Oynatıcıya atlaAna içeriğe atlaAltbilgiye atla
Kanal 7 Ülke TV
  • 05.06.2025
Okudukları ve gördükleri ile yetinmeyip, gündemin perde arkasını öğrenmek isteyenler Arka Plan'da buluşuyor. Ülke TV ekranlarının güçlü ismi Mustafa Yıldız Arka Plan ile gündemin nabzını tutuyor.

Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, İlahiyatçı-İslam Tarihçisi Yusuf Akbey oldu.

Kategori

🗞
Haberler
Döküm
00:30Son olarak gerçekleştirdiği haccı, onun izinden giderek anlamaya çalışacağız, konuşmaya çalışacağız.
00:36Stüdyomuzda ilahiyatçı İslam tarihçisi Yusuf Akbey bizlerle birlikte olacak. Hoş geldiniz.
00:41Hoş bulduk, teşekkür ederim.
00:43Şimdi tabi Peygamber Efendimiz Aleyhisselatü Vesselam'ın izinden gideceğiz ama önce bir tanımlama yapmak istiyorum.
00:50Hac nedir? Müslümanlar için neyi ifade etmekte? Onun bir tanımını önce yapalım isterseniz.
00:55Tabi ki. Öncelikle değerli izleyicilerimizi selamların en güzeliyle selamlıyoruz.
01:03Mübarek Zilhicce'nin ilk 10 günündeyiz.
01:06Kur'an-ı Kerim'de yemin edilen, dile gelsin diye bahsedilen bu mübarek 10 gecedeyiz.
01:13Biliyorsunuz bazı görüşlere göre bu günler Ramazan ayından bile hayırlıdır.
01:19Düşünün yani olayın ciddiyetini. Öncelikle bu güzel günlerimizi bereketli, istifadeli geçmesi konusunda Cenab-ı Allah'tan bizlere hayrı ilham etmesini diliyoruz.
01:34Hacdan bahsedeceğiz dedik bu gün, bu mübarek gün. Bugün Mina günü. Yarın vakfe gününe iki gün var.
01:42Mina'dan önceki gün terviye günü. Yani son günlere girdik diyebiliriz.
01:48Hac bir çağrıdır. Şairin dediği gibi Kabe kime nasip olsa hüda rahmet eder.
01:53Her kişiyi sevdiğine hanesine davet eder.
01:56Nasıl bir çağrıdır?
01:57Bizim tevhid atamız, kendi dinine tabi olduğumuz millete İbrahim, İbrahim'in milleti oradaki millet dindir.
02:04Tabi olduğumuz İbrahim aleyhisselamın bize miras olarak bıraktığı bir ibadettir.
02:13Tevhid ibadetidir.
02:15Kur'an-ı Kerim'de biliyorsunuz Cenab-ı Allah Hazreti İbrahim'e emir veriyor.
02:19وَاَذِّنْ فِى النَّاسِ بِالْحَجِ
02:21İnsanlar arasında haccı ilan et.
02:25Sana gerek yaya, gerek binekler üzerinde uzak yakın yerlerden gelsinler.
02:30Hazreti İbrahim aleyhisselam bu çağrının üzerine Allah'ın bu emrine ya Rabbi ben insanlara, bütün insanlara nasıl bu ibadeti duyuracağım deyince sen duyur, ulaştırması bize ait.
02:44Yani hac ibadeti Hazreti İbrahim'le mi başladı?
02:47Hac ibadeti Hazreti İbrahim aleyhisselamla biz biliyoruz, sistemleştiğini biliyoruz.
02:52Ama Hazreti Peygamber'in birazdan da veda haccındaki sahnelerden bahsedeceğiz.
02:56Diğer peygamberlerin de hac yaptığından bahsettiğini ele alırsak, hac çok eskiye dayanan bir ibadettir.
03:03Ama kimden başladığını, Hazreti Adem'den başladığı konusunda görüşler olsa da biz şunu biliyoruz.
03:10Hac bir Müslümanların tevhid ibadetidir.
03:15Tevhidi bir manada yaşadığı bir ibadettir.
03:20Mahşerin bir provasıdır.
03:21Bütün peygamberlerin hac yaptığına dair biz görüşleri kitaplarda okuyoruz.
03:25Ama bunu en iyi bildiğimiz zaman dilimi, dediğim gibi bizim tevhid atamız İbrahim aleyhisselam.
03:32Peki birazdan Hazreti Peygamber'in veda hutbesi, veda haccı ya da yaptığı haccıdan bahsedeceğiz.
03:41Ama şunu anlamaya çalışıyorum.
03:43Hazreti İbrahim, tevhid atamız diye tabir ettiğiniz Hazreti İbrahim'in yaptığı hac ile Hazreti Muhammed aleyhisselatü vesselamın yaptığı hac arasında bir fark var mı?
03:55Yani aynı ibadeti mi yapıyorlar?
03:58Yoksa farklı zamanla farklılaşan bir ibadet mi olmuş?
04:02Aynı mı?
04:02Farklılaşan husus, Peygamber Efendimiz ve Hazreti İbrahim'den kaynaklanan bir şey değil.
04:09O aradaki o zaman diliminde insanların hac ibadetini yozlaştırıp, şirk ritüellerini hacca dahil etmeleriyle bozulmuş.
04:18Peygamber Efendimiz bir manada tekrar aslına rücu ettirmiş.
04:22Yani Hazreti İbrahim zamanına.
04:24Hazreti İbrahim atasının yaptığı haccın aynısını gerçekleştiriyor.
04:29Dolayısıyla ibadet tek.
04:30Evet ibadet tek, hac ibadeti.
04:33Biliyorsunuz Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem vahiyle hareket eder.
04:36Allah'ın ona verdiği emirlerle hareket eder.
04:39Ve ömründe yaptığı bir hac vardır.
04:42Ona daha sonradan veda haccı dense de ona haccetül islam, islam haccı denmiştir.
04:47Yani niye islam haccı?
04:49Az önce de söyledik ya, şirkin bitip şirk ritüellerinin sona erdiği artık tevhid üzere bir haccın yapıldığı bir haccdır.
04:58O yüzden haccetül islam veyahut haccetül belak, tebliğ haccı Hazreti Peygamber'in rehberliğiyle yapılan bir haccdır.
05:05Dediğimiz gibi İbrahim aleyhisselamla çok hatıralar var haccda.
05:10Mesela bunlardan biri Hazreti İbrahim'in Kabe-i Muazzama'yı inşa süreci biliyorsunuz Kur'an-ı Kerim'de.
