00:52Biz çocuklarla yetişkinleri birbirinden ayırırken psikoloji bakımından ne gibi farklar gözümüze çarpıyor?
01:01Çocuk psikolojisi ve yetişkin psikolojisini birbirinden ayırdığımızda ilk aşamada bir yetişkinle çalışırken biz ilk başta çocukluk süreçleriyle de çalışıyoruz.
01:14Çocuklarla çalışırken ise tabii ki daha yepyeni bir süreç oluyor.
01:21Bazı şeyler daha yeni oluşuyor.
01:24Özellikle ruhsal anlamda çocukların yaşantıları, duyguları, ruhsal gelişimleri yeni yeni oluşmaya başlıyor.
01:33Ancak yetişkinlerle çalışırken belli bir zaman geçmiş oluyor ve çocukluk dönemleri de tabii ki yaşanmış oluyor.
01:41Çocuklarla biraz daha erken dönemde bazı şeylere müdahale edebiliyoruz veya bazı konularla, aileyle birlikte çalışabiliyoruz.
01:53Ancak yetişkinlerle biraz daha detaylı çalışmamız gereken noktalar oluyor.
02:00Ancak tabii ki yetişkinliği çocukluk yaşantısından ayrı düşünemeyiz.
02:05En temel fark bu diyebilirim.
02:08Yani birinde biraz daha çocukluk yaşantılarıyla detaylı çalışırken çocukluk psikolojisinde yani çocuk yaş dönemiyle çalışıyorsak eğer biz burada da daha çok çocukların erken dönemlerinde yaşadığı duygulara ya da işte olumsuz yaşantılara daha erken müdahale edebiliyoruz aslında.
02:31Bu şekilde açıklayabilirim Erdem Bey.
02:33Peki şimdi çocuklar dediğim gibi bütün sene aslında okulda, teneffüslerde, okul bahçesinde enerjilerini atmaya alıştılar.
02:41Bu 9 aylık süreç boyunca ancak şimdi evde olacaklar.
02:45En azından havalar da çok sıcak sanıyorum ki birçok aile gündüzleri sokağa bırakmayacaktır çocuğunu.
02:51Bu noktada ailelerin çocuklarıyla nasıl bir iletişim kurması gerekiyor?
02:55Onlara nasıl yaklaşması gerekiyor?
02:57İlk başta şunu söylemek istiyorum bu konuyla ilgili.
03:03Şimdi okul sürecinden çocuklar çıktıktan sonra başka bir rutine geçiş yapmış oluyorlar.
03:10Okul sürecinde belli rutinler var.
03:12İşte sabah erken kalkmak ya da işte öğlen okula gitmek, daha sonrasında eve gelmek, dersleri yapmak, belli bir işte uyku saati oluyor.
03:20Burada çocukların tatil dönemiyle birlikte rutinlerinde değişiklikler başlıyor.
03:29Çocukların tatil döneminde de rutinlerinin daha esnek bir şekilde ve planlı şekilde devam ettirilmesi gerekiyor.
03:37Bu tabii ki okuldaki kadar disiplinli, saat saat, zaman ayrılmış şekilde değil.
03:43Ancak esnek bir planlamayla ailelerin bu rutinleri devam ettirmesi gerekiyor.
03:49Sabah kahvaltısı, biraz oyun, biraz hikaye okumak, biraz belki dışarı çıkmak, bir yürüyüş yapmak.
03:59Aynı şekilde çocukların yine erken saatlerde uyuması, birlikte vakit geçirilmesi bunlar önemli aşamaları oluşturuyor.
04:10Şimdi bir de şöyle bir durum gözleniyor sanırım ailelerde.
04:15Okul döneminde bütün gün çocuk evde olmadığından ev oldukça sessiz.
04:20Eğer çok kalabalık bir aile değilse ancak şimdi çocuğun evde olmasıyla işte biraz daha belki hiperaktif ya da daha hareketli çocuğu olan ebeveynler genelde
04:30genelde al oğlum işte sen şu telefonu, al kızım işte sen şu tableti, oturun oradan oyununuzu oynayın gibi bir yaklaşım içine girebiliyorlar.
04:39Ya da çocuklar çok sık soru sorduğunda bazen kızabiliyorlar, cevapsız bırakabiliyorlar.
04:45Bu sanıyorum ki yanlış bir yaklaşım.
04:48Yani bunun yapılmaması gerekiyor.
04:50Doğru muyum?
04:51Şöyle teknoloji kullanımını yasaklamak değil, teknoloji kullanımını ailenin de denetiminde ayarlamak, planlamak ve çocuğa sunmak önemli bir noktayı oluşturuyor.
05:07Teknolojiyi tabii ki de çocukların hayatından kaldıramayız.
05:10Yaşlara göre belli ekran süreleri var.
