- 19.06.2025
Sosyal Medya Hesaplarımız...
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00:00Konuğumuz Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Hüsamettin İnaç Beyefendi Hocam.
00:00:06Hüsamettin Hoçam hoş geldiniz.
00:00:07Hoş bulduk. İyi günler, iyi yayınlar diliyorum Sefa Hocam.
00:00:10Çok teşekkür ederiz efendim. Eksik olmayınız.
00:00:13Malumunuz gündem epey yoğun. Biraz evvel de bir sondaki haberleri aktarmaya gayret ettik.
00:00:18Bugünün en önemli başlıklarından bir tanesi Trump'ın geçtiğimiz saatlerde yapmış olduğu açıklama
00:00:25ve o açıklamadan Trump her şey olabilir mimarinde bir cümle kullandı ve bir görüşme olabilir dedi.
00:00:34Bu görüşmenin gerçekleşeceğini düşünüyor musunuz?
00:00:39Ya da bu düşünüyorsanız bu görüşmeden nasıl çıktılar elde edilecektir?
00:00:44Savaşın nihayete ermesi konusunda tarafların durdukları yer nasıl ve nedir sizce?
00:00:50Şimdi yani bir görüşme beklenebilir diyor ama yani biz aslında Amerika'da da Rusya'da da benzer bir durumu görüyoruz.
00:00:58Yani şu an aslında çatışmaların bir miktar daha devam etmesi isteniyor.
00:01:03Ben özellikle Trump'ın yani buradaki muradının en temel anı her iki rejimi yani hem İran rejimini hem de İsrail'deki rejimi
00:01:13cezalandırma amaçlı bir çaba içerisinde olduğunu görüyorum.
00:01:18Çünkü Netanyahu yönetimi biliyorsunuz Amerika'nın çıkarlarından ziyade İsrail'e yani vagon olan bir Amerika istiyor.
00:01:27Yani İsrail'in çıkarları bizim için Amerika'dan daha önemlidir diye bir yaklaşım ortaya koyuyor.
00:01:33Bir takım emri vakitler ortaya koyuyor.
00:01:37Bir takım da kendi yaklaşımlarına doğru yönlendirmek gibi bir arayış içerisine giriyor.
00:01:42Dolayısıyla bu açıdan Trump ve Netanyahu arasında ciddi bir problemin olduğunu biz görüyoruz.
00:01:47Diğer taraftan mesela Putin'e Rusya'ya bakıyoruz.
00:01:50Orada da Ukrayna Rusya Savaşı'nda işte bu yaşanan İsrail-İran çatışması ya da krizi artık savaşta diyebiliriz tabii geldiğimiz aşamada.
00:01:59Putin'in de çok işine geliyor.
00:02:01Yani dolayısıyla dünyada en önemli iki liderin aslında bir miktar daha beklemek, bir miktar daha iki tarafı cezalandırmak gibi bir niyet içerisinde ben şahsen olduğunu okuyorum.
00:02:12Yani dolayısıyla bu çatışmalar bir miktar daha devam edecek.
00:02:16İsrail bir miktar daha Hayfa merkezi olarak tahrip edilmeye devam edecek.
00:02:20Ancak Netanyahu kendi haddini bilmeye başladığı andan itibaren ve Trump'ın özellikle politikalarına teslim olana kadar ben bu siyasetin yani İsrail'i yalnız bırakarak bu karşılıklı füze atışlarının devam edeceğini düşünüyorum.
00:02:37Yoksa yani yakın zamanda böyle bir görüşmenin olmayacağını ve olmadığını İran yönetiminde zaten bizzat Ali Hameney yani en üst düzey isim tarafından da yalanlanmış durumda.
00:02:50Peki hocam bir taraftan da Çin'in, Rusya'nın, Kuzey Kore gibi ülkelerin meseleye yaklaşımı merak konusu çatışmaların ikinci günündeydi yanlış hatırlamıyorsam.
00:03:00Bir Çin kargo uçağının İran semalarında hava sahasının kapalı olmasına rağmen gezindiği yönünde haberler vardı mesela.
00:03:08O herkese elbette ki bir ön kabul olarak ilk düşünce Çin mihimmat desteği sunuyor şeklinde bir algı oluşturdu.
00:03:17Siz nasıl bakıyorsunuz meseleye Çin'in, Rusya'nın, Kuzey Kore'nin mühimmat noktasında bir desteği var mıdır?
00:03:23Yani Çin'in şöyle itiricikli bir tavrı var aslında.
00:03:26Çin biliyorsunuz yani ta 2013'te işte kuşak yol politikasını Kazakistan'da ilan ettiği günden beri oldukça sinsi bir siyaset izledi.
00:03:35Yani bu nedir? Bir tarafta Amerika'yla ciddi bir ekonomik ve siyasi bir rekabet içerisinde bulunuyor ama askeri anlamda çatışmaktan önemli ölçüde kaçınıyor.
00:03:45Bu kaçınmanın en büyük sebebi de biliyorsunuz Çin'in en büyük ticaret ortağı konumunda olan ülke Avrupa Birliği ülkeleri.
00:03:54Şimdi dolayısıyla bu ticareti kaybetmek istemiyor.
00:03:57Batı ile ilişkisini bozmak istemiyor ama diğer taraftan da Amerika ile rekabeti üst plana geçirmeye çalışıyor.
00:04:04Kendi işinde savunma sanayinde yaptığı çok ciddi atılımlar var.
00:04:08Teknolojik anlamda pek çok hususta işte Huawei gibi işte nano teknoloji gibi şeylerin interneti gibi işte yapay zekanın pek çok alanında Amerika'dan daha ileri olan ve işte NATO strateji belgelerine göre 2049'da da askeri anlamda Amerika'yı geçecek olan bir Çin'le biz karşı karşıyayız.
00:04:30Dolayısıyla Çin kendi varlığını yani terör küslere yansıtmak istemiyor ama yani şöyle de bir gerçeklik var ikircikli olmanın ikinci boyutu şu.
00:04:40Çin İran'ı kesinlikle gözünden çıkaramaz.
00:04:43Neden çıkaramaz?
00:04:44Çünkü İran olmadan Çin olmaz.
00:04:47Yani bugün İran dediğimiz ülke hani boş bir ülke değil doğalgaz konusunda dünyanın en zengin ülkelerinden birisi petrol kalitesi yüksek olan bir ülke ve dolayısıyla bu rezervlerini yani önümüzdeki 30 yıl Çin'e bağlamış durumda.
00:05:02Yani zaten İran-İsrail çatışmasının arka planında yatan en büyük medenlerden birisi Çin'in Orta Doğu'ya doğru uzanmasını Akdeniz'e doğru uzanmasını engellemek.
00:05:12Yani biliyorsunuz bunu ilk önce Ukrayna Rusya Savaşı'nda Çin'le Avrupa Birliği'nin ticaretini keserek sağladı Amerika.
00:05:22İkinci bir noktada İran'la Çin'in bağlantısını keserek ikinci büyük bir darbe daha vurmak istiyor.
00:05:27Ama Çin dediğim gibi yani işte İsrail'in sergilediği gibi böyle askeri ve güvenlikleştirme politikalarına daha ikinci planda koruyor.
00:05:39Ama İran'ın daha büyük bir yıkıma gitmesi gibi bir duruma doğru evrilirse mutlaka ben Çin'in devreye gireceğini düşünüyorum.
00:05:47Diğer taraftan Rusya'ya baktığımız zaman yani demin de ifade ettiğim gibi Rusya şu an için oldukça rahat daha bugün ilk defa açıklama yaptı biliyorsunuz.
00:05:56Yani biz İran'ın yanındayız kabirinden bir açıklama yaptı.
00:06:01Bugüne kadar özellikle hep geçiştirmeye çalıştı Dimitri Peskov ve Putin yani sözcüsüyle beraber.
00:06:08Ama bugün ilk defa İran'la beraber olduklarını işte İran'ın özellikle daha fazla hırpalanmaması gerektiği mealinde açıklamalar yaptılar.
00:06:17Burada da işte Ukrayna-Rusya savaşının gerçekten çok sıkıştığı bir noktada gerçekten bu İran-İsrail çatışması Putin'e böyle bir hayat öpücüğü gibi geldi.
00:06:28Ve dolayısıyla bunun bir süre daha devam etmesi, ilginin buraya dağılması ve yani güç merkezinin daha doğrusu parçalanması suretiyle
00:06:36Batı'nın daha da bir anlamda zayıflamasının bir sebebi olarak bu savaşı görüyor.
00:06:41Onun dışında Kuzey Kore gerçekten destek verecektir.
00:06:45Yani bu ancak ne zaman olur?
00:06:47Mühimmatın azalması durumunda.
00:06:50Çünkü gerçekten biz savaşın yani başladığı günden beri İran'ın balistik küzelerinin oldukça işte işlevsel olmaya başladığını,
00:06:59ilk o iki üç günlük o şaşkınlıktan sonra kısmen de olsa bir düzelme içerisine girdiğini ve artık misliyle mukabelede bulunabildiğini söyleyebiliriz.
00:07:09Yani her ne kadar yani İsrail'in verdiği talibatın yanında İran'ınki daha küçük kalsa bile aslında beklemenin üstünde bir performans gösterdiğini de ifade etmeliyim.
00:07:20Yani dolayısıyla Kuzey Kore'de mühimmat konusunda ciddi bir destek sağlayacaktır.
00:07:25Ama bundan her iki taraf veya ak bölgedeki ya da küresel aktörler olayın gelişimlerini, gelişim seyrini takip ediyor.
00:07:33Ve önce kendi menfaatlerini esas alarak daha sonra işte tabi ki İran'ı ya da İsrail'i tuttukları taraflara göre destekleme kararını alacaklardır.
00:07:45Peki Amerika Birleşik Devletleri hem Ukrayna'ya hem de İsrail'e mühimmat noktasında yetişebilir mi?