05:15İbrahim ile İsmail evin kaidelerini kaldırırken diye bir ibare geçiyor.
05:24Aynı şekilde Hacer annemizin hatırası var.
05:29Allah'ın sembollerinden bir semboldür.
05:32Oranın kahramanı da Hacer annemizdir.
05:34Kurban hadisesi var.
05:35Birkaç gün sonra Kurban Bayramı'na gireceğiz.
05:37Biliyorsunuz ki Allah büyük bir imtihan diye bahsettiği Hazreti İsmail'in kurban hadisesi Allah Hazreti İbrahim'e vahyediyor.
05:47Diyor ki Allah işte sana verdiğim İsmail'i kurban etmemi emrediyor Allah.
05:53İsmail aleyhisselam da babasına teslim olup diyor ki
05:55Babacığım Allah sana ne emrediyorsa yerine getir.
06:00Hazreti İbrahim tam bunu yerine getirecekken biliyorsunuz
06:03Biz ona bir kurbanlık İsmail'e bedelen fidye verdik.
06:08Yani böyle ve daha sonra ayet-i kerime buna büyük bir imtihan diyor.
06:14İbrahim aleyhisselam da birçok imtihandan geçerek tevhid dininin savunucusu olduğu için
06:21biz İbrahim aleyhisselamın akidesinden şaşmıyoruz.
06:26Onun yaptığı gibi hac yapıyoruz.
06:28O yüzden peygamber efendimiz haccı İbrahim aleyhisselam zamanındaki aslına rucu ettiriyor.
06:33Aslına rucu ettiriyor.
06:34Bir de benim anladığım şu hani doğru mu anlıyorum.
06:37Örneğin oruç başlı başına sahurdan iftara kadar yapılan bir ibadet.
06:46Namaz aynı şekilde işte abdezi alıp rükûslu secdesiyle kıyamıyla efendim bir ibadet.
06:53Ama hac da farklı ibadetlerin birleştiğini anlıyorum.
06:59Doğru mu?
06:59Yani kurban var, arefe günü vakfeye durmak var, tavaf var.
07:04Bunlar başlı başına kendileri de birer ibadet.
07:07Ama hepsinin de bir toplum namaz var.
07:09Aynı zamanda değil mi?
07:10Bunlara menasik diyoruz görevler.
07:13Hazreti İbrahim'e çok değiniyoruz bugün.
07:16İbrahim aleyhisselamın Kur'an-ı Kerim'de Allah İbrahim'in, İbrahim aleyhisselamın lisanıyla bize onu anlatıyor ya,
07:22Ve erina menasikene bizlere menasiklerimizi, hac ibadetini nasıl yapacağımızı göster diyor İbrahim aleyhisselam Allah'tan.
07:34İşte bu şekilde İbrahim aleyhisselamdan bize kadar bir hac fıkhı oluşuyor, bir hac pratiği oluşuyor.
07:42Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem cahiliye zamanında biliyorsunuz Kabe putlarla dolu olduğu için
07:49Haccı ashabıyla beraber yapmadı.
07:51Hicretin dokuzuncu yılı biliyorsunuz hacın farz olduğu ayet nazil oldu.
07:58Az önce de bahsettik ya.
07:59Nasıl nazil oldu?
08:00Onu bir anlatır mısınız bize?
08:01Nerede?
08:02Ne şekilde?
08:03Şu şekilde.
08:05Hicretin dokuzuncu yılında
08:07Yoluna gücü yetenlerin bu beyti hac etmesi Allah'ın insanlar üzerinde hakkıdır ayeti nazil oldu.
08:19Bu ayet nazil olunca Peygamber Efendimiz bunu ashabına okuyunca
08:22Ya Resulallah dedi bir sahabe.
08:25Her sene bize hac farz mı?
08:27Peygamber Efendimiz cevap vermedi.
08:29Bir daha sordu.
08:30Ya Resulallah her sene hac yapmamız lazım mı?
08:34Peygamberimiz cevap vermedi.
08:35Hatta sormayın dedi.
08:36Çünkü Peygamberimizin endişesiz suydu ki
08:38eğer çok ısrar edilirse
08:40hac her zaman her sene farz olur.
08:43Ve bu bir mükellefiyet gerektiriyor.
08:47Hatta ne diyorlar ya eski kavimler hep çok soru sorduklarından
08:50ey iman edenler sorduğunuz zaman
08:53cevabı sizin canınızı sıkacak sorular sormayın.
08:57Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem
08:59bu şekilde ashabına bunu tebliğ etti.
09:01O sene
09:02Ama Kur'an-ı Kerim'de hac ibadeti var mı?
09:06Var.
09:07Kur'an-ı Kerim'de hac ibadeti
09:08Ayrıntılarıyla geçiyor.
09:10Sadece bu emirle değil.
09:12Mesela
09:12Bu da hacla alakalı nazil olunca ayetlerdedir.
09:16Haccı da umreyi de Allah için tamam yapın.
09:19Tamamlayın.
09:20Neden tamam diyor.
09:21Çünkü o zaman
09:22cahiliye
09:23dedik ya şirk düzeninde
09:25haccı öyle saptırmışlar ki
09:27mesela
09:27Arafat'a gidip
09:29insanlarla beraber
09:30Arafat'tan Müzdelife'ye akmak lazım.
09:33Ahmesiler dediğimiz
09:35bir topluluk
09:36nedir Ahmesi?
09:37Mekke ehli oldukları için
09:39bizler
09:39Mekke'nin sakinleriyiz.
09:41İbrahim aleyhisselamın
09:43torunlarıyız.
09:45Mekke'nin abidleriyiz.
09:46Biz harem dışına çıkmayız
09:48diyen kişiler
09:49Arafat biliyorsunuz ki
09:51harem dediğimiz
09:52sınırın dışında
09:53çok ilginç bir şey.
09:54Mekke harem
09:55Müzdelife harem
09:56Mina harem
09:56biz oraya gitmeye gerek
09:59duymuyoruz deyip
10:00Müzdelife'den
10:01haccı başlatıyordular.
10:02Ve böylece
10:03hacca eksik yapıyordular.
10:04Kendilerine göre
10:05vakit tayini yapıyordular.
10:06Arafat'a mı çıkmıyorlardı?
10:07Arafat'a çıkmıyordular.
10:09Müzdelife'den başlıyordular.
10:09başlıyordular.
10:10Ama Allah ne diyor?
10:12Haccı da umreyi de
10:12Allah için tamam yapın.
