- evvelsi gün
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00İNTRO
00:00Cumhuriyet TV ekranlarından merhaba sevgili izleyenler.
00:14Bugün Merkez Bankası faiz kararını açıkladı efendim.
00:17Politika faizi %46'da sabit tutuldu.
00:20Uzun zamandır real sektörün faiz indirimine ilişkin bir talebi vardı.
00:25Ancak bu talebin karşılık görmediğini buradan anlamak mümkün.
00:29İlerleyen aylarda özellikle önümüzdeki ayda bir indirim gelebilir mi?
00:33Bütün bunları konuşacağız.
00:34Jeopolitik riskler var.
00:36İçerideki bazı siyasi karışıklıklardan dolayı ekonomiye yansıyan etkiler var.
00:41Hepsini sizler için bugün Prof. Dr. Serap Dursa'ya danışacağım.
00:45Serap Hanım merhaba, hoş geldiniz.
00:47Teşekkür ederim, hoş buldum. İyi yayınlar diliyorum.
00:50Efendim şimdi açılışta da söylediğim gibi biraz bu sektörel baskıdan başlamayı isterim.
00:55En uzun zamandır özellikle Anadolu sermayesi olarak bildiğimiz grubun faizin indirilmesine yönelik bir baskısı var.
01:02Ancak bir sabit tutma kararı alındı.
01:04Bu ay ertelendi.
01:06Önümüzdeki ay görebilir miyiz?
01:07Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
01:10İrem Hanım, evet bu ay bir beklenti içerisindeydi piyasalar.
01:14Ancak bir hafta önce yaşanmakta olan jeopolitik riskler ne yazık ki bu kararın bir süre daha ötelenmesine yol açtı.
01:25Açıkçası ben bugün temkinli bir merkez bankasıyla karşı karşıya kaldığımızı söyleyebilirim.
01:30Ve metnin diğer metinleri oranına biraz daha yumuşak bir geçişkenlik gösterdiğini de söyleyebilirim.
01:37Şimdi metinde diğer metinden farklı bazı noktalarda var elbette.
01:40Şimdi öncelikle metinde merkez bankasının enflasyon ana eğiliminin aslında Mayıs ayında azaldığını ve Haziran'da da bunun devam edeceği yönündeki açıklaması.
01:53Ben bu ay faiz indirmedim ama gelişmelere bakarak belki Temmuz ayında bir faiz indirimine gidebilirim yönünde bir çıkarıma beni götürdü açıkçası.
02:02Diğer yandan tabii ki burada yine geçmiş metinden farklı bir açıklama daha geldi.
02:08O da şuydu enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma olması durumunda geçmişteki metinde sıkılaşma ifadesi vardı.
02:17Yani para politikası araçları sıkılıkla kullanılacak sıkı para politikası araçları kullanılacaktır yönündeki açıklamanın bu defa sıkı kavramı kaldırılarak para politikası araçları etkili bir şekilde kullanılacaktır açıklamasının eklenmiş olması.
02:32Temmuz ayına açıkçası bir hazırlık olarak da yine yorumlanabilir.
02:36Tabii ki rezerv riski ve jeopolitik riskler aslında koridor tarafında da herhangi bir değişikliğe gidilmemesine yol açtı.
02:45Ama burada dikkat çeken çok önemli bir nokta var ki İrem Hanım o da emtia fiyatlarına bir vurgu yapılmamış olması.
02:52Bu metinde evet jeopolitik risklere ve hatta gümrük tarifelerinden dönen endişeye bir vurgu olmakla birlikte emtia fiyatlarına bir vurgunun yapılmamış olması dikkat çekici.
03:05Ki zaten biliyorsunuz Merkez Bankası enflasyon raporunda son enflasyon raporunda da özellikle petrol fiyatlarında aşağı yönlü bir revizeye gitmişti.
03:14Dolayısıyla buna bir gönderme yapacak olması yani neden o zaman böyle bir aşağı yönlü revizeye gerek duyuldu yönünde belki bir soruyu beraberinde getireceği için bu metinden bu emtia kavramının çıkarılmış olması dikkat çekici.
03:31Tabii şimdi şöyle de bir şey var siz konuşmanın başında dediniz ki aslında real sektör bir faiz indirimi bekliyordu.
