- today
Category
🗞
NewsTranscript
00:00:01Αγροτικό συνεταιρισμός και βιομηχανία γάλακτος λαμίας.
00:00:06Αγροτικά λαστικά Τσεατ. Για απόδοση που αξίζει τον κόπο σου.
00:00:13Οι άνθρωποι είμαστε γεμάτοι ιστορίες.
00:00:16Να τις ακούς είναι σπουδαίο. Να τις στηρίζεις είναι πυραιός.
00:00:23Agroinvest. Ενίσχυση και διασφάλιση εισοδήματος με συμβολεακή γεωργία των Ελλήνων αγροτών.
00:00:30Υπότιτλοι AUTHORWAVE
00:01:00Είναι και η τελευταία αυτής της ενότητας.
00:01:04Κλείνουμε σήμερα τον κύκλο των εκπομπών.
00:01:07Μπροστά μας έχουμε δύο μήνες.
00:01:09Όχι να ξεκουραστούμε.
00:01:11Θα παρακολουθούμε τις εξελίξεις.
00:01:13Αλλά θα τα πούμε καλύτερα τον Σεπτέμβριο.
00:01:16Είπαμε να διανθίσουμε την εκπομπή με διάφορες θεματικές ενότητες μέσα από την τρέχουσα επικαιρότητα.
00:01:26Το πρώτο μέρος θα ασχοληθούμε με τις εξελίξεις στις θερμοκυπιακές καλλιέργειες.
00:01:31Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο αφορά κυρίως νέους αγρότες, νέους ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να εγκατασταθούν στην Ήπεθρο και να ασχοληθούν με τον τομέα αυτών.
00:01:44Διότι παρουσιάζει ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον και θα μας το αναλύσει ο κύριος Φιλίππου Ιωάννης Γεωπόνος, ο οικονομολόγος.
00:01:52Είναι της Αγροτικής Τραπεζικής, της Τράπεζας Πυραιός.
00:01:56Η δεύτερη ενότητα αφορά τις εξελίξεις στον αγροτικό τομέα, όπου θα βάλει το δικό το αποτύπωμα ο κύριος Ιωάννης Δούκας, καθηγητής στο ΕΚΠΑ.
00:02:08Και η τρίτη ενότητα αφορά τους σχολικούς λαχανόκηπους.
00:02:13Έχει σχέση και με το καλοκαίρι, έχει σχέση και με την εκπαίδευση.
00:02:18Κοντά μας έχουμε τον κύριο Γκούμα Ευθύμιο, Διευθυντή της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης,
00:02:25όπου θα αναλύσουμε αυτό το θέμα, τι αφορά, πόσα σχολεία μπορούν να συμμετέχουν, τι θα γίνει με αυτό το θέμα.
00:02:33Εμείς βέβαια το λέμε συνέχεια ότι υπάρχει αυτή η αναγκαιότητα.
00:02:37Θα το δούμε όμως στη συνέχεια.
00:02:40Λοιπόν, πάμε στο πρώτο μέρος να συζητήσουμε με τον κύριο Φιλίππου τις τρέχουσες εξελίξεις στο θέμα των θερμοκηπίων.
00:02:50Ένα ζήτημα που απασχόλησε το τελευταίο διάστημα κύριε Φιλίππου και τα μέσα ενημέρωσης,
00:02:56αλλά πολύ περισσότερο και τη διατραπεζική και βέβαια το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης,
00:03:01που έβαλε τους δικούς τους στόχους, τις δικές τους στρατηγικές, γύρω από το θέμα της υδροπονικής κυρίως καλλιέργειας,
00:03:10των νέων τεχνολογιών, στο θέμα αυτό.
00:03:13Λοιπόν, για πείτε μας ακριβώς τι αφορά σε γενικές γραμμές η θερμοκηπιακή καλλιέργεια, αλλά και το πρόγραμμα.
00:03:24Καταρχάς, να πούμε ότι καλησπέρα σας.
00:03:27Ο χρησιρογισμός των θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων και η δημιουργία νέων εγκαταστάσεων
00:03:33συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγής, του αγροτικού ισοδήματος, των εξαγωγών, τη βιώσιμη ανάπτυξη,
00:03:41επηρεάζοντας θετικά σε τοπικό και εθνικό επίπεδο το ακαθάρισμα των χώρων προϊόν και την απασχόληση.
00:03:46Επιπλέον, σε μια εποχή που η κλιματική αλλαγή καθιστάει επιτακτική την ανάγκη για ακροτικές δραστηριότητες
00:03:52με υψηλή ανθεκτικότητα στα ακραία καιρικά φαινόμενα,
00:03:55η παραγωγή καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, με αυξημένη προσθέμινη αξία
00:04:00και φελικές προς το περιβάλλον πρακτικές, αποτελεί προτεραιότητα τόσο για την πολιτεία, όσο για την τράπεζά μας.
00:04:08Μάλιστα. Είναι ένα σημαντικό θέμα γιατί με την πρόσφατη παρουσίαση της μελέτης του ΙΟΒ,
00:04:18ειδικά για το θέμα των υδροπονικών καλλιεργιών, αλλά των θερμοκηπιακών καλλιεργιών γενικότερα,
00:04:25βλέπουμε ότι η χώρα μας, σε σύγκριση με άλλες χώρες, βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
00:04:31Αν λάβουμε υπόψη ότι η Τουρκία περίπου φτάνει τους 4.000 τόνους
00:04:36και εμείς είμαστε, συγγνώμη, 4 εκατομμύρια τόνους, εμείς είμαστε σε πολύ χαμηλά επίπεδα,
00:04:44καταλαβαίνουμε τι συμβαίνει σήμερα γύρω από αυτό το θέμα, σε μια χώρα η οποία έχει εδαφοκλιματολογικές συνθήκες,
00:04:52οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα άνετα να προσαρμοστούν αυτό το είδους οι καλλιέργειες και τα μοντέλα ανάπτυξης.
00:05:01Τι λέτε εσείς.
00:05:01Συμφωνούμε απόλυτα. Είναι δεδομένο ότι οι εκτάσεις θερμοκυπιακών καλλιέργειων στην Ελλάδα
00:05:09είναι μικρότερα συγκριτικά με άλλες χώρες.
00:05:13Έχει αναγνωριστεί από όλους ότι τα θερμοκύπια αυξάνουν την παραγωγικότητα,
00:05:18εξοικουνομούν αρτευτικό νερό και αντιμετωπίζουν σε μεγάλο μαθμό τον κίνδυνο από καταστροφές στην καλλιέργεια
00:05:24από ακρά καιρικά φαινόμενα. Το πρόγραμμα της Πολιτείας καλύπτει στογευμένες ανάγκες που ενδεικτικά αφορούν
00:05:32ποιες είναι οι επιλέξιμες επενδύσεις. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επενδύσεις σε θερμοκυπικές εγκαταστάσεις
00:05:39με συστήματα υδροπονίας, αεροπονίας, συμβατικές θερμοκυπικές εγκαταστάσεις, δικτυοκύπια,
00:05:45εγκαταστάσεις τύπου τόλ μεγαλύτερο των δύο μέτρων για την κάλυψη των καλλιέργειών.
00:05:52Μπορούμε να πούμε ότι αφορούν επέκταση, εξχρονισμό, ανέγερση θερμοκυπίων,
00:05:57κλειστών θαλάμων, καλλιέργειες μανιταριών, μηχανολογικό εξοπλισμό,
00:06:00υδροπονικά συστήματα, συστήματα θέρμανσης και ψήξης, συστήματα σκίασης, αυτοματισμούς, φίλτρα,
00:06:05διαχείριση αποβλήτων, εξοπλισμό που χρησιμοποιείται αποπλιστικά εντός θερμοκυπίων,
00:06:09όπως μηχανήματα προετοιμασίας εδάφου, σποράς, μεταφύτευσης, συλλογής, φυτοπροστασίας,
00:06:14υδρονέφωσης, μικρά τρακτέρ, αισθητήρες κλπ.
00:06:18Καλύπτει ένα μεγάλο εύρος.
00:06:21Εσείς τώρα με την ιδιότητα του γεωτεχνικού, λαμβάνοντας υπόψη και το κόστος αυτών των σύγχρονων μονάδων,
00:06:31μπορεί να καλυφθεί μέσα από το πρόγραμμα και ποιοι είναι αυτοί οι δικιούχοι του πρόγραμματος, κύριε Φιλίππου.
00:06:40Είναι κύριο το ερώτημά σας.
00:06:42Το κόστος εγκατάστασης ενός θερμοκυπίου και ιδιαίτερα ενός υδροπονικού δεν είναι αμεληταίο.
00:06:48Είναι σημαντικό.
00:06:50Ωστόσο, εδώ έρχεται το πρόγραμμα επιχωρήγησης της πολιτείας να καλύψει αυτό το πρόβλημα.
00:06:57Το πρόγραμμα επιχωρήγησης, λοιπόν, του εξορυνισμού επέκτασης και της εγκατάστασης των νομικοπίων,
00:07:02χορηγεί επιχωρήγηση που φτάνει ως το 70% επί της συνολικής επένδυσης.
00:07:09Στο ερώτημά σας ποιοι είναι οι δικιούχοι.
00:07:11Οι δικιούχοι είναι φυσικά πρόσωπα, νομικά πρόσωπα και συλλογικά σχήματα.
00:07:15Φυσικά πρόσωπα εννοούμε ηλικίας έως 63 χρονών,
00:07:21υποβάλλουν εννέα δήλωση εκμετάλλευσης,
00:07:24ώστε είναι γεγραμμένοι στα Μητρό Αγροτών,
00:07:26νομικά πρόσωπα να έχουν στο καταστατικό τους ως εραστηριότητα της γεωργίας
00:07:30και συλλογικά σχήματα γεγρεμμένα και ενήμερα στο Μητρό.
00:07:37Μάλιστα.
00:07:37Αν έχουμε ένα συλλογικό σχήμα, θα έχει μεγαλύτερα πόσο στα επιδότησης.
00:07:48Να σας βάλω αυτόν τον προβληματισμό, το ερώτημα,
00:07:51να μου δώσετε και εμένα λίγα δεύτερα να πάω σε ένα μικρό διαφημιστικό
00:07:54και να το σχολιάσουμε στη συνέχεια.
00:07:56Υπότιτλοι AUTHORWAVE
00:08:26Συνέχεια στην απόψηνή μας εκπομπή, ξεκινήσαμε με την πρώτη ενότητα,
00:08:36χωρίζουμε απόψε σε τρεις ενότητες, γιατί είναι και η τελευταία αυτής της περίοδου,
00:08:44της τελεοπτικής περίοδου και είπαμε να την διανθίσουμε.
00:08:48Συζητάμε στην πρώτη ενότητα με τον κύριο Φιλίππου Ιωάννη,
00:08:53γεωπόνο οικονομολόγο της Αγροτικής Τραπεζικής,
00:08:56της Τράπεζας Πυραιός για το θέμα του προγράμματος των θερμοκυπιακών καλλιεργειών
00:09:01και την επόμενη μέρα τι θα προκύψει, ποια είναι εκείνα τα χρηματοδοτικά εργαλεία,
00:09:07πώς μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε ώστε να επενδύσουμε σε έναν κλάδο
00:09:10που δείχνει ότι έχει μια δυναμική, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους.
00:09:15Λοιπόν, στο ερώτημα που έθεσα κύριε Φιλίππου.
00:09:17Το βασικό ποσοστό επιχορήγησης στο πρόγραμμα θερμοκυπίων
00:09:25ανέρχεται από 50% ως 70% ανάλογα με τον τύπο της επένδυσης,
00:09:30την ιδιότητα και τον τόπο έδρας ή μόνιμης κατοικίας του υποψηφίου.
00:09:34Ειδικότερα, ποσοστό 50% είναι η βασική ένταση στήριξη όπως λέμε του προγράμματος, το 50%.
00:09:4460% πιο πάνω δηλαδή είναι όταν έχουμε επενδύσει σε υδροπονία, αεροπονία,
00:09:50εξοπλισμό τεχνολογίας αιχμής για ηλεκτρικά τρακτέρ και ηλεκτρικά αυτοκινούμενα μηχανήματα.