10:14Hatta
10:14ayeti kerimede
10:16fe-i ve afattum min arafat
10:18Arafat'tan aktığınız zaman
10:20fe-zkurullahu endel meş'aril haram
10:22Rabbinizi meş'aril haramda
10:24yani Müzdelife'de de zikredin.
10:26Yani diyor ki
10:26toplu bir şekilde
10:27herkes ne yaptıysa
10:28onu yapın.
10:29Ben şu tabakaya mensubum.
10:31Ben Hums tabakasına mensubum.
10:33Ben Kureyşliyim.
10:34Bunları yapmayın.
10:35Diyor tabiri caizse.
10:36Aslında bugüne de bir mesaj olmuyor mu?
10:37Yani şu
10:38diyen yoktur ama
10:40ben örneğini vermiş olmak için
10:43ben Arafat'a çıkayım da
10:44Müzdelife'ye gitmeyeyim.
10:46Zor geliyor.
10:47Ya da Müzdelife'ye gideyim de
10:48şunu yapmayayım.
10:50Tavafı da yapmayı vereyim falan gibi.
10:52Kesinlikle olmaz.
10:53Çünkü sevgili peygamberimiz
10:54birazdan da veda hutbesine değineceğiz.
10:57Ey insanlar
10:58beni iyi dinleyin.
11:00Belki
11:00bu zamandan sonra
11:02bu yıldan sonra
11:03beraber size hac yapamayacağım.
11:05Haccın menasiklerini
11:06benden öğrenin demiş.
11:07Yani ben nasıl yapıyorsam
11:09öyle yapın.
11:10Öyle yapın.
11:10Ki mebrur hac
11:11ne demektir mebrur?
11:13İyilerin haccı.
11:14Bir iyi demektir.
11:15Mebrur hac.
11:16İyilerin haccı.
11:16Peygamberlerin haccı.
11:18Ancak
11:18onlara tabi olarak
11:20gerçekleşir.
11:21Ve
11:22şu var mı?
11:23Önümüzde
11:23Hazreti Peygamber'in
11:25yaptığı
11:26hacın
11:27adım adım
11:29detayları var mı?
11:30Evet tarihçiler
11:31peygamber efendimizin
11:32hac günlüğünü tutmuşlar.
11:34Başladığı
11:35günden itibaren.
11:37Dilerseniz
11:37ona geçmeden önce
11:38hacın farziyetiyle
11:39beraber o sürece
11:40nasıl geldik
11:41bakabiliriz isterseniz.
11:42Hicretin
11:43dokuzuncu
11:43yılı dedik ya
11:44ayet
11:45nazil oldu.
11:46Peygamber efendimiz
11:47Hazreti Ebu Bekir'i
11:48hac emiri olarak
11:49görevlendirdi.
11:51Ne demektir
11:51hac emiri?
11:53Hacca gidecek
11:54o topluluğun
11:55hepsinin
11:55başındaki
11:56rehber.
11:56Hac rehberi.
11:57Çünkü kolay bir ibadet
11:58değil.
11:59Ve şirk
12:00düzeninden
12:01daha yeni çıkmış
12:02Müslümanlar
12:02hata yapmamaları
12:04lazım.
12:04Birazdan zaten
12:05anlayacağız onu
12:05hacca anlatınca.
12:07Hazreti Ebu Bekir'i
12:08tayin ediyor ve
12:08hacca gönderiyor.
12:10Hazreti Ebu Bekir
12:11gittiği zaman
12:12peşinden
12:13tövbe
12:13süresi
12:14ayetleri
12:14diğer adıyla
12:15ayetler
12:16nazil oluyor.
12:18Hazreti Peygamber
12:19Ali Efendimiz'e
12:19diyor ki
12:20al benim
12:20devemi
12:21kasvayı
12:22git
12:23bunları
12:24Müslümanlara
12:24tebliğ et.
12:25Niye
12:25Peygamber'imizin
12:26devesi?
12:26Peygamber
12:27Efendimiz'in
12:28emrini
12:28tebliğ
12:29ettiğini
12:29yani
12:31bizzat
12:31Peygamber'imizden
12:32bir emir
12:32geldiğini
12:33bilsinler diye
12:34yani bir
12:34protokol
12:35olarak anlayabiliriz
12:36bunu.
12:37Ve ne
12:37diyor Hazreti
12:38Ali?
12:40Birincisi
12:41Bera'a
12:42suresinden
12:42çıkan hükümler
12:43birincisi
12:43Müslüman olmayanlar
12:45cennete
12:45giremeyecek.
12:46İkincisi
12:47bundan sonra
12:48Kabe
12:48çıkmak
12:49edilmeyecek.
12:50Maalesef
12:51yozlaşmış
12:52cahiliye
12:52anlaşımda
12:53şöyle
12:54cahiliye
12:57anlayışında
12:57o zamanın
12:58cahiliye
12:58anlayışında
12:59diyordular ki
13:00uydurulmuş bir şey
13:01bu arada
13:02bir inanç turizmi
13:03haline getirmiş
13:04günah işlenen
13:05elbiseyle
13:06tavaf yapamazsınız.
13:08E ne yapacağız?
13:09Bizim sattığımız
13:10elbiselerle
13:11tavaf yapacaksınız.
13:12Yeni bizden
13:13alacaksınız.
13:13Evet bizden
13:14alacaksınız.
13:15O zaman da
13:15o elbiseleri
13:16satmaya başladılar.
13:17Bir süre sonra
13:18o elbiseler de
13:19yetmeyince
13:19kara bursayı
13:20düşünce
13:21yapacak bir şey
13:23yok dediler.
13:24Anadan üryan
13:25tavaf edelim.
13:27Bunu
13:27din yasakladı.
13:28Asla zaten
13:29böyle bir şey
13:29olamaz.
13:30Hazreti Ali
13:31bunları tebliğ etti.
13:32Artık Kabe
13:33çıplak
13:33tavaf edilmeyecek.
13:34Üçüncüsü
13:35Kabe'yi
13:36müşrikler
13:37tavaf edemeyecek.
13:39Müşriklere
13:39Allah Resulü
13:40sallallahu aleyhi ve sellem
13:41Müslümanlarla
13:42anlaşma yapmış
13:43müşriklere
13:44bu bir
13:45ültimatomdur.
13:464 ayınız var.
13:474 ay serbest
13:48dolaşın.
13:484 aydan sonra
13:49Mescid-i Haram'a
13:50yaklaşamazsınız.