03:37Çünkü real sektörün şu anda en büyük handikapı hepimiz biliyoruz ki finansmana erişim sorunu.
03:43Özellikle de real sektör içerisinde sanayi sektörünün büyük bir kısmının COBİ'lerce yürütüldüğünü dikkate alacak olursak COBİ'lerin bu anlamda çok ciddi bir mağduriyet içerisinde olduklarını biliyoruz.
03:55Hatta siz de duymuşsunuzdur çok uzun süredir de KGF dillendiriliyor, kredi garanti fonu dillendiriliyor.
04:02Burada programınız vesilesiyle hemen bunu da belirtmek isterim.
04:06Şimdi kredi garanti fonu bir adı fon olmakla birlikte herhangi bir para aktarımı hiç söz konusu olmaz burada.
04:14Sadece COBİ'lerin kredi temininde teminat göstermemeleri durumunda aslında bankalara devletin bir güvence gösteriyor olmasıdır.
04:24Yani ana mantığı budur.
04:26Dolayısıyla KGF'ye ilişkin Sayın Cumhurbaşkanım'dan da geçen günlerde evet ben de sıcak bakıyorum gibi bir açıklama gelmiş olması aslında biraz sevindirici oldu real sektör tarafında ama henüz sanırım atılan bir adım yok.
04:41Tabii şunu da söylemek durumundayız İrem Hanım.
04:44Şimdi Haziran'da faiz indirimi bekleniyordu gelmedi dedik.
04:48Elbette jeopolitik risklerin ve Trump'ın atacağı adımlar konusundaki belirsizliklerin burada çok büyük bir rolün olduğunu söyleyebiliriz.
04:56Ki zaten Metin'de de bunu görüyoruz.
04:58Ama ben açıkçası burada kuru kontrol etmek bağlamında Merkez Bankası'nın bir süre daha bekle gör politikasına geçmiş olduğu kanaati içerisindeyim diyebilirim.
05:10Evet.
05:11Peki burada atılan adımı bir yorumlamanızı isteyeyim.
05:15Yani faizin sabit tutulması sizce doğru bir karar mıydı ya da önümüzdeki aydan itibaren bir indirim kararını almak doğru olur mu makul olur mu?
05:24Evet. Şimdi İrem Hanım böyle bir soruya yanıt verirken Merkez Bankası'nın bunu hangi politikalarla destekleyeceği aslında çok önemli.
05:35Şimdi piyasada tabii daha önce ekonomistler tarafından böyle de bir endişe vardı.
05:40Yani faiz indirimi acaba şimdiye kadar atılmış adımlarla elde edilen kazanımları olumsuz yönde etkiler mi düşüncesi hakimdi.
05:48Ama Merkez Bankası bu düşüncenin uzaklaşılması için şunu sıklıkla söylüyor.
05:55Ben politika faizini indirsem bile makro ihtiyatri tedbirlerle yoluma devam edeceğim.
06:01Şimdi burada aslında bizim şunu konuşmamız da gerekiyor.
06:05Zaten Merkez Bankası yapacağı yani üzerine düşeni yaptı.
06:10Kendi adıma bunu böyle yorumluyorum.
06:13Bundan sonraki süreçte şunu görmemi istiyorum yani bir akademisyen olarak.
06:19Merkez Bankası'nın yapmış olduğu bu adımlara ek olarak kamu tasarrufuna ne yazık ki gidilemediğini de görüyoruz ki bütçe rakamları bunu ortaya koydu.
06:28Özellikle faiz ödemeleri yine çok yüksek.
06:31Merkez Bankası'nın enflasyonla mücadelede yalnız bırakılmış olmasının önümüzdeki dönemlerde biz daha aslında ağır bir şekilde hissedeceğiz diye düşünüyorum.
06:41Umarım ben yanılırım.
06:42Çünkü şu anda dünyada yaşanılmakta olan bu çatışma ortamının nereye evrileceği burada çok belirleyici olacak.
06:51Yani çatışma bir boyut değiştirir mi?
06:53Yani azalma yönünde söylüyorum.
06:55Ya da tam tersine savaş haline dönüşebilir mi?
06:59Yani ne yöne evrileceği burada çok önemli.
07:02Ya da barışçıl bir süreci doğru evrilme söz konusu olur mu?
07:07Bunlar aslında açıkçası merkez bankalarını biraz daha temkinli adım atmaya yöneltti.