00:09:57Τώρα, επιπλέον αυτόν, έχουμε 10% με μέγιστο το 70% για νέους αγρότες
00:10:03συν 10% με μέγιστο το 70% εφόσον η εγκατάσταση είναι στα μικρά νησιά του Αγίου Πελάγους
00:10:11και συν 10% με μέγιστο το 65% εφόσον η εγκατάσταση είναι στη Θεσσαλία, τον Εύρο,
00:10:18στο Δήμο Δομοκού ή στις υπηρετικές περιοχές που συμπεριλαμβάνονται
00:10:21στα σχέδια δίκης αναπτυξικής μετάβασης, περιοχής αποκλειντοποίησης.
00:10:26Εσείς τώρα σαν τράπεζα πώς στηρίζετε αυτό το πρόγραμμα?
00:10:30Η ΠΕΡΕΟΣ υποστηρίζει το επαιδητικό σχέδιο του ενδιαφερόμενου
00:10:38σε θερμοκήπια με ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα χρηματοδότησης
00:10:41προσφέροντας λύσεις προσαρμομένες στην ανάγκη.
00:10:44Το χρηματοδοτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει δάνειο για την προεξόφληση της επιχωρήγησης
00:10:48το οποίο πληρώνεται με την καταβολή της.
00:10:52Μέσα στο μακροπρόθεσμο δάνειο για την κάλυψη μέρους ιδιωτικής συμμετοχής
00:10:55με επιλογές, αναλόγω με το είδος και το μέγεθος της επένδυσης.
00:11:02Παρακτικά, μπορούμε να δώσουμε και ένα παράδειγμα.
00:11:06Ένα παράδειγμα, ναι, βεβαίως, θα ήταν χρήσιμο, πιστεύω.
00:11:10Έστω ότι έχουμε έναν προϋπολογισμό, ένα κόστος, 200.000 ευρώ.
00:11:15Να το πάρω εγώ λίγο διαφορετικά.
00:11:18Να το πάρω εγώ λίγο διαφορετικά.
00:11:22Μαζευτήκαμε 5-6 νοματέοι και τα βρίσκουμε μεταξύ μας.
00:11:25Λέει το Υπουργείο, εγώ σας δίνω μέχρι 500.000, των καθένας, σαν φυσικό πρόσωπο.
00:11:31Αν πάμε 5, 5-5-25, φτάνουμε στα 2,5 εκατομμύρια.
00:11:34Λοιπόν, το πρόγραμμα είναι για επιλέξημα κόστης από 30 ως 1 εκατομμύριο.
00:11:43Άρα λοιπόν, αν αφημί μπορούμε μέχρι 1 εκατομμύριο.
00:11:48Αν αφημί.
00:11:51Ανά αίτηση.
00:11:54Είπα, αν το κάνουμε ομαδικά θα είναι ένα αφημί ή πέντε αφημί.
00:11:59Αν, για παράδειγμα, κάνετε κάποιο συλλογικό σχήμα.
00:12:04Έχουμε ένα αφημί.
00:12:04Έχουμε ένα αφημί, θα πάει ως 1 εκατομμύριο.
00:12:09Μάλιστα, είναι φυσικό πρόσωπο.
00:12:10Ωραία.
00:12:11Να δούμε τώρα μια περίπτωση.
00:12:14Ένα παράδειγμα για να γίνει πιο κατανοητό και από τους φίλους τηλεθεατές
00:12:19και πολύ περισσότερο για τους νέους αγρότες,
00:12:22μιας και απευθυνόμαστε, επειδή έχει και νέες τεχνολογίες,
00:12:26high-tech τεχνολογίες, οι οποίες είναι και αποτελεσματικές
00:12:30και σίγουρα θα κεντρήσει περισσότερο το ενδιαφέρον
00:12:33των φίλων μας, των νέων.
00:12:36Πολύ σημαντικό αυτό που λέτε.
00:12:38Είναι σημαντικό να επενδύσουμε σε θερμοκήπια και ιδιαίτερα σε υδροπονικά,
00:12:43δηλαδή σε καλλιέργεια εκτός εδάφους,
00:12:47καλλιέργεια με υπόστρωμα,
00:12:50το οποίο είναι ένα αδρανές υλικό,
00:12:53στο οποίο διεχετεύονται τα θρεπτικά συστατικά.
00:12:55ιδιαίτερα η θερμοκηπιακή και ιδιαίτερα η υδροπονική μας εξεφαλίζουν
00:13:01πολύ αυξημένη παραγωγικότητα, περιβαλλοντική βιωσιμότητα,
00:13:06προστασία των καλλιεργειών από κρατές συνθήκες
00:13:08και μια ευελιξία που δεν την έχουμε άλλου στη γεωργία.
00:13:12Μπορούμε και παράγουμε ακόμα και σε αστικές περιοχές.
00:13:16Μπορούμε και παράγουμε εκτός εποχής.
00:13:18Οι αδυναμίες που είπαμε πριν μπορούν να καλυφθούν με το πρόγραμμα.
00:13:25Το υψηλό κόστος αρχικής επένδυσης μπορεί να καλυφθεί με το πρόγραμμα.
00:13:29Σε τι ποσοστό μπορεί να καλυφθεί να φτάσει.
00:13:33Γιατί κάπου λέει μέσα και για ιδία συμμετοχή ένα 15% περίπου.
00:13:39Ακριβώς.
00:13:41Θα έλεγα, να δώσουμε ένα παράδειγμα.
00:13:44Το πρόγραμμα μπορεί να επιχορηγήσει, όπως είπαμε πριν, μέχρι το 70% του κόστου της επένδυσης.
00:13:51Μάλιστα.
00:13:51Έως το 70%.
00:13:53Να δώσουμε ένα παράδειγμα.
00:13:56Σε ένα κόστος 200.000 ευρώ.
00:14:01Με 200.000 ευρώ, κύριε Φιλίππο, πώς η έκταση μπορούμε να καλύψουμε με ένα σύγχρονο θερμοκήπιο.
00:14:10Δεν λέω να είναι ιαλόφρακτο, να είναι με ένα ισχυμένο πλαστικό ή οτιδήποτε γύρω από αυτά, τα διαφανεί.
00:14:19Και να έχει θέρμανση και υδροπονική καλλιέργεια.
00:14:23Πόσο κοστίζει και τι έκταση μπορούμε να καλύψουμε.
00:14:26Κοιτάξτε, ένα μέση έκταση σε ένα σύγχρονο θερμοκήπιο υδροπονικό είναι 1,5 με 2 στρέμματα.
00:14:35Και οι αποδόσεις υδροπονικής καλλιέργειας πόσο μπορούν να φτάσουν σε σύγκριση με αυτές που φυτεύουμε στο έδαφος.
00:14:46Αν συγκρίνουμε δύο τέτοια μεγέθη.
00:14:49Εξαρτάται από την καλλιέργεια.
00:14:51Ντομάτα, παράδειγμα.
00:14:52Την ντομάτα.
00:14:53Πολύ αύξημα.
00:14:54Στην ντομάτα που ρωτάτε μπορεί να φτάσουμε ακόμα και εξαπλάσια παραγωγή από ότι είναι μια συμβατική καλλιέργεια.
00:15:04Μάλιστα.
00:15:04Δηλαδή αν πούμε 10 με 15 τόνους σε μια συμβατική καλλιέργεια στο έδαφος φυτεύοντας την ντομάτα,
00:15:10στην υδροπονική μπορούμε να φτάσουμε και τους 50 τόνους, 60.
00:15:15Μπορούμε να φτάσουμε και παραπάνω θα έλεγα.
00:15:17Και παραπάνω.
00:15:19Μάλιστα.
00:15:19Είναι πάρα πολύ. Η αποδοτικότητα είναι εξαιρετικά υψηλή.
00:15:24Ναι. Ωραία. Να είμαστε λίγο μινιμαλιστές, να δώσουμε μια πραγματική διάσταση.
00:15:30Αλλά αυτό όμως προϋποθέτει και γνώση γύρω από αυτό.
00:15:33Πιστεύετε ότι αυτοί οι οποίοι θα μπουν μέσα, θα μπορούν την επόμενη μέρα να λειτουργήσουν ένα τέτοιο σύστημα.
00:15:41Δεν θα πρέπει να εκπαιδευτούν.
00:15:42Είναι πολύ σωστό το ερώτημα.
00:15:45Είναι και ένας ανασταλτικός παράγοντας σε πολλούς παραγωγούς,
00:15:48στο να μπουν στη θερμοκυπιακή και ιδιαίτερα στην υδροπονική καλλιέργεια.
00:15:53Χρειάζονται γνώσεις, χρειάζονται τεχνικές γνώσεις.
00:15:56Οι άνθρωποι που θα μπουν πρέπει να είναι είτε οι ίδιοι εκπαιδευμένοι,
00:16:00γιατί είναι κάτι διαφορετικό από αυτό που έχουν συνεχθεί να κάνουν,
00:16:03είτε να έχουν κάποιους ανθρώπους που γνωρίζουν αυτή την καλλιέργεια.
00:16:09Άμα οι παραγωγές είναι πολύ αυξημένες,
00:16:12αλλά όπως είπατε πολύ σωστά, χρειάζεται γνώση για να τις πετύχω.
00:16:16Είναι μια καλλιέργεια που απαιτεί γνώση από την τεχνική κατάρτιση αυτονού που θα την κάνει.
00:16:21Ναι.
00:16:22Επειδή έχω και τον κύριο Γκούμα στο στούντιο και σε λίγο θα συζητήσουμε για τη γνώση,
00:16:26για τους λαχανόκηπους, θα πει και στους μαθητές του το στίχος του Κωστή Παλαμά,
00:16:31που έλεγε, και τους ξέρετε πολύ καλά.
00:16:34Θα το πούμε όμως στη συνέχεια.
00:16:35Να προσθέσω και κάτι που με ρωτήσατε και το άφησα αναπάντητο.
00:16:41Πράγματι, εμείς θα χρηματοδοτούμε το πρόγραμμα της Πολιτείας,
00:16:50θα καλύψουμε και την επιχορήγηση και το μέρος ιδιαίας συμμετοχής.
00:16:55Και όπως είπαμε πριν σε ένα παράδειγμα,
00:16:58ενός μικρού θερμοκηπίου, 1,5-2 στρεμμάτων,
00:17:01με ένα κόστος 200.000 ευρώ,
00:17:03η Τράπης Επιραιώς μπορεί να χρηματοδοτήσει τις 100.000 ευρώ,
00:17:09δηλαδή το 50% με δάνειο αντιεπιχορήγησης,
00:17:13δηλαδή με δάνειο προχρηματοδότησης επιχορήγησης,
00:17:18τις 70.000 ευρώ με ένα μεσομακροπρόθεσμο δάνειο κανονικό
00:17:22και το 15% μόνο είναι τα υποχρεωτικά ίδια κεφάλαια
00:17:26που θα πρέπει να βάλει ο παραγωγός ή αυτός που θα ετηθεί τη χρηματοδότηση.
00:17:31Μόνο 15% ίδια κεφάλαια.
00:17:33Μάλιστα.
00:17:35Ενδιαφέρον αυτό, ας το αξιολογήσουν οι φίλοι μας οι αγρότες
00:17:39και ειδικότερα οι νέοι.
00:17:41Τώρα οι 63 χρονών βρίσκονται, είναι κοντοσυνομίλικοί μου.
00:17:46Πρέπει να ψάξουμε να βρούμε άλλους τρόπους.
00:17:50Εγώ θα έλεγα οι νέοι στην ψυχή.
00:17:52Πολύ νέοι στην ψυχή.
00:17:54Ναι.
00:17:55Πολύ νέοι στην ψυχή.
00:17:57Ναι.
00:17:57Είναι έτοιμοι για να κάνουν το πρόγραμμα.
00:17:59Πολύ ωραία.
00:18:00Υπάρχουν άνθρωποι που είναι νέοι στα 80 και άνθρωποι που είναι μεγάλοι στα 20 και στα 30.
00:18:07Ωραία.
00:18:08Λοιπόν, όλοι εμείς οι νέοι, ανεξάρτητος ηλικίας, να προχωρήσουμε.
00:18:12Πότε ξεκινάει το πρόγραμμα για να κλείσουμε αυτή την ενότητα.
00:18:17Έχει πολύ ενδιαφέρον βέβαια να είχαμε περισσότερο χρόνο.
