AFAD'ın geçtiği son dakika bilgisine göre; Bursa'nın Gemlik ilçesinde 4,3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Sarsıntı İstanbul'da da hissedildi. Öte yandan Avrupa Sismoloji Merkezi ve Kandilli Rasathanesi depremin şiddetini 4,4 olarak açıklandı.
02:19ivme değerini artırmak suretiyle depremde yapıya gelen deprem kuvvetini artırdığını artık bilimsel bir gerçekti.
02:28Bunu yıllardır söylüyoruz.
02:30Yani bir an önce buralar buralar sanki sürpriz olmuş gibi bakmamalıyız.
02:35Hakikaten orada dikkat çeken değerlendirme, benim de yıllardır vurguladığım deprem ayrım yapmaz,
02:42depremde öyle genel yönetim, yerel yönetim filan farkı olmaz.
02:47El ele, birlikte, vatandaşı mutlaka odağa alarak, merkeze alarak, vatandaşın desteği olmadan bu işi çözemeyiz çünkü.
02:56Birel yönetimler ve bakanlık birlikte kamu otoritesi diye onun ikisini birlikte ele alıyorum.
03:02İkisi de kamu kuruluşu çünkü.
03:05Birlikte çalışarak bu yapıları depreme dayanıklı hale bir an önce getirmemiz lazım.
03:11Yani kuzeyde İstanbul'u tehdit eden fay kıpır kıpır, güneyde işte Bursa'yı ve Orhan Gazi, Gemlik, İznik, Pamukovat,
03:20bütün o bölgeyi Yalova, İzmit, Yalova ve İzmit bir miktar şanslı.
03:26Büyük şanslılık yaşadıkları için 17 Ağustos'ta orada yapılar yenilendi.
03:32Ve o tarihten itibaren yapılan yapılarda muhtemeldir ki depreme dayanıklı olarak yapılıyor.
03:38Böyle kabul etmemiz gerekiyor en azından.
03:40Ancak diğerleri Bursa çevresi maalesef öyle değil.
03:44O bakımdan bir an önce, bir an önce ki bu demin belirttim.
03:51Yani bu büyük fayın kırılmak üzere ıksınma hareketleri olarak değerlendiriyorum.
03:58Hazırlık hareketleri olarak değerlendiriyorum bu kırılmaları.
04:01Bunların toprak çatırlamalar, kırılmalar.
04:04Bu söylediğiniz yıllardır 99 depreminden sonra çok çok konuşulan bu büyük Marmara depremi korkusunu biraz daha bizi korkutmuş oluyor.
04:14Biraz daha detaylandırır mısınız hocam?
04:16Yayın başında detaylandırmıştınız ama büyük fay dediğiniz nereden nereye olan fay.
04:22İstanbul'da yıllardır söylüyoruz bir korku var.
04:25Ben Kocaeli Üniversitesi mezunuyum.
04:2799 depreminden sonra oraya gittiğimde 10 yıl geçmesine rağmen insanların gözündeki korkuyu gözlerimle gördüm.
04:35Muhabir olarak ne yazık ki 6 Şubat depreminde gittim.
04:39Adıyaman'da, Kahramanmaraş'ta, Hatay'da yaşanan o yıkımı, acıyı, korkuyu, karanlığı, sevdiklerini kaybedenleri gördüm.
04:49Kelimelerle anlatmanın zor olduğu süreçler bunlar önemli.
04:54Hazırlıklı olmamız gerektiği önemli.
04:56Sayın Başkan biraz önce Gemlik Belediye Başkanı yayında da söyledi.
05:00Siz uzmanlar hatırlatıyorsunuz deprem değil yapı öldürür.
05:04Bunun ilgili neler yapmalıyız?
05:06Bize bir özetler misiniz hocam?
05:08Bakın o deprem değil yapı öldürür sözü de bana ait bir söz.
05:1317 Ağustos 99 depreminden sonra bir televizyon kanalında rahmetli Ahmet Mete Işıkar'a o zaman bakandı, turizm bakanı Erkan Mumcu ve benim katıldığım bir açık oturumda depremi konuşurken sarf ettiğim bir cümledir.
05:33O Türkiye çapında kabul gördü.
