00:00Στη σύγχρονη εποχή ο μουσικός κόσμος της rap λύνει τις διαφορές του επί σκηνής με τα λεγόμενα rap battles,
00:07κάτι που οι συνεφίλοι έχουν δει για παράδειγμα στην ταινία 8 Mile με πρωταγωνιστή τον Eminem.
00:12Αιώνες όμως πριν από αυτό, οι Κύπριοι λαϊκοί ποιητές είχαν βρει το δικό τους τρόπο για να λύνουν τις διαφορές τους και να ξεχωρίζουν για τη λιδική τους ικανότητα.
00:20Τα τσιάτιστα αποτελούν ένα από τα πιο ζωντανά κομμάτια της Κυπριακής Λαϊκής Παράδοσης
00:28και από το 2011 βρίσκονται στη λίστα της Άιλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Σουνέσκο.
00:37Ένα τσιάτισμα, όπως λέγεται, απαιτεί συνδυασμό λυρικής ικανότητας, γρήγορης σκέψης και αυτοσχεδιασμού
00:43με τον κάθε λαϊκό ποιητή να προσπαθεί να νικεί στον αντίπαλό του με τελικό κριτή το κοινό και μία επιτροπή.
00:49Η ελκή μας τραβάμε στον τοπραγμακιατή αρέσκημα και είναι παράδοση.
00:52Θέλουμε να τη διατηρήσουμε και καλούμε και άλλα παιδιά που τους αρέσκει να σύρουν κοντά για να κραίσουμε τον το θεσμό.
00:59Ο στόχος δεν είναι τα βραβεία, ο στόχος είναι να κραίσουμε την παράδοση ζωντανή.
01:07Η ουρα είναι έμφυδο, αλλά χρειάζεται εξάσκηση και η εξάσκηση είναι στο μυαλό σου.
01:13Εγώ λέω, αν ελάλουν κάποιου, ας πούμε, ένα τσιάτιστό, τι θα μπορούσε να μου απαντήσει.
01:18Στο πλαίσιο του φεστιβάλ Κατακλυσμός 2025 στη Λάρνακα διαξήχθη ο σχετικός διαγωνισμός,
01:31όπου οι καλλιτέχνες παίρνουν μέρος, έχοντας ένα βιολί και ένα λαούτο να τους δίνει το ρυθμό.
01:36Τα τσιατιστά υπάρχουν εδώ και πολλούς αιώνες,
01:38με τα νέα παιδιά της Κύπρου να προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανή την παράδοση και να τη μεταδώσουν στις επόμενες γενιές.
01:43Δεν ξέρουμε ακριβώς από πότε χρονολογούνται τα τσιατιστά.
01:48Ξέρουμε ότι ποιτικές διαμάχες υπήρχαν από την αρχαιότητα.
01:52Η μορφή όμως των τσιατιστών, όπως τη ξέρουμε σήμερα, είναι μεταγενέστερη.
01:55Γιατί τα τσιατιστά, όπως ακριβώς τα έχουμε στο νου μας σήμερα,
01:59εξελίχθηκαν μόνο αφότου ήρθε στον ελληνόφωνο κόσμο
02:04και εξελίχθηκε η μορφή του ομοιοκατάληκτου δυστύχου.
02:08Οπότε δηλαδή μετά το 15ο-16ο αιώνα.
02:11Τα τσιατιστά έχουν πολλές ομοιότητες με τα rap battles.
02:16Οι δύο διαγωνιζόμενοι χρησιμοποιούν φράσεις, λέξεις και χειρονομίες
02:19για να επιβληθούν του αντιπάλου τους.
02:20Ενώ όταν ακούν έχουν τα χέρια πίσω από την πλάτη,
02:23περιμένοντας να έρθει η σειρά τους για να επιτεθούν με ρυθμό και λυρισμό.
02:41Ο διαγωνισμός ολοκληρώνεται με την απονομή των βραβείων από την Κρητική Επιτροπή
02:47που λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις αντιδράσεις του κοινού, όπως γίνεται και στα rap battles.
02:51Στο τέλος όμως, όλοι οι διαγωνιζόμενοι φεύγουν αγκαλιασμένοι,
02:54καθώς έχουν πετύχει το βασικό στόχο τους, να κρατήσουν ζωντανή αυτή την παράδοση.