00:18:19Χαρά μου θα το σχολιάζαμε ακόμα περισσότερο και να βάζαμε μέσα και τους γεωπονικούς προβληματισμούς.
00:18:27Πότε ξεκινάει το πρόγραμμα, πότε ολοκληρώνεται.
00:18:29Από μέρα σε μέρα θα μας το ανακοινώσει το Υπουργείο.
00:18:35Από μέρα σε μέρα πάντως.
00:18:36Ωραία. Εγώ δεσμεύομαι με την έναρξη της νέας τηλεοπτικής περίοδου.
00:18:43Θα είμαστε εδώ και να συζητήσουμε πώς εξελίσσεται γιατί έχει ιδιαίτερη σημασία
00:18:50και λόγω της κλιματικής αλλαγής που είπατε και εσείς,
00:18:53αλλά και πάρα πολλές θετικές προσεγγίσεις που κάνουμε μέσα από αυτή την δράση.
00:18:59Να σας ευχηθώ κάθε επιτυχία και στους στόχους σας και στους στόχους του προγράμματος προς αυτή την κατεύθυνση.
00:19:06Λοιπόν, κλείνουμε την πρώτη ενότητα και θα πάμε στην επόμενη σε λίγα δεύτερα.
00:19:36Να τις ακούς είναι σπουδαίο. Να τις στηρίζεις είναι πυραιός.
00:19:41Αγκροϊμβέστ. Ενίσχυση και διασφάλιση εισοδήματος με συμβολεακή γεωργία των Ελλήνων αγροτών.
00:19:50Και περνάμε στην συνέχεια της αποψινής μας εκπομπής.
00:19:54Τη δεύτερη ενότητα, έτσι όπως σας είπαμε και στην αρχή,
00:19:57προσπαθούμε να διανθίσουμε όσο μπορούμε περισσότερο με θεματικές ενότητες.
00:20:02Είναι η τελευταία εκπομπή αυτής της περίοδου
00:20:05και προσπαθούμε έτσι να αναδείξουμε ζητήματα τα οποία είναι στην επικαιρότητα.
00:20:12Κοντά μας στη δεύτερη ενότητα είναι ο καθηγητής στο Εθνικό Καποδυστριακό Πανεπιστήμιο Αθήνας,
00:20:20ο κύριος Ιωάννης Δούκας.
00:20:22Ασχολείται με την αγροτική οικονομία.
00:20:25Εμάς μας καλύπτει άνετα σε πάρα πολλά παιδεία
00:20:28και πολλές φορές κάνουμε συζητήσεις γέρο από τα ζητήματα αυτά.
00:20:35Θα προσπαθήσουμε στον χρόνο που έχουμε να εστιάσουμε στην τρέχουσα επικαιρότητα
00:20:40αλλά και να δούμε αυτές τις εξελίξεις έτσι όπως διαμορφώνονται
00:20:45μέσα από την νέα κοινή αγροτική πολιτική που την έχουμε μπροστά μας
00:20:49αλλά και σε τρέχοντα ζητήματα.
00:20:52Καλησπέρα σας κύριε Δούκα.
00:20:54Καλησπέρα κύριε Σάρω.
00:20:56Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση
00:20:59και πιστεύω ότι θα κάνουμε μια πολύ ουσιαστική κουβέντα.
00:21:04Να είστε καλά.
00:21:04Λοιπόν, έτσι με τις εξελίξεις δεν θα ήθελα να μπούμε σε ζητήματα
00:21:09ΟΠΕΚΕΠΕ και τα λοιπά.
00:21:12Είναι θέματα τα οποία τα έχουμε εξαντλήσει.
00:21:15Είναι παθογένειες οι οποίες κάποια στιγμή πρέπει να κλείσουν τον κύκλο
00:21:21για να μπούμε με μια άλλη δυναμική
00:21:26γιατί όλοι μας το έχουμε ανάγκη.
00:21:28Ναι μεν οι ενισχύσεις υπάρχουν
00:21:31αλλά θα πρέπει να τις δούμε ως χρηματοδοτικά εργαλεία
00:21:35ως εργαλεία τα οποία μπορούν να δώσουν προς τη θέμενη αξία στο παραγόμενο προϊόν
00:21:40γιατί εκεί πρέπει να στοχεύσουμε
00:21:42και όχι απλά πώς θα διαχειριστούμε μια πίτα.
00:21:46Λοιπόν, τα άλλα δεδομένα.
00:21:49Αν θέλετε και εσείς μπορείτε να σχολιάσετε αυτό το θέμα
00:21:52για να ανοίξουμε την συζήτηση για τις εξελίξεις
00:21:56και στο διεθνές περιβάλλον
00:21:58αλλά και πώς διαμορφώνονται στη χώρα μας.
00:22:00Ναι, σίγουρα το κομμάτι των ενισχύσεων είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα
00:22:06καθώς ακόμα και σήμερα περίπου το 40% του αγροτικού εισοδήματος
00:22:12ενισχύεται από χρηματοδοτήσεις που έρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση
00:22:17και κυρίως μέσα από την κοινή αγροτική πολιτική.
00:22:19Οπότε η ορθή διαχείριση και διανομή αυτών των χρηματοδοτήσεων
00:22:25είναι πολύ σημαντική καθώς δίνουν τη δυνατότητα στον αγρότη
00:22:31να μπορέσει να παραμείνει στην αγροτική παραγωγή, στην αγροτική οικονομία
00:22:38και από εκεί και πέρα να δει ποιες είναι οι δυνατότητες
00:22:41που μπορούν να του δώσουν μια προστιθέμενη αξία
00:22:44και όσον αφορά το προϊόν του
00:22:46αλλά όσον αφορά και το εισόδημά του
00:22:49γιατί μην ξεχνάμε ότι στον αγροτικό τομέα κυρίως παράγεται ένα εισόδημα
00:22:54το οποίο επιτρέπει στην εκμετάλλευση
00:22:57η οποία κυρίως είναι οικογενειακής μορφής
00:22:59να παραμείνει στην αγροτική παραγωγή.
00:23:05Άρα λοιπόν πώς θα διαχειριστούμε και αυτά τα χρήματα
00:23:09είναι ένα ζητούμενο το οποίο κανονικά θα έπρεπε να μην το κουβεντιάζουμε καν
00:23:13αλλά με πάση περιπτώσει πολλές φορές έχει έρθει στην επικαιρότητα.
00:23:18Εγώ θα μείνω στο ρήμα παραμείνει
00:23:22γιατί στεναχωριέμαι πάρα πολύ που δεν παραμένουν στην ύπηθρο κόσμος
00:23:27φεύγει και αυτό που εισπράττουμε σήμερα
00:23:30εισπράττουμε αριθμούς αμήλικτους κύριε Δούκα
00:23:34μια σχέση εξόδου από το αγροτικό επάγγελμα
00:23:3817 προς 1 πρέπει να μας προβληματίσει άμεσα όλους
00:23:42γιατί με απλές μαθηματικές πράξεις την επόμενη δεκαετία
00:23:46δεν θα έχουμε ανθρώπους στην ύπηθρο
00:23:49και όταν συζητάμε για τροφή είναι ένα μεγάλο θέμα
00:23:54και πρέπει να μας απασχολήσει όλους
00:23:56όχι μόνο την πολιτεία, όχι μόνο τους αγρότες
00:24:00αλλά και την ίδια την κοινωνία
00:24:02γιατί τι πρέπει μοντέλο να ακολουθήσουμε
00:24:06ώστε να μπορέσουμε να κρατήσουμε ως το δυνατόν περισσότερο κόσμο
00:24:10στην ύπηθρο και ειδικά τους νέους
00:24:12Εσείς τι λέτε
00:24:13Ναι, αυτό που λέτε είναι απολύτως σωστό
00:24:17θέλουμε έναν ζωντανό, υγιή, ανταγωνιστικό αγροτικό τομέα
00:24:22θέλουμε τον αγρότη στο πεδίο
00:24:25γιατί εκτός από παραγωγός τροφίμων
00:24:28και εκτός από την οικονομική δραστηριότητα
00:24:30του πρωτογενή τομέα
00:24:31θα λέγαμε ότι είναι και θεματοφύλακας
00:24:33της κοινωνικής συνοχής στην ύπηθρο
00:24:36Επίσης είναι αυτός που διαφυλάτει το φυσικό περιβάλλον
00:24:41όπου έχει εγκαταλειφθεί η αγροτική παραγωγή
00:24:43βλέπουμε εγκαταλειμμένη γη
00:24:46Σίγουρα το πέγνιο είναι πολύ δύσκολο
00:24:51και υπάρχουν πάρα πολλές προκλήσεις
00:24:54από την ίδια τη φύση του αγροτικού τομέα
00:24:56Η γεωργία είναι μια βιολογική διαδικασία
00:25:00είναι μια οικονομική δραστηριότητα
00:25:02η οποία επηρεάζεται άμεσα από το περιβάλλον
00:25:06από τις συνθήκες, τις κλιματικές
00:25:09σε μια περίοδο κλιματικής κρίσης
00:25:12ειδικότερα η γεωργία των νοτιότερων κρατών
00:25:15όπως είναι η Ελλάδα
00:25:17είναι ιδιαίτερα εύθραυστη
00:25:19και γνωρίζουμε ότι ο κρατικός προϋπολογισμός
00:25:23επιβαρύνεται κάθε χρόνο
00:25:25από αποζημιώσεις που πρέπει να αποδοθούν
00:25:28σε αγρότες που έχει καταστραφεί η παραγωγή τους
00:25:31εδώ λοιπόν αυτό το οποίο είναι το ζητούμενο
00:25:34είναι να δούμε πώς θα μπορέσει
00:25:35ο Έλληνας Ευρώτης να υπάρξει
00:25:38σε αυτό το περιβάλλον
00:25:39σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον
00:25:42σε ένα περιβάλλον πολυκρίσεων
00:25:44τα τελευταία μονοχρόνια
00:25:45τι να θυμηθούμε, την πανδημία COVID-19
00:25:48που διατάραξε
00:25:50τις εποδιαστικές αλυσίδες
00:25:51τον πόλεμο στην Ουκρανία
00:25:53όχι, αυτά πρέπει να τα λάβουμε
00:25:56υπόψη μας για το γεγονός
00:25:58ότι πρέπει να είμαστε αυτάρκοι σήμερα
00:26:00και δεν είμαστε αυτάρκοι
00:26:01κύριε Δούκα
00:26:02άρα πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους
00:26:05προσέγγισης του αγροτικού τομέα
00:26:08της παραγωγής μας
00:26:09οι εμπλεκόμενες αυτή τη διαδικασία
00:26:11πρέπει να καθίσουν σε ένα τραπέζι
00:26:13όπου σε αυτό το τραπέζι θα υπάρχει
00:26:15η γνώση, η έρευνα, η καινοτομία
00:26:18η επιχειρηματικότητα
00:26:19η παραγωγή
00:26:20είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε κάτι τέτοιο
00:26:23γιατί μόνοι μας
00:26:25δεν ξέρω πόσο χρόνο έχουμε να προχωρήσουμε
00:26:28είτε αυτός είναι ο αγρότης
00:26:30είτε είναι ο επιχειρηματίας
00:26:32σε εισαγωγικά
00:26:33είτε είναι ο ερευνητής
00:26:36ο καθηγητής
00:26:38ο πανεπιστημιακός και τα λοιπά
00:26:40μήπως πρέπει να βρούμε
00:26:42τέτοιους τρόπους προσέγγισης
00:26:44τι λέτε εσείς
00:26:45ένα πολύ σημαντικό θέμα
00:26:48είναι το κομμάτι της συνεργασίας
00:26:50στο οποίο
00:26:51δυστυχώς σαν κοινωνία θα έλεγα
00:26:53είμαστε πολύ πίσω
00:26:54είναι το πως μπορούν να δημιουργηθούν συνέργειες
00:26:57οι οποίες να αποδώσουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα
00:27:01είναι η καινοτομία και η επιχειρηματικότητα
00:27:04που όμως για να μπορέσει
00:27:05αυτή να πιάσει τόπο
00:27:07προηγείται η εκπαίδευση του αγρότη
00:27:10αν δούμε τα στοιχεία θα δούμε ότι στην εγώ έλληνας αγρότης
00:27:13είναι στις τελευταίες θέσεις όσον αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης
00:27:17στην Ευρωπαϊκή Ένωση
00:27:180,9%
00:27:210,9%
00:27:24Τρεπόμαστε να το κουβεντιάζουμε κύριε Δούκα
00:27:28Τρεπόμαστε 40 χρόνια είμαστε στην Ευρωπαϊκή Ένωση
00:27:32και δεν καθίσαμε ποτέ να συζητήσουμε αυτό το θέμα
00:27:35είτε από τις κινητοποιήσεις των αγροτών που δεν το θέσανε θέμα
00:27:39ούτε ένα αίτημα ήταν για τη γνώση
00:27:41αλλά ούτε και από τις κυβερνήσεις που περάσαν όλα αυτά τα χρόνια
00:27:45θέσανε τέτοιο ζήτημα
00:27:47όλα τα ξέραμε
00:27:48όλα τα ξέραμε και καταλαβαίνουμε ότι τώρα δεν ξέρουμε τίποτα
00:27:52Ναι δεν έχετε άδικο γιατί η εκπαίδευση είναι ένας κεντρικός μοχλός
00:27:58γύρω από τον οποίο μπορεί να χτιστεί ένα νέο μοντέλο γεωργίας
00:28:03και μόνο μέσω της εκπαίδευσης των αγροτών θα μπορέσουν και οι ίδιοι να εκμεταλλευθούν
00:28:08τα εργαλεία της εχνολογίας όπως είναι οι ψηφιακές εφαρμογές
00:28:14οι άλλες καινοτομίες οι οποίες μπορεί να αφορούν διαδικασίες management
00:28:18ακόμα και καινοτομίες στους θεσμούς
00:28:20τον τρόπο με τους οποίους λειτουργεί το κράτος και μπορεί να υποβοηθά τον αγρότη
00:28:26Επίσης είναι σημαντικό να δούμε ότι έχουμε και διαφορετικές τυπολογίες
00:28:31διαφορετικούς γεωργικούς τομείς και εδώ στις ίδιες της Ελλάδας
00:28:36δηλαδή έχουμε την παιδινή γεωργία, έχουμε την ορεινή, έχουμε την ισιωτική, έχουμε την περιαστική
00:28:42αυτό τι σημαίνει θα πρέπει να πάμε σε πιο ευέλικτα και στοχευμένα σχήματα
00:28:48έτσι ώστε από τον κάθε τομέα να μπορέσουμε να πάρουμε το μεγαλύτερο και το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα
00:28:55ενώ επίσης είναι πάρα πολύ σημαντικό να δούμε τι θα γίνει και με τη γύρανση του πληθυσμού
00:29:01τα είπαμε πριν, 17 φεύγουν ένας μπαίνει, οι περισσότεροι έχουν ολοκληρώσει τον επαγγελματικό κύκλο
00:29:10στον αγροτικό τομέα αλλά βλέπεις ανθρώπους με 80-85 χρονών ακόμα να εργάζονται
00:29:17γιατί είναι ο τρόπος ζωής. Το θέμα όμως είναι ότι δεν υπάρχει συνέχεια, ότι δεν υπάρχει ζωή στην Ήπεθρο
00:29:24κύριε Δούκα. Η τοπική αυτοδιοίκηση και ειδικά του πρώτου βαθμού αυτή τη στιγμή που βρίσκεται
00:29:32δίπλα στον αγροτικό τομέα δεν έχει ψηλά στην ατζέντα το αγροτικό ζήτημα.