13:53Müşrikler artık
13:54şirk pisliğine
13:55bulaştığı için
13:56bu kadar uyarıdan sonra
13:57bu yıldan sonra
13:58Mescid-i Haram'a
13:59yaklaşamayacaklar.
14:01Bu uyarılar
14:02bu ültimatomu
14:03Hazreti Ali
14:04tebliğ ediyor.
14:05Ve o seneki
14:06hac bitiyor.
14:07Hicretin
14:0810. yılı geliyor.
14:09Biliyorsunuz
14:10hac ayları
14:10Şevval
14:11Şevval
14:13ayıyla başlar.
14:14Şevval
14:14zilkade
14:15zilhicce
14:16şeklinde
14:16gider.
14:17Şevval
14:17ayında
14:18sahabe
14:19bir şeyler
14:19bekliyor
14:20peygamberden
14:20acaba
14:21Resulullah
14:22sallallahu aleyhi ve sellem
14:23hac yapacak mı?
14:26Şevvalde
14:26bir şey yok.
14:27Zilkade
14:28ayı geliyor.
14:29Zilkade'nin
14:29ortalarına
14:30kadar bir şey yok.
14:31Zilkade
14:32ayının
14:3225.
14:33günü
14:34cuma
14:34günü
14:35peygamber
14:36efendimiz
14:36sallallahu aleyhi ve sellem
14:37hutbe
14:38verecek ya.
14:39Biliyorsunuz ki
14:40cuma hutbesi
14:40o ortamın
14:42o günün
14:42şartlarını
14:43kapsayan
14:43konuyla
14:44alakalıdır.
14:45Peygamber
14:46efendimiz
14:46hac ayetlerinden
14:51başlayınca
14:52yoluna gücü
14:52yetenlerin
14:53hac etmesi
14:54Allah'ın
14:55insanlar üzerinde
14:57bir hakkıdır
14:57deyince
14:57hep birer ağızdan
14:59tekbir getirmeye
15:00başladılar.
15:00Sevinç çığlıkları
15:01atmaya başladılar.
15:02O zaman
15:02sevgili
15:04peygamberimizin
15:05rehberliğinde
15:05bir hac yapacağız
15:07dediler.
15:08Ve peygamber
15:08efendimiz
15:09onlara
15:09hac menasiklerini
15:10anlattı.
15:11Dedi ki
15:11ben
15:11kafama koydum
15:13hacca
15:14gidiyorum.
15:15İmkanı olan
15:16bineği olan
15:17varsa
15:17ne dedik?
15:18Hac
15:18imkana bağlı
15:19bir şeydir.
15:20Bineğin olması
15:20lazım.
15:21Sağlık sahatin
15:21yerinde olması
15:22lazım.
15:22Biraz da
15:22maddiyatın
15:24yarın
15:26Zülhuleyfe'ye
15:27gelsinler.
15:27Mikat mahalline
15:28gelsinler.
15:29Orada buluşacağız.
15:30Mikat mahalli
15:31Zülhuleyfe
15:31neresi?
15:32Nereye?
15:33Zülhuleyfe
15:33Medine-i Münevvere'den
15:3412 kilometre
15:35uzakta
15:36Mikat mahallidir.
15:38Mikat nedir?
15:39Daha önce de
15:39zikretmiştik.
15:40Mikat
15:41hac ve umre
15:42ibadetini
15:42yapmak isteyen
15:43kişinin
15:44gittiği
15:45niyet ettiği
15:46özel bir alandır.
15:47Buna
15:48harem alanının
15:49dışında kalan
15:50alandır.
15:50Buna şunu
15:51diyebiliriz.
15:52Allah'la
15:52buluşmak için
15:53randevulaşma yeri
15:55diyebiliriz.
15:55Çünkü mikat
15:56Arapça'da
15:56hem ismi zamandır
15:58hem ismi mekandır.
15:59Belirli bir
16:00zamanı ifadedir.
16:01Belirli bir mekanı.
16:02Haccın mikatı
16:03öncelikle
16:04bahsettiğimiz
16:05o mikat
16:06alanıdır.
16:07Ve zamanı da
16:08Zülhicce'nin
16:099.
16:10günü
16:10vakfe günüdür.
16:11Biliyorsunuz
16:13Peygamber Efendimiz
16:13sallallahu aleyhi ve sellem
16:15her şeyi
16:15sahabesine
16:16ayrıntılarıyla
16:17öğretiyordu.
16:18Efendimiz
16:19dedi ki
16:20yarın
16:21şeyde
16:22buluşuyoruz
16:23Zülhüleyfe
16:23mikat
16:24mahallinde
16:24buluşuyoruz.
16:25Bu arada
16:25Zülhüleyfe
16:26Mekke'ye
16:27en uzak
16:27mikat
16:28mahallidir.
16:29Sahabe
16:30efendilerimiz
16:30bineklerini
16:31hazırladılar.
16:33Efendimiz
16:33sallallahu aleyhi ve sellem
16:34o gün
16:35Medine-i
16:38münevere'de
16:39hazırlıklarını
16:40yaptı.
16:40ertesi gün
16:42Zülhüleyfe'ye
16:43gitti.
16:44Yanına
16:44Kasva
16:45adlı
16:45hep bindiği
16:46bineğini
16:47kızıldevesini
16:48aldı.
16:49Ve oraya
16:50gitti.
16:51Orada
16:51konakladı ve
16:53diğer sahabelerin
16:54gelmesini
16:54bekledi.
16:55O sırada
16:55Ayşe annemiz
16:56radıyallahu anha
16:57Peygamber
16:58Efendimiz'in
16:58üzerine
16:59kokular
16:59sürdü.
17:01Efendimiz
17:01o gece
17:02eşlerini
17:03ziyaret etti.
17:05Pazar
17:05günü de
17:06sabah namazından
17:07sonra
17:07sahabesini
17:08topladı
17:08ihramlı bir
17:09şekilde.
17:09ve onlara
17:11hacdan bahsettikten
17:13sonra kurbanlık
17:14hayvanını da
17:14işaretleyip
17:15telbiye getirmeye
17:16başladı.
17:17Telbiyeyi de
17:17getirmiş olalım.
17:19Lebbeyk
17:19Allahumme
17:20lebbeyk
17:20lebbeyke
17:21la şerike
17:21leke
17:22lebbeyk
17:22innel hamde
17:23ve
17:23ni'mete
17:24leke
17:25vel
17:25mülk
17:25la şerike
17:26leke
17:26ne demek.