00:07:53Yani bu Rusya'yı rahatlattı dediniz aslında ama bir taraftan Amerika'nın kaynaklarının da olağanüstü olduğu bilinen bir gerçek.
00:08:03Fakat yine de etkiliyor mu?
00:08:04Kesinlikle etkiliyor zaten Amerika bu konuda yani bunu çeşitli açıklamalarla da ortaya koyuyor.
00:08:11Çünkü yani hele hele mesela pardon Zelenski'ye söylenen bir şey var.
00:08:17Yani siz benim kaynaklarımı tabiri caizse kovardaca harcıyorsunuz.
00:08:22Yani bizim artık ne Avrupa'da ne Amerika'da mühimmat kalmadı diyorlar.
00:08:26Çünkü yani şimdiye kadar tabi bu kadar geniş kapsamlı bir çatışma ortamı olmadığı için özellikle Avrupa yani kendi işte depolarındaki 30-40 yıllık belki birikimleri verdiler ki bu özellikle bazı silahlar var.
00:08:42Mesela füzeler işte veya hovitserler uzun süre kullanılmadığı zaman zaten işlevselliğini yitirmiş durumda.
00:08:49Ve bu düşük kaliteli şeyleri verdiler.
00:08:51Sonra yeni yeni üretime geçtiler.
00:08:53Biliyorsunuz Kaliforniya'da işte Türkiye'nin de aslında dahil olduğu bir işte havan topu üretim merkezi de Amerika tarafından açıldı.
00:09:02Ve bu hatta Rusya tarafından bir kriz olarak da karşılandı.
00:09:05Hani Türkiye böyle bir konuda neden Ukrayna'ya destek veriyor diye.
00:09:10Ama tabi Türkiye'de kendi yani ulusal çıkarları çerçevesinde savunma sanayini geliştirmek için Ukrayna'yla da iş birliği içerisine girebiliyor.
00:09:18Yani dolayısıyla ben tabi Amerika'nın da bu konuda bundan sonra zorlanacağı kanaatindeyim.
00:09:24Hele hele Trump gibi hani her şey parayla ölçen ve yani karşılığını alamayacağı hiçbir inisiyatifte bulunmayan bir liderin yani bu kabil kendisini zorlayacak bir duruma gireceği kanaatinde değilim.
00:09:38Yani dolayısıyla bu işin bir şekilde sonu gelecektir.
00:09:41Kaldı ki İsrail o kadar aslında aciz bir devlet ki işte şu an bile yani Amerikan yardımı alamayınca nasıl sefil bir duruma düştüğü hepimiz görüyoruz.
00:09:51Ve Amerika'da hele hele yani Trump bunu büyük bir keyifle izliyor.
00:09:55Belli bir noktadan sonra dediğim gibi yani olayın bir denge noktasına ya da doyum noktasına ulaştırandan itibaren her iki taraftan gerekli müdahaleler gelecektir diye düşünüyorum.
00:10:07Hüsamettin Hocam bir Amerikalı yetkiliden az evvel biz de haberini buluşturduk izleyenlerimizle seyircilerimizle 12 günlük Amerikanın yardımı olmazsa mühimmatı olduğunu söylemiş bir Amerikalı yetkili İsrail'in.
00:10:23Bu ifadeler eğer gerçek ise bu iddia bu bir iletişim kazası mı diyebiliriz buna yoksa Amerikanın biz buradayız mesajı olarak mı algılanmalı sizce?
00:10:35Hayır kesinlikle bu bilinçli mütehammiden yapılmış bir açıklamadır.
00:10:39Yani çünkü özellikle yani demin de ifade ettiğim gibi Netanyahu tek taraflı bir siyaset izliyor.
00:10:44Yani mesela Biden döneminde hatırlarsanız Gazze'de hep Amerika'yı kendi peşine takmayı bir şekilde becerdi.
00:10:52Yani mesela Biden'ın birkaç defa gerçekten samimi bir şekilde savaşı bitirme ateşkese yönelik çabaları olduğu anda savaşı daha da şiddetlendirip geri dönülmez hale getirdiği için müzakere masasını onlarca defa işte bireysel işte bir takım inisiyatiflerle devirdiği için yani Amerika artık bu defa Trump'la beraber İsrail'i cezalandırmak istiyor.
00:11:15Yani burada patron benim yani sen ancak benim yani işte ne bileyim çizgilerim ya da verdiğim izin çerçevesinde hareket edebilirsin aslında mesajını İsrail'e vermeye çalışıyor.
00:11:27Çünkü yani Netanyahu gerçekten de Amerika'nın da artık kabul edemeyeceği şekilde artık bir artık azgınlık mı diyelim ya da agresif bir işte saldırganlık ya da işte soykırım politikasına doğru gidiyor.
00:11:41Çünkü Amerika gibi büyük bir küresel hegemon devlet sadece Gazze'yi düşünmez ya da sadece işte İran'ı düşünmez coğrafyada yani özellikle Orta Doğu'daki diğer ülkelerle bundan sonra kurulacak ittifak sistemlerini de düşünür.
00:11:59Yani Körfez ülkesinin ülkelerinin parasına muhtaç olan aynı şekilde diğer Orta Doğu ülkeleriyle istikbale dönük projeleri olan bir küresel güç kesinlikle kendi geleceğini ortadan kaldıracak bir şekilde dünya devletlerinin nefretini daha fazla çekemez.
00:12:17Artık geldiğimiz noktada yani mızrak çuvala sığmıyor artık bıçak kemiğe dayanmış durumda ve dolayısıyla Amerika bunu bir yerde bitirmek istiyor.
00:12:26Yani burada da işte ben Trump'ın özellikle ikiricikli açıklamalar yapmasının tek bir sebebi olduğunu düşünüyorum.
00:12:34Yani gerek İran'daki rejimi yani değiştiremese bile dönüştürme ama İsrail'de de Netanyahu'dan kurtulma çabaları olarak görüyorum.
00:12:42Yani Netanyahu aslında kendi ayağına kurşun sıkıyor ve nihayetinde burada ciddi bir başarısızlık da bu işin içinden bir şekilde çıkacak ve aciyet yaşayacak.
00:12:53Sonra da tabi ki bu işin bileti faturası Netanyahu'ya ve onun işte soykırımcı savaş kabinesine kesilecek.
00:13:04Dolayısıyla ben Trump'ın böyle bir süreci beklediğini yani İsrail'in de İran'ın da tamamen yok edilmesine girecek bir sürecinde tabi ki her iki ülkeler bütünlüğü tarafından da engelleneceğini düşünüyorum doğrusu.
00:13:18Peki hocam şu an bir taraftan da İran'dan İsrail'e yeni bir füze dalgası başladı.
00:13:23KJD'de yer verdik ve ekranlara da taşıyoruz.
00:13:27Zaman zaman İran'dan İsrail'e atılan füzeler Tel Aviv semalarında görülüyor ve hava savunma sistemleri devreye giriyor.
00:13:36Bazı füzeler isabet ediyor bazıları da havada imha ediliyor.
00:13:39Sirenler çalıyor İsrail'de Tel Aviv'de yüksek ihtimalle İsrail'iler sığınakları doldurmaya başlamışlardır.
00:13:48Şu anda da ekranlarımızda akitli ve ekranlarında canlı olarak izleyicilerimizle buluşturduğumuz görüntülerde bir füzenin gökyüzünde imha edildiğini görüyoruz diyebiliriz.
00:14:02Hocam bir taraftan da asıl önemli sorulardan bir tanesi de şu aslında bu zamana dek İslam dünyasının ya da İran'ın direkt olarak İsrail'e bir müdahalede bulunma konusunda meşru bir zemin bulup bulamayacağı noktasında bir takım tartışmalar yaşanıyor idi.
00:14:24Ya da hiç değilse devletler, bürokratlar, siyasiler henüz uluslararası aranada yüksek düzeyli bir karşılık vermenin, zemininin oluşmadığını ifade ediyorlardı.
00:14:38Fakat yaşanan, gelinen noktada İsrail, İran, özür diliyorum İran İsrail'e saldırmak için meşru bir zemin elde etmiş gibi görünüyor.
00:14:49İslam dünyasının ve İran'ın eline bir şu an için tırnak içerisinde bir koz geçmişken defteri barışla kapatması doğru bir hamle olur mu sizce bölgenin geleceği ve İran'ın bölgedeki konumu açısından?
00:15:07Çünkü İran malumunuz sizinle de çok defalar konuştuk bu meseleyi, vekil güçlerini de artık bölgeden neredeyse tamamen çekerek içe kapanmaya ve kendi meseleleriyle ilgilenmeye başladığı bir dönemde.
00:15:20Evet, şimdi gerçekten bu soru için teşekkür ediyorum.
00:15:25Çünkü tabiri caizse bu milyon dolarlık bir soru.
00:15:28Yani çünkü siz de çok güzel ifade ettiniz.
00:15:31Yani 2015'te Obama ile nükleer anlaşmanın yapılmasının akabinde İran ve onun bölgedeki Şii milisleri gerçekten de çok büyük bir alan ve mevzi kazanmışlardı.
00:15:42Çünkü o günkü yani Amerikan yönetimi özellikle bu yani Şii milisler varlığıyla Orta Doğu'nun diğer devletlerini yani Irak gibi, Suriye gibi, Lübnan gibi, Yemen gibi hatta Afganistan gibi ülkelerin ciddi anlamda destabilize olmasını sağlamak istiyorlardı.
00:16:00Yani bu Sünni Şii karşıtlığı üzerinden ama bugün tam tersi bir siyasetle karşı karşıyayız.
00:16:06İşte Suriye'deki gücünü önemli ölçüde kaybeden bir İran var.
00:16:10Irak'ta özellikle hastişabi yapısı devam etse bile artık eskisi kadar söz sahibi olamayan bir İran var.
00:16:18Hele hele Lübnan'da işte Hizbullah'ın artık yani esamesinin dahi neredeyse okunmadığı bir dönemden geçiyoruz.
