönetim merkeziydi.
01:22İstanbul'un tarihi Yarımadası'nda Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Haliç arasında yer alan Topkapı Sarayı, 700 bin metrekarelik bir alanı kapsıyor.
01:32Topkapı Sarayı, 1924 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk müzesi olarak halka açıldı.
01:40Şimdilerde ise zengin koleksiyonları ve mimarisiyle dünyanın en büyük müze saraylarından biri olarak anılıyor.
01:52Topkapı Sarayı, 4 bölümden oluşuyor.
01:54Hizmet ve koruma alanı, idari merkez, eğitim alanı ve padişahların özel yaşam alanı yani harem.
02:01Topkapı Sarayı'nda en çok ziyaretçi alan yerlerden biri ise şu an gizlerin de bulunduğu harem bölümü.
02:08Üzerinden 100 yıllar geçse de hala gizemini koruyor.
02:12Osmanlı döneminden izler taşıyan Topkapı Sarayı her gün dünyanın farklı yerlerinden binlerce ziyaretçiyi ağırlıyor.
02:19Bugün Milli Saraylar Başkanlığı, yurt içinden ve dışından 8,5 milyon ziyaretçiyi toplamda ağırlayan
02:26ve 300 binden fazla taşınabilir tarihi eseri bünyesinde bütünleştirmiş olan bir tarihi ve kültürel miras kurumu olarak
02:35dünyadaki benzer örneklerin arasındaki yerini almış durumda.
02:38Topkapı Sarayı, 19. yüzyıl devlet protokolü gereklerini karşılamakta yetersiz kaldı.
02:44Hal bu olunca Dolmabahçe Sarayı'nın inşa edilmesine karar verildi.
02:48Tanzimat döneminin en sembolik, en ikonik saraylarından biri Dolmabahçe Sarayı.
03:06Sultan Abdülmecit, 1845'te eski Beşiktaş Sarayı'nı yıktırıp yerine bugünkü Dolmabahçe Sarayı'nı inşa ettirdi.
03:14Sultan Abdülmecit, Dolmabahçe Sarayı'nı yaptırabilmek için o dönemlerde büyük masraf yaptı.
03:20Ancak bu görkemli sarayda yalnızca 5 yıl kalabildi.
03:24Dolmabahçe Sarayı'nın bulunduğu bölge, antik çağlardan biri pek çok kez gemilerin sığındığı doğal liman görünümünde bir koy olarak bilinmekteydi.
03:33Sarayın ise 15. yüzyılda Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethi sırasında gemilerini karaya çıkardığı yer olduğu rivayet ediliyor.
03:41Ancak koyda 17. yüzyılda değişiklikler yapıldı.
03:44Dolmabahçe Sarayı 17. yüzyılda doldurularak padişahların has bahçesi oldu.
03:52Arkamda da saltanat kapısı bulunuyor.
03:54Bu kapıdan içeri girdiğinizde ise sizi has bahçe karşılıyor.
03:58Ancak Dolmabahçe Sarayı diğer saraylardan biraz farklı.
04:01Çünkü inşasında hem Avrupa'dan hem de Osmanlı'dan önemli mimarlar görev aldı.
04:06İhtişamıyla büyüleyen Dolmabahçe Sarayı yapılırken Avrupa saray mimarisinden etkilenildi.
04:13Sarayda barok, rokoko, neoklasik gibi batı tarzı unsurlarla Osmanlı estetiği harmanlandı.
04:19Dolmabahçe Sarayı dış cephesiyle, bahçesiyle yani her noktasıyla farklılığını gözler önüne seriyor.
04:26Saray 3 bölümden oluşuyor.
04:28Bunlar selamlık, harem ve padişahın devlet ileri gelenleriyle bayramlaşması ve önemli devlet törenleri için ayrılan muayede salonu.
04:36Aynı zamanda camhane, dökümhane, kuşluk ve ahır gibi çeşitli amaçlarla ayrılmış bölümlerde var.
04:43Aynı zamanda 285 oda, 44 salonun bulunduğu Dolmabahçe Sarayı, monoblok bina olarak Türkiye'deki en büyük saray durumundadır.
04:56Dolmabahçe Sarayı artık 170 yıllık bir saray, 175. yaşına yaklaşıyor.
05:00Dolayısıyla böyle bir sarayın ihtiyaçları da ona göre oluyor.
05:04Dolmabahçe Sarayı, 1856 yılından itibaren 6 Osmanlı padişahı ve son halife Abdülmecit tarafından kullanıldı.
05:12Cumhuriyet'in ilanından sonra ise Mustafa Kemal Atatürk, 1927-1938 yılları arasında 4 yıl Dolmabahçe Sarayı'nda kaldı.
05:22Çalışmalarını burada yürüttü ve yine burada hayata gözlerini yumdu.
05:26Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün hayata gözlerini yumduğu işte o 71 Noğlu Odadayız.
05:31Her yıl 10 Kasım'da binlerce kişi bu odayı ziyaret ediyor.