17:27Bu demek
17:27telbiye
17:29buyur
17:29Allah'ım
17:30buyur
17:30buyur
17:31ben senin
17:32emrine
17:32amadeyim
17:33buyur
17:33hamd
17:34sanadır
17:35nimet
17:35sendendir
17:36hükümranlık
17:37ve mülk
17:38sadece ve
17:39sadece sana
17:39aittir
17:40Allah'ım
17:41buyur
17:41ortağın
17:42yoktur
17:43senin.
17:43Bir tevhid
17:44seremonisinin
17:45en zirvesi
17:46tevhid
17:47sloganlarının
17:48en zirvesidir
17:48bu.
17:49Biliyorsunuz
17:49o zamanın en büyük
17:50problemi neydi?
17:51Şirkti değil mi?
17:52Demek ki
17:53şirk de bir
17:54savaştır
17:55hac.
17:56Zaten
17:56Hazreti
17:56Peygamber
17:57buyuruyor ki
17:58hac ve
18:00umreden
18:00bahsederken
18:00bir cihat
18:01olduğundan
18:02bahsediyor.
18:02Bu bir
18:02şirkle
18:03cihattır.
18:04Sallallahu
18:04aleyhi ve
18:05sellem
18:05Efendimiz
18:05telbiyeyi
18:06getiriyor.
18:07O ara
18:07herkes
18:08kafasındaki
18:09soruları
18:10Peygamber
18:10Efendimiz'e
18:10sormaya
18:11çalışıyor.
18:12Bir yandan
18:12bazıları
18:12eski
18:13telbiyeleri
18:13getiriyorlar.
18:14Eski
18:14telbiyeler
18:14neydi?
18:16İçinde
18:16şirk
18:16barındırmayan
18:17peygamberimiz
18:20onlara da
18:21karışmıyor.
18:22Kızmıyor.
18:22bir şey demiyor.
18:24Yani
18:24sadece
18:25bunu söyleyeceksiniz.
18:27Sadece
18:27bu şekilde
18:28telbiye getireceksiniz
18:29demiyor.
18:30Onlara
18:31ses çıkarmıyor.
18:32Bu ilk
18:32hac olduğu için
18:33daha sistem
18:34yeni kurulacak.
18:35Bir şey demiyor.
18:36Şirk olan
18:36şeylerle müdahale ediyor.
18:38Tabii.
18:39Daha sonra
18:39Peygamber
18:40Efendimiz
18:40sallallahu aleyhi ve
18:41sellem
18:41birini görüyor.
18:42Lebbeyke
18:43an şubrime
18:44şubrime adına
18:44lebbeyk diyor.
18:45Şubrime kimdir
18:46diyor.
18:47Benim bir arkadaşım
18:48diyor.
18:48Onun adına
18:48hac yapacağım
18:49diyor.
18:49Peygamberimiz
18:50diyor ki
18:50önce kendi adına
18:52hac yap
18:53sonra ona
18:53yaparsın
18:54diyor.
18:54Daha sonra
18:55sallallahu aleyhi ve
18:56sellem
18:57Efendimiz
18:57beyda dediğimiz
18:59düzlükten
19:00yola çıkıyor.
19:01Yolda
19:02birçok olay
19:03yaşanıyor
19:03biliyorsunuz.
19:05Onlardan
19:06bahsedebiliriz ki
19:07Peygamber
19:09Efendimizin
19:09hac yolculuğunun
19:10nasıl geçtiğini
19:11anlamış oluruz.
19:13Efendimiz
19:13sallallahu aleyhi ve
19:14sellem
19:14yola çıktığı
19:16zaman
19:16kendisine
19:17bir av
19:19kurbanı
19:20av
19:21hayvanı
19:22hediye ediliyor.
19:23Peygamberimiz onu
19:24kabul edip
19:25sahabesi arasında
19:26taksim edip
19:27yiyorlar.
19:27Çünkü avı
19:28kendisi yapmamış.
19:29Biliyorsunuz
19:29ihram yasaklarında
19:30avlanmak var.
19:31Evet.
19:32Peygamber Efendimiz
19:32sahabesiyle beraber
19:34o ikramı geri
19:34çevirmiyor.
19:36Yiyor.
19:36Bir aralık
19:37Necid taraflarından
19:38gelen bazı
19:39Müslümanları görüyor.
19:41Peygamber Efendimiz
19:41onlara soruyor.
19:42Siz kimsiniz
19:42diyor.
19:43Yolda karşılaşıyor.
19:44Bizler diyor
19:44Müslümanlar
19:45sen kimsin
19:46diye soruyorlar
19:46Peygamber Efendimiz'e
19:47ben diyor
19:48Allah'ın elçisiyim.
19:49Müslüman ama
19:50tanımıyor.
19:50Evet.
19:51Çünkü İslam
19:52yayılmış
19:52hamdü senalar olsun.
19:54Peygamber Efendimiz
19:55ben Allah'ın elçisiyim
19:56deyince
19:56oradaki kadının
19:57biri
19:57devesinin
19:58evdecindeki
19:59çocuğu kaldırıp
20:00buna da hac var mıdır
20:01ey Allah'ın elçisi
20:02deyince
20:03ona hac vardır
20:04sana da ecir vardır
20:05dedi
20:06Peygamber
20:06sallallahu aleyhi ve sellem
20:08yine yolda
20:08karşılaşılan
20:09ne demek o
20:09onu bir açalım.
20:11Çocuk
20:11hac yaptığı zaman
20:13buluğ çağına
20:14ermediği için
20:15anne ve babasına
20:17ecir gelir
20:18ama daha sonra
20:19buluğ çağına erdiği zaman
20:20bir hac daha
20:21yapması
20:22gerekir
20:23ve bu da bir fırsattır
20:24aslında.
20:24İki defa yapmış oluyor.
20:26İki defa yapmış oluyor.
20:26Evet hani bir defa
20:27yapana derler ya
20:28tamam yaptın.
20:29Çocukken...
20:29şu anda Resulullah
20:30aleyhissalatü vesselam
20:31Medine'den
20:32Mekke yolunda
20:33değil mi?
20:33Medine'den
20:34tarikul hicret
20:35evet
20:35hicret yolu dediğimiz
20:37güzergahı
20:38bir diğer adıyla
20:38şecere yolu
20:39dediğimiz yoldan
20:40devam ediyor.
20:41İşte
20:41Usale,
20:42Beyda
20:43gibi duraklara
20:44uğrayarak
20:45işte Usfan
20:45daha sonra
20:46Mekke'ye giriş yapacak.