00:16:24Yani burada aslında İran bu tür güçlerini bölgeye salmasının en büyük sebebi maalesef halkı Müslüman olan ülkeleri ve devletleri parçalamak ve kaosu burada özellikle tutarak, savaşı, çatışmayı burada tutarak kendi ana karasını istikrar içerisinde tutabilme mücadelesiydi.
00:16:45Ama geldiğimiz noktada artık bugün yani vurulan yer bizzat işte İran ve İran'ın kalbi olan Tahran.
00:16:51Yani dolayısıyla artık bu siyasetinin sonuna geldi.
00:16:55Ha sonuna geldi ama yani bu dönem ne kadar da işte Müslüman ülkeleri küstürdü İran.
00:17:01Yani bugün İran'ın yalnızlığının arkasındaki en büyük sebep bu.
00:17:05Yani bakın hani bölge ülkelerinden zarar vermediği hiçbir ülke olmadı.
00:17:10Yani Türkiye'sinden mesela bakarsak işte PKK'nın Türkiye'ye sirayet etmesinin arkasında Kasım Süleymani var.
00:17:17Ya da işte Suriye'de işte 2011'de iş çatışmanın başlamasının akabinde işte özellikle Hasan Nasrallah'ın işte Suriye topraklarına girip Esed muhalifi olmaktan başka suçu olmayan Müslüman insanları yani tabiri caizse bıçakla kestiği bir dönem var.
00:17:36Şimdi dolayısıyla insanlar tabi bu travmalardan bu yaşadıklarından bir türlü kurtulamıyorlar.
00:17:42Yani İran'ın maalesef bölgedeki o bölücü parçalayıcı tavrı yani İslam dünyasında ciddi bir sıkıntı yarattı.
00:17:48Ama geldiğimiz noktada sizin de sorduğunuz üzere gerçekten İsrail ilk defa çok haklı bir gerekçeyle artık kendisine saldırılabilecek bir güç haline dönüştü.
00:18:01Neden?
00:18:02Çünkü ilk saldırıyı başlatan İsrail oldu.
00:18:05Ve burada aslında İran'ın yani bu saldırıların gelmesinde çok büyük bir hatası vardı.
00:18:10Neden?
00:18:10Çünkü 7 Ekim 2023'ten itibaren aslında İran kendisinden beklenen misillemeyi bir türlü gösteremedi.
00:18:18Yani caydırıcı bir güç halinde algılanmadı hiçbir zaman İsrail tarafından.
00:18:23İşte hep biz diyorduk işte bugün hani İran büyük bir karşılık verecek.
00:18:28Düşünün Suriye'de işte Büyükelçiliği vuruluyor susuyor.
00:18:31Hasan Nasrallah öldürülüyor susuyor.
00:18:34İşte İsmail Haniye katlediliyor, şehit ediliyor susuyor.
00:18:39Yani onun dışında pek çok üst düzey komutanları işte birbiri ardınca hayatını kaybediyor susuyor.
00:18:46Şimdi dolayısıyla bu ne yapar?
00:18:47Düşmanı cesaretlendirir ve kırmızı çizginizi koymanız gerekir.
00:18:52Mesela ben hani Sefa Hocam özellikle Türkiye için de hani buradan bir ders çıkarılmalı diye düşünüyorum.
00:18:57Yani mesela Türkiye'de bu esnada mesela diğer Müslüman ülkelerle beraber kendi kırmızı çizgilerini İsrail'e karşı koymalı.
00:19:05Mesela bunu nasıl yapabilir?
00:19:06Biz biliyorsunuz artık herkesin bildiği bir sır.
00:19:10Yani Suriye üzerinden artık İsrail'le biz komşu iki devletiz.
00:19:14Ve dolayısıyla özellikle biliyorsunuz yani bu savaşın hemen öncesinde Tedmur ya da işte Palmira dediğimiz o T4 hava üssünün, askeri üssün kurulması esnasında aslında Türkiye'ye yapılan bir saldırı vardı.
00:19:29Yani Türkiye'ye mesaj içeren bir İsrail saldırısı olmuştu.
00:19:33Yani mesela burada Türkiye'nin yapması gereken şey bence en doğru şey yarından tezi yok.
00:19:38Mutlaka Suriye'de o işlerini kurmasıdır.
00:19:41Ve aslında bir nevi kontrollü bir kaos çıkartmasıdır.
00:19:44Yani çünkü burada sessiz kaldığınız zaman yani sükürt ikrardan sayılır diye bir söz var biliyorsunuz Türkçemizde.
00:19:51Yani biz yani Suriye'nin bu kadar emperyalist, bu kadar soykırımcı ve insanlığa karşı suç içeren eylemlerine karşı hala müzakere masasını, hala işte diplomasiyi zorlayarak bir şey yapamayız.
00:20:05Çünkü Netanyahu gibi hani katliamcı, soykırımcı, katil insanlar veya diktatörler bunu sizin zaafınız olarak görürler.
00:20:13Yani gel masaya oturalım, bir müzakere edelim, sen ne istiyorsun, ben ne istiyorum, konuşalım dediğiniz zaman aslında acziyetinizi sergilemişsiniz gibi algılarlar.
00:20:24Yani dolayısıyla bu anlamda gerçekten bu soruyu ben çok isabetli görüyorum.
00:20:30Yani Türkiye başta olmak üzere bölge ülkelerinin, Müslüman ülkelerin gerçekten de daha agresif bir siyasete doğru gitmeleri lazım.
00:20:38Yoksa işte İran'ın işte bu pasif ve son derece korkak aslında izlediği siyaset bugünkü bu işgali ve savaşı beraberinde getirdi.
00:20:50Yani dolayısıyla yani bundan ders alınmalı ve ben yani kontrollü bir kaosun özellikle yani Türkiye tarafından bir an önce çıkartılması gerektiğini ve İsrail'in de yani bir anlamda haddinin ne olduğunun bildirilmesi gerektiğini düşünenlerdenim.
00:21:04Çok önemli noktalara değdiniz hocam. Bir taraftan da Trump'ın bugünkü yine açıklamasında da ifade ettiği üzere aslında göreve geldikten evvel de göreve geldikten sonra da cümle aralarında, kelime aralarında hep söylediği şey.
00:21:18Orta Doğu'dan imtina eder bir tavrı var Amerikan başkanı Donald Trump'ın.
00:21:24Bugün de onu yineledi. Orta Doğu'da olmak istemediğini ifade edecek.
00:21:28O minvalde, o mealde bazı ifadeler kullandı.
00:21:31Trump neden Orta Doğu'da olmak istemiyor? Geçmiş tecrübelerden ders çıkarmış bir Amerika mı var yoksa bizim yerimizde İsrail orada var.
00:21:41Biz gerekli desteği verir ve vesai gücümüz üzerinden bir savaş vereceksek bunu verebiliriz şeklinde bir yaklaşım mı söz konusu?
00:21:48Yani aslında Trump burada rasyonel bir siyaset geliştirmeye çalışıyor.
00:21:52Biliyorsunuz hani özellikle Trump'ın ilk döneminde en çok tartışılan konulardan birisi Amerika iş siyasetinde 7 trilyon davasıydı.
00:22:01Yani biliyorsunuz işte 11 Eylül'den sonra Irak'ın Afganistan'ın işgaliyle başlayan o süreçler silsilesinde 7 trilyon dolar kayıp.
00:22:10Yani ve bu paranın nereye gittiği belli değil ve bunun Amerika'ya dönüşü yok.
00:22:15Yani şimdi yani Amerika ve Amerika'yı ayırarak söylüyorum Trump yönetimi dediğim gibi demin yani maddi anlamda karşılığını almadan iş yapmayan bir yönetim.
00:22:26Yani ve bugün diyor ki Orta Doğu'ya benim bu şekilde müdahil olmam, oradaki ülkelerin iç dinamikleriyle oynamam ya da işte ne bileyim onların iç ihtilaflarının bir parçası olmam bana ne kazandırır?
00:22:38Yani maddi anlamda en başta ne kazandırır?
00:22:41Bunu düştüyor ve bunun cevabı yok.
00:22:42Yani pozitif anlamda evet bana bunu kazandırır diyemiyor.
00:22:46Şimdi dolayısıyla şu aşamada aslında bence Trump'ın siyaseti biliyorsunuz ta hani 1980'lerde başlayan Odet-Ginom planı ya da Büyük Orta Doğu Projesi işte 2004'te Condoleezha Rice'ın açıkladığı planla da aslında hani uyumlu bir biçimde
00:23:04yani bölgenin İsrail'in güvenliğini tehdit etmeyecek bir şekilde artık yeniden son defa nihai anlamda dizayn edilmesi ve bundan sonra da artık Orta Doğu'yla hiç ilgilenilmemesi noktasına gelmiş durumda.
00:23:17E tabi bu İran'la aslında çatışmanın temelinde de işte bölgede işte artık dokunulmamış ya da İsrail'i tehdit eden iki tane aktör olduğu görülüyor.
00:23:28Bunlardan birisi İran, diğeri Türkiye.
00:23:34Yani rejim devam ettiği müddetçe bu gerilimin devam edeceğini biliyorlar ve dolayısıyla burada aslında Amerika'nın muradı yani bu yönetimi yani veya halihazır o Molla rejimini deviremese bile
00:23:47onu dönüştürmek daha artık hani tabiri caizse iyi diş edilmiş, daha fazla işte batıyla entegre olabilecek ya da geçmiş iddialarından önemli ölçüde vazgeçebilecek bir yapıyı ortaya koymak gibi bir niyeti var.
00:24:01Yani bunu başarabilirse yani hem İsrail'in güvenliğini sağlayarak hem de bölge ülkeleriyle fazla oynamadan en az maliyetle yani yeni bir dizayn ortaya koyabilirse Trump kendi görevini yapmış olarak görecek.
00:24:14Aslında yani bu yani beklemesinin en büyük sebebi de bu.
