Malacca

Nguyễn Thanh Khiết

2 days ago

Malacca
những ngày trên đất khách

Transcript

00:00Malaysia – Những Ngày Trên Đất Khách

00:04Malacca

00:07Tôi chọn Malacca là nơi phải tới trong chiến đi vài ngày trên đất Malaysia.

00:17Không phải vì nó là một thành phố đẹp,

00:20một nơi có nhiều cái xưa tồn tại,

00:22mà vì lịch sử của nó.

00:25Bởi nó là dùng đất xa xôi từng khấu đầu triều cống nước đại diệt của tổ tiên tôi

00:31trong cuộc nam tiếng thở xa xưa.

00:35Cách thủ phủ Kuala Lumpur không tới 150 km

00:40và cách Johor Barrel gần 250 km.

00:46Đó là một thành phố cổ nằm đấu diện eo biển Malacca.

00:51Người Malacca gọi nó là Melaka,

00:57dương quốc cổ của người Malaysia.

01:00Hội tụ tại đây gồm rất nhiều giống và sát dân.

01:07Theo những thông tin có từ Wikipedia

01:09và những tiêu liệu củ thi,

01:12đến năm 1511,

01:15người Bồ Đào Nha đã chinh phục

01:17đạt chức thống đốc cai trị nơi này.

01:22Nằm tại một eo biển quan trọng

01:24là hành lang giao thương từ khắp nơi.

01:29Dân dàn,

01:30Malacca trở thành dùng đất kinh tế thịnh dưỡng.

01:34Để ngày nay,

01:36nó là một thành phố cổ đa sát tộc.

01:39Lịch sử lập quốc ở Malacca

01:44qua rất nhiều sóng gió.

01:47Tháng 8, 1511,

01:52Bồ Đào Nha mang 20 chiến thuyền,

01:561.200 binh tấn công chiếm Malacca.

02:00Họ tha cho những người theo Hindu giáo,

02:04người Trung Quốc,

02:06Miếng Điện,

02:07nhưng tàn sát dân bản địa.

02:11Cuộc chiến tại eo biển này

02:12là con đường tơ lụa

02:13thời đó không thể thông thương được

02:15dưới sự kiểm soát của Bồ Đào Nha.

02:19Pha Mô Sa

02:20là pháo đài

02:22mà người Bồ Đào Nha xây dựng

02:23để giữ gìn chuyến đường

02:25mang nhiều của cải từ châu Á

02:28về nước của họ.

02:30Nhất là gia vị từ Trung Quốc.

02:33Cho tới năm 1606,

02:41Hòa Lan mang quân dây Malacca

02:43và chiếm hoàn toàn hoàn đảo

02:46vào năm 1641.

02:50Suốt thời gian

02:51người Hòa Lan cai trị,

02:54từ năm 1641

02:56cho đến năm 1798,

02:58họ không quan tâm đến thương cảng này.

03:00Họ chỉ chiếm và đánh dấu

03:03dùng đất mới mà họ đã chinh phục

03:05để thế giới biết

03:07sức mạnh của họ.

03:08Hòa Lan có hơn 100 năm thống trị

03:12Malacca.

03:15Và nó,

03:16Malacca của Malaysia

03:18thuộc công ty đông ấn Hòa Lan.

03:23Malacca

03:24bị Hòa Lan nhượng lại cho anh

03:26theo hiệp ước

03:27Anh, Hòa Lan

03:29vào năm 1824.

03:32Trong đó,

03:34Hòa Lan sẽ lấy một phần

03:36ở đảo Sumatra,

03:38giao Malacca cho anh

03:40và nhằm tránh cho nó

03:43bị chiếm đóng bởi

03:45Napoleon.

03:47Malacca dùng dậy

03:49suốt nhiều năm

03:49và liên tục

03:51bị chính quyền Anh

03:53dập tắt.

03:55Dưới sự thống trị

03:56của đế quốc

03:56biết bao nhiêu sương máu

03:58đã đổ xuống.

03:59Năm 1942

04:02Nhật tấn công Malaysia.

04:04Anh thua trận.

04:06Malacca

04:07cũng như cả đất nước

04:08Malaysia

04:09còn 3 năm

04:11bị quân

04:12phiệt Nhật

04:13dài xéo.