20:47İşte o güzergahtan
20:48yaşanan olaylar
20:49mesela
20:50Esma binti Umeys
20:51orada doğum yapıyor.
20:52Peygamber Efendimiz'e
20:53soruyor
20:54ne yapacağını
20:55Peygamberimiz
20:55ona anlatıyor
20:56ne yapacağını
20:57ve onu da
20:58aynı şekilde
20:58haccına katıyor.
21:00Bir aralık
21:00arç dediğimiz
21:01mevkiye geldikleri zaman
21:02Hz. Ebu Bekir'in
21:04Peygamber Efendimiz'le
21:05onun
21:06azıklarını
21:07taşıyan
21:08deve kayboluyor.
21:09Hz. Ebu Bekir
21:10çağırıyor
21:11yardımcısına
21:11diyor ki
21:11nerede deve?
21:12Deveyi kaybettim
21:13diyor.
21:14Ebu Bekir
21:15Efendimiz çok
21:16sinirleniyor
21:16biraz onu hırpalıyor
21:17Peygamberimiz de
21:18tebessüm ederek
21:19sahabe diyor ki
21:19baksanıza
21:20hem ihramlı
21:21diyor
21:21hem de neler yapıyor
21:22diyor.
21:22Hem ihramlı
21:23diyor
21:23hem de neler yapıyor
21:24diyor.
21:26Daha sonra
21:26Peygamber Efendimiz
21:27ona diyor ki
21:27Ebu Bekir
21:28gel sakin ol
21:29o deveyi
21:30yitirmemeye çalıştı
21:31ama Allah
21:32böyle takdir etti
21:33bak Allah bize
21:33güzel bir yemek
21:34nazip etti
21:34gel yemek yiyelim
21:35diyor.
21:36Hep kolaylaştırıyor
21:37ve Peygamber Efendimiz
21:38hep onlara
21:39sükuneti
21:41tavsiye ediyor.
21:41Onu diyecektim
21:42mesela şimdiye kadar
21:43Resulullah
21:44Aleyhisselatü Vesselam'ın
21:46Medine'den
21:46yola çıkmasından
21:47şu ana kadar
21:49geldiğimizde
21:50öne çıkan
21:51en önemli nokta
21:52sakinliği
21:54sürekli sakin
21:55ve sürekli insanlara
21:57cevaplar veriyor
21:59ama sakin bir şekilde
22:00cevaplar veriyor.
22:01Çok sakin bir şekilde
22:02teenniyle
22:03biliyorsunuz
22:04acele edenlere de
22:05teenni rahmandan
22:06acele şeytandandır
22:07diyor
22:07hac yolculuğunda
22:08biliyorsunuz
22:09hani
22:09bazıları
22:10o heyecanla
22:12develerini koşturuyorlar
22:13hızlı hızlı
22:13Peygamber Efendimiz
22:14hiç acele etmiyor.
22:15Mesela
22:16başlangıcı söyledik
22:18Zulhuleyfe'ye geldi
22:19hemen acele etmedi
22:20ertesi güne kaldı
22:21ertesi günde öğle namazını
22:22kıldıktan sonra çıktı.
22:24Daha sonra
22:24Peygamber Efendimiz
22:26sallallahu aleyhi ve sellem
22:27Akik Vadisi'ne geldiği zaman
22:29o Zulhuleyfe'nin yakınlarında
22:31Allah ona orada
22:32namaz kılmasını
22:34hacla beraber
22:35bir de umreye
22:35niyet etmesini
22:36emretti.
22:37Şimdi bunu da konuşacağız.
22:38Bazıları bu
22:39kafilenin içinde gidenler
22:40bazıları umreye
22:41niyet etmiş.
22:42Bazıları
22:43hacla beraber umreye
22:44niyet etmiş.
22:45Bazıları sadece
22:45hacca niyet etmiş.
22:46Bu da hacın çeşitleridir.
22:48Kıran, ifrat, temettü diye.
22:49Ve şu an Türklerin
22:50en çok yaptığı haç
22:51temettüdür.
22:52Ona da birazdan
22:53değineceğiz.
22:54Daha sonra
22:54sallallahu aleyhi ve sellem
22:56Efendimiz
22:57yolculuğuna devam ediyor.
22:59Bir yere daha geliyor.
23:00Orada
23:00Peygamber Efendimiz'e
23:01biri gelip
23:01diyor ki
23:01Ya Resulallah
23:02bunu senin için avladım
23:03diyor.
23:04Peygamber Efendimiz diyor ki
23:05ben bunu yiyemem.
23:06Az önce
23:06diyeceğiz ki
23:07az önce ilk
23:08durakta
23:09Peygamber Efendimiz
23:10yedi av
23:10hayvanını.
23:11Şimdi niye yemedi?
23:12Çünkü
23:13onun için
23:14av yapılmış.
23:15bu da ihram yasaklarındandır.
23:17Buradan da bir
23:18hüküm çıkıyor.
23:20Evet.
23:21Bir
23:22diğer durakta
23:22yine Peygamber Efendimiz'in
23:24baş ağrısı tutuyor.
23:25Orada
23:25hacamat yaptırıyor.
23:28Sevgili
23:28Peygamberimiz
23:29hac yolculuğundayken
23:30uzun yirmi yedi günlük
23:31bir yolculuktan
23:32bahsediyoruz.
23:33Şimdiki gibi değil
23:34şimdi çıkıyor
23:35hacılar
23:35otobüse
23:36biniyorlar.
23:38İşte
23:38birkaç saat sonra
23:39Mekke'deler
23:40hatta biraz da
23:41bekleme falan olunca
23:42böyle bir
23:43sinirlilik
23:44başlıyor.
23:45tabi kesinlikle
23:46Peygamber Efendimiz
23:47yirmi yedi gün sürüyor.
23:48Tabi yirmi yedi gün
23:49ve nasıl bir yirmi yedi
23:50günden bahsediyoruz.
23:51Develerle
23:52dur
23:52devam et
23:53dur
23:53devam et
23:54dur
23:54devam et
23:54şeklinde.
23:56Nihayet
23:57sevgili
23:58Peygamberimiz
23:58bu yolculuğunun
24:00son durak
24:02noktası olan
24:03Mekke'ye
24:03yaklaşıyor.
24:04Cuhfe taraflarına
24:05geliyor.
24:06Soruyor
24:06burası neresidir?
24:07Ya Resulallah
24:08burası Cuhfe'dir.