00:24:18Yani burada hem İsrail'in işte bir noktada belli bir ölçüde zayıflatılması hem de İran'da özellikle tabii artık sosyal hayatta da yansımaları yeni yeni görülmeye başlanıyor bu saldırıların.
00:24:30Yani insanların işte ekonomik refahın daha fazla düşmesi, insanların işte güvenlik konusunda ciddi sorgulama çevresine girmeleri.
00:24:39Bir de aynı zamanda zaten 79'daki devrinden beri yani şunu söyleyebiliriz ki yani İran'da halk ve devlet arasında ciddi bir kopukluk var.
00:24:48Yani bu kopukluk ya da bu çatlağı işte zorlayabildiği kadar zorlamak ve bu anlamda ya işte hani mesela birkaç plan da konuşuluyor işte Şah Rıza Pehlevi'nin oğlunu getirmek gibi ben bunu çok ütopik buluyorum.
00:25:02Çünkü Pehlevi ailesinin İran'da bir karşılığı yok.
00:25:05Ya da ikinci bir mesela senaryodan bahsediliyor işte bu devrim muhafızlarının işte içerisinde özellikle bir çatlak yaratarak orada daha seküler ya da batıya yakın olan kesimi ki mesela çok enteresan Kasım Süleymani bile aslında yani öldürülmeseydi batıyla daha yakın ilişkiler içerisine girebilecek bir aktör olarak karşımıza çıkıyordu.
00:25:29Bu çok ilginç çünkü böyle bir dönüşüme de hazır bir kitle var ama mesela şunu da söylemek lazım şu an İran halkının en az %40'ı hala hazır yani Molda rejimini doğrudan destekliyor.
00:25:43Yani böyle de bir durum var yani burada herkes rejime karşı isyana hazır diye bir şey yok yani dolayısıyla bir de o %60'lık yani muhalefet eden kesimde de müthiş bir dağınıklık var.
00:25:55Biliyorsunuz 2009'da yani Yeşil Hareket işte şey Musavi Hareketi başlamıştı ve bu çok kanlı bir şekilde bastırıldı ve gene ben mesela işte gene Musavi benzeri yani aktörlerin devreye şu an mesela evinde tutulan işte pek çok muhalefet lideri var.
00:26:12Bunlar deve dişi gibi adamlar ben içeriden bir muhalefetin özellikle çıkacağını düşünüyorum yani dışarıdan empoze edilen özellikle liderlerin ya da aktörlerin başarı şansının İran'da olduğunu görmüyorum.
00:26:26Ama işte dediğim gibi var olan işte 2009'da özellikle tebellül eden muhalif hareketlerin liderleri hala hayatta ve bunlardan birisinin bence var olan rejimi de kökten değiştirmeden daha batıya açık daha işte uluslararası sisteme entegre bir İran'ı yaratabileceğini ve bunun da işte Amerika'yı geçici bir sürede olsa tatmin edeceğini düşünüyorum doğrusu.
00:26:51Peki sevgili hocam bir de İran söz konusu olduğunda elbette her türlü iddia da ortaya atılıyor.
00:26:58Gerçekten yani bir meselenin görünen yüzüyle görünmeyen yüzü vardır fakat görünmeyen yüzünün de ötesinde bazı iddialar ortaya atılıyor.
00:27:06Bu iddialarda bir gerçeklik ve tartışma konusu olduğu için dile getirmek gerekiyor zaman zaman yani Allah'ın bildiğini kuldan saklamamak diye bir deyim vardı ya.
00:27:14Meselen onlardan bir tanesi İbrahim reisinin kaza helikopter kazası sonucunda vefat etmesi üzerine geliştirilen bir teori vardı.
00:27:25O teorilerden bir tanesi ona eskortluk eden diğer iki helikopterin çok daha yeni çok daha modern helikopterler olması.
00:27:33Kendi helikopterinin çok daha eski 79 İslam devriminden önce alınmış bir helikopter olması gibi gibi nedenlerle kasten öldürüldüğü ya da bir suikast girişiminin bir suikast sonucunda öldürüldüğü iddia ediliyordu.
00:27:47Bunun da İran devletinin de içerisinde olan bir karar vericilerle birlikte yapıldığını ya da Amerika gibi bir üst gücün bölgede artık varlığını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek istiyorsan bunları yapmalısın gibi bir konuşma sonrasında gerçekleştiği iddia ediliyordu.
00:28:07Bu iddianın neticesinde görev süresi daha birkaç yıl daha varken İbrahim reisinin Mesut Pezeşkiyan Cumhurbaşkanı oldu.
00:28:15Pezeşkiyan'ın gelişiyle birlikte de daha seküler daha layık bir tırnak içerisinde İran'ın var olacağını ifade eden yorumcular da var.
00:28:25Aslında Pezeşkiyan'la yapılmaya çalışılan şey bu diyen yorumcular da var.
00:28:31Bu minvalde yine Kasım Süleymani'nin dahi İran'ın onay vererek ya da İran'ın ne derler ödün vererek o operasyonun gerçekleştiği
00:28:43hatta Hizbullah lideri için de hatırlarsınız konuşulmuştu bu iddialar dile getirilmişti.
00:28:49Bu tarz iddialar var ama bu eğer bu iddialar gerçekse ya da bu iddialar konuşuluyorsa şöyle bir görüntü arz ediyor İran'ın bölgedeki stratejisi ya da konumu.
00:29:00Çok sıkışmış bir İran var ödün verdiği halde hala sıkıştırılan hatta elinde avucunda ne varsa vermiş bir İran
00:29:11bu seferde canının istenen bir canını vermek zorunda kalacak bir İran var gibi çok sıkıştırılmış bir İran varmış gibi bir durum sanki ortaya çıkıyor.
00:29:20Bu iddialara katılır mısınız ya da bu tartışmalar devam ediyor mu? Siz meseleye nasıl bakıyorsunuz?
00:29:27Şimdi ben bu iddiaların hiçbirisinin de içinin boş olduğunu doğrusu düşünmüyorum Sefa Hocam.
00:29:32Neden? Çünkü yani gerçekten de 79'dan beri yani İran halkına giydirilen bir deli gömleği var açık söylemek gerekirse.
00:29:39Çünkü yani düşünün işte her kurum mesela ikiye ayrılmış yani bir işte ne bileyim normal bir ordu var işte ne bileyim o işte İslam devriminin oluşturduğu o velayeti fakih teorisine dayanan işte o dini mürşidin kendi ordusu var.
00:29:57Birinin ayrı mahkemesi var diğerinin ayrı mahkemesi var.
00:30:00Birinin ayrı istihbaratı var öbür gününün ayrı istihbaratı var.
00:30:03Ve bir ikilik düşünün yani 24 günde bile reaksiyon gösterememesinin en büyük sebeplerinden bir tanesi bu.
00:30:10Yani dini otorite mi sizi yönetecek işte daha işte siyasi seçilmişlerin belirlediği bir otorite mi sizi yönetecek?
00:30:19Ve bu dini otoritede herkesin kabul ettiği bir otorite değil.
00:30:22Çünkü burada bir yorum devreye giriyor ve uyarıma da herkesin katılmak gibi bir mecburiyeti yok.
00:30:27Yani şimdi dolayısıyla buradan gelen bir kafa karışıklığı var bir.
00:30:31İkincisi de hani bizim siyaset biliminde belki ilk derste öğrettiğimiz bir şey vardır.
00:30:36Hani iktidar yozlaştırır mutlak iktidar mutlak yozlaştırır diye.
00:30:41Yani Molda rejiminin inanın hani Sefa Hoca ben de gittim gördüm İran'ı.
00:30:45Gerçekten o kadar mutlak bir otoritesi var ki bu otorite artık insanları ciddi bir şekilde kızdırıyor.
00:30:51Yani düşünün yani mesela insanların hayat tarzına doğrudan müdahale işte bir ahlak polisinin varlığı.
00:30:58Mesela siz eşinizle yolda geçiyorsunuz orada polis durdurup işte eşinizin kıyafetine mesela müdahale ediyor.
00:31:04Haklı haksız yani burada veya haklılık payı nasıl aranabilir?
00:31:07Yani düşünün yani o insan o rejime muhalif olmaz mı mesela?
00:31:11Şimdi buradan başlayan yani farklı ekonomide, siyasette, gündelik hayatta, en küçük işlerde yani bir ahtapot gibi yani insanların tüm hayatını saran ve dediğim gibi bana göre çok yani yanlış bir şekilde yorumlanmış bir dini işte iktidar var.
00:31:29Ve dolayısıyla bu iktidarın zaten varlığını sürdürmesi mümkün değil.
00:31:32Çünkü yani mollaların çok geniş bir imtiyaz alanı var.
00:31:37Yani mesela halk büyük bir açlık içerisinde, refah sıkıntısı içerisindeyken mollalar acayip bir zenginlik ve şatafat içerisinde yaşıyorlar.
00:31:46Bunların kendi alanları var.
00:31:48Vergi vermiyorlar.
00:31:49İşte ne bileyim bir sürü işletmenin ortağı ya da sahibi konumundalar.
00:31:53Yani dolayısıyla bu imtiyazın zaten sürdürülmesi mümkün değil.
00:31:57Ve burada da işte mesela yozlaşmanın bir boyutu olarak mesela Kasım Süleymani aslında Ali Hameney'in evladım dediği bir insan.
00:32:05Ama bu insan bile kendisine yani yol açabilmek için yani Ali Hameney sonrasında daha batıya açık, batıyla daha iyi geçinebilen bir İran oluşturma tasavvuru içerisinde olduğu bilindiği için
00:32:18yani istihbaratının bizzat İran'ın otoriteler tarafından verildiği Bağdat Havalimanı'nda söyleniyor.
00:32:24Ve bu da hani çok kaynaktan yani yalan söylemesi belki imkansız olacak pek çok kaynaktan gelen bir bilgi.