00:29:37Μπορεί να έχει άλλα θέματα. Πώς θα ασχοληθεί με κάνα δρομάκι, να κάνει την επικοινωνιακή πολιτική
00:29:44ο Δήμαρχος. Λυπάμαι που τα λέω αυτά αλλά δυστυχώς αυτή είναι η πραγματικότητα
00:29:49και ας είμαστε κατακρίνουν οι φίλοι αυτοδιοικητικοί. Ψηλά στην ατζέντα το αγροτικό ζήτημα
00:29:55δεν το έχουν και λυπάμαι. Λοιπόν, δώστε μου λίγα δεύτερα να πάρουμε μία μικρή ανάσα
00:30:01και σχολιάστε το και εσείς στη συνέχεια.
00:30:19Και περνάμε στην συνέχεια της αποψηλής μας εκπομπής. Είναι η τελευταία αυτής της περίοδο.
00:30:33Αγκροϊμβέστ. Ενίσχυση και διασφάλιση εισοδήματος με συμβολεακή γεωργία των Ελλήνων αγροτών.
00:30:40Και περνάμε στην συνέχεια της αποψηλής μας εκπομπής. Είναι η τελευταία αυτής της περίοδο.
00:30:47Συζητάμε στην δεύτερη ενότητα για τις εξελίξεις στον αγροτικό τομέα
00:30:51με τον καθηγητή στο Εθνικό Καποδυστριακό Πανεπιστήμιο Αθήνας, τον κ. Δούκα Ιωάννη.
00:30:58Ιωάννη. Σχολιάζουμε την τρέχουσα επικαιρότητα, αλλά και διάφορα ζητήματα.
00:31:04Λοιπόν, κ. Δούκα, τι λέτε έτσι. Πάνω σε αυτόν τον προβληματισμό δεν πρέπει και η τοπική αυτοδιοίκηση.
00:31:12Ναι, λένε, εκείνο το πρόγραμμα προς αυτή την κατεύθυνση βοηθάω και εγώ με αυτό.
00:31:18Αλλά φτάνει μόνο αυτό. Τι πρέπει να κάνει η αυτοδιοίκηση.
00:31:21Γιατί εγώ δεν βλέπω κάποιον φορέα άμεσα τον συνεταιρισμό και τον Δήμο βλέπω.
00:31:27Τον Δήμο, την αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού που μπορεί να δώσουν λύσεις σήμερα.
00:31:32Τι λέτε εσείς. Ίσως να κάνετε λάθος.
00:31:34Ναι, σίγουρα οι Δήμοι.
00:31:36Ναι, όχι, σίγουρα οι Δήμοι μπορούν να παίξουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο,
00:31:39ειδικότερα στις αγροτικές περιοχές.
00:31:43Και μπορούν να αναδείξουν την τοπικότητα μέσα σε ένα εθνικό και διεθνές περιβάλλον.
00:31:51Εμάς το τμήμα μας, το οποίο διδάσκω, που είναι το Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης,
00:31:56Αγροδιατροπής και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων,
00:31:58του Εθνικού και Καποδεστηριακού Πανεπιστημίου Αθηνών,
00:32:01εδράζεται στην περιοχή των Ψαχνών, στην Εύβοια.
00:32:05Και εκεί έχουμε προσπαθήσει και με την αρρωγή του Δήμου, θα πρέπει να ομολογήσω,
00:32:10να φέρουμε σε μια διασύνδεση το Πανεπιστήμιο με τον αγροτικό κόσμο.
00:32:15Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν ήδη οργανωθεί κάποια ανοιχτά σεμινάρια,
00:32:20ανοιχτές συζητήσεις, ομιλίες, και έχουμε μια πολύ καλή ανταπόκριση από τον αγροτικό κόσμο.
00:32:26Έχουν έρθει στο Αμφιθέατρο, έχουμε κουβεντιάσει, έχουμε ανταλλάξει απόψεις.
00:32:30Αλλά σίγουρα αυτό είναι μόνο η αρχή.
00:32:32Αλλά και ο αγροτικός κόσμος, οι αγρότες, διψάνε για πληροφορία,
00:32:37διψάνε για ενημέρωση.
00:32:39Αλλά και εμείς, από τη δικιά μας μεριά, θέλουμε τη δικιά τους φωνή
00:32:43για να μπορέσουμε και εμείς να δούμε πώς μπορούμε καλύτερα να ανταποκριθούμε
00:32:47στις δικές τους ανάγκες, στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν,
00:32:52ενώ ως πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά και με τη συνδρομή του Δήμου.
00:32:57Άρα θεωρώ ότι μπορούν να υπάρξουν κοινές προσπάθειες, συνέργειες,
00:33:01και σε τοπικό επίπεδο.
00:33:03Γιατί η υγεωργική δραστηριότητα είναι μια κατεξουχή δραστηριότητα
00:33:06η οποία συντελείται σε τοπικό επίπεδο, αλλά μετά ανοίγεται σε εθνικό και διεθνές.
00:33:11Αν αυτή την τοπικότητα που μπορεί να είναι το προϊόν,
00:33:16μπορεί να είναι ο πολιτισμός, μπορεί να είναι η ιστορία,
00:33:19την αναδείξουμε μαζί με την κατάλληλη χρήση των εργαλείων,
00:33:23της καινοτομίας, όπως είπαμε πριν, και της τεχνολογίας,
00:33:26και εμφυσίσουμε μια κουλτούρα συνεργασίας και επιχειρηματικότητας,
00:33:32νομίζω ότι αυτό μπορεί να αποτελέσει ένα μείγμα δραστηριοτήτων
00:33:36που να δώσει ένα όραμα.
00:33:38Γιατί μην ξεχνάτε ότι για να μπορέσουμε να πάμε μπροστά
00:33:41και να βρούμε κοινές συνισταμένες,
00:33:44θα πρέπει να συμφωνήσουμε σε ένα κοινό όραμα
00:33:46και να δούμε πώς θα πάμε παραπέρα.
00:33:48Ένα αφήγημα, θέλουμε κύριε Δούκα,
00:33:52το οποίο να είναι εκλαϊκευμένο, που να έχει αρχή, μέση και τέλος.
00:33:56Εγώ λυπάμαι που το λέω,
00:33:58οι 20 χρόνια που κάνω αυτή την εκπομπή
00:34:00δεν έχω ακούσει κανένα τέτοιο αφήγημα.
00:34:02Αποσπασματικά είναι όλα.
00:34:04Κάναμε εκείνο, κάναμε το άλλο.
00:34:05Όλοι κάναν κάτι.
00:34:07Αλλά δυστυχώς όμως το αποτέλεσμα το βλέπουμε.
00:34:11Και οι αριθμοί είναι αμήλικτοι.
00:34:13Και τους είπαμε πριν ποιοι είναι οι αμήλικτοι,
00:34:15οι σχέσεις εισόδου-εξόδου από το αγροτικό επάγγελμα
00:34:18και τα χιλιάδες χωριά και οικισμοί, οι οποίοι έχουν νεκρώσει.
00:34:23Και τι μας έχουν μείνει οι κομοπόλεις και τα κεφαλοχώρια.
00:34:26Αν πέσουν και αυτά, τέλειωσε η ύπεθρος.
00:34:29Πάμε για αστηφιλία.
00:34:30Δεν θα υπάρχει αγροφιλία.
00:34:33Δεν πρέπει να υπάρχει.
00:34:34Αν ερημώσει η ύπεθρος, ποιος θα παράγει τρόφιμα για τις πόλεις,
00:34:43αλλά και το σημαντικό της ζήτημα της πολιτισμικής και ιστορικής συνέχειας.
00:34:48Καθώς η ύπεθρος είναι και ένας χώρος που παράγει δημόσια αγαθά με το πολιτισμό.
00:34:53Είναι έναν από τα σημαντικότερα αγαθά που παράγει η ύπεθρος.
00:34:57Έχει ιστορία, έχει πολιτισμό, έχει παράδοση, έχει κοινωνία, έχει περιβάλλον.
00:35:04Να, γιατί πρέπει να το δούμε.
00:35:05Μα η ίδια η Ευρώπη, αν το επιτρέπετε, η ίδια η Ευρώπη έχει στηριχθεί στον αγροτικό τομέα.
00:35:12Η ιστορία της Ευρώπης είναι συνειφασμένη με την γεωργική οικονομία,
00:35:17με την αγροτική παραγωγή.
00:35:18Γι' αυτό ακόμα και η ευρωπαϊκή γεωργία δείχνει μια ανθεκτικότητα
00:35:23και παραμένει κυρίως οικογενειακής εκμετάλλευσης.
00:35:26Σε αντιδιαστολή με τα άλλα σχήματα, στον δευτερογενή και στον τριτογενή τομέα,
00:35:31που πήγαμε σε μεγάλες συγκεντρώσεις.
00:35:33Και αυτό είναι και κάτι που αναδεικνύουμε και στο βιβλίο μας,
00:35:36που συγγράψαμε με τον καθηγητή τον Απολέοδο, τον Μαραβέγια,
00:35:39και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών, αν μου επιτρέπετε να το δείξω.