04:16Malacca

04:17chỉ là một bang

04:18của Malaysia

04:19có diện tích

04:20hơn

04:221.600 km2

04:24với dài

04:25hòn đảo nhỏ

04:26ngoài khơi.

04:27Nhưng

04:27nó có một lịch sử

04:29bi trán

04:30và bị thôn tính

04:32nhiều lần.

04:34Nằm trên đường

04:34giao thương

04:35Âu Á

04:36nó quan trọng

04:37với người Malacca.

04:39Nó quan trọng

04:40tinh tuyến đường

04:41hàng hải

04:41Á Âu.

04:43Có lẽ gì thế?

04:45Nó

04:46là bang

04:47có mấy trăm năm

04:48bị cai trị

04:49già

04:49đua hộ.

04:50Trung Quốc

05:15từng ra chiêu

05:16xăm lăng

05:17lấn đất

05:18dành dân

05:19của họ

05:19tại Malacca.

05:21Hoàng đế

05:22Minh Triều

05:23đã cho con gái

05:24đến đây

05:24mang theo

05:26500 hầu cận

05:27kết thân

05:29với dương quốc

05:29Malacca

05:31chỉ vì

05:31lúc đó là

05:32Sultan

05:33Manjusa

05:34từ năm

05:371456

05:38đến 1477

05:40đoàn

05:41tùy tùn này

05:42đã cưới dân

05:44địa phương

05:44rồi

05:45sinh sôi

05:46nảy nở

05:47chiếm cứu

05:48một dùng

05:48ở

05:48Bukit

05:49Sina

05:50đó

05:52là một

05:52chiêu

05:53cực

05:53đập

05:53không

05:55phải

05:55tới bây giờ

05:56Việt Nam

05:56mới thấy

05:57qua chuyện

05:58cắt đắt

05:59nhường dân

05:59ở mấy

06:00đặc khu

06:01cho thuê trá hình

06:02từ thế kỷ

06:04xa xưa

06:04xưa

06:06như trái đất

06:07đó

06:07người Tàu

06:09đã từng

06:10làm như thế

06:11và bài học

06:13này xem ra

06:14nhiều người

06:15Việt Nam

06:15không muốn

06:16hay không

06:17chịu học

06:17hoặc giả

06:19họ

06:20những kẻ

06:21cầm nắm

06:21sinh mạng

06:22của dân tộc

06:22chưa từng

06:24biết đến

06:25đại diệt

06:25sử ký toàn thư

06:26hay

06:27khâm định

06:28diệt sử

06:29thông giám

06:30cương mục

06:30cũng có thể

06:33họ có biết

06:34nhưng lại

06:35cố tình

06:35cho nó

06:36vào đống

06:37trò tàn

06:37trong cuộc

06:39xóa sạch

06:39văn hóa

06:40miền Nam

06:41sau ngày

06:42chiến thăng

06:43hai quyển

06:45cổ sử này

06:46đã ghi lại

06:47tất cả

06:47hành trình

06:48dẫn nước

06:48của dân diệt

06:49cùng những

06:51biến cố

06:51lịch sử

06:52từ bé

06:53đến lớn

06:53từng

06:54xảy ra

06:54suốt

06:55hành trình

06:56đó

06:56năm

06:581469

06:59các

07:00xứ giả

07:01của

07:01Malacca

07:02đi

07:02chầu

07:03Minh Triều

07:03và đi

07:05bằng

07:05đường

07:05biển

07:05khi trở

07:07về

07:07họ bị

07:08dân

07:08đại diệt

07:09chặn đánh

07:09gần

07:11biển

07:11đại diệt

07:12nhà

07:13lê khép

07:14họ

07:14vào tội

07:15xâm nhập

07:16lãnh hải

07:17đại diệt

07:17đàn ông

07:19thì

07:19sung vào

07:20quân đội

07:20và bị

07:21thiếu

07:21để làm

07:22quản quân

07:23suốt đời

07:24đàn ba

07:25thì bắt

07:26làm

07:26nô

07:27lệ

07:27nhưng tên

07:28thoát

07:29được

07:29về

07:29bẩm

07:30báo

07:30với

07:30Minh Triều

07:31trong

07:33minh

07:34thực

07:34lục

07:35của

07:35nhà