00:32:32Yani aynı şekilde reisi konusuna da katılıyorum.
00:32:34Çünkü reisi özellikle doğrudan hani rejimin katı otoriter bir adamı olmasına rağmen
00:32:40mesela düşünün nereden dönerken bu katliama uğradı.
00:32:45Azerbaycan'dan ve Türk dünyasıyla çok daha sağlam ilişkiler kurma yolundaydı.
00:32:50Ve bu insanlar mesela hani otoriter bir devlet yapısında olduğu için gerçek fikirlerini söyleyemiyorlar.
00:32:57Mesela bugün hani İran'da takiye geleneğinden bahsediyoruz.
00:33:01Yani sizin yüzünüze söyledikleriyle İranlıların genelde diplomatların gerçekte yaptıkları arasında ya da inandıkları arasında fark var.
00:33:09Çünkü siz orada gerçek görüşünüzü yani ifade edebileceğiniz bir platform bulamıyorsanız işte kendi aranızda farklı konuşuyorsunuz.
00:33:17Ama kamusal otoritede daha farklı konuşmak zorunda kalıyorsunuz.
00:33:21Bu da işte menfaat çatışmalarını da beraberinde getiriyor.
00:33:24Yani bugünkü yani yapı içerisinde kendisini garanti içerisinde gören ama belki daha fazlasını hak ettiğini düşünen ya da yarın yapının değişmesiyle kendi menfaatlerinin bir şekilde alaşağı edileceğini düşünen insanlar da rejimin aslında hani adamı olsa bile yani bir şekilde bu çatışmanın bir parçası haline geliyorlar.
00:33:45Ve bir de mesela işin şu tuhaf tarafı var yani düşünün yani bunlar İsrail tarafından esir alınmış yani bir ülke düşünün yani ülkenin içerisinde başkentinde siz işte bir İhasiya atölyesi kurup işte burada İsrail adına çalışabiliyorsunuz.
00:34:04Yani ve yani bir ülkenin bu kadar aşağılandığı ya tahkil edildiği ben bir dönem görmedim.
00:34:09Yani ve bakın mesela olay aynı Ukrayna'dakine benziyor.
00:34:13Yani nasıl Ukrayna Moskova'ya işte yani ne bileyim tırlarla işte kamyonlarla işte İHA'ları SİHA'ları sokup ta Sibirya sınırına kadar işte saldırı düzenleyebildiyse bir benzerini hatta daha vahimini İsrail İran da yapabiliyor.
00:34:28Yani böyle bir operasyonun çekildiği bir ülke ya da siz mesela genelkurmay başkanınız katlediliyor 3-4 gün sonra siz şey yenile birisini seçiyorsunuz 3-4 gün sonra o da katlediliyor.
00:34:42Yani kendi genelkurmay başkanını koruyamayan bir ordu halkını nasıl savunacak?
00:34:48Yani böyle bir tartışma gündeme geliyor.
00:34:50Yani mesela kimin işte İsrail ajanı olduğunu bilemiyorsunuz.
00:34:55Belki işte yani komuta kademesindeki bir general ya da işte ne bileyim Molla rejimin içerisinde itibarlı bir mevkiye sahip olan bir din alimi.
00:35:04Yani tırnak içinde söylüyorum.
00:35:06Ya da işte ne bileyim gene istihbaratın içerisinde yer alan üst düzey bir şef.
00:35:11Yani bunların her birinin de Mossad ajanı olma ihtimali oldukça büyük ve bu da artık zaten rejime olan inancın kalmadığını gösteriyor ve halkın önemli bir kısmında da zaten destek bulamadığını aslında bu yapının gösteriyor.
00:35:25Çünkü yani bir temele dayanmıyor.
00:35:29Yani düşünün her konu mutlaka Ali Hamene'ye geliyor.
00:35:33Tek bir otorite var ve bir tek otoritenin yani layihsel bir şekilde doğru ve isabetli karar alabilmesi ne kadar mümkündür?
00:35:41Çünkü aldığı kararlar ve belki hepsi isabetli olsun halkın yani karar alma sürecine katılmamasının aslında bu kararı da uygulama hususunda yürütmeye koyma konusunda da gücünü yitirmesi söz konusu.
00:35:57Dolayısıyla tüm bunlar aslında bir araya geliyor ve bugün işte İran toplumu ve devleti arasında ciddi bir uçurum var.
00:36:04Ve bu da yönetimde ciddi bir zaaf yaratıyor ve dediğim gibi İsrail'in de dersine çok iyi çalıştığı ortada yani onlarca yıldır belki hazırlanmış olan bir plan var.
00:36:16Farklı kademelere nasıl sızabileceğini işte hangi saldırıları ne ölçüde nerede ortaya koyabileceğini önceden belirlemiş ve tıkır tıkır işleyen bir plan görüyoruz.
00:36:28Ha belki burada işte belki sürpriz olan nokta İran'ın son birkaç günde gerçekten de etkili işte misillemelerde mukabelede bulunması onun dışında geri kalan her şey İran'ın aleyhine istiyormuş gibi geliyor bana.
00:36:42Peki hocam laf tam da buraya gelmişken söz tam buraya gelmişken bir son dakika haberinde yönetmenim söylediği ABD basınından duyurulduğuna göre savaş planını Trump onaylamış henüz ama vur emri vermemiş.
00:37:00Wall Street Journal paylaşmış Trump planı onayladı vur demedi denilmiş.
00:37:06Şimdi şunu sormak lazım son cümlelerinizden hareketle bölgenin bir 6 gün savaşı tecrübesi varken bu çantadayken bir kenarda dururken bugün 7. gününe girdik çatışmaların.
00:37:22İran sanki o eşiği atlattı gibi bunu tabii ki temsilen söylüyorum.
00:37:26Fakat bundan sonraki çatışmalar ya da savaş konusundaki beklentinizi merak ediyorum doğrusu ve İran bugüne kadar başarıyla götürdü diyebilir miyiz?
00:37:38Evet ilk günler şaşkınlık yaşadılar dediniz şu an iyi gidiyor.
00:37:42Şu an için İran başarıyla bu savaşı götürüyor diyebilir miyiz?
00:37:46Ve nasıl devam eder?
00:37:48Bir 6 gün savaşı gibi yine bölgenin sindirileceği bir sonla da karşılaşılabilir mi?
00:37:54Yani ben zaten yani en son verdiğiniz haber benim şimdiye kadar yaptığım yorumu da doğruluyor.
00:38:00Yani burada aslında Amerika'nın belli bir süre daha en azından ben bugün bunun 3 gün en fazla 5 gün olacağını düşünüyorum.
00:38:07Yani bu çatışmaların daha fazla devam ederek her iki rejimi zayıflatma çabası.
00:38:11Yani burada hani mesela Amerika istese yani bir telefonu açsa Netanyahu'ya dese ki yani bugün bu çatışmaları bitireceksin bitirmediğin takdirde ben seninle olan tüm üreticimi kesiyorum dese bu savaş işte yani yarım saat sonra biter.
00:38:26Ama bunu dememesi ya da işte İsrail'in yanında yer alıyorsa ben tüm topumla tüfeğimle gemilerimle geliyorum deyip mesela İran'ı ciddi bir şekilde aslında zaafa uğratabilir.
00:38:38Ama burada en büyük Sefa Hocam zorluklardan bir tanesi şu yani İran büyük bir devlet 3 bin yıllık bir tecrübesi var.
00:38:45İşte 1 milyon 600 bin kilometrekarelik bir alanda bulunuyor.
00:38:50Ve dolayısıyla yani karadan girmediğiniz zaman ya da Allah korusun hani böyle bir nükleer silah atıp yani Hiroshima Nagasaki'deki gibi bir şey yapmadığınız zaman İran'ı ele geçiremezsiniz.
00:39:03Yani İran öyle hani havadan atacağınız bombalarla bilmem ne şey tahrip gücü yüksek bir takım hani füzelerle baristik füzelerle ele geçirilebilecek bir ülke değil.
00:39:13Yani burada zaten planlanan da ülkeyi ele geçirmek değil yani oradaki misal rejimi değiştirmek ya da dönüştürmek çabası gibi görünüyor.
00:39:22Şimdi dolayısıyla burada Trump aslında birkaç gün daha bekleyerek her iki tarafın tabiri caizse burnunu sürtecek.
00:39:29Ve ondan sonra da artık müzakere masası mı olur?
00:39:31Ya da işte hani bir şekilde tabii İran'ın da bu işten onurlu bir çıkışla çıkması lazım.
00:39:37Yani bir müzakere masası olacaksa da işte yani İran'a işte sen işte kısıtlı da olsa işte ne bileyim hani nükleer üretimini yapabilirsin anlamına gelebilecek.
00:39:48Çünkü asıl dananın kuyruğunun koptuğu yer burası.
00:39:51Yani bu da onursuz bir teklif.
00:39:53Yani diyor ki mesela İran ben kesinlikle nükleer silah yapmayacağım.
00:39:58Zaten benim işte dini rehberim mürşidim de yani bunu yasaklıyor.
00:40:03Ben sadece bunu elektrik üretimi için bir takım işte sosyal hayat için kimyasal ilaçlar için şunun için bunun için kullanacağım.
00:40:11Yani silah yapmayacağım demesine rağmen yani Libya modelini öneriyor.
00:40:15Yani sen uranyumunu işte üçüncü ülkeye göndereceksin.
00:40:19Oradaki her şeyini pınır pırtını toplayıp şimdiye kadar 79'dan beri nükleer anlamda hangi müktesebatı ortaya koyduysan bunların hepsini bir kenara atacaksın diyor.
00:40:29Bunu İran'ın kabul etme ihtimali yok zaten.
00:40:32Şimdi dolayısıyla burada aslında ben Trump'ın hani başından beri ilk sözümden itibaren ilk yani konuşmaya başladığımda itibaren bunu söyledim zaten.