07:14Bu sadece aslında Türkiye TCMB için söylemiyorum bunu.
07:18Bütün merkez bankaları için böyle bir değerlendirme yapılabilir ve dünya ekonomisinin bu konjonktürde aslında çok bilinmeyen bir sürece doğru gittiğini söyleyebilirim.
07:28Bu da aslında elbette ki hani bekle gör politikasının biraz daha etkin olacağı yönündeki kanaatleri güçlendiriyor.
07:35Evet dediğiniz gibi FED'den de bir faiz kararı geldi.
07:39Yakın zamanda onlar da sabit faiz tuttular.
07:41Orada da Trump'ın çok ilginç bir yorumu oldu.
07:44En son onu da konuşalım ama merkez bankasına dönersek şimdi 19 Mart günü yapılan operasyonla aslında merkez bankası rezervleri ciddi bir darbe aldı.
07:54Bir yandan operasyonlar da devam ediyor, davalar devam ediyor.
07:59Yeni krizlerin ortaya çıkması olası aslında ekonomiyi de etkileyebilecek.
08:04Bir de İran savaşı patlak verdi.
08:07Bu noktada merkez bankasının işi biraz daha zorlaşmadı mı?
08:10İçerideki bu durumu biraz o yükü merkez bankasının üzerinden almak istese iktidar nasıl yapar?
08:17Örneğin İrem Hanım şu anda aslında flu bir tablo var ekonomide.
08:25Yani dünya ekonomisi için söylüyorum bunu.
08:27Küresel ekonominin, küreselleşmenin daha doğrusu ülkeleri organik bir bütün haline getirmesinin sancılı bir sürecini yaşıyor aslında bütün ülkeler.
08:36Yani ne demek istiyorum?
08:37Diyelim ki herhangi bir ülkede siyasal ya da ekonomik bir kriz ortaya çıktı.
08:42Diğer ülkelerin bundan etkilenmemesi mümkün değil.
08:44Özellikle Türkiye gibi enerji yönünden dışa bağımlı ülkeler açısından aslında bu sancılı sürecin çok daha ağır yaşanacağını söyleyebilirim.
08:53Buradaki temel nedenlerden bir diğeri de Türkiye'nin pek çok makro ekonomik sorunu bir arada yaşıyor olmasıyla da elintili.
09:01Yani bugün bakıyorsunuz işte Avrupa Birliği'nin verisi geldi, enflasyon verisi geldi.
09:06%1.9, %2,2 yıllık enflasyon.
09:09Biz aylık enflasyonu %2 gelir mi?
09:12Neyi tartışıyoruz bakın.
09:14Düşünün ki yani bu kadar zor koşullarda bir de Türkiye gerçekten bir savaş içerisine dahil olursa,
09:22işte o zaman bizi çok daha ağır bedellerin ödeneceği bir ekonomik sürece sürükleneceğiz gibi görünüyor.
09:29Umarım böyle bir sürece gerek almaz.
09:31Umarım diplomatik ilişkilerle bu sorunlar giderilir.
09:34Ancak görülen o ki yapılan açıklamalara baktığımız zaman, çünkü Trump'tan gelen açıklamaların da aslında akşamdan sabaha değişiklik gösterdiğine tanıklık ediyoruz ki,
09:45Trump'ın ikinci kez yönetime gelmesiyle birlikte zaten endişeler çok artmıştı biliyorsunuz gümrük tarifeleri ve korumacı politikalara ilişkin olarak.
09:54Ama ben bu konuda da aslında biraz daha farklı düşünüyorum.
09:58Evet Trump'la birlikte bu arttı diyebiliriz ama aslında zaten 2008 morguç krizi sonrasında ABD'nin pek çok ülkeye yönelik bu korumacı politikalara ilişkin adımlar attığını biliyoruz.
10:09Hatta diğer ülkelerin de buna misilleme ile karşılık verdiğini biliyoruz.
10:13Sonra Rusya-Ukrayna savaşının da yine bir benzerini gördük.
10:17Yani bütün bunlar aslında küreselleşme sürecindeki kırılmaları da beraberinde getiriyor.
10:22Tabii bu şunu da söylemek gerekiyor.
10:25Yani İran nükleer silaha sahip diğer ülkeler değil mi?