00:35:43Είναι καινούρια έκθεση, θα σας το στείλω κιόλας.
00:35:46Ωραία, θα χαρώ πάρα πολύ και να το σχολιάσουμε και με τον κύριο Μαραβέγια
00:35:50σε μια εκπομπή από τη νέα τηλεοπτική περίοδο.
00:35:54Καλά να είμαστε, να το βάλουμε στην ατζέντα.
00:35:56Ανοιχτή μάλλον είναι η πρόταση από την πλευρά μας.
00:35:59Όποτε θέλετε, να έρθουμε να το σχολιάσουμε.
00:36:03Με πολύ χαρά, με πολύ χαρά.
00:36:04Γιατί πραγματικά φύγει πολλά από αυτά τα ζητήματα που κουβεντιάζουμε.
00:36:09Υπάρχουν τα κακό σκήμενα και αυτά πρέπει να τα ξεπεράσουμε.
00:36:12Και υπάρχει αναγκαιότητα σήμερα, κύριε Δούκα,
00:36:16να δούμε μέσα από μια διαφορετική οπτική την ανάπτυξη της υπέθρου.
00:36:20Όχι στα λόγια, στα ωραία λόγια για βιώσιμη ανάπτυξη, για sustainability, για το ένα ή για το άλλο.
00:36:28Έτσι ωραία ακούγονται και δίνουν κάτι.
00:36:33Αλλά όμως πρέπει να μιλήσουμε με μια πραγματικότητα.
00:36:36Και λυπάμαι που το λέω αυτή είναι η πραγματικότητα.
00:36:39Και μην ξεχνάμε και για έναν και ουσιαστικότερο λόγο η χώρα μας είναι αγροτική.
00:36:45Δεν έχει καμιά βαριά βιομηχανία να στηριχθεί στη βαριά βιομηχανία.
00:36:50Ναι στην τεχνολογία και στις εξελίξεις.
00:36:52Αλλά όμως είναι κρίμα αυτά τα ποιοτικά προϊόντα που παράγουμε, που μπορούμε να παράγουμε,
00:36:58να μην τα δώσουμε προς τη θέμενη αξία.
00:37:01Να μην τα αναδείξουμε μέσα από σύγχρονα συλλογικά επιχειρηματικά σχήματα.
00:37:07Ώστε να κερδίσουμε, να μεγαλώσουμε την πίτα.
00:37:09Και όχι να μπαίνουμε στη λογική της εσωστρέφειας ποιος έφαγε περισσότερες επιδοτήσεις ή όχι.
00:37:14Αυτά είναι τραγικά πράγματα.
00:37:15Είναι παθογένειες για μια κοινωνία.
00:37:19Ναι, θα πρέπει σίγουρα να ξεφύγουμε από αυτή την πεπατημένη
00:37:24και να δούμε πραγματικά πώς βλέπουμε τον αγροτικό τομέα τα επόμενα χρόνια.
00:37:28Έναν μοντέρνο, ευέλικτο, δυναμικό αγροτικό τομέα
00:37:33ο οποίος μπορεί να εκμεταλλευτεί αυτή την ποικιλομορφία που υπάρχει στην ελληνική ύπεθρο.
00:37:40Γνωρείτε ότι η Ελλάδα θεωρεί ότι είναι biodiversity hotspot.
00:37:44Είναι δηλαδή πυλώνας βιοποικιλότητας.
00:37:48Όλα αυτά θα πρέπει να τα αναδείξουμε, να τα ενσωματώσουμε και στο προϊόν
00:37:52αλλά και να δημιουργήσουμε και μία κουλτούρα η οποία θα ξεκινάει από την οικογένεια,
00:37:58τον τρόπο που καταναλώνουμε, τι καταναλώνουμε, τι έρχεται στο τραπέζι μας.
00:38:03Ξεκινάει ακόμα πιο πριν από τα παιδιά.
00:38:05Δεν θα πρέπει να υπάρχουν προγράμματα στα σχολεία που να μαθαίνουν τα παιδιά την αστρονομία μας, την ιστορία.
00:38:11Κύριε Δούκα, ούτε μιλημένο να σας είχα.
00:38:16Πρέπει να πάμε σε πιο ληστικές προσεγγίσεις.
00:38:19Ούτε μιλημένο να σας είχα κύριε Δούκα γιατί είναι η ενότητα που θα συζητήσουμε εδώ με τον κύριο Γκούμα
00:38:26και αφορά τους σχολικούς λαχανόκηπους.
00:38:30Είναι ένα βήμα θετικό.
00:38:32Εμείς θα το δούμε από τη θετική πλευρά, αρκεί να μην είναι ένα πολιτικό πυροτέχνημα.
00:38:39Δεν θέλω τέτοια πράγματα.
00:38:40Να το δούμε από τη θετική πλευρά.
00:38:42Και θα ήθελα αν είναι και τη δική σας άποψη γύρω από αυτό το θέμα,
00:38:45αν γνωρίζετε τις αποφάσεις της κυρίας Ζαχαράκη,
00:38:48πώς βλέπει αυτό το θέμα των σχολικών λαχανόκηπων.
00:38:52Δεν θέλω να το πω έτσι λαχανόκηπου,
00:38:55αλλά μια σχέση άμεσης επικοινωνίας, γνώσης γύρω από ένα αντικείμενο,
00:39:00το οποίο αποτελεί την αναγκαιότητα, αυτό που έχουμε καθημερινά στο τραπέζι μας
00:39:04και τον τρόπο παραγωγής.
00:39:05Και πολύ περισσότερο την ενδυνάμωση των σχέσεων του παιδιού,
00:39:09να καλλιεργήσουμε ένα άλλο μοντέλο γνώσης, μάθησης,
00:39:13θα μας τα πει και ο κύριος Γκού μας στη συνέχεια.
00:39:16Όμως και εσείς ως εκπαιδευτικός,
00:39:18αν θέλετε βάλετε το δικό σας αποτύπουμε στην κουβέντα που κάνουμε.
00:39:23Δεν έχω εντριφίσει πάρα πολύ στη συγκεκριμένη δράση,
00:39:27αλλά από αυτά που γνωρίζω...
00:39:29Όχι από αυτά που σαν ως εκπαιδευτικός τη δική σας σκέψη θα θέλαμε.
00:39:33Είναι πάρα πολύ σημαντικό να έρθει όσο πιο νωρίς έρθει το παιδί σε επαφή
00:39:38με την παραγωγική διαδικασία και κατανοήσει και τι όλη τη διαδικασία,
00:39:43τόσο περισσότερο θα ευαισθητοποιηθεί και τόσο περισσότερο θα το θεωρήσει
00:39:47όλο αυτό το κομμάτι του τροφίμου, της παραγωγής,
00:39:51του τι μπαίνει στο τραπέζι μας, ένα ζήτημα δικό του.
00:39:53Μην είχαν καλέσει στην Ολλανδία, στο Ρούρμον,
00:39:57όπου εκεί είχε γίνει μια δράση αναφορικά με τα ζητήματα της απόρριψης τροφίμων
00:40:01και πώς μπορούν να εκπαιδευθούν μαθητές.
00:40:04Και είχαν έρθει μαθητές, γιατί εκεί είναι πολύ κοντά στο Βέλγιο,
00:40:07στη Γερμανία, στην Ολλανδία, από την Ολλανδία, από τη Γερμανία.
00:40:12Μετά είχαμε φιλοξενήσει και εμείς παιδιά από άλλες χώρες στα Ψαχνά.
00:40:16Πραγματικά τα παιδιά τους ενδιαφέρει πάρα πολύ.
00:40:18και όταν παίρνουν πολύ κοντά στο πεδίο, σε αυτό που λέμε πώς παράγεται κάτι,
00:40:25πραγματικά ενθουσιάζονται και μετά γυρνάνε στο σπίτι
00:40:28και όσοι έχουμε παιδιά το ξέρουμε γυρνάνε στο σπίτι
00:40:31και αυτό το πράγμα ως ένα βαχό το επιβάλλουν.
00:40:34Γιατί κοίταξε μπαμπά, κοίταξε μαμά μας είπαν στο σχολείο, είδαμε
00:40:37ότι αυτό γίνεται έτσι, αυτό πρέπει να το διαχειριστούμε με αυτόν τον τρόπο.
00:40:40Μάλιστα, τα ακούει ο κύριος Γκού μας και θα τα σχολιάσει στη συνέχεια.
00:40:43Συνέχεια μου δίνεται έτσι μια καλή πάσα χρησιμοποιώσης επαρέμψης μέσα.
00:40:47Απλά να πω και κάτι άλλο.
00:40:49Πιο λίγο οικονομικής φύσεως, και αν είναι να κλείχνουμε,
00:40:54ότι είναι πολύ σημαντικό να δούμε και την θέση της ελληνικής γεωργίας
00:40:57μέσα στο ευρωπαϊκό περιβάλλον.
00:40:59Παρά το γεγονός ότι λειτουργεί 60 χρόνια κοινή αγροδική πολιτική,
00:41:02η οποία είναι μια πολύ σημαντική πολιτική, με τα καλά και με τα κακά της,
00:41:05δεν κατάφερε όμως να μειώσει τις ανισότητες.
00:41:09Για παράδειγμα, στο βιβλίο που σας είπα υπάρχει ένας πίνακας που δείχνει
00:41:12ότι το μέσο φυσικό μέγεθος σε εκτάρια στην Ελλάδα της εκμετάλλευσης
00:41:17είναι 5,32 εκτάρια, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 17,10.
00:41:21Και το μέσο οικονομικό στην Ελλάδα είναι 14.500 ευρώ,
00:41:28ενώ στην Ευρώπη είναι σχεδόν το διπλάσιο.
00:41:31Πρέπει να τα δούμε και να τα αξιολογήσουμε κύριε Δούκα
00:41:36και να αφήσουμε λίγο το εγώ και να πάμε στο εμείς.
00:41:42Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο γεωργικός μας κλήρος είναι μικρός και πολυτημαχισμένος
00:41:49και δεν μπορεί άλλο να μικρύνει και να πολυτημαχιστεί.
00:41:54Και ακόμα υπάρχουν λίγοι οι οποίοι μπορούν να διαχειριστούν.
00:41:57Μήπως πρέπει να δούμε άλλα μοντέλα συλλογικότητων το πώς μπορούν να διαχειριστούν την γη
00:42:04χωρίς να μπούμε σε λογικές αναδασμού που είναι χρονοβόρες και έχουν πάρα πολλά προβλήματα.
00:42:10Ενώ αυτές είναι πιο άμεσες και με την εμπλοκή των πανεπιστημίων
00:42:15να δημιουργήσουμε εκείνα τα μοντέλα ανάπτυξης που θα δίνουν μία λύση σε αυτό το πρόβλημα
00:42:21και να ανοίγουν το δρόμο για αγορές και να δίνουν προστιθέμενη αξία στο παραγόμενο προϊόν.
00:42:28Να συζητήσουμε για συνέργειες άλλου τύπου και όχι αυτές τις συνέργειες με γιώτα που γνωρίζουμε σήμερα.
00:42:34Κύριε Σάρω, αυτά τα ζητήματα τα κουβερδιάζουμε και νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε
00:42:40ότι άμα δεν πάμε σε συνέργειες, άμα δεν πάμε σε συνεργατικά σχήματα,
00:42:44άμα δεν πάμε σε ομάδες παραγωγών με την καλώς εννοούμενη επιχειρηματική κουλτούρα,
00:42:50άμα δεν πάμε σε δημιουργία δικτύων όπου να έχουμε αγρότες, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα
00:42:55και το κράτος, δεν υπάρχει μέλλον, δεν υπάρχει προοπτική.
00:43:01Το ζητούμενο είναι να γίνει πράξη.
00:43:04Έχω την ετύπηση και στο κομμάτι των ομάδων παραγωγών
00:43:07και είμαστε όσον αφορά τον αριθμό στις χαμηλότερες θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
00:43:14Πρέπει να τα δούμε αυτά τα ζητήματα.
00:43:15Και ήμασταν αυτοί που δημιουργήσαμε την ιδέα του συνεργατισμού το 1770
00:43:22στα μπελάκια κύριε Δούκα και το ξέρετε πολύ καλά, το διδάσκεται και στους φοιτητές σας.