05:34Gerçekten de deprem değil depreme dayanıklı olmayan yapılar yıkılarak insanların ölümüne yol açıyor.
05:43Yani ya o günden beri Marmara bölgesini depreme hazırlayalım diye bas bas bağırıyoruz.
05:49Yani işte depremden yaklaşık bir 15-20 gün sonra 17 Ağustos'tan sonra bu programı yaptık İstanbul'da.
05:56İsim vermekte mahsur var mı bilmiyorum.
05:59Kanal D ekranlarında bu cümleyi sarf ettiğimi net olarak hatırlıyorum.
06:06Kayıtlar bulunursa görülecektir.
06:08Yani o günden beri İstanbul başta olmak üzere Marmara bölgesini depreme hazırlayalım.
06:13Çünkü bölge işte söyledim yani Takarya civarından çatallanıp kuzeyden kuzey kol adalar işte Eminönü, Zeytinburnu şu anda kırılacak diye korktuğumuz
06:27Orta Marmara fayı, Kumburgazı fayı 1766'da iki kere kırılmış ve İstanbul'u yıkmış 5000 civarında can kaybına yol açmış.
06:3817 Ağustos'ta doğu taraf kırıldı, 1894'te gene ikisinin ortasında adalar fayı kırıldı.
06:45Söyledim 1935'te 6,6 Kumburgazı'nın yakın batısında, Zeykol'dan söz ediyorum.
06:52Sonra 1912'de sonra değil önce tabii Mürette depremi Tekirdağ civarını yıktı 7,3-7,4 değerler verildi.
07:03Ve 1975'te de 6,7'lik gene Ege'ye doğru o kırılma devam etti.
07:09O kesimin, batı kesimin kırıldığını görüyoruz.
07:12Doğuzda kırıldı, ortada Orta Marmara fayı.
07:15Onu İstanbul için konuşuyoruz.
07:17Genel güneye baktığımızda da söyledim yani Gemlik, İznik, Pamukova.
07:23Bu fay, orta kol, 1065'ten beri Suskon ve 7'nin üzerine deprem üretmiş bir kol.
07:31Ve işte biz gemliği konuştuk ama orada sadece gemlik yok.
07:35Asıl asıl fayın göbeğinde yer alan İznik.
07:39İznik tarihi, arkeolojik çok önemli bir merkez yerleşim alanı.
07:45Buraların depreme hazırlanmış olması gerekirdi.
07:48Hala da tartışmakla geçiriyoruz.
07:50Yani bu Bursa'yı, Bursa son zamanlarda güncel çalışmalar yapıldı.
07:57Bursa fayı 7,7'ye kadar büyüklükte deprem üretecek aktif bir fay.
08:021855'te kırılmış.
08:05Çok büyük yıkımlara yol açmış.
08:07Yani bu fayların üstünde bu yerleşim alanları.
08:11Bursa gibi Türkiye'nin en önemli nüfusunun, sanayisinin, ekonomisinin bulunduğu.
08:19Marmara dediğinizde zaten böyle.
08:21Sadece İstanbul'u ele almamalıyız.
08:23Yani Marmara'yı bir bütün olarak ele alıp değerlendirmeli ve projeleri ona göre geliştirmeliyiz.
08:30Marmara bölgesi Türkiye için son derecede önemli.
08:33Yani İstanbul yıkılırsa Türkiye altında kalır diyoruz.
08:37Sadece İstanbul'u kastetmiyoruz.
08:39Orada Bursa'da var, orada işte Gemlik'te var, Orhan Gazi'de var, Yalova'da var, Tekirdağ'a var, Çanakkale, Balık, Yütür.
08:47Bunların hepsi Kuzey Anadolu fayının kuzey ve güney kollarının üreteceği yıkıcı depremlerden birinci derecede etkilenecek yerleşim alanları.
08:57O bakımdan da Marmara bölgesini bütüncül bir planlamayla, programla ele alarak depreme hazırlamamız gerekiyor.
09:07İstanbul'a da çakılıp kalmamalıyız.
09:10Ancak tabii İstanbul, İstanbul dünyanın göz bebeği, bizim göz bebeğimiz.