24:09Mekke'ye
24:10yaklaşık
24:10yüz seksen yedi
24:12kilometre.
24:13Diyor ki
24:14şu an diyor
24:14kardeşim Hud
24:16Peygamberle
24:16Salih Peygamberi
24:18üzerinde abalı
24:19bir kıyafetle
24:21ve
24:21kızıldevenin
24:22üzerinde
24:23hac
24:24ettiğini
24:25gördüm diyor.
24:27Daha önce
24:27böyle bir şey
24:28yapmıştı diyor.
24:29Peygamber Efendimiz'e
24:30bir ilhamdül
24:30bir sinevizyon
24:31şeklinde anlatıyor.
24:32Diyor ki
24:32kardeşim Hud
24:33ve
24:33Salih'i
24:34burada
24:35Beytül Atik'i
24:36hac etmeye
24:37giderken gördüm.
24:38Hani az önce
24:38dediniz ya
24:39diğer peygamberler
24:40hac yapmış mı?
24:41Böyle diyor.
24:43Peygamber Efendimiz
24:44sallallahu aleyhi ve sellem
24:45yer yer
24:46sahabesine
24:47bu tür
24:48olaylardan bahsediyor.
24:50İşte
24:50peygamberlerin
24:51hac yaptığından
24:52ara ara
24:54sahabe
24:54efendilerimize
24:55tavsiyelere
24:56bulunuyor.
24:56Tavsiyelerde
24:57bulunuyor.
24:58Mekke-i
24:58mükerremeye
24:59yaklaşınca
25:00Hazreti
25:02Hatice'nin de
25:03metfun bulunduğu
25:04hacun tarafından
25:05Mekke'ye
25:05giriş yapıyor.
25:06şu an Gazze dediğimiz
25:07Mescidi Haram'ın
25:10öbür tarafından
25:11giriş yapıyor.
25:12Ve
25:13sallallahu aleyhi ve sellem
25:14Efendimiz
25:15oradan
25:16sahabe
25:17efendilerimizi
25:18toparlıyor.
25:19Dinleniyorlar.
25:20Daha sonra
25:20hac
25:22dediğimiz
25:23hac ibadetinin
25:24ilk kısmı
25:25umre ile
25:25başlıyorlar.
25:26Biliyorsunuz
25:26hacda umre de
25:27var dedik.
25:29Peygamber Efendimiz
25:30öyle bir hacca
25:31niyet etmiş.
25:32Umresiz hac da var.
25:33Ama o gün
25:33yapılan haclardan
25:34çoğu
25:35kıran hacıyla
25:36temettü
25:37haccıydı.
25:38Peygamber Efendimiz
25:38yanında
25:39binek getirmişti.
25:41Peygamber Efendimiz
25:42sallallahu aleyhi ve sellem
25:43Kabe-i Muazzama'yı
25:45tavaf etti.
25:46Hacer-ül Esved'i
25:47görünce
25:47ağlamaya başladı.
25:48Hacer-ül Esved'i
25:49öptü.
25:50Burası dedi
25:50gözyaşlarının
25:52döküldüğü
25:53yerdir dedi.
25:54Acaba
25:54Peygamber Efendimiz'i
25:55ağlatan neydi?
25:57Bu kadar
25:58şirk
25:59ritüellerinden
26:00sonra
26:00dinin
26:01tekrar
26:01atası
26:02İbrahim'in
26:03dinine dönmesi
26:04miydi?
26:04Ve Hacer-ül Esved
26:05Hazret-i İbrahim'in
26:06tek hatırası.
26:07Kabe'de birçok
26:08değişmesine rağmen
26:09birçok şeyin
26:10değişmesine rağmen
26:11Hazret-i İbrahim'den
26:12kalan tek hatıra
26:13parçası.
26:13Hacer-ül Esved neydi?
26:14Hacer-ül Esved'in
26:16Kabe-i Muazzama'nın
26:17köşesinde
26:19insanların
26:20tavaf ederken
26:20selamladığı
26:21tavafın
26:21başladığı
26:22köşedir.
26:24Hacer-ül Esved'in
26:24bir kayıt taşı
26:26mesabesi
26:26olduğundan
26:28bahsedilir.
26:28Hani ben geldim
26:29şahitlik yap
26:30ve bir diğer
26:31anlatımda
26:31Peygamberimiz'in
26:32anlatımına göre
26:33Hacer-ül Esved
26:34Allah'ın
26:34sağ elidir.
26:35Allah zaman ve
26:36mekandan
26:36münezzehtir ama
26:37şu anlama geliyor
26:38sağ el.
26:39Sağ el
26:39Arap kabilelerinde
26:40anlaşma elidir.
26:41Allah'la anlaşma
26:42yapma elidir.
26:43Allah'la anlaşan
26:44kişi
26:45onun dışındaki
26:46bütün reislerle
26:47bütün kabilelerle
26:48anlaşmasını
26:49iptal etmiştir.
26:50Fes etmiştir.
26:51Demek ki
26:52Allah dışındaki
26:53her şey
26:54şeytanla
26:55nefsinle
26:55bütün anlaşmanı
26:56orada iptal edip
26:57Allah'la bir
26:58anlaşma yapıyorsun.
26:58Allah'ım
26:59ben sana söz
27:00vermiştim
27:00işte geldim
27:01buradayım.
27:02Bismillah
27:02Allahu Ekber
27:03deyip
27:04başlıyor
27:04orada
27:06tavafını edenler.
27:07Peygamber Efendimiz
27:07sallallahu aleyhi ve sellem
27:09orada ağlıyor
27:10ve daha sonra
27:11tavafını tamamlıyor
27:12ve bir köşeye
27:12çekilip şu duayı
27:13okuyor.
27:14La ilahe illallah
27:15vahde
27:15Allah'tan başka
27:17ilah yoktur.
27:18Nasara abde
27:19kulu Muhammed'i
27:20nusretiyle
27:22şereflendirdi.
27:23Ve
27:23azucunda
27:24ordularını
27:26destekledi.
27:26Ve
27:27hezemel
27:27ahzabe
27:28vahde
27:28bütün
27:29düşman
27:30ordularını
27:30tek başına
27:31yerle
27:31yeksan etti.
27:33Peygamber Efendimiz
27:34bunu sürekli
27:35tekrarlıyordu.
27:35Çünkü
27:35ortada bir
27:37güzergah var.
27:39Daha önce
27:39kaç yıl
27:40Peygamber Efendimiz
27:41tebliğ etmiş
27:41şirk düzeninden
27:42o toplumu
27:43çıkarmış.