07:36Minh

07:36có

07:37ghi

07:38rõ

07:38sự

07:38chuyện

07:38này

07:39bộ

07:40hộ

07:40của

07:40nhà

07:41Minh

07:41vừa

07:41giận

07:42dữ

07:42vừa

07:43sợ

07:43câu

07:44chuyện

07:44tương

07:44tự

07:45sẽ

07:45xảy ra

07:45trong

07:46tương lai

07:47đã ra

07:48lệnh

07:49rằng

07:49không

07:50một

07:50người

07:50Hán

07:51nào

07:51không

07:52một

07:52thường

07:53dân

07:53hay

07:53quân

07:54sĩ

07:54nào

07:54được

07:55bén

07:55mãng

07:56gần

07:56đến

07:56bờ

07:57biển

07:57của

07:57nước

07:58Đại

07:58Dược

08:24giai đoạn này

08:41vua

08:42Lê

08:42Thanh Tông

08:43đã vừa

08:43chinh phục

08:44một số

08:45các nước

08:45trong công cuộc

08:46nam tiến

08:47của Triều Lê

08:48xóa sổ

08:50trà bàn

08:50đích

08:52đích

08:52thân

08:53vua

08:53lê

08:53ra

08:53trận

08:54đánh

08:55sập

08:56lão

08:56hoa

08:56ai

08:57lao

08:58tấn công

08:59cả

08:59Lan

08:59sang

09:00và

09:00thừa

09:00thăng

09:01đánh

09:01xuống

09:01Luan

09:02Prabang

09:03trí đuổi

09:05tàn quân

09:05Lan

09:06sang

09:06đến tận

09:06Lan

09:07Na

09:07thuộc

09:08Thái Lan

09:08tại

09:10lưu

09:10dựt

09:10sông

09:10Ira

09:11Wadi

09:12giáp

09:13biên giới

09:14miên điểm

09:14rồi

09:15thuận

09:15đà

09:16đánh

09:16luôn

09:16hai

09:17dương

09:17quốc

09:17Lan

09:18Na

09:19và

09:19Ayut

09:20Thái

09:20Cuộc

09:24Nam

09:24tiếng

09:24này

09:24còn

09:25ghi rõ

09:25trong

09:25đại

09:26diệt

09:26sử

09:26ký

09:26toàn

09:27thư

09:27và

09:27không

09:28định

09:28diệt

09:29sử

09:29thông

09:30giám

09:30cương

09:30mục

09:31đến

09:32năm

09:321485

09:34danh

09:35sách

09:35các nước

09:36phải

09:36triều

09:36cống

09:37cho

09:37đại

09:37Việt

09:37hàng

09:37năm

09:38là

09:38Chim

09:39Thành

09:39Chân

09:40Lạp

09:41Lan

09:42Sang

09:42Chiang

09:43Mai

09:44Ayut

09:45Và

09:46Java

09:47thuộc

09:48Indonesia

09:49ngày nay

09:50trong đó

09:51có cả

09:52Melaka

09:54Vua Lê

09:56Thánh

09:56Tông

09:56trị

09:58dì

09:581460

10:00đến

10:001497

10:02một quân

10:04dương

10:04có công

10:04dĩ đại

10:05nhất

10:05trong

10:06biết

10:06bao

10:06triều

10:07đại

10:07quân

10:07chủ

10:08Vào

10:09những

10:09năm

10:09tại

10:10dị

10:10ông

10:11đã

10:11hoàn

10:12thiện

10:12bộ

10:12lực

10:12hồng

10:13đức

10:13vẽ

10:14cẩn

10:14thận

10:15bản

10:15đồ

10:15biên

10:15cương

10:16nước

10:16đại

10:16dịch

10:17cho

10:19ra

10:19đời

10:19bộ

10:20khâm

10:21định

10:21diệt

10:22sự

10:22thông

10:22giám

10:23cương

10:23mục

10:23và

10:24đại

10:25diệt

10:25sử

10:26ký

10:26toàn

10:27thư

10:27người

10:31người

10:31đã

10:31từng

10:31có

10:31một câu

10:32đi

10:32vào

10:32lịch

10:33sử

10:33một

10:35thước

10:35núi

10:35một

10:36đất

10:36sông

10:36của ta

10:37lẽ

10:38nào

10:38tự tiện

10:39dứt

10:39bỏ

10:39đi