00:40:41Yani her iki tarafı yani zayıflatma çabası var Trump'ın ve nihayetinde her iki taraf belli bir artık işte gereken ders alıp ve Amerika'nın istekleri doğrultusunda hareket edebilecek kıvama geldiği andan itibaren bu operasyonlar bir şekilde durdurulur.
00:40:58Bu çok zor değil.
00:40:59Hatta zaten biliyorsunuz Arakşen'in de Dışişleri Bakanı'nın da açıklaması oldu.
00:41:03Yani İsrail saldırıları durdurursa ben de durdururum dedi.
00:41:06Yani dolayısıyla İsrail zaten bir şekilde önümüzdeki 3-4 gün içinde bu çatışmaları durduracaktır.
00:41:13İran'da zaten yani bu daha fazla da sürdürme imkanı fazla görünmüyor zaten.
00:41:18O da belli bir noktaya gelecek ve yani işte Orta Doğu aslında dediğim gibi İsrail'e de güvenlik sorunu oluşturmayan
00:41:26ve aynı zamanda işte bölge kaynaklarının İran'daki kaynaklarının Amerika tarafından da feasible bir şekilde kullanılabileceği bir sisteme doğru evrilecek ya da bunu yapabilecek bir aktör bulunup
00:41:40yani ya içeriden ya dışarıdan ama içeriden olma ihtimali büyük.
00:41:43Böyle bir dönüşüm sağlandıktan sonra bu süreç nihayetlendirilecektir diye ben zaten düşünüyorum.
00:41:49Hocam bir diğer konu da İran devlet televizyonu erip biliyorsunuz canlı yayındayken vuruldu orada tahribat da ağırdı yaralananlar da çoktu.
00:41:58Onun üzerine de bir siber saldırı gerçekleştirildi yine İran devlet televizyonlarından bir tanesine.
00:42:04Ve o siber saldırı neticesinde ekranlara bazı yazılar yansıtıldı bazı çağrılar yansıtıldı.
00:42:12Bu da pardon Netanyahu'nun daha evvel iki kez yaptığını hatırladığım kadarıyla gördüğümüz açıklamalar minvalinde
00:42:21yine rejim değişikliği yönünde halkı ayaklandırmak üzerine bir açıklamaydı yazıydı o.
00:42:31Malumunuz bundan önceki süreçte geçtiğimiz yıl galiba Netanyahu bir İngilizce video yayınlayarak
00:42:37sizi vesayet güçleriyle vekil güçleriyle Orta Doğu'da varlık arayışında olması sebebiyle
00:42:46sizi aç bırakan bir yönetime nasıl bağlı kalabilirsiniz minvalinde cümleler kurmuştu.
00:42:52Geçtiğimiz günlerde yine aynı şekilde açıklamalar yaptı ve iri bir vurdu.
00:42:57Ardından siber saldığıyla bu efendim ifadeleri yansıttılar oraya.
00:43:01Fakat bir taraftan İran'ın kendi içerisinde bizim Türkiye'nin güvenlik sisteminin ya da yapılarının
00:43:11çok ötesinde ve başka bir sistemle yönetilmesi orada muhtemel bir rejim değişikliğinin nasıl
00:43:19olacağı konusunda aslında çok önemli doneler veriyor bize.
00:43:22Çünkü bizim Türk Silahlı Kuvvetlerimiz var.
00:43:24Bunun içerisinde jandarmamız var en farklı olarak ve işte polis gücümüz var.
00:43:28Fakat İran'a geldiğimizde devrim muhafızları az evvel siz izah ettiğiniz orayı bir İran'ın
00:43:35ordusu var, bir polis teşkilatı var ve devrim muhafızları var.
00:43:39Bunların hepsi neredeyse biri şehri koruyor, biri ülkeyi koruyor ama devrim muhafızlarıyla
00:43:43büyük ölçüde çatışıyor.
00:43:45Büyük ölçüde iki güç arasında bir rekabet var.
00:43:50Hangisi benim alanım, hangisi senin alanı şeklinde.
00:43:53Ama bu aynı zamanda bir de besiçler var.
00:43:55Devrimi gönüllü olarak koruyan milyonlarca insan var.
00:43:58Dolayısıyla orada bir darbe girişiminin önlenebilmesi açısından aslında bundan 46 yıl önce çok büyük önlemler alınmış.
00:44:07Yani çok kanlı bir iç savaşı olmadan bir darbe orada yapılamaz gibi bir şu an öngörü sahibi olabiliriz bu tabloya baktığımızda.
00:44:16Ama yine de şu an sekülleriyle, mollalarıyla ya da iktidar destekçileriyle, muhalefetiyle kenetlenmiş bir İran var deniliyor.
00:44:27Sizin gözleminiz ne noktada hocam?
00:44:29İran halkı şu an meseleye nasıl yaklaşıyor?
00:44:32Çünkü muhalefi de gerçekten çok, seküler insanı da çok orada.
00:44:36Rejimden rahatsız olan insanlar da çok.
00:44:38E şimdi yani bu biraz hani Şii geleneğin de aslında bir yansıması olarak yani dışarıdan bir baskı geldiği zaman insanlar daha fazla ve daha hızlı kenetlenebiliyor.
00:44:48Zaten o verayeti fakih hani teorisinin merkezinde de bu var.
00:44:52Yani siz işte büyük bir imam kabul edeceksiniz ve o imam yani sizin hayatınızı şekillendirecek siyasi anlamda da, ekonomik anlamda da, her konuda da.
00:45:02Şimdi dolayısıyla bu zaten hani toplumu bir arada tutan bir şey.
00:45:05Yani sizin dediğiniz gibi gerçekten iyi düşünülmüş bir sistem bu aslında.
00:45:09Yani o demokratik kısmını bir kenara bırakırsak demokrasi boyutunu.
00:45:14Yani gerçekten de sistem kendi emniyet çubabını kendi içerisinde almış.
00:45:18Çünkü birinci sistem yani çökerse hemen o dini otorite ve onun kurduğu kurumlar devreye girerek bir şekilde varlığını sistem devam ettirecek.
00:45:28Ve bu gerçekten de 46 yılda 79'dan beri yani tutmuş bir sistem aslında.
00:45:34Ama yani bu sistem dediğim gibi yani ilk düğme yanlış iliklendiği için yani bir noktaya kadar insanları taşır.
00:45:41Yani ciddi bir artık bir basınç var.
00:45:43O basıncın şiddeti arttıkça onun patlama ihtimali de artıyor.
00:45:47Yani dolayısıyla özellikle günümüzde iletişim teknolojisinin geliştiği bir dünyada.
00:45:53Yani mesela şimdi bu İranlıların büyük sorunu işte Van bastı olmak için Türkiye'ye geliyorlar.
00:45:58Yani buradaki özgürlüğü görüyor.
00:46:00Yani burada da Müslüman bir yönetim var.
00:46:02Yani Müslüman veya İslami hassasiyeti fazla anlamda söyleyelim.
00:46:06Yani onların hani mukayese sebebi bağlamında.
00:46:08Yani burada demek ki yani daha demokratik şartlarda bireysel özgürlüklerini koruyabilen,
00:46:14ifade özgürlüğü olan ya da farklı İslam yorumlarını işte hayatına geçirebilen ama buna rağmen de hiçbir sorun yaşamayan
00:46:24veya farklı etnik dini, mezhepsel köklerden gelse de bir arada yan yana iç içe yaşayabilen bir kültür varsa
00:46:32bunun aynısı neden bizde yok diye aslında İran halkı da sorguluyor.
00:46:37Ki ben İran halkının gerçekten de son derece kültürlü, son derece okuyan
00:46:41yani ve aslında kendi yönetimlerinin aksine dünyaya açık insanlar olduğunu biliyorum.
00:46:47Ve bu mukayese de işte özellikle genç nesilde ciddi bir sorgulamayı beraberine getiriyor.
00:46:53Ve bu sorgulamanın neticesinde de rejime olan destek gün geçtikçe azalıyor.
00:46:58Yani yaşlı kesim işte o işte özellikle yani Hümeyni'yi görmüş o devrimi yaşamış olan kesim
00:47:06yani önemli ölçüde belki destek verse bile artık yeni jenerasyonlar kendi babalarıyla, dedeleriyle aynı fikirde değil.
00:47:14Çünkü dünyanın farklı yerlerinde farklı imkanlar varken yani ülkenin anlamsız bir şekilde
00:47:20yani sığ bir alana bırakılması ve insanların bireysel anlamda kıymet taşımaması.
00:47:27Yani bence en büyük sorun bu.
00:47:29Yani siz orada yani ne bileyim o sürünün affedersiniz bir parçası olarak görüyorsunuz.
00:47:35Yani tek başınıza bir şahsiyet olarak kendinizi geliştirme ya da ülkenin geleceğine, siyasetine, istikbaline yön verecek bir insan olma ümidini yitiriyorsunuz.
00:47:46Yani ki ümit yani çok önemli bir şey.
00:47:48Yani Adam Smith'in çok önemli bir lafı var.
00:47:51Hani sağlığı olanın ümidi olur, işte ümidi olanın her şeyi olur diyor.
00:47:56E şimdi siz o ümidi kırdığınız zaman yani nasıl olsa işte bir dini otorite var.
00:48:00Yani çok katı bir sistem var ve bu sistem içerisinde sizin yani bir sinek kadar bile şeyiniz yok, kıymet terbiyeniz yok bir İranlı olarak.
00:48:10E şimdi dolayısıyla bunun gitme şansı zaten yok.
00:48:14Çünkü yani sosyolojide temel şeylerden bir tanesidir bu.
00:48:18Yani eğer insanların hani basitten mükemmele en aşağıdan en yukarıya doğru değişme, dönüşme ümidini kırdığınız takdirde o insanı zaten öldürmüş olursunuz.
00:48:30Yani dolayısıyla bu açıdan bakıldığı zaman orada ciddi bir çatlak var.