05:13Ancak tatil döneminde çocuklar teknolojiye de çok fazla yönelebiliyorlar.
05:19Ve bu durumlarda da ekran maruziyeti dediğimiz ve daha sonrasında olumsuz sonuçlarla karşılaştığımız durumlar gerçekleşebiliyor.
05:28Ailenin çocuğun teknoloji kullanımını planlıyor olması gerekiyor.
05:32Yani ne kadar ekran süresi olacak, ne kadar tabletle ya da işte cep telefonuyla oynayacak bunu biliyor ve kendisi denetliyor olması gerekiyor.
05:42Bu anlamda tabii ki çocuklar bazı zamanlarda ailelerine daha karşı tepkiler geliştirebiliyorlar.
05:50Yani daha fazla oyun oynamak istiyor, daha fazla telefonla vakit geçirmek istiyor.
05:56Burada da ailenin oradaki ihtiyacını fark ederek çocuğa belli seçenekler sunması gerekiyor.
06:04Belli sınırlar sunması gerekiyor.
06:06Eğer sınırları oluşturursa aile teknolojiyle ilgili hem çocuk da bu anlamda rahatlar ve o boş vakitte kendini regüle eder.
06:16Ve aynı zamanda da teknolojinin getirebileceği olumsuz sonuçlar yaşanmak.
06:22İlk başta burada konuşulması gereken konu ailenin tatil döneminde sınır koyabilmeyi öğrenebilmesi diyebiliriz.
06:31Peki yetişkinler, ebeveynler çocuklarıyla iletişim kurarken nerelerde yanlış yapıyor, ne gibi hatalı davranışlara sahip oluyorlar?
06:42Çocukların duygularını anlayabilmek ve bu duyguları onlara yansıtabilmek yetişkinlik yaşantısında çok önemli bir yer oluşturur Erdem Bey.
06:54Şöyle açıklayabilirim bunu. Çocuklar bir duygu yaşıyorlar evin içerisinde. Belki evin içerisinde sıkılıyorlar, belki öfkeleniyorlar, belki muksuz oluyorlar.
07:04Ailenin bu duyguları görebiliyor olması lazım ve çocuğa da yansıtabiliyor olması lazım.
07:10Bazı ebeveynlerde maalesef şunu görüyoruz.
07:12Çocuk çok olumsuz bir duygu durumda. Ağlıyor, çok üzgün bir şekilde istediği bir şey gerçekleşmemiş.
07:18Şunu söyleyebiliyor bazı ebeveynler, bunda ağlanacak ne var, neden bu kadar ağlıyorsun ki anlamıyorum seni gibi söylemlerde bulunabiliyorlar.
07:28Bu çocuk için şu demek oluyor.
07:31Benim şu anda duygumun hiçbir önemi yok.
07:34Çünkü bakım veren şunu söylemiş oluyor.
07:38Senin şu anda ağlamanı reddediyorum ve hemen bu davranışı sonlandırmalısın.
07:44Çünkü bunda ağlanacak ne var diyor.
07:45Çocuklar da duyguları anlaşılmadığında daha da olumsuz bir duygulanım içerisine girebiliyorlar.
07:53İlk aşamada ebeveynlerin çocuklarıyla konuşurken ve iletişim kurarken onların duygularını aynalamaları, yansıtmaları,
08:03aynı zamanda kendi hissettikleri duyguları da onlara anlatmaları gerekiyor.
08:08Çok önemli bir aşamayı oluşturuyor diyebilirim.
08:10Bunun dışında çocuklara sınır ve seçim dili sunmak, bir sınır koymak ancak bu sınırın yanında belli seçimler de sunabiliyor olmak gerekiyor.
08:20Çocuklar sınırları bizden öğrenirler ve daha sonraki hayatlarında da sınırları bizim öğrettiğimiz şeylerle geliştirebilirler.
08:29Ancak bu sınırlar öğrenirken çok katı da olmamak gerekiyor, çok esnek de olmamak gerekiyor.
08:37Daha ortada bir yerde olmak gerekiyor diyebilirim.
08:40Sınır ve seçim dilinin kullanılması önemli oluyor.
08:46Bunun dışında ailelerin, özellikle eşlerin kendi aralarındaki süreçlerde çocuğa yansıtılan durumlar da çok önemli tabii ki.
08:54Bu gibi durumlarda çocuğun anne ve babasının, bakım verenlerinin yaşadığı problemlerde kendini suçlu hissetmemesi gerekiyor.
09:06Yani ebeveynler kendi aralarında yaşadığı bazı problemleri kendi ilişkileri içerisinde çözmeleri gerekiyor.
09:13Bir problem yaşanıyorsa da tabii ki çocuğa bu problemin de yaşandığı söylenmesi gerekiyor.
09:18Gizlemek, saklamak gibi değil ama çocuğun zarar görmemesi gerekiyor.