00:43:27Σήμερα όμως δεν έχουμε μπελάκια, δυστυχώς.
00:43:30Γιατί λέγαμε φταίει ένα κράτος, φταίει το κράτος σήμερα.
00:43:32Τότε δεν είχαμε κράτος, αλλά τα καταφέρναμε όμως.
00:43:36Να ποια είναι η διαφορά.
00:43:37Αυτό πρέπει να ψάξουμε.
00:43:39Να βρούμε εκείνο τον καταλήτη, κοινωνικός καταλήτης.
00:43:42Οικονομικός δεν ξέρω.
00:43:43Περισσότερο κοινωνικός είναι.
00:43:45Ώστε να βάλουμε έναν άλλον τρόπο σκέψης γύρω μέσα από την κοινωνία.
00:43:50Να μάθουμε να κουβεντιάσουμε, να συζητάμε μεταξύ μας για να μπορέσουμε να βρούμε λύσεις.
00:43:55Εγώ αυτό πιστεύω.
00:43:56Απλώς είναι αυτός ο καταλήτης.
00:43:58Δεν είναι καμιά χημική ένωση.
00:44:00Λοιπόν, να κλείσουμε την ενότητα.
00:44:03Να σας ευχαριστήσω.
00:44:05Να σας ευχηθώ και να δεσμευτώ για το βιβλίο σας από τη νέα τηλεοπτική χρονιά.
00:44:10Και να σας ευχηθώ.
00:44:11Με πολύ μεγάλη χαρά.
00:44:13Καλό καλοκαίρι.
00:44:13Καλό καλοκαίρι.
00:44:16Και να συνεχίσετε έτσι αυτή την πολύ όμως προσπάθεια που κάνετε.
00:44:20Που να επικοινωνούμε τα ζητήματα ανοιχτά και μέσα από το διάλογο.
00:44:24Γιατί μόνο έτσι νομίζω θα μπορέσουν να βρεθούν οι κατάλληλες λύσεις.
00:44:27Μάλιστα.
00:44:28Να είστε καλά.
00:44:29Μείνετε μαζί μας.
00:44:30Έχουμε και τρίτη ενότητα με σχολικούς κήπους.
00:44:33Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
00:44:34Μπορεί τα σχολεία να κλείσαν.
00:44:36Αλλά όμως ανοίγουν άλλες δράσεις.
00:44:40Άλλα σχολεία τα οποία θα προβληματίσουν ακόμα περισσότερο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
00:44:46Τους γονείς των παιδιών, τους εκπαιδευτικούς.
00:44:48Μείνετε μαζί μας και σε λίγο θα τα σχολιάσουμε με τον κύριο Γκούμα Ευθύμιο.
00:44:53Τον Διευθυντή της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη Φτιότητα.
00:45:04Αγροτικό Συνεταιρισμός και Βιομηχανία Γάλακτος Λαμίας
00:45:07Αγροτικά Ελαστικά ΤσεΑΤ
00:45:11Για απόδοση που αξίζει τον κόπο σου
00:45:14Οι άνθρωποι είμαστε γεμάτοι ιστορίες.
00:45:19Να τις ακούς είναι σπουδαίο.
00:45:22Να τις στηρίζεις είναι πειραιός.
00:45:26Αγκροϊμβέστ.
00:45:27Ενίσχυση και διασφάλιση εισοδήματος.
00:45:30Με συμβολεακή γεωργία των Ελλήνων αγροτών.
00:45:32Και περνάμε στο τρίτο και τελευταίο μέρος της αποσυνής μας εκπομπής.
00:45:37Όπως είπαμε και στην αρχή.
00:45:39Είναι η τελευταία αυτής της περίοδου.
00:45:42Έχουμε μπροστά μας δύο μήνες.
00:45:44Όχι ξεχνίες σας.
00:45:45Θα είμαστε δίπλα σας.
00:45:47Θα παρακολουθούμε τα αγροτικά δρόμενα.
00:45:50Και όλα αυτά θα τα συλλέξουμε.
00:45:52Για να είμαστε έτοιμοι από τη νέα περίοδο.
00:45:56Να τα παρουσιάσουμε έτσι όπως αυτά τα ζούμε και τα βιώνουμε καθημερινά.
00:46:04Είπαμε ότι η τρίτη ενότητα θα αφορά τους λαχανόκυπους στα σχολεία.
00:46:10Είναι ένα νέο πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας.
00:46:14Εμάς μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνος μόνο στη λογική ότι μπαίνει ο αγροτικός τομέας σε εισαγωγικά στο σχολείο.
00:46:28Δηλαδή η δυνατότητα του μαθητή να έρθει σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον.
00:46:35Το πώς δημιουργείται ένα προϊόν.
00:46:38Το πώς ξεκινάει από το σπόρο και δίνεται η ζωή.
00:46:41ώστε σιγά σιγά να καταλάβει και να κατανοήσει ο μαθητής
00:46:45ότι αυτό που φτάνει στο τραπέζι δεν έρχεται από το σούπερ μάρκετ μέσα από ένα κουτί
00:46:51αλλά έρχεται από τη γη.
00:46:53Και καλό θα ήταν ακόμα να ερχόταν να βλέπουμε και τη διαδικασία
00:46:57και από τα ζωόχη φυσικά στη σφαγή
00:47:00αλλά πώς δημιουργείται ένα αυγό από τις σκότες που είναι τόσο αγαπητή για τα παιδιά.
00:47:06Να μην πω εγώ περισσότερα θα μας τα πει ο κύριος Ευθύμιος Γκούμας
00:47:10ο Διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Φθιώτιδας
00:47:14ο οποίος θα ασχοληθεί με αυτό το πεδίο
00:47:17και εμείς χαιρόμαστε ιδιαίτερα κύριε Γκούμα που σας έχουμε κοντά μας
00:47:21να δούμε τελικά τι είναι αυτό το πρόγραμμα
00:47:24αν υπάρχουν δυνατότητες σήμερα στα σχολεία να μπορέσουν να είναι αποτελεσματικά
00:47:29γιατί εμείς πιστεύουμε ότι είναι ένα ουσιαστικό πεδίο δράσης, εκπαίδευσης, γνώσης του παιδιού
00:47:38που μπορεί να του βοηθήσει πάρα πολύ και στη ζωή του.
00:47:43Λοιπόν, για πείτε μας εσείς καλύτερα να ακούσουμε εσάς γιατί εγώ μπορώ να πω πολλά.
00:47:47Καλησπέρα σας. Ευχαριστώ για την πρόσκληση.
00:47:51Είναι χαρά μας που ερχόμαστε να συζητήσουμε για ένα θέμα τέτοιο
00:47:56με την έννοια ότι είναι μια δράση η οποία ξεκινάει όπως πολύ σωστά είπατε φέτος για πρώτη φορά.
00:48:03Εντάσσεται μέσα στο πλαίσιο ενός γενικότερου σχεδιασμού του Υπουργείου
00:48:07για την πρωτοβάθμια και την δευτεροβάθμια εκπαίδευση
00:48:10με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης
00:48:14και μάλιστα γίνεται μια αναδιαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου
00:48:19που αφορά την περιβαλλοντική εκπαίδευση.
00:48:22Έτσι μέσα στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και αυτή η δράση.
00:48:24Είναι χαρά μας επίσης την Επιτροπή, την Νεοσυσταθήσα Επιτροπή
00:48:27που συστάθηκε στο Υπουργείο.
00:48:31Πρόεδρος αυτής της Επιτροπής είναι ένα και ένας δικός μας άνθρωπος
00:48:33η κυρία Ελένη Μπενιάτα, η Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης
00:48:36της Τερεάς Ελλάδας και ευελπιστούμε ότι θα έχουμε τέτοιες δράσεις.
00:48:40Λοιπόν, λαχανόκηπη στα σχολεία.
00:48:42Αν ξεκινήσουμε από τον τίτλο και μόνο της δράσης αυτής
00:48:46λέει λαχανόκηπη στα σχολεία με κριτική σκέψη και όραμα.
00:48:50Λοιπόν, συνεργαζόμαστε, χαιρόμαστε, δημιουργούμε.
00:48:54Έτσι, είναι λοιπόν ανάγκες.
00:48:55Ωραία συνθήματα, έστωτα, ναι.
00:48:58Θέλουμε τα παιδιά όμως να δημιουργούν.
00:49:00Πραγματικά.
00:49:01Πραγματικά.
00:49:01Η δράση αυτή λοιπόν εντάσσεται μέσα στην συμβολή των μαθητών,
00:49:06μάλλον στο να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε,
00:49:07να καταστήσουμε τους μαθητές μας ενεργούς πολίτες
00:49:10και να μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά
00:49:13στην επίτευξη των 17 στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης του ΙΕ.
00:49:17Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν εντάσσεται και αυτή η δράση.
00:49:20Θα ξεκινήσει με το νέο σχολικό έτος.
00:49:24Σε αυτή τη φάση που βρισκόμαστε έγινε μία πρόσκληση ενδιαφέροντος των σχολείων
00:49:30σε όλη την Ελλάδα και η φθιότητα είναι μέσα σε αυτά.
00:49:34Είχαμε την χαρά να συμμετέχουν ένας πολύ μεγάλος αριθμός σχολείων.
00:49:39Δηλαδή ήδη στην διεύθυνσή μας έχει κατατεθεί ενδιαφέρον
00:49:44από περίπου 90 σχολικές μονάδες, νηπιαγωγία και δημοτικά σχολεία,
00:49:49περίπου στα μισά δηλαδή και από κάθε βαθμίδα
00:49:53και θεωρούμε ότι είναι μία δράση η οποία θα φέρει τους μαθητές
00:49:57σε αυτό που πολύ σωστά είπατε, πιο κοντά στη φύση, πιο κοντά στη βιοματική μάθηση,
00:50:03στην διαδικασία αν θέλετε αυτή που αναφέρατε παραγωγής ενός φοιτού, το πώς λειτουργεί.
00:50:11Ακούσατε κύριε Γκούμα, τον κύριο Δούκα, αυτά που είπε ότι υπάρχει μια αναγκαιότητα σήμερα
00:50:18και η οικογένεια αλλά και το σχολείο να δημιουργήσουν, ας το πούμε, έναν προθάλαμο
00:50:23ώστε μέσα από αυτό σιγά σιγά να αρχίζει να ζυμώνεται στο παιδί, τον αυριανό πολίτη,
00:50:31το αν θα ακολουθήσει παράδειγμα το αγροτικό επάγγελμα
00:50:34ή να γίνει ένας συνειδητοποιημένος καταναλωτής στα εισαγωγικά
00:50:39ή ένας συνειδητοποιημένος πολίτης που να έχει το γνώτης αυτό,
00:50:43να ξέρει ότι αυτό που έχει στο τραπέζιτο προέρχεται από μια διαδικασία
00:50:46την οποία τη γνωρίζει και να έχει απαιτήσεις να γνωρίζει πώς δημιουργήθηκε και έφτασε το τραπέζιτο.
00:50:54Είναι πολύ σημαντικό.
00:50:55Πολύ σωστά. Και οι δύο εκλεκτοί προσκεκλημένοι σας, την πρώτη και στη δεύτερη ενότητα,
00:50:59μιλήσανε και ο κύριος Φιλίππου για τη γνώση και βέβαια ο κύριος Δούκας για το κομμάτι αυτό το
00:51:04ότι ο πόσο μικρότερη ηλικία μπορούμε να ευαισθητοποιήσουμε τους μαθητές.
00:51:08Θεωρώ ότι αυτή η δράση έχει στόχο την ευαισθητοποίηση των μαθητών.
00:51:13Επίσης μην ξεχνάμε ότι το σχολείο δεν είναι μονάχα ένας χώρος μετάδοσης και απόκτησης γνώσεων.
00:51:19Είναι και ένας χώρος καλλιέργειας δεξιοτήτων.
00:51:22Και δεν υπάρχει καλύτερος χώρος για να καλλιεργηθεί μια δεξιότητα από το εξωτερικό περιβάλλον, από τη βιοματική μάθηση.
00:51:29Άρα λοιπόν το σχολείο σιγά σιγά θα πρέπει να γίνεται ένα εργαστήριο.
