00:00Ito naman siya, isang seryosong usapin sa ating lipunan.
00:03Habang ang ibang bata ay abala sa pag-aaral at paglalaro,
00:08may ilan sa kanila na napipilitang magbanat ng buto para kumita.
00:12Sa murang edad, sila po'y nagtatrabaho.
00:15Isang realidad na hanggang ngayon, hindi ba rin nawawala.
00:18Kaya naman, layunin natin ang wakasan,
00:20ang mga nangyayari ng child labor sa katatapos lang na World Day Against Child Labor.
00:25Makasama natin, ang National Director ng World Vision Philippines, Dr. Herbert Carpio.
00:30Magandang umaga po.
00:31And welcome dito sa Rise and Shine, Pilipinas.
00:33Isang makabatang umaga po, Sir Audrey and Prof. P.P. at sa lahat po ng nanonood.
00:39Thank you for being with us this morning.
00:40Kamusta po ang sitwasyon ng child labor sa Pilipinas?
00:43We're happy to report that it's on the decline from last year's almost 700,000 based on the statistics.
00:52Bumaba naman siya to more than 500,000.
00:55Pero, hindi tayo dapat maging kampante na declining siya.
00:59We should still be working together to address.
01:02Kasi gusto natin, by 2028, zero ang cases ng child labor in the Philippines.
01:08Well, alam naman po natin na nangyayari ito, lalo na sa mga malalayong promisyon.
01:12And even dito sa Metro Manila, sa mga lansangan, nakikita po natin,
01:16this oras na ng gabi, nagbebenta pa yung mga kabataan ng kung ano-ano para kumita
01:19at may pambaon sa kanilang eskwela.
01:22Pero, base po sa inyong tala o pag-aaral,
01:24ano po yung mga pangunahindaylan kung bakit napipilitang magtrabaho yung mga kabataan sa murang edad?
01:30Lagi namang, ano dyan eh, ang underlying cost is really poverty.
01:35Pero, there's also a socio-cultural root to this.
01:39Dahil sa Pilipinas mismo, sa kultura natin,
01:41lalo na kung hindi ka naman galing sa isang well-off na pamilya,
01:45yung mga kabataan, inaasahang tumutulong, merong role na ginagampanan
01:50para maibsan o magbigyan ng konting ginhawa yung pamilya nila.
01:56So, in a lot of the families, inaasahan na tumutulong even sa mga pagkita ng pera yung mga kabataan.
02:06And this pushes, in the extreme, this pushes children out of the comforts of their families
02:11and their communities para makapag-earn ng pera at maitulong sa kanilang mga pamilya.
02:16Ayun nga po, Doc, sa inyo pong pag-aaral, paano ito nakaka-apekto naman sa performance sa eskwela ng isang bata
02:25or hindi kaya talagang...
02:26Hindi nakapag-aaral at all.
02:27Hindi na talaga malis na lang sa paranaan?
02:30Yes. Oo, it deprives actually the children of their right to education.
02:35Pagpuyat ka, ang hirap mag-perform sa school.
02:37We've encountered a lot of children whose cases are like that.
02:42Maraming mga bata na hindi na talaga totally pumupunta sa eskwelaan dahil kailangang maghanap buhay.
02:49So, essentially, we're depriving them of their childhood.
02:54So, malaki ang epekto sa kinabukasan ng mga bata natin kapag hindi sila nakakapag-aaral.
02:59And good thing, sir, we have this organization.
03:01Not only executing short-term projects, but also doing research for the long-term goals na pwede gawin para sa mga bata.
03:09Apparently, basically, we have the 2028 goal na kung saan wala ng child labor.
03:14Kamusta yung recent pananaliksik ninyo or research ninyo about our children here both in urban and rural areas?
03:23At World Vision, gusto namin kasi talaga sustainability of the program.
03:28Hindi pwedeng gagawa lang ng paraan.
03:30Compliance, masabi lang.
03:32So, we partner with the government and with local government units and with other NGOs in the areas.
03:39Particularly now, meron kaming, dahil sa aming pag-aaral, merong mga mataas na cases sa Cordillera Administrative Region.
03:46Car!
03:46Ando doon yung aming clear car project. It's child labor, effective awareness and response project.
03:55So, how do you execute the program?
03:57In partnership with Lingap Pangkabataan, which is another NGO, and local government units in Benguet, in Ifugao and Mountain Province.
04:08So, ito yung mga tatlong probinsya. Capacity building with the communities to lift up their, to enhance their awareness on recognizing cases of child labor.
04:20Kasi maraming kaso na mining, farming, even yung mga children in street situations, hindi natin alam.
04:27Sinasabi nga natin, visibly invisible sila. Cases din yan actually ng child labor. Katulad yung sinabi mo, Sir Audrey, na yung namamalimos, nangihinge.
04:39So, child labor case pa rin yan. And those are the things we wanted to address. And we partner with different institutions para sustainable yung aming mga programs.
04:48Well, natukoy nyo yung lugar. Pero paano nyo na-identify yung mga bata? May database pa kayong ginawa?
04:53Meron. Actually, before kami mag-launch ng isang project, talagang sinasaliksik namin yan. We even have a mapping tool and assessment tools that we use para alam namin kung nasan itong mga most vulnerable children na ito.
05:07Okay, how do you lamanize the projects into the people, I mean sa mga bata, para nila may intindihan na, ah okay, meron pala kaming karapatan, di ba? Ba't kami nagtatrabaho?
05:17That is something that is, I think, very in the core of World Vision's programming. Child participation and child protection.
05:28So, meron kaming grupo mismo ng mga bata na tinitrain namin para i-recognize itong mga karapatan na ito.
05:34At sila mismo yung nagiging ambassadors para sa kapwa nila mga bata.
05:38Of course, hindi lang yung bata, no? Nakikipag-coordinate din kayo sa mga magulang.
05:43Yes, of course. Kasi kasama yan. The first line of support of every child is the family.
05:51So, kailangan yung values ng families are intact. Kaya kasama sila doon sa reformation or doon sa pag-aaral kung ano yung mga dapat na karapatan ng mga bata.
06:01Kasi sila yung katawang natin.
06:02Paano mag-participate ang mga LGU dito? I think you have the goal. Pero the LGU, kumusta? Focus ba nila ito or are they just supporting you? Tell us more.
06:12Actually, nakakatuwa na maraming LGUs ang very, very active.
06:17Just recently, yung celebration ng World Day Against Child Labor in Quezon City, we've been partnering for many years with the LGU of Quezon City, particularly kay Mayor Joy Belmonte.
06:29Kasi goal talaga, zero child labor in Quezon City. So, we are very much appreciative of all the support.
06:37Talagang side-by-side kaming lumalaban para sa karapatan ng mga bata.
06:42Pero sabi nyo na, nakakoncentrate or nakafocus kayo ngayon sa mga kabataan sa Cordillera. How about yung LGU sa Cordillera?
06:48Yes, of course. Kasama yan palagi. Mahira puntahan yung mga lugar sa Cordilleras. Matarik, madulas, pero kasama namin sila palagi.
06:59Doon sa pagbisita mismo sa mga communities. And they are very much welcoming in terms of the programs that we are committing there.
07:06We appreciate and we're grateful. We have these organizations na tumutulon sa mga bata. Sana nga maibsan, mababa, mapababa, at maging zero yung bilang ng child labor dito sa Pilipinas.
07:15And that note, maraming salamat po sa inyong oras. Muli na kasama natin ang National Director ng World Vision Philippines, Dr. Herbert Carpio.