09:23Bu şekilde bazı örnekler verebilirim.
09:27Fulya Hanım son olarak şimdi bazen de 2-3 aileli çocuklar oluyor ve evin en küçük çocuğu örneğin 2 yaşında ya da 3 yaşında bazı sendromlara sahip oluyorlarmış.
09:382 yaş sendromu, 3 yaş sendromu gibi.
09:41Belki kendi gibi küçük olan abisi, ablası anlamıyor onu ancak ebeveynler 2 yaş, 3 yaş sendromunun nasıl farkına varabilir?
09:50Nedir bu sendromlar?
09:52Belli yaşlarda belli sendromların çocuklarda geliştiğini görebiliyoruz.
09:57Özellikle 2 yaş sendromunda da çocuk bilissel anlamda, duygusal anlamda gelişim sürecinde olduğunda ve bazı şeyleri fark etmeye başladığında bu sendromları yaşayabiliyor.
10:11Bazı zamanlarda çocukların ebeveynlerinden yanıt alamayışı veya isteklerinin gerçekleşmediğinde bazı öfke patlamaları bu gibi durumlar bazı sendromların daha fazla ortaya çıkmasına neden olabiliyor.
10:28Özellikle 2 yaşta yaşında ilerlemesiyle birlikte çocuk daha fazla tepkiler verebiliyor, çok daha fazla öfkelenebiliyor, çok daha fazla ağlıyor olabiliyor.
10:39Burada yaşın ilerlemesiyle birlikte çocuğun aile içerisindeki güç ve kontrol arzusunu ele geçirmeye çalıştığını görüyoruz aslında.
10:47Biraz 2 yaş sendromu bize bunu özetliyor.
10:50Yani artık güç bende olmalı, kontrol bende olmalı gibi bir süreç içerisine giriyor.
10:56Evet, bu nedenle de çocukların bu yaşadığı öfkeli davranışlar ya da işte karşıt gelme davranışlarına karşı ailenin biraz daha özverili olması gerekiyor ve sabırlı olması gerekiyor.
11:11İlk başta bahsettiğim duygu yansıtmasından bahsetmek istiyorum.
11:15Çocuk çok öfkelendiğinde ya da işte çok olumsuz bir duygu durum içerisine girdiğinde o duyguyu aynalamak, şu anda çok öfkelisin, ellerini sıkıyorsun, ayaklarını yere vuruyorsun, çok öfkelendin.
11:28Şu anda bunu görebiliyorum.
11:29Bu çocuk için şu demek oluyor, ben bir duygu yaşıyorum, bunu benim annem veya babam görebiliyor.
11:35Şu anda beni anlamaya çalışıyor, benim burada olduğumu ve benim bir duygumun olduğunu fark ediyor demek oluyor.
11:42O yüzden bu aşamaların ilk başta geçici olduğunu söylemek istiyorum.
11:46Yani Kels sendromu belli bir aşamadan sonra gerçekten ortadan kalkıyor.
11:52Bu aşamada bunun geçici olduğunu bilip gerçekten çocuğun orada duygusuna bir ayna tutmak ailelerin en temel görevlerinden biri.
12:01Şunu da söylemem gerekir tabii ki, ebeveynler açısından da bu durumlar ya da çocuğun öfkelenmesi çok kolay bir süreç olmayabiliyor.
12:11Bu durumda da ebeveynin günlük yaşantısında kendisini regüle edebileceği alanlar bulması, kendisine de az bir süre olsa bile vakit ayırabilmesi çok önemli oluyor.
12:22Bunu da eklemek istiyorum.
12:24Peki, çok teşekkür ediyorum. Bilinçte ebeveyn olmak herkesin yararına.
12:30Bir de dediğimiz gibi çocuklar da artık gününün büyük bir kısmını evde geçirecekler.
12:35Biz de bu konuyu ele almak istemiştik. Siz de bizi kırmadınız.
12:38Bugün konuğumuz oldunuz. Ağzınıza sağlık iyi ki katıldınız.
12:42Ben de teşekkür ediyorum davetiniz için.
12:44Son olarak da herkese sağlıklı, huzurlu bir tatil diliyorum.
12:50Çok teşekkür ederim.
12:51Teşekkürler.
12:52Sağ olun, iyi günler.
12:53Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, bilinçli ebeveyn olmak gerçekten çok önemli.
13:00Hazır çocuklar da tatile girmişken ve zamanlarının büyük bir çoğunluğunu sizinle geçirecekken lütfen uzmanımızın söylediklerine kulak verin ki evin içinde herkes huzurlu, mutlu olsun.
13:12Ne çocuğumuz üzülsün, ne ebeveynlerimiz üzülsün.
13:14Efendim bizden bugünlük bu kadar. Şimdi burada noktalıyoruz ancak başka programlarla yeniden karşınızda olacağız.