00:51:33Ένα εργαστήριο το οποίο καλλιεργεί και αξίες, καλλιεργεί και σεβασμούς, συναισθήματα απέναντι στη φύση.
00:51:40Μια τέτοια δράση λοιπόν φέρνει το μαθητή κοντά σε όλη τη διαδικασία της παραγωγής, της ανάπτυξης, ενός φυτού,
00:51:48έτσι της καλλιέργειας, το πώς γίνεται όλη η συντήρηση, η φροντίδα που υπάρχει μετά, μέχρι να φτάσει στο πιάτο μας.
00:51:55Το οτιδήποτε είναι αυτό από ένα απλό φρούτο, οτιδήποτε ένα λαχανικό που μπορεί να βρεθεί μπροστά μας σε ένα πιάτο.
00:52:02Αξίες και στάσεις λοιπόν ουσιαστικά στοχεύει.
00:52:05Αλλά να φέρουμε όμως, να μάθουμε και τους λιλιπούτιους φίλους μας, ότι αυτό που είναι να πετάξουμε στο σπίτι, π.χ. τις φλούδες από το φρούτο,
00:52:17πριν πάνε κάπου αλλού που ξέρουμε που πάνε, να πάνε στο δικό μας τον κοποστοποιητή που έχουμε στο σχολείο,
00:52:24ώστε μέσα από αυτό θα προκύψει ένα γόνιμο έδαφος, πάνω στο οποίο εμείς θα καλλιεργήσουμε κάτι,
00:52:30το οποίο θα το δούμε στη συνέχεια, στη διάρκεια του σχολικού έτους,
00:52:34και να κλείσουμε με μια εκδήλωση, με μια γιορτή στο τέλος, να πούμε στους γονείς μας, έτσι το φαντάζομαι εγώ.
00:52:41Είμαι κάπου εθεροβάμωνας, ονειροπόλος. Κύριε Γκούμα, τι λέτε εσείς.
00:52:47Καθόλου, καθόλου.
00:52:47Όχι ότι γίνονται αυτά. Γίνονται και η οικοσυμαχία απέναντι στην Εύβοια,
00:52:53που είχα κάνει μια παρουσίαση με την κυρία Δούμα και την κυρία Σαμουτιάν,
00:52:59έχουν προχωρήσει σε μια τέτοια διαδιακασία.
00:53:01Αλλά χαίρομαι όμως ιδιαίτερα που αυτή τη στιγμή η επίσημη πολιτεία
00:53:06αρχίζει να βάζει δειλά-δειλά τα πρώτα θεμέλια, έτσι δεν περιμένουμε από την πρώτη χρονιά,
00:53:12αλλά τουλάχιστον όμως να έχει ένα αποτύπωμα, ένα θετικό αποτύπωμα.
00:53:16Εγώ θα χαρώ πολύ την επόμενη χρονιά, αυτή την περίοδο, να είμαστε εδώ κύριε Γκούμα,
00:53:23να δούμε πώς κλείνει αυτό το σχολικό έτος, να δούμε ποια προβλήματα προέκυψαν
00:53:29και αν μπορέσουμε αυτά έτσι να τα συζητήσουμε, να τα σχολιάσουμε,
00:53:32αλλά και καθ' όλη τη διάρκεια να τους συζητάμε.
00:53:34Είναι πολύ σωστό αυτό που λέτε, κάθε δράση, κάθε ενέργεια θα πρέπει να αποτιμάται,
00:53:39θα πρέπει λοιπόν στο τέλος να βλέπουμε τα αποτελέσματα,
00:53:42που δυσκολεύτηκε, που αναπτύχθηκε σωστά, τι μπορούμε να βελτιώσουμε.
00:53:46Έτσι είναι, τέτοιου είδους δράσεις λοιπόν κινητοποιούν τον ενδιαφέρον των μαθητών.
00:53:50Μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν τα άτυπα περιβάλλοντα μάθησης όπως λέμε στην εκπαίδευση,
00:53:55δηλαδή η επαφή των παιδιών έξω από το σχολικό πλαίσιο, έξω από την τάξη,
00:53:59από την παραδοσιακή διδασκαλία, επαφή με τη φύση λοιπόν.
00:54:03Αυτή η δράση θα τους φέρει σε επαφή με τη φύση.
00:54:06Είναι ένα κομμάτι βέβαια, να πω και κάτι, ότι τα σχολεία μας, όλα τα σχολεία αυτή τη στιγμή,
00:54:11τα περισσότερα σχολεία έχουν σχολικούς κήπους,
00:54:14χρησιμοποιούν πολλές φορές και καλλιεργούν φυτά με τους μικρούς μαθητές τους.
00:54:18Απλά μια τέτοια δράση δομεί περισσότερο.
00:54:21Μήπως αυτό όμως κύριε Γκούμα θα πρέπει να γίνει πιο στοχευμένο.
00:54:25Ακριβώς.
00:54:25Έτσι, δηλαδή επειδή τώρα εγώ βάζω λίγο και τη γεωπονική σκέψη μέσα
00:54:30και κάνω και μια πρόταση πρόκληση στους γεωπονούς συναδέλφους, φίλους και τα λοιπά
00:54:37να συνδράμουν προς αυτή την κατεύθυνση.
00:54:41Εθελοντικά ας το δούνε σε πρώτη φάση και δευτερευόντως το συζητάμε στη συνέχεια τι μπορεί να γίνει
00:54:47γιατί μπορούν να γίνουν πάρα πολλά πράγματα.
00:54:51Δηλαδή χρειάζεται και λίγο παραπάνω η γνώση.
00:54:55Πώς το βλέπετε εσείς.
00:54:56Σαφές. Σαφές αυτό που λέτε.
00:54:57Βέβαια είναι πάρα πολύ νωρίς για να πούμε το ποιους φορές μπορούμε να εμπλέξουμε.
00:55:02Περιμένουμε ούτως ή άλλως μετά την επιλογή των σχολικών μονάδων
00:55:06ποιες ήταν οι οδηγίες και το επόμενο βήμα του Υπουργείου.
00:55:08Αυτή τη στιγμή δηλαδή έχουν αιτηθεί σχολεία.
00:55:12Ακριβώς. Είναι πολλά πράγματα σχολεία.
00:55:13Υπάρχει ένας αριθμός. Περίπου πώς είναι.
00:55:15Είπαμε προηγουμένως 92 ουσιαστικά σχολικές μονάδες.
00:55:1847 δημοτικά σχολεία και 45 νηπιαγωγία της Φιότητας.
00:55:22Καλό για ξεκίνημα είναι.
00:55:23Πάρα πολύ καλό.
00:55:24Και φαίνεται και πραγματικά πόσο αγκαλιάζει ο εκπαιδευτικός κόσμος
00:55:27με μια τέτοια προσπάθεια.
00:55:29Ξαναλέω ότι οι ήδη υπάρχοντες σχολικοί κήποι στα σχολεία
00:55:32θα μπορέσουν μέσα από αυτή τη δράση πιστεύω και ευελπιστώ
00:55:35να δομηθούν καλύτερα, να βελτιωθούν σε αυτό το κομμάτι.
00:55:39Ένα μικρό θερμοκυπιάκι φαντάζομαι και αυτό μπορεί να φέξει.
00:55:42Είναι ένα παρτέρι περίπου των 1,5 μέτρου με 80 εκατοστά
00:55:46σε κάθε σχολική μονάδα που θα επιλεγεί.
00:55:48Και αρκετά ψηλό. Υπάρχει ένα μικρό θερμοκύπιο.
00:55:51Όλα τα υλικά της πίτευσης.
00:55:52Γιατί έχουμε και τις κερικές συνθήκες μπροστά μας.
00:55:54Έπειτα έχουμε και Χριστούγεννα, Πάσχα, εκεί διακοπές.
00:55:57Αυτά ποιος θα τα διαχειρίζετε αυτό το διάστημα.
00:56:00Φαντάζομαι είναι το σχολείο το σχολείο ίδιο.
00:56:02Στα περισσότερα σχολεία υπάρχουν σχολείο και εκεί αυτή τη στιγμή.
00:56:04Απλώς με αυτή τη μορφή θα γίνει και μια καλύτερη διαχείριση των υλικών.
00:56:10Υπάρχει και ένα μικρό θερμοκύπιο.
00:56:12Είναι πολύ σημαντικό κύριε Σάρου ένα παιδί να παίρνει τον σπόρο,
00:56:15να τον φυτεύει στο θερμοκύπιο, να μεταφυτεύει το φυτό, το μικρό φυτό στη συνέχεια στο παρτέρι.
00:56:22Δημιουργεί ζωή.
00:56:23Να παρακολουθεί όλη αυτή την εξέλιξη, να γνωρίζει λοιπόν τις ανθαίνειες που μπορεί να προσληθούν εδώ,
00:56:29επειδή θέσατε προηγουμένως το γεωπονικό κομμάτι.
00:56:31Εδώ θα μπορούσαμε να συνδράμουμε και με κάποιον γεωπονό,
00:56:35είτε μέσω του Συλλόγου Γονέων και Κιδεμόνων κάθε σχολικής μονάδας,
00:56:41θα μπορούσε ευχαρίστως να αρθεί κάποιος να ενημερώσει τους μαθητές για όλο αυτό το κομμάτι.
00:56:45Ο στόχος δεν είναι τόσο το να παράγουμε,
00:56:48είναι να μάθουμε να ευαισθητοποιήσουμε τους μαθητές μας για τη διαδικασία αυτής της φύσης,
00:56:53το πώς παράγονται αυτά τα αγαθά, τα τρόφιμα, η υγιεινή διατροφή, έτσι.
00:56:58Και να καλλιεργηθούν και οι συνεργασίες πάνω των παιδιών μέσα από την δημιουργικότητα,
00:57:04την συλλογική δημιουργικότητα.
00:57:06Να ξεφύγουμε λίγο από το ανταγωνιστικό περιβάλλον που έχει λίγο το σχολείο με τη βαθμολογία,
00:57:12γιατί δεν έβαλε στο παιδί μου καλό βαθμό.
00:57:14Πολλά αγαθά, πολλές αξίες.
00:57:16Άρα η βαθμολογία για τον εκπαιδευτικό είναι ότι στο τέλος θα πει το γονέα να ορίστε,
00:57:21το παιδί σου αυτό δημιούργησε, από αυτό βαθμολογείται.
00:57:26Δεν είναι θέμα της βαθμολόγησης εδώ και της αξιολογητής, ξέρετε το λέω.
00:57:30Περισσότερο αξίζει η συμμετοχή των μαθητών,
00:57:32ή το ομαδικό πνεύμα που θα καλλιεργηθεί, η συνεργασία
00:57:35και το αποτέλεσμα ότι δημιουργούμε από ένα μικρό σπόρο, ένα φυτό,
00:57:40έναν καρπό, τον οποίο αύριο θα τον γευτούμε, έτσι, και θα έχουμε και την υγιεινή διατροφή.
00:57:46Αυτά όμως θα χρειαστούν και κάποια έξοδα, ή είναι διατεθειμένο το Υπουργείο να βάλει λίγο το χέρι στη τσέπη.
00:57:52Το Υπουργείο μέσα από το πρόγραμμα αυτό, από όσο γνωρίζω και εγώ,
00:57:56θα δώσει στα σχολεία που θα επιλεγούν, ξαναλέω, ένα παρτέρι, χώμα που θα χρειαστεί,
00:58:02ένα σετ εργαλείων και υπουργικής που χρειάζεται, ένα μικρό θερμοκήπιο
00:58:06και τους σπόρους και τα φυτά τα οποία θα πρόκειται να καλλιεργηθούν.
00:58:09Γιατί έχει και αναλώσιμα υλικά, έχει γάντια, έχει...
00:58:13Όλα αυτά νομίζω θα υπάρχουν μέσα σε αυτό το κομμάτι
00:58:15και είναι κάτι που τα σχολεία μπορούν να τα επεξελθούν σε κάτι τέτοιο.
00:58:18Αγωνιούμε και εμείς να δούμε μια τέτοια προσπάθεια.
00:58:20Θεωρώ ότι οτιδήποτε γίνεται προς αυτήν την κατεύθυνση είναι πάρα πολύ σημαντικό.
00:58:24Σεβασμός των περιβάλλων, γνώση απέναντι στα φυτά, στην φύση.