10:39được

10:40nếu

10:41người

10:41nào

10:41dám

10:42đem

10:42một

10:42thước

10:43một

10:43đất

10:44đất

10:44của

10:44vô

10:44thái

10:45tổ

10:45để làm

10:46mồi

10:46cho

10:46giặt

10:47thì sẽ

10:47bị

10:48trừng

10:48trị

10:48câu này

10:50dọng tới

10:51tai

10:51thiên

10:51triều

10:52tiến

10:53tâm

10:53lừng

10:54lẫy

10:54đất

10:55phương

10:55nam

10:55làm

10:56nhà

10:56mình

10:56phải

10:57kiêng

10:57về

10:57ngẫm

10:58đắng

10:58nút

10:59cai

10:59bởi

10:59sức

11:00mạnh

11:00của

11:00dân

11:00đại

11:01diệt

11:22cho tới

11:28bây giờ

11:29tại

11:30Malacca

11:31những

11:32dấu

11:32ấn

11:32lịch

11:32sử

11:32vẫn còn

11:34tồn tại

11:35như

11:36một

11:36nhắc

11:36nhở

11:37người

11:37dân

11:37xứ

11:38mã

11:38Malaysia

11:40đã

11:40trải

11:40qua

11:40thế

11:41nào

11:41Malaysia

11:43không

11:44cố gắng

11:45xóa trắng

11:46hay bôi

11:46đen

11:46lịch

11:47sử

11:47họ

11:48vẫn

11:48để

11:48y

11:49quy

11:49những

11:49gì

11:50nó

11:50đã

11:50có

11:51và

11:51từng

11:52có

11:52ở

11:53đó

11:53khác

11:55với

11:55Việt

11:55Nam

11:55một

11:56trời

11:56màu

11:56dựng

11:57Malacca

11:59vẫn cố giữ

11:59những

11:59dấu

12:00ấn

12:00lịch

12:00sử

12:00dù

12:01qua

12:01biết

12:01mấy

12:02phong

12:02ba

12:02trong

12:04một

12:04chút

12:05tiếc

12:05nối

12:05và

12:07cầm

12:07trên

12:07tay

12:08những

12:08trang

12:08lịch

12:08sử

12:09bôi

12:09đen

12:09hay

12:10xóa

12:10trắng

12:10của

12:10quê

12:10mình

12:11trong

12:12lần

12:13mò

12:13đi

12:14dọc

12:14bờ

12:15sông

12:15Malacca

12:16con

12:17sông

12:17hiền

12:17hòa

12:18trâu

12:18đó

12:18chẳng biết

12:19nó có nhớ gì

12:20không

12:21đứng ở

12:23Taman

12:24Malacca

12:24Square

12:25nhìn những

12:26dòng giữ

12:26trên một

12:27tượng đài

12:27chiến tranh

12:28mà

12:28Malacca

12:29còn giữ

12:30được

12:30dựng lên

12:33ở đây

12:33bởi chiến hữu

12:34của họ

12:35để tưởng

12:36nhớ những

12:37người đã

12:37hy sinh

12:38trong khi

12:38thi hành

12:39nhiệm vụ

12:40chống lại

12:40người

12:41Mã Lai

12:41trong

12:42cuộc chiến

12:43tại

12:43Sungji

12:44Udon

12:45năm

12:451875

12:47đến

12:481876

12:50một tấm

12:53bia

12:53kỷ niệm

12:54của kẻ thù

12:55đã

12:55xăm

12:56lăng

12:56quê

12:56gia

12:56đất

12:57tổ

12:57của họ

12:57trong

12:58cuộc

12:59chiến

12:59chỉ

12:59kéo

12:59dài

12:59hai

13:00năm

13:00tại

13:01Sungji

13:02Udon

13:02và được

13:04dựng

13:04bởi

13:04chính

13:04đồng

13:05đội

13:05của

13:05kẻ

13:05thù

13:06tại

13:06sao

13:07Malacca

13:08lại

13:08có thể

13:08để

13:08nó

13:09làm

13:09bia

13:09tưởng

13:09niệm

13:10mà

13:10ở

13:11Việt Nam

13:12thôi

13:12những

13:14tượng

13:14đài

13:14trong

13:15quá

13:15khứ

13:15trước

13:16năm

13:161975

13:17nhưng con đường