10:30Neden sadece İran üzerine yükleniliyor?
10:32Orada da aslında nükleer silahlar bahane edilerek bence bir İran'da bir rejim değişikliği talebi söz konusu ki ABD ve İsrail bunu yıllarca da yaptılar zaten.
10:43Tabii ki bu bizim için neden önemli?
10:46Bu ülke olarak birçok kanaldan da buradan etkileneceğiz elbette.
10:49Şimdi bir haftadır özellikle petrol fiyatları üzerinde duruyor ekonomistler ama petrol fiyatları dışında ki bunun enflasyon üzerinde de çok ciddi etkisi olacak Türkiye ekonomisinde.
11:00Ama bir o kadar da petrol teminliğinde de çok ciddi sıkıntılar yaşayabiliriz.
11:05İşte o zaman üretim sektörü ciddi anlamda olumsuz yönde etkilenerek yine enflasyon üzerinde negatif bir etki yaratacak.
11:11Bence Türkiye'yi çok yakından ilgilendiren bir diğer önemli konu da göç olayı ki geçmişte biz bunu Suriyeli göçmenler konusunun ne kadar sıkıntılı bir süreci Türkiye'de yaşattığını gördük.
11:23Göçle birlikte özellikle asgari ücret altında çalışmak isteyen bir emekçi kesim ortaya çıkacak ve yine kayıt dışı istihdamı kontrol altına almak zorlaşacak.
11:33Bu da dahili iş gücünün aslında iş gücü piyasasında daha da çok dışlanmasına yol açacak diyebilirim.
11:41Yani turizm sektörü üzerinden yine olumsuz yönde etkilenecek Türkiye'ye.
11:45Hakeza avacılık sektörü üzerinden etkilenecek.
11:48Aynı zamanda özellikle petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak cari açıktaki artışın yine enflasyon üzerinde negatif bir etkisini göreceğiz.
11:57Yani nereden bakarsak bakalım İrem Hanım Türkiye ekonomisine aslında çok iyi günler beklemiyor.
12:05Şimdilik bu konjonktüreden dola çıkarak böyle bir değerlendirme yapabiliriz.
12:10Evet peki burada biliyorsunuz bizim bir yıl sonu enflasyon hedefimiz de var.
12:14Zaten daha yılın üçüncü ayından itibaren bu hedefi tutturmanın ne kadar zor olduğuna ilişkin konuşuyoruz.
12:20Son olarak da revize edilmemişti ama bütün bu anlattığınız paradigmaların enflasyonu yukarı yönle etkileyeceğini söylüyorsunuz.
12:28Dolayısıyla burada acaba son çeyrekte bir tahminde revize görebilir miyiz? Böyle bir beklentiniz var mı sizin?
12:36Şimdi tahminde artık iki sıklıkla revize edilmesi tahminin bence Merkez Bankası'na kredibilitesini olumsuz yönde etkileyecek bir durum.
12:46Aynı zamanda uygulanmakta olan politikaya yönelik güvensizlik algısını daha da güçlendirecektir diye düşünüyorum.
12:52Bu süreçte artık bu tür değişikliklerin gerçekten kimseye faydası olmayacak ama tabii ki ben hep şunu söylüyorum.
13:00Burada bizim ülke olarak aslında zorluğa iten şey şimdi Merkez Bankası'nın para politikasını resmi rakamlar üzerinden yapıyor olması.
13:11Ama öte yandan bir gerçeklik var ki maalesef ki resmi rakamlar halkın yaşadığı enflasyonu temsil etmiyor.
13:18Dolayısıyla da her ne kadar ekonomi yönetiminden ya da Merkez Bankası'ndan enflasyonun düşeceğine dair açıklamalar gelse dahi yaşanılmakta olan enflasyon gerçeği göz ardı edilemez.
13:31Bakın yakınlarda piyasa katılımcılar anketini de yapıldı ve yıl sonra enflasyon beklentisinin piyasa anketinde gerilediğini görüyoruz.
13:39Ama sadece bakın piyasa anketiyle biz böyle bu değerlendirmelerin yapılmasını da ben çok doğru bulmuyorum.
13:45Çünkü burada asıl olan yine real sektör ve hane halkının da enflasyon beklentisi.
13:49Ne yazık ki onlardaki beklenti gün geçtikçe daha çok artıyor.