09:15İstanbul içinde tehlikenin çok büyük ve yakın olduğunu söylüyoruz, değerlendiriyoruz.
09:20Ayrıca da İstanbul'u etkileyecek deprem işte siz de yayının başında belirttiniz yani İstanbul'un orta marmara fayının kırılması gerekmiyor.
09:31Güney kırılırsa işte Gemlik'te 4-2-4-3'ü siz Bağcılar'da çok ciddi hissettiniz.
09:36Bu 6,5'dan 7'den daha büyük olursa yıkımlar gelir.
09:41Yani İstanbul'da yıkımlar gelir.
09:43İstanbul'un Anadolu yakasında da gelir, Avrupa yakasında da gelir.
09:47İstanbul'un Avrupa yakası zeminlerinin dolayısıyla da deprem riskinin çok yüksek olduğu yerleşim alanları Avrupa yakasının sahil kesimlerinde,
09:57dahile yakın kesimlerinde İstanbul'un en kötü zeminleri, formasyonlar.
10:03Yani biz büyük çekme, İstanbul Üniversitesi jeolojide öğrencilik yaptım ben 70'li yılların ortalarında falan.
10:10Oraya tatbikat için, heyelan gözlemi için büyük çekmeceye götürürdü bizi rahmetli Enver Altınlı Hoca.
10:19Oralar hep heyelan bölgesidir.
10:21Zemin çok kötüdür, heyelanlıdır.
10:23Demin söylediğiniz yamaçlara çok yüksek katlı yapılar yapılmış.
10:28Yamaçlarda depremin en önemli ikinci letkilerinden biri kitle hareketleri yani heyelanlardır.
10:33Sadece sarsıntı etkisiyle yıkmaz deprem.
10:36Aynı zamanda orada gelişecek heyelanlar, yamaç hareketleri depremi aratacak büyüklükte yıkımlara yola çarpıyor.
10:45O da öyle on binlerce insanın öldüğü depremden çok heyelan nedeniyle on binin üzerinde can kaybının olduğu olaylar var.
10:54Hocam bu söylediğiniz önemli. İzninizle araya giriyorum zaman zaman.
11:00Bu noktada şunu söylemek lazım.
11:02Sizin de cümleniz deprem değil, yapı öldürür diye buna hazırlıklı olmak lazım ama zemin çok önemli.
11:09Zemin için kısacık bir hatırlatma izleyicilerimize.
11:116 Şubat depremlerinde Adıyaman'da Gölbaşı ilçesi var.
11:17Gölbaşı'nda binalar zeminleri ya battı ya temeline hiçbir şey olmadı ama bina bütünlüğü korunarak temelden sökülüp yan yattı 6 Şubat depremlerinde.
11:29Bir ay sonra biz bazı uzmanlarla sondaja gittik, canlı yayın yaptık CNN Türk ekranlarında.
11:35Canlı yayında 16,5 metrelik sondajda 16,5 metrede sıvı çamur çıktı.
11:41Yani zemini hiç uygun değil. Depremi yaptığınız binanın kalitesinden öte zemini uygun şekilde, doğru şekilde yapmak da çok önemli.
11:50Söylediğiniz nokta önemli. Gözümle şahit olduğum için bir jeolog değilim ya da inşaat mühendisi değilim ama sizi uzmanların dile getirmesiyle gözlerimle Gölbaşı'nda 16,5 metreden çamur çıktığını gördüm.
12:03Bina nasıl tutunsun ki tutunmadığını gördük.
12:05Doğrudur. Yani çok sayıda 6 Şubat depremlerinde sıvılaşma, İskenderun'da, Atay'da, Ovalarda kum püskürmesi yapıları, 98 depreminde, Ceyhan depreminde, Adana'da, 17 Ağustos'ta, Sakarya civarında.
12:24Binaların olduğu gibi zemine gömüldüğü, yattığı örnekler çoktur.
12:30Yani o bakımdan adam gibi bir zemin etüdüyle, adam gibi bir planlamayla ve doğru düzgün projelerin mühendislik hizmetiyle hayata geçirilmesi gerekir.
12:42Bunu bugüne kadar yapmadık ama bundan sonra yapalım artık. Yeter yani.