13:19mang tên tiền

13:20nhân cả nước

13:21bên

13:23thắng trận

13:24lại có thể

13:25xóa nó

13:26như xóa

13:27cả một nền

13:28văn hóa

13:29sau khi

13:30chiếm được

13:31miền Nam

13:31sao lại

13:33không giữ

13:33gìn được

13:34quá khứ

13:34cái gì

13:36đã làm cho

13:36lịch sử

13:37có thêm

13:37vết nhơ

13:38như vậy

13:39pháo đài

13:41của

13:42những kẻ

13:43xâm lược

13:43quê hương

13:44họ

13:44sao họ

13:46vẫn giữ nguyên

13:47để làm

13:47lịch sử

13:48tới cái đài

13:50phun nước

13:50được xây dựng

13:52vào lúc

13:52kỷ niệm

13:5360 năm

13:54ngày

13:54sinh nhật

13:55của nữ

13:56hoàng Anh

13:56Victoria

13:57duy dết

13:59thời thuộc địa

14:00thời mà

14:01họ bị

14:02đô hộ

14:02tại sao

14:04họ vẫn giữ

14:05và vẫn

14:06trân trọng

14:07phải chăng

14:08tính nhân bản

14:10của những người

14:10yêu chuộng

14:11tự do

14:12hoàn toàn

14:12khác

14:13với chủ nghĩa

14:14chỉ có máu

14:15và nước mắt

14:16cuộc chiến hơn

14:36năm trời

14:37mà Putin

14:37thủ lãnh

14:38phe xã hội

14:39chủ nghĩa

14:40đã được cải tiến

14:41làm tan thành

14:42đất nước

14:43Ukraine

14:44là một

14:45thí dụ

14:45mới nhất

14:46có thể quan sát

14:47được từng ngày

14:48hạnh phúc

14:49cho dân tộc

14:49ư

14:50lấy lệ

14:51quy quyền

14:52cho đất nước

14:52ư

14:53sảo ngôn

14:54ngụy biển

14:55hắn chỉ muốn

14:56củng cố

14:57cái ghế

14:57hắn đang ngồi

14:58để làm việc đó

15:00hắn bất chấp

15:01tất cả

15:01kể cả

15:02thanh trừng

15:03những người

15:03cùng màu cờ

15:04sắc áo

15:05với hắn

15:05nó phơi bài

15:07tất cả

15:08mặt trái

15:08của chế độ

15:09một con đường

15:10đi

15:11không bao giờ

15:12đến

15:12một thời đại

15:14đã đổi thay

15:15khi một chủ nghĩa

15:17thay đổi

15:17nó như

15:18một con đường

15:19vẹo qua lối khác

15:20từ một thể chế

15:22giữa trên

15:22lực lượng

15:23toàn dân

15:23tay lắm

15:24chân bùng

15:24nó biến thành

15:26hai loại

15:27giai cấp

15:27một tầng lớp

15:28thống trị

15:29nó

15:30nha

15:30nhận chân là

15:31tập đoàn

15:32tư bản đỏ

15:33và tầng lớp

15:35bị trị

15:36là tất cả

15:37đám dân

15:38ngu

15:38khu đen

15:39tay lắm

15:40chân bùng

15:40đang cúi đầu

15:42trước sự

15:43tàn ác

15:43của bọn

15:44thống trị

15:44đó

15:44Putin

15:46làm được

15:47Tập

15:48Cẩn

15:48Bình

15:48làm được

15:49và những

15:50lưu bu

15:51cận cảnh

15:51Việt Nam

15:52chúng ta đã

15:53từng thấy

15:53nó cũng

15:55chỉ xoay

15:55quanh

15:55trong

15:56vòng tròn

15:56lẫn quẩn

15:57đó mà

15:57thôi

15:58dân bồ

16:00dân

16:01ngoài

16:01lan

16:02dân

16:02anh

16:03có bao giờ

16:04nhìn lại

16:05lịch sử

16:05xăm lăng

16:06của họ

16:06không

16:06đâu có ai

16:09có thể đổ tội

16:10lên cả

16:11một dân tộc

16:11người ta

16:14chỉ phán xét

16:14thằng cha

16:15con mẹ

16:16thủ lãnh

16:17của xăm lăng

16:17đó thôi

16:18vậy tại sao