13:53Dolayısıyla da ki Sayın Karahan sık sık yapmış olduğu değerlendirmelerde bu vurguya yer verdi ki bugünkü şeyde de var metinde de var.
14:01Beklentilerin dezenflasyonu destekleyici gerçekten çok önemli bir özelliği var.
14:07Ama bu konuda yeterince başarılı olunuyor mu?
14:11Orası tartışma götürür bir konu.
14:13Sayın Cumhurbaşkanı'nın yapmış olduğu bir değerlendirme var.
14:17Partisinin Türkiye Büyük Millet Meclisi grup toplantısında dedi ki enflasyonda mevzi kazanıldıkça 86 milyon insanın refahı artacak.
14:25Şimdi enflasyondaki bu mevzi kazandıkça ifadesi istatistik kurumunun rakamları üzerinden mevzi kazanılacaksa 86 milyonun refahı artmayacak.
14:39Tam tersine her geçen gün daha da azalacak.
14:42Ki zaten açlık ve yoksulluk sınırı da bize bunu net bir şekilde ortaya koyuyor.
14:47Dolayısıyla ben şunu katıldığım birçok programda dek dile getiriyorum.
14:51Evet enflasyon bizim ülke ekonomimizin kronik bir sorunu ve kemikleşmiş bir sorun.
14:56Ancak bir o kadar önemli bir sorunumuz da ne yazık ki gelir dağılımı adaletsizliği ve refah kaybı.
15:02Bu hem enflasyon tarafından destekleniyor.
15:05Enflasyon yüksekliğinden dolayı artıyor.
15:08Hem de ne yazık ki ücretlerin enflasyonun altında belirlenmesiyle de ilişkili oluyor.
15:14Evet bugünden çok tartışılan konulardan birisi işte biliyorsunuz ücretlerin arttırılmasına ilişkin olarak hatta daha zaman var şeklinde ekonomi kurmaylarından açıklamalar geliyor.
15:2615 gün kaldı yani hatta 15 günden de az kaldı.
15:30Dolayısıyla ne bekleniyor ben açıkçası anlamış değilim.
15:33Ama açlık ve yoksulluk sınırının altında kalan özellikle tırnak içerisinde belirtiyorum emeklilerin durumunun iyileştirilmesi son derece önemli.
15:43Çünkü artık bu insanlar asgari yaşam koşullarını sağlayamayacak ücretlerle yaşam mücadelesi vermeye çalışıyorlar.
15:51Dolayısıyla onlara yönelik en azından onlara yönelik bir bir iyileştirmenin yakın zamanda yapılması gerektiğini de buradan duyurmak isterim.
15:57Evet sizin de belirttiğiniz gibi aslında toplumun çok geniş bir kesimini oluşturan emekçiler istatistiklerine güvenmedikleri bir kurumun açıklamış olduğu veriler üzerinden çok uzun zamandır zam alıyorlar.
16:10Ve bu da kaygıya, belirsizliğe ve güvensizliğe neden oluyor.
16:14Çok teşekkür ederim. İyi ki vakit ayırıp katıldınız.
16:16Sağ olun Yerim Hanım.
16:18Görüşmek üzere. Hoşçakalın.
16:19Görüşmek üzere.
16:20Sevgiler.
16:21Sevgili izleyenler sizler için ekonomist Prof. Dr. Serap Dursa'ya danıştık.
16:25Bugün Merkez Bankası faiz kararını açıkladı.
16:29Aslında tahminler de faizin sabit tutulacağı yönündeydi.
16:33Faiz %46'da sabit kaldı.
16:35Ancak Serap Hanım'ın da belirttiği gibi real sektörün uzun zamandır bir faiz indirimi talebi var.
16:41Hatta bu yönde Mehmet Şimşek'e yönelik sert eleştiriler de yapılıyor.
16:44Ancak hem 19 Mart operasyonun ardından yaşanılan rezerv krizi hem İsrail-İran çatışmasının ülkemize ve ekonomisine yansımaları bu indirimin yapılmasına izin vermemiş gibi gözüküyor.
16:56Önümüzdeki aylarda bir indirim gelecek mi gelmeyecek mi yeniden konuşup tartışacağız.
17:02Şimdilik noktalıyorum.
17:03Hoşçakalın.
Önerilen
0:59
|
Sıradaki
2:27