05:3571 Noğlu Odada en dikkat çeken ayrıntı ise işte bu saat.
05:44Saat ise Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün hayata gözlerini yumduğu 9'u 5 geçe durdu.
05:55Dolmabahçe Sarayı'nın küçük küçük müzecilikle ilgili ilk denemelerin yapıldığını 60'lı yıllarda görüyoruz.
06:01Ama bunlar çok münferit çabalar. 1970'li yıllarda o zaman Türkiye Büyük Millet Meclisi uhdesinde olduğu için mecliste belli çalışmalar yapılıyor.
06:11Milli sarayların Dolmabahçe başta olmak üzere Beylerbey ve diğerlerinin müzecilikle ilgili neler yapılabildiği.
06:17Bu çabaların nihayetinde 1984 yılında Milli Sarayların Meclis Genel Sekreterliği bünyesinde bir daire başkanlığı olarak yapılandırılması gündeme geliyor.
06:27Ve bugünkü anlamdaki geleneksel müzecilik o tarihte sistematik olarak başlamış oluyor.
06:351984'te müze saray olarak ziyarete açılan Dolmabahçe Sarayı Milli Saraylar Başkanlığı himayesinde her yıl binlerce kişiyi ağırlıyor.
06:44İstanbul'un en görkemli saraylarından biri olan Anadolu Yakası'nın tek sarayı Beylerbey Sarayı.
06:56Sultan 2. Abdülhamid'in sürgün yeri.
07:02Sultan 2. Mahmud döneminde yaptırılan ahşap sarayın yanmasıyla Beylerbey Sarayı Sultan Abdülaziz'in emriyle 1863 ile 1865 yılları arasında inşa edildi.
07:14Genellikle yazlık saray olarak kullanıldı.
07:17Beylerbey Sarayı iki ana bölüm üzerine kuruldu. Saray içerisinde 24 oda aynı zamanda 6 salon bulunuyor.
07:24Çeşitli batı üsluplarının doğu üsluplarıyla kaynaştırıldığı sarayın iç mimarisi kullanım özellikleri bakımından Türk evi planına benziyor.
07:35Beylerbey Sarayı Osmanlı'da ilk kez yabancı devlet liderlerinin karşılandığı saray bir dönemse devlet konuk evi olarak kullanıldı.
07:43Beylerbey Sarayı'nın tanıklık ettiği en acı olaysa 33 yıl Osmanlı Devleti'ni yönettikten sonra ittihatçılar tarafından tahttan indirilen Sultan Abdülhamid Han'ın sürgün yılları.
08:01Beylerbey Sarayı Sultan Abdülhamid Han'ın zorunlu olarak kaldığı saray oldu.
08:06Yaşamının son 6 yılını burada geçirdi.
08:0810 Şubat 1918'de sarayda hayatını kaybetti.
08:12Sultan 2. Abdülhamid Han'dan geriye kalanlarsa odası ve eşyaları hem odası hem de eşyaları Beylerbey Sarayı'nda sergileniyor.
08:21Beylerbey Sarayı geçtiğimiz yıl 2024 yılının ikinci yarısında restorasyona alındı kapsamlı.
08:26Bu tarihinde geçirdiği en kapsamlı restorasyon.
08:29Dolayısıyla saray binası açısından bu restorasyonun çok önemli olduğunu söyleyebilirim.
08:34O da yaklaşık bir buçuk yıl içerisinde tamamlanacak.
08:38Beylerbey Sarayı Dolmabahçe Sarayı'na göre ölçek olarak küçük olmasına rağmen tezyinat olarak Milli Saraylar Envanteri'ndeki en önemli saraylardan bir tanesi.
08:53İstanbul'un bir diğer en önemli sarayı ise Osmanlı Devleti'ne bir dönem damgasını vuran Yıldız Sarayı.
09:00Osmanlı'nın yakın siyasi tarihine tanıklık etmiş son saray Yıldız Sarayı.
09:13Yıldız Sarayı Sultan 3. Selim tarafından annesi Mihrişah Sultan için yaptırıldı.
09:18Ardından Sultan 2. Abdülhamid döneminde genişletilerek devlet sarayı haline getirildi.
09:24Saray asıl şeklini ise Sultan 2. Abdülhamid döneminde aldı.
09:27O dönem saray 33 yıl boyunca devletin yönetim merkezi ve Sultan ile ailesinin yaşadığı yer olarak kullanıldı.
09:39Son Osmanlı Padişah Sultan Vahdettin döneminde de Yıldız Sarayı bir süre kullanıldı.
09:45Ancak 1922 saltanatın kaldırılmasıyla birlikte Yıldız Sarayı'nın kapıları dış dünyaya kapatıldı.
09:51Böylelikle Yıldız Sarayı Osmanlı Devleti'nin son yönetim merkezi ve Padişah'ın son ikametgahı olarak tarihe geçti.
10:00İstanbul'un en görkemli saraylarından biri olan Yıldız Sarayı uzun yılların ardından tekrar açıldı.
10:07Açılışı ise 19 Temmuz 2024'te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapıldı.