00:48:34Yani bu yani kısa süreli olarak bir yani bir asabiye yani İbni Haldun'dan aldığımız tabirle getirse bile yani insanları bir arada tutacak bir zemin oluştursa bile ben bunun çok uzun süreli gideceğini düşünmüyorum.
00:48:48Çünkü bundan sonra İranlılar için hayat daha zor olacak.
00:48:51Yani kaynaklara ulaşmak daha zor olacak, elektrik bulamayacak, belki su bulamayacak, belki yeteri kadar beslenemeyecek.
00:48:58İşte ne bileyim yani ciddi anlamda belki göçle ilgili problemler çıkabilecek.
00:49:04Yani mesela Tahran'ın bu saldığı yönünde yani belki bu bir dezenformasyon da olabilir bilmiyoruz.
00:49:09Yani haberler geliyor.
00:49:10E şimdi dolayısıyla bunlar yani insanların hani sıradan bir insanın işte insiyakları, iş güdüleri diyelim.
00:49:17Yani dolayısıyla burada eğer hayat ters gitmeye devam ederse ve bunun da artık bir sarmak haline yani akut bir problem haline dönüşmesi söz konusu olursa
00:49:28halkın zaten çok az olan bağlılığı daha da azalacaktır.
00:49:31Yani bu kenetlenme aldatıcı olur.
00:49:34Yani ileriye dövük olarak zaten ben burada hani Amerika çok aceleci bir devlet değil.
00:49:40Hatırlarsanız mesela Irak'ı ilk işgal ettiği zaman Saddam'ı ortadan kaldırmadı.
00:49:45Mesela insanlar hep bunu bekliyordu yani Saddam iktidarı yok.
00:49:48Sonra ikinci darbede ancak Saddam'ı kaldırdı.
00:49:51Yani bugün mesela işte birçok şey ortaya çıktı.
00:49:54Yani İran'ın mesela rejiminin hiç beklenemediği kadar sağlam olmadığı ortaya çıktı.
00:49:59İstihbaratının berbat olduğu ortaya çıktı.
00:50:02Yani oraya nüfuz etmenin çok zor olmadığı ortaya çıktı.
00:50:06Aynı şekilde mesela bir tersinden bakarsak İsrail'in de dokunulamaz olmadığı ortaya çıktı.
00:50:12Yani hani şimdiye kadar hep asimetrik güçlerle mücadele etmiş olan İsrail'in aslında yani dokunulabilir olduğunun ortaya çıkması da çok önemli.
00:50:22O işte hani o özellikle gösteriyorsunuz o sığınaklardaki mesela Yahudilerin işte varlığı tek başına çok ciddi bir anlam ifade ediyor bence.
00:50:31Yani dolayısıyla burada bir takım efsanelerin çöktüğünü ve iki tarafın birbirini aslında daha iyi tarttığını ve bunun neticesinde yani bugün neticelenmese bile bu işin farklı bir noktaya doğru ileri tarihlerde de yani netleşebileceğini söylemek lazım.
00:50:48Yani bu bir karşılıklı test aslında.
00:50:51Yani iki taraf tabiri caizse peşraf çekiyorlar, kendi güçlerini tartıyorlar ve nihayetinde en zayıf noktalarını yakalayıp belki bir sonraki rounda da hazırlanıyor olabilirler.
00:51:03Ama ben olayın özetle söylemek gerekirse önümüzdeki 3-5 gün içerisinde nihayetleneceğini ve el iki tarafında bu işten zayıflayarak çıkacağını ama burada nihayet kazananın da gene Amerika olacağını düşünüyorum.
00:51:18Yani bunun tabii bölgesel başka akut sonuçları olabilir.
00:51:22Yani mesela yani İran'ın nükleer üretememesi mesela Türkiye için de bir kazançtır mesela baktığımız zaman.
00:51:29Ama biz ne olursa olsun tabii ki böyle bir ülkenin yani dışarıdaki bir müdahaleyle işte yola getirilmesini ya da hizaya sokulmasını kabul etmeyiz doğrusu.
00:51:40Yani bugün Cumhurbaşkanımız da zaten bu noktada daha net işte Türkiye'nin duruşunu ifade eden sözler kullandı.
00:51:46Yani burada mazlum konumdadır, mağdur konumdadır.
00:51:50Türkiye ile ne kadar problem olursa olsun yani burada İran'ın da bir an önce bu süreçten çıkması için mücadele edilmesi gerekir diye düşünüyorum.
00:52:00Peki hocam son dakikayı tekrar edeyim müsaadenizle Trump savaş kararını henüz vermedim demişti.
00:52:07ABD'nin üçüncü uçak gemisi İsrail'e gidiyor.
00:52:10ABD Başkanı Donald Trump İran'a saldırıp saldırmama konusunda henüz nihayet kararını vermediğini ancak Orta Doğu'daki bir çatışmaya dahil olmak istemediğini söyledi.
00:52:19Öte yandan ABD'nin üçüncü uçak gemisi İsrail'e gidiyor.
00:52:22Gemi Doğu Akdeniz'e konuşlanacak.
00:52:25Yunus Paksoy da şunları söylemiş bu iddia ile alakalı.
00:52:28Nihayet emri bekletiyor.
00:52:30Acaba İran benim kararlarımı kabul eder mi diye emri son dakikaya kadar bekletiyor.
00:52:35ABD ordusu tüm hazırlıkları yaptı.
00:52:37Vurun emri gelirse uçaklar havalanıp İran'ı vuracak.
00:52:40Trump kuvvet komutanlarıyla toplantı yaptı.
00:52:43Komutanlar bilgi veriyor ve Trump onaylıyor ya da onaylamıyor.
00:52:47Hangi uçağın nereyi vuracağı hangi silahların kullanılacağı dahi belli denilmiş.
00:52:54Yani bu aslında İran için büyük bir gözdağı şu an verildi.
00:52:59Ama masaya alelacele getirilen de bir İran var gibi bir görüntü sanki ars ediyor.
00:53:04Eğer İran bu gece masaya oturur ve ateşkese tamam derse sizce nelerin ödününü vermiş olacak?
00:53:13Neler kaybetmiş olacak?
00:53:14Şimdi bir kere olayın biliyorsunuz birkaç günlük geçmişi de var.
00:53:18Yani bu özellikle işte yani Trump bir açıklama yaptı.
00:53:22Dedi ki işte İran heyeti bize geldi yalvardılar yakardılar.
00:53:26İşte ben artık bu iş bitti dedim.
00:53:28Yani işte geçti falan diye söyledim ki.
00:53:30Hani buna karşı da Ali Hameli'nin açıklamaları oldu.
00:53:33Hayır biz yani İran'la hiçbir görüşme yapmadık.
00:53:36Biz kimseden bir şey dilenmiyoruz.
00:53:38Ve biz onurumuzla da savaşmaya devam edeceğiz.
00:53:41Gibi bir ifade de kullandı.
00:53:42Yani şimdi dolayısıyla burada aslında Trump'ın hani dengesiz açıklamaları da var.
00:53:47Yani yalan söyleme kabiliyeti de var biliyorsunuz.
00:53:49Yani özellikle yani savaşın başlangıç aşamasında bile yani işte İran'da müzakereler gayet güzel gidiyor.
00:53:56Biz İran'la kesinlikle çatışmayız filan derken aniden ne olduysa oldu.
00:54:02Pazar günü biz işte Umman'da 6. randum başlamasını beklerken çarşamba günü füzelerle karşılaştık.
00:54:08Yani dolayısıyla hani bu anlamda baktığımız zaman biz Trump'ın yani işte söylediklerini çok fazla ciddiye almalı mıyız?
00:54:16Bu konuyu tartmak lazım.
00:54:19Ama yani bir diğer boyutuyla da olayı değerlendirdiğimizde hani gene benim dediğim noktaya doğru iş gelecektir.
00:54:25Yani burada önümüzdeki birkaç gün içerisinde yani onurlu bir çıkış aslında hani sağlama için belki bir çaba olur.
00:54:34Yani özellikle tabii Molla rejimi kendi varlığını muhafaza etmeyi İran'ın çıkarlarından daha fazla bence önceleyecektir.
00:54:42Yani eğer yani Ali Hameney başta olmak üzere yani rejimin payandasını oluşturan güçler rejimin tamamen elden gideceğini ve bu süreç içerisinde yani ciddi bir dönüşümün olabileceği potansiyel tehditini görürlerse bir noktada anlaşma arayışına gireceklerdir.
00:55:00Ve burada tabii özellikle yani bu yani benim tahminime göre yani nükleer silahlarla ilgili yani bu işte tamamen uranyumun üçüncü bölgeye verilmesini kabul etmeyecekler.
00:55:16Ama daha açık ve net bir şekilde işte Atom Enerjisi Kurumu başta olmak üzere Birleşmiş Milletlerinin işte o mütehassıs kurumlarının bölgeye girmesine daha fazla izin verilecek.
00:55:30Ve bir ölçüde de yani İran'ın işte Çin'den başta olmak üzere uzaklaşarak bir miktar daha Amerika'ya batıya yaklaşması siyasi olarak sağlanacak.
00:55:39Ve en önemlisi Trump için de yani özellikle doğal gaz kaynakları başta olmak üzere İran kaynaklarının Amerika ve batıya da açılmasının yönünü açabilecek bir takım anlaşmaları kabul edebilirler.
00:55:53Yani ben burada rejimin yani devamı konusunda ciddi bir tehdit algılamasının belirleyici olacağını düşünüyorum.
00:56:00Yani böyle bir tehdidi gördüğü takdirde Ali Hameney gizli bir şekilde de olsa bir görüşme yapıp kendisini garantiye almak isteyecektir.
00:56:12Çünkü yani bu tür yani diktatör yapıların Sefa Hocam şöyle bir şey var.
00:56:17Yani yönü iktidarı kaybetmek her şeyden daha beter.