00:58:30Μην ξεχνάμε ότι οι έξι από τους 17 περίπου στόχους βιώσιμης ανάπτυξης
00:58:34αφορούν την κλιματική αλλαγή, την προστασία του περιβάλλοντος.
00:58:38Και να πω εδώ και κάτι ότι δεν είναι οι μόνες δράσεις που γίνονται αυτές.
00:58:42Είπε ο κύριος Δούκας προηγουμένως για κάποιες χώρες που μίλησε
00:58:45στις οποίες τρέχουν τέτοιου είδους προγράμματα.
00:58:48Εγώ θα σας πω ότι η Διεύθυνση της Πρωτοβάθμιας Οδότης Φθυότιδας
00:58:51επειδή είναι και διαπιστευμένος φορέας εράσμους προγραμμάτων
00:58:54ήδη τρέχει ένα πρόγραμμα με τα σχολεία του Αγίου Κωνσταντίνου
00:58:57και των Καβένων Βούρλων που λέγεται Mini Edu Agri
00:59:00και έχει να κάνει με τέσσερες χώρες και γενικώς με το sustainability
00:59:04δηλαδή την αηφορία και τη βιώσιμη ανάπτυξη που τρέχει
00:59:07πιστέψτε με σε όλα τα σχολεία του εξωτερικού.
00:59:10Υπάρχουν σχολεία δηλαδή στο εξωτερικό σε πολλές χώρες
00:59:13που έχουν profiles ουσιαστικά θεματικές δηλαδή θεματικούς άξονες
00:59:18που αφορούν την κλιματική αλλαγή, που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος
00:59:22είναι και ως να ενεργοποιηθούν και τα δικά μας σχολεία σε αυτό το κομμάτι
00:59:25και σε αυτή την προσπάθεια νομίζω ότι είμαστε όλοι αρρωγοί.
00:59:28Και εμείς είμαστε αρρωγοί μέσα από την εκπομπή
00:59:31όσων μπορούμε να συνδράμουμε προς αυτή την κατεύθυνση κύριε Γκούμα
00:59:34και με την ιδιότητα την άλλη πέρα από την δημοσιογραφική
00:59:38γιατί και εμένα με ενδιαφέρει πάρα πολύ ότι είναι ένα ζήτημα
00:59:45το οποίο πολλές φορές το συζητάμε μέσα από την εκπομπή.
00:59:48Πρέπει να δημιουργήσουμε ανθρώπους που να σκέφτονται πώς δημιουργείται η τροφή
00:59:53όχι να την παίρνουμε έτοιμο.
00:59:55Είναι σημαντικό αυτό.
00:59:56Αν γίνονται τα πρώτα βήματα πάνω σε αυτόν τον τρόπο σκέψης
01:00:00σίγουρα τα παιδιά θα βοηθούν και στην ζωή τους
01:00:04για την αναζήτηση της πραγματικής τροφής.
01:00:07Και είναι ένα μεγάλο θέμα.
01:00:08Είναι ένα πρώτο βήμα προς την αηφορία αυτή τη βαρύ γδουπη έννοια
01:00:12που πραγματικά προέρχεται από την περιβαλλοντική εκπαίδευση.
01:00:15Πολλά έχουμε πάρει από την περιβαλλοντική εκπαίδευση όλα αυτά τα χρόνια.
01:00:18Είναι λοιπόν ένα πρώτο βήμα η περιβαλλοντική εκπαίδευση να εισαχθεί
01:00:21εντονότερα μέσα στις σχολικές μονάδες
01:00:23γιατί απλά έχει σχέση με το περιβάλλον, έχει σχέση με το σεβασμό στο περιβάλλον
01:00:28με αξίες και στάσεις που οι μικροί μας μαθητές
01:00:31θα κουβαλήσουν αργότερα και στην ενήλικη ζωή τους.
01:00:34Δεν ξέρω αν θα γίνουν αγρότες, δεν ξέρω αν τις συνδέσω με τους...
01:00:37Αυτοί θα επιλέξουν και αυτό που θα τους φέρει ευτυχία, αυτό να κάνουν.
01:00:42Ακριβώς, ακριβώς.
01:00:42Πάνω απ' όλα όμως να σέβονται πραγματικά το περιβάλλον και να κατανοούν.
01:00:47Γιατί το περιβάλλον και οι δράσεις αυτές ευνοούν και την επιστημονικότητα της γνώσης.
01:00:52Δηλαδή τα παιδιά μαθαίνουν και επιστημονικές έννοιες μέσα από βιβολατικές δράσεις.
01:00:56Είναι πάρα πολύ σημαντικό, πιστέψαμε.
01:00:59Μάλιστα.
01:01:00Και ο αγροτικός τομέας δεν είναι πλέον αυτό που λέγαμε και παλιά,
01:01:05που μας λέγανε και οι γονείς μας, ευχή και κατάρα των γονιών μας,
01:01:08ήταν να φύγουμε από τις λάσπες.
01:01:10Αλλά ο αγροτικός τομέας πλέον είναι ο πιο σύγχρονος, ο πιο μοντέρνος
01:01:16σε αυτούς που θέλουν να ακολουθήσουν ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης.
01:01:21Έτσι, έχει κύριε Γκούμα, συγκεντρώνει όλα τα επαγγέλματα.
01:01:25Το αγροτικό επάγγελμα συγκεντρώνει όλα τα επαγγελματά.
01:01:28Έτσι, δεν είναι ένα στερεότυπα όπως πηχή του φυσικού, του μαθηματικού, του μηχανικού
01:01:34και πολλών άλλων επαγγελμάτων, αλλά είναι όλα αυτά.
01:01:37Ακριβώς.
01:01:38Όλα αυτά είναι σήμερα, γι' αυτό το έλεγε ο Κωστής Παλαμάς για τη γνώση που είπαμε πριν λίγο,
01:01:45είναι η αναγκαιότητα αυτή.
01:01:47Άρα, αν καθίσουμε και αρχίζουμε να μελετάμε σήμερα στο σχολείο
01:01:51από το απλό το σποράκι που μπαίνει μέσα στο έδαφος και τι ρόλο έρχεται να παίξει.
01:01:57Ας δούμε για κανένα σκουλίκι, δεν θα τρομάξουμε έτσι.
01:02:00Ο Γεωσκόλικας είναι ο φυσικός μας σύμμαχος και ο εργάτης της γης,
01:02:05ο ακούρας τους εργάτης, που δίνει ζωή στην γονιμότητα
01:02:10και πρέπει να τον γνωρίσουν το Γεωσκόλικα.
01:02:12Να κάνουν ένα μάθημα γνωριμία με το Γεωσκόλικα.
01:02:15Αυτό ακριβώς πιστεύουμε ότι μέσα από αυτή τη δράση
01:02:22θα αρχίσει σιγά σιγά να υλοποιείται και στα σχολεία
01:02:25και μακάρι να υπάρξουν και αντίστοιχες συνέχειες πάνω σε αυτό το τομέα
01:02:29και πραγματικά στην επιστοποίηση των παιδιών απέναντι στο περιβάλλον
01:02:32και στη φύση γενικότερα.
01:02:33Ωραία.
01:02:34Λοιπόν, θα ήθελα κλείνοντας την εκπομπή και τις εκπομπές μας
01:02:39έτσι με έναν επίλογο δικό σας και έναν επίλογο δικό μου στη συνέχεια
01:02:43μιας και κλείνουμε αυτή την ενότητα της χρονιάς της τηλεοπτικής περίοδου
01:02:50και θα τα πούμε μετά από δύο μήνες.
01:02:53Λοιπόν, σε εσάς ο επίλογος.
01:02:55Ήταν να ευχηθώ πραγματικά κάθε καινοτομία, κάθε βράση εκπαιδευτική που γίνεται στα σχολεία
01:03:00να ευχηθώ δύναμη στους εκπαιδευτικούς κυρίως που τρέχουν όλες αυτές τις καταστάσεις
01:03:04πάνω απ' όλα υγεία σε όλα τα παιδιά, σε όλους τους ανθρώπους που μας ακούνε
01:03:08να έχουν ένα ξέγνιαστο και χαρούμενο καλοκαίρι και ελπίζω τέτοιου είδους δράσεις
01:03:13να φέρνουν πάντα αντίστοιχα και πολύ περισσότερα από τα προσδοκόμενα αποτελέσματα.
01:03:18Έχουμε όλοι ανάγκη από ένα περιβάλλον που να το σεβόμαστε
01:03:22και να αποφύγουμε τουλάχιστον τις επιπτώσεις στη συνέχεια.
01:03:26Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
01:03:27Πολύ ωραία. Να είστε καλά κύριε Γκούμα.
01:03:29Να σε ευχηθώ και εγώ από την πλευρά μου κάθε επιτυχία στους στόχους σας
01:03:32και ειδικά σε αυτόν τον στόχο θα μας βρίσκεται αρρωγούς σε αυτή την προσπάθεια.
01:03:39Ανοιχτεί η θέση δίπλα όποτε θέλετε να μιλήσουμε και στους γονείς
01:03:45να μιλήσουμε και στους εκπαιδευτικούς όσων μπορούμε να βάλουμε ένα λιθαράκι
01:03:49σε αυτή την υπόθεση που λέγεται σχολείο, εκπαίδευση, φύση, τρόφιμο.
01:03:56Είναι αλληλέντετα όλα αυτά μαζί με την κοινωνία, αυτοί που συνθέτουν τον τομέα της εκπαίδευσης.
01:04:03Λοιπόν, δυστυχώς φτάνουμε στο τέλος της αποψηλής μας εκπομπής.
01:04:08Για μια ακόμη χρονιά, μετά από 20 χρόνια, κλείνουμε και αυτή την ενότητα, την τηλεοπτική περίοδο.
01:04:16Θα τα πούμε από το Σεπτέμβριο, καλά να είμαστε, θα προσπαθήσουμε όλο αυτό το διάστημα να συλλέξουμε ό,τι μπορούμε
01:04:26γύρω από την αγροτική οικονομία, την αγροτική πολιτική, τα νέα δεδομένα που έχουμε και τις εξελίξεις
01:04:34μέσα από την νη αγροτική πολιτική, διότι θα έχουμε ένα διαμορφωμένο περιβάλλον μέσα στο καλοκαίρι,
01:04:44το πώς θα εξελιχθεί και βέβαια το βασικότερο από όλα, κλείνοντας να ευχηθώ τους φίλους αγρότες,
01:04:52καλές παραγωγές, γιατί είναι και αυτό ένα ζητούμενο, η κλιματική αλλαγή έχει δημιουργήσει πάρα πολλά ζητήματα
01:05:00και συνεχώς κοιτάζουμε τον ουρανό και το μετερολογικό δελτίο.
01:05:06Να είστε όλοι καλά, θα τα πούμε με την νέα τηλεοπτική χρονιά
01:05:12και να σας ευχηθώ υγεία και καλές διακοπές για αυτούς που θα κάνουν διακοπές.
01:05:18Γνωρίζω όμως ότι οι αγρότες και οι αγρότες, εννοώ γεωργό κτηνοτρόφο, ψαρά, δασοκόμο και μελισσοκόμο, έτσι είναι.
01:05:29Και πρέπει να το πείτε και αυτό και εσείς κύριε Γκούμα, ότι ο αγρότης δεν είναι επάγγελμα, είναι γεωγραφικός προσδιορισμός
01:05:38και το αντίστοιχο της αστιφιλίας είναι η αγροφιλία.
01:05:42Εμείς αγαπάμε τον αγρό, τον αγροτικό τομέα, αγαπάμε την Ήπετρο.
01:05:48Λοιπόν, θα τα πούμε το Σεπτέμβριο.
01:05:51Γεια σας.
01:05:51Αγροτικό Συνεταιρισμός και Βιομηχανία Γάλακτος Λαμίας
01:05:56Αγροτικά Λαστικά Τσεατ
01:06:00Για απόδοση που αξίζει τον κόπο σου
01:06:03Οι άνθρωποι είμαστε γεμάτοι ιστορίες.
01:06:08Να τις ακούς είναι σπουδαίο.
01:06:10Να τις στηρίζεις είναι πυραιός.
01:06:13Αγροιμβέστ. Ενίσχυση και διασφάλιση εισοδήματος
01:06:18με συμβολαιακή γεωργία των Ελλήνων αγροτών.
Recommended
1:06:01
|
Up next
1:23:02
33:18