16:20phải bắt

16:21tất cả

16:21triệu triệu

16:22người nghe

16:23hoặc dài

16:24tên

16:24điên

16:25điên

16:25khùng

16:26khùng

16:26như vậy

16:26dân tộc

16:29là dân tộc

16:30thể chế

16:31chỉ là

16:32thể chế

16:33nó chỉ

16:34đại diện

16:34cho một nhóm

16:35một tập hợp

16:36và trong

16:38một giai đoạn

16:38nhất định

16:39nào đó thôi

16:40nó

16:41không thể

16:42nhân danh

16:43cho cả

16:43dân tộc

16:43được

16:44dưới ánh mặt

16:45trời

16:46không có

16:47gì

16:47bất diệt

16:48lịch sử

16:49là những

16:50giai đoạn

16:50chuyển tiếp

16:51nhau

16:51nước ta

16:53từng

16:53có

16:54Đinh Lê

16:55Lý

16:55Trần

16:55dân dân

16:56Malacca

16:58cũng vậy

16:58chỉ có

16:59một điều

17:00làm

17:02sao

17:02để giữ

17:03nguyên

17:03giá trị

17:04của lịch

17:05sử

17:05chớ

17:06có

17:06xóa trắng

17:07hay bôi đen

17:07nó

17:07bởi

17:09nó là

17:10một căn giấy

17:10và sẽ được

17:12thế hệ

17:12kế thừa

17:13giết lại

17:14đầy đủ

17:15và trọn dạng

17:16tôi không theo chân

17:45những người

17:46người tớ

17:46Malacca

17:47để tham

17:48quan cho biết

17:48cái nền thơ

17:49của nó

17:50hay

17:50để nếm

17:52một món

17:52phở

17:53tàu

17:53ăn

17:54một món

17:55nào đó

17:55của tàu

17:56tại phố

17:56John Kerr

17:57Walk

17:58tôi chỉ đến

18:00để nhìn

18:01những điêu linh

18:02trong quá khứ

18:02còn

18:03sót lại

18:04trên một

18:04đất nước

18:04xa lạ

18:05rồi

18:06chợt nhận ra

18:07trong một phút

18:09chảnh lòng

18:09nhớ nhà

18:10giặc tàu

18:13từng sợ

18:14hãi người Việt

18:15thế nào

18:15mà ngày nay

18:17Việt Nam ta

18:19từ đảo lớn

18:20cho tới đảo nhỏ

18:21đã bị

18:21Trung Cộng

18:22lấn sân

18:23hay chiếm dự

18:24xây sân bay

18:25chiến lược

18:26đặt quả tiện

18:27tầm xa

18:28cấm

18:28người dân Việt Nam

18:29đánh bắt ta

18:30ngay trên

18:30thiềm lục địa

18:31của nước nhà

18:32thì thử hỏi

18:34ta tự hào

18:35cái gì

18:35hãnh diễn

18:37cái gì

18:38và ta

18:39nên sống

18:40và làm việc

18:40theo ai

18:41nữa đây

18:42phải chăng

18:45nay mai

18:47100 triệu

18:48dân Việt Nam

18:49sẽ cùng

18:49nhau khấu đầu

18:51trước thiên triệu

18:52Trung Cộng

18:52ngồi

18:55bên bờ

18:56sông Malacca

18:57nhìn

18:58con nước

18:58sắp rộng

18:59tôi ghi vào

19:00điện thoại

19:01của mình

19:02hôm nay

19:0310 tháng 2

19:052023

19:07tôi đã đến thăm

19:09một thành phố

19:10cảng của Malacca

19:11nơi mà

19:12tổ tiên tôi

19:13đã từng buộc họ

19:14khấu đầu

19:15triệu Cộng

19:16rồi

19:17thở dài

19:18nhận ra

19:21lớp con cháu

19:22của các tiên đế

19:23đã không đủ sức

19:25đủ tài

19:26để làm

19:27rạng danh

19:28một đại diệt

19:29đất nước

19:31đã từng làm

19:32khắp nơi

19:32kính phục

19:33thăm

19:34tổ tiên

19:35thăm

19:36thăm

19:36đất nước

19:37thăm

19:38thăm

19:39thăm

Category

Transcript

Recommended