00:56:21Yani bugün işte Pehlevi'nin hazırda beklemesi yani o çünkü Deptebe'yi gördü, Şaşa'yı gördü.
00:56:26İktidarın ne getirdiğini babasından, dedesinden gördü.
00:56:30Eşimi kendisi de aynı şeyi yaşamak istiyor.
00:56:32Yani bu rejimde yani çok büyük bir imtiyaz içerisinde bir elit var, yönetici elit var.
00:56:38Bu yönetici elit de kendi mevzudiyetini devam ettirmek açısından bir takım tavizler vererek işte anlaşma zeminini bulmaya çalışacaktır diye ben şahsen düşünüyorum.
00:56:49Evet gerçekten bu yönetim biçimleri, o yozlaşmadan bahsediyorsunuz ve derslerinizde öğrencilerinizde de anlattığınız bir şey.
00:56:59Bazen insan düşünüyor ya hani bazı yapılar var ya işte başkan şu etnisiteden olacak, öbürü şu milliyetten olacak, diğeri şu işte mezhepten olacak şeklinde.
00:57:11Acaba doğrusu o mu diye düşünüyor insan.
00:57:13Fakat müzeverde sekülerler her zaman kazanır diye bir şey düşüyor insanın gönüne doğrusu.
00:57:17Şimdi hocam son dakikalardayız sizi de yorduk biraz gerçekten teşekkür ederiz bizlerle olduğunuz için.
00:57:24Şöyle İranlı ve genel komutana devrim muhafızları genel komutanına yakın bir gazeteci şu ifadeleri kullanmış mücadenizle aktarayım.
00:57:35Bugün güvenilir ve bilgili bir kaynaktan İran'ın şu ana kadar mevcut füze kapasitesinin sadece yüzde yedisini
00:57:42ve mevcut İHA kapasitesinin yüzde üçünü kullandığını ve saldırı varlıklarının büyük kısmını olası daha büyük bir çatışma için hazırladığını öğrendim.
00:57:53Ayrıca birçok füze deposu ve üssü sağlam kalmış ve faaliyete geçirilmemiş.
00:57:58Öte yandan ateşlenen yeni nesil füzelerin sayısı 20'den az.
00:58:02Hürremşehir 4 gibi füzelerde kullanılmamış ifadelerini kullanıyor Mustafa Necefi isimli İranlı bir gazeteci.
00:58:14Bu aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'ne de zannediyorum verilmiş bir mesajdır.
00:58:20Fakat bu bilginin paylaşımının saatini göremedim burada.
00:58:24Ramazan Bursa paylaşmış bir saat önce akşam saatlerinde 20-21 sularında Hürremşehir füzesinin ateşlendiği bilgisi geçilmişti.
00:58:35Bilemiyorum onun da isabet ettiği etmediği konusunda henüz minetlik zannediyorum.
00:58:41Yok çünkü çok kapsamlı ya da çok gelişmiş bir füzeydi.
00:58:44Çok ağır tahribatlar yapacak bir füzeydi.
00:58:47İsabet ettiyse nasıl bir tahribat olmuştur merak konusuydu çünkü.
00:58:51Buradan bir mesaj verilmeye zannederim çalışılıyor.
00:58:54Çünkü %7'sini yalnızca füze kapasitesinin kullandığı ifade edilmiş.
00:58:59İHA kapasitesinde %3'ü kullanıldı denilmiş.
00:59:02Bu aynı zamanda askeri olarak da bir tehlikeli bir şey değil mi hocam?
00:59:07Buradan %'den bir hesap da yapılabilir aslında.
00:59:10Yani ben şimdi şahsen bu konuda ne İran'ın yetkililerinin yaptığı açıklamalara güvenirim.
00:59:16Ne de İsrail'in açıklamalarına dayanırım.
00:59:19Neden? Çünkü bu aslında bir propaganda savaşı aslında.
00:59:22Yani mesela biz bunu Ukrayna Rusya Savaşı'nda da gördük.
00:59:25Yani orada mesela hani ölü sayılarını verirken, yaralı sayılarını verirken,
00:59:30işte her iki tarafın milli güç unsurlarına verirken aslında gerçekleri sakladığını biz görüyoruz.
00:59:36Yani burada tabii özellikle İran'a yöneltilen tabii en büyük eleştiri neydi?
00:59:40İşte İran'ın tedarik zinciri sıkıntılı.
00:59:43Yani Çin'den, Rusya'dan işte bir takım mühimmat sağlayamazsa artık bu savaş hani işte birkaç gün daha gider sonra gidemez ki siz de demin o açıklamaları paylaştınız.
00:59:53Yani dolayısıyla bu noktada işte İran kendi işte gücünü burada yani bu şahsının açıklamasıyla takviye etmeye çalışıyor.
01:00:01Ama bunun tabii gerçekliğini bizim ölçme şansımız ya da doğruluğunu bilme şansımız çok fazla yok.
01:00:07Ama ben İran'ın gerçekten de ciddi bir yani mühimmat biriktirdiğini düşünüyorum.
01:00:12Çünkü düşünün 79'dan beri aslında yani 46 yıl yani az bir zaman değil yani İsrail'e karşı işte bir savaşa hazırlanan ve bugünleri bekleyen bir İran var.
01:00:23Yani dolayısıyla bir de tabii ki mesela bakıyorsunuz yani çok büyük bir zenginlik var yani doğal gazından petrolüne yer altı farklı kaynaklarına kadar.
01:00:33Ama halka baktığınız zaman bir üçüncü dünya ülkesi gibi yani bir Afrika ülkesi gibi yaşıyor.
01:00:39Dolayısıyla bu kaynakların büyük çoğunluğu savunmaya, güvenliğe ve silahlanmaya harcanıyor.
01:00:45Yani dolayısıyla yani çok fazla ben mühimmat biriktirdiği kanaatindeyim İran'ın.
01:00:50Tabii yani en büyük hatası da ne oldu?
01:00:53İşte Hizbullah başta olmak üzere işte Bedir Tugayları'dır, Fatih Bin Yundur, Zeyne Bin Yundur, Haçlı Şabi'dir, işte ne bileyim Ketayb Hizbullah'tır.
01:01:02Şudur budur yani o tür yerlere acayip paralar harcadı.
01:01:05Yani İran'a, pardon Irak harcadığı paranın nakli hesabı yok.
01:01:09Hatta Suriye'ye harcadığı paranın nakli hesabı yok.
01:01:12Hatta Şahra'yla ilk görüşmelerinde işte bize 30 milyar dolar borcunuz var.
01:01:17Bunu hemen ödeyeyim falan demiş yani İranlı yetkililer.
01:01:20Yani şimdi dolayısıyla yani böyle bir aslında boşa harcadıkları bir para da var İranlıların.
01:01:27Yani şimdi bunların hepsini düşündüğümüzde gerçekten yani İran ciddi bir birikim yapmıştır silah anlamında.
01:01:34Ama bunların tabii ne kadarını aktif bir şekilde kullanabiliyor, ne kadarını geride bıraktı.
01:01:40Bir de yani rasyonel bir devlet de olduğunu söyleyemem İran'ın.
01:01:43Yani madem eğer bu kadar silahınız vardı, gelişmiş kapasiteye sahiptiniz, neden 7 Ekim'den itibaren bunları kullanıp veya işte Hamas'ı da destekleyen madem sizdiniz,
01:01:55neden koordineli bir hani saldırı planlasalardı mesela bu bahsettiğim örgütlerde işini çizen gitseydi.
01:02:02Biz şu an mesela bunların hiçbirisini konuşmazdık, şu an İsrail işte baktı mı çöktü mü, İsrail ikiye mi ayrılacak, üçe mi bölünecek bunları konuşurduk.
01:02:11Yani dolayısıyla yani bu kadar imkan var idiyse neden şimdiye kadar işte her türlü saldırıya aşağılamaya, tahkire rağmen bu silahlar kullanılmadı.
01:02:22Yani daha ne zaman bunları kullanmayı düşünüyorsunuz?
01:02:25Yani dolayısıyla hani bu anlamda İran'ın ben rasyonel bir çizgi içerisinde yönetilmediğini düşünüyorum.
01:02:32E bunun sebebi de zaten tek kaynaktan işte emir alması ve dediğim söylediğimiz gibi ikili bir sistemin hakim olması tüm kurumlar açısından
01:02:41ve bunların arasındaki rekabet de rasyonel bir yönetimi imkansız hale getiriyor.
01:02:46Yani bu kadar gücü imkanı varsa bir de bir şekilde anlaşma zeminini mutlaka zorlayacaktır.
01:02:53Yani bu çok önemli mesela özellikle yani en son haberi de zaten görüyorum.
01:03:00Yani Putin'de yani hele hele Cumhurbaşkanımız Erdoğan'da müzakereleri gerçekten çok zorluyor.
01:03:07Onlarca ülke lideriyle görüştüler ve bir barış ve diplomasi masasının kurulması.
01:03:14Gene aynı işte Ukrayna Rusya Savaşı'nda olduğu gibi bu hani masanın adresinin de Türkiye İstanbul olması noktasında ciddi bir çaba var.
01:03:23Hani tabii ki biz gönlümüz ister ki insanlar ölmesin işte bu çatışma sürmesin ve bir an önce bu iş sulhle sonuçlansın.
01:03:32Ama yani bunun ama birkaç günün daha yani olduğunu ve her iki tarafında belli bir kıvama gelmesinin bekleneceğini düşünenlerdenim doğrusu.
01:03:43Peki hocam çok teşekkür ediyoruz katkı sundunuz eksik olmayınız.
01:03:46Ben teşekkür ederim.
01:03:47İyi akşamlar iyi yayınlar.
01:03:49Çok sağ olun efendim.
01:03:49İzlediğiniz için teşekkür ederim.
Önerilen
26:50
|
Sıradaki
35:49
18:19
18:06
50:17
17:54
0:48
20:48
9:21
15:45
12:07
6:18
48:13
26:40
1:09:15
1:32
1:40