27:44Allah'ın izniyle
27:44hidayete ermiş o toplum.
27:46Ve Peygamberimiz
27:46hep bunu söylüyordu.
27:47Daha sonra
27:48Peygamber Efendimiz geldi
27:50Makam-ı İbrahim'de
27:51iki rekat
27:52namaz kıldı.
27:52Ve tekhidû min
27:53makam-ı İbrahim'e
27:54musalle
27:55ayetini okudu.
27:55Makam-ı İbrahim'i
27:56namazgah edinin.
27:58Makam-ı İbrahim'i
27:58önüne alarak
27:59Kabe'ye
28:00karşı
28:00namaz kıldı.
28:01Birinci
28:02rekatta
28:02Fatiha kafirun.
28:03İkinci rekatta
28:04Fatiha
28:05ihlası
28:06okudu.
28:07Daha sonra
28:08Zemzem suyu
28:09içmek istedi.
28:10Abdülmuttalip
28:11oğullarındaydı
28:12Zemzem
28:12sikaye görevi.
28:13Su çekin
28:14Abdülmuttalip
28:15oğulları dedi.
28:15Su çekin.
28:16Eğer
28:16diğer sahabeler
28:18yarış içerisine
28:18girecek olmasaydı
28:19ben de sizle beraber
28:20su çekerdim
28:21size yardım ederdim
28:22dedi.
28:23O ara
28:23Peygamber Efendimiz'e
28:25farklı bir
28:26zemzem ikram edildi.
28:28İçine hurma
28:28ve üzüm atılmış
28:29bir zemzem
28:30tatlanmıştı.
28:31Peygamber Efendimiz
28:32sallallahu aleyhi ve sellem
28:33onu içti.
28:34Çok güzel olmuş
28:34dedi.
28:35Hep böyle yapın
28:35dedi.
28:36Daha sonra
28:37Safa ve Merve'ye
28:38geldi.
28:39Safa ve Merve'de
28:39sevgili Peygamberimiz
28:41İnne safa
28:42vel mervete
28:42min şi'airillah
28:43Safa ve Merve
28:44Allah'ın
28:45şiarlarından
28:46bir şiardır
28:46ayetini okudu.
28:48Sahabenin içerisinde
28:49say yapmaya dair
28:50bir şüphe
28:51bir korku vardı.
28:51Çünkü daha önce
28:52cahiliyede
28:53orada isaf ve na ile
28:54putları vardı.
28:55O putların etrafında
28:56say yapılıyordu.
28:57Korku vardı.
28:58Acaba biz yanlış
28:59yapar mıyız?
28:59Ayet-i kerime de
29:00ne diyor?
29:02Diyor ki
29:02Safa ve Merve
29:03Allah'ın
29:04şiarlarından
29:04bir şiardır.
29:05Kim evi
29:06hac eder
29:06veya umre yaparsa
29:08bu ikisi arasında
29:09gidip gelmesinde
29:09bir beis yoktur.
29:10Bilakis yaparsa
29:11daha hayırlıdır.
29:13Allah orada
29:13onu bir
29:15revize ediyor.
29:16ve insanlar
29:16say yapıyor.
29:17Peygamberimiz diyor ki
29:18Allah'ın başladığıyla
29:19başlayalım.
29:20İnne safa
29:20vel merve
29:21Safadan başlayalım.
29:23Safa ve Merve
29:23arasında
29:24Peygamberimiz
29:24üç şart yaptıktan sonra
29:26aha bu gelen
29:27Muhammed
29:28Muhammed Aleyhisselam
29:29geldi deyince
29:30insanlar onu
29:30kalabalıkta fark edip
29:31kalabalık yapınca
29:32Peygamberimiz
29:33devesine bindi.
29:34Devesiyle sayını
29:35devam ettirdi.
29:37Sayını
29:37tamamlıyordu.
29:38Her Kabe-i Muazzama'nın
29:39hizasına gelince
29:40yine şu duayı ediyordu.
29:41Allah'tan başka
29:42ilah yoktur.
29:43O tektir.
29:44O ki bütün düşman
29:46ordularını yerle
29:47yeksan etmiştir.
29:48Kulu Muhammed'e
29:49zafer vermiştir.
29:51Muzaffer kılmıştır.
29:52Akabinde
29:52Peygamber Efendimiz
29:53sahabesini topladı.
29:55Dedi ki
29:55ben
29:56yanımda
29:57binek getirdim.
29:58Eğer yanımda
29:59binek getirmeseydim
30:00ihramdan çıkacaktım.
30:02Arefe gününe kadar
30:03yani terviye gününe kadar
30:05ihramsız durup
30:06o gün tekrar
30:07ihrama girecektim.
30:08Ama
30:08iş böyle
30:09hasıl oldu ki
30:09ben binek getirdim.
30:10Hepiniz şimdi
30:11haccınızı umreye çevirin.
30:13Hac niyetinizi umreye çevirin.
30:15Ya Resulallah
30:15nasıl olacak dediler.
30:16Biz de hacca niyet ettik.
30:18Şimdi şöyle
30:18önce umre sonra
30:19hac yapacaklar.
30:20Peygamber Efendimiz
30:21dedi ki
30:21ben ne diyorsam
30:22o şekilde yapın.
30:23Allah'ı en iyi tanıyanınız
30:24benim.
30:25Çünkü şöyle de bir şey vardı.
30:27İhram yasakları
30:28biraz zor yasaklardır.
30:30Sabredemeyebilir.
30:313 aşağı 5 yukarı
30:32kaç gün var arada?
30:33Yani bu
30:34diyaloğun geçtiği
30:35yaklaşık
30:36yaklaşık
30:374 gün.
30:38Yaklaşık 4 gün.
30:39Peygamber Efendimiz
30:395 gün kala varıyor
30:41Mekke'ye.
30:41Evet.
30:42Terviye gününe.
30:43Evet.
30:44Daha sonra
30:44Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem
30:46bu şekilde
30:47sahabesine diyor ki
30:48şu şekilde
30:51ben
30:52ihramdan çıkmayacağım
30:53siz ihramdan
30:54çıkacaksınız
30:55diyor.
30:56Siz ihramdan
30:57çıktıktan sonra
30:58vakfe günü geldiği zaman
31:01tekrar ihramınızı
31:02giyeceksiniz
31:03ve ibadetlerinizi
31:05bitirdiğiniz zaman
31:06Mina'da kurban
31:07bulamazsanız
31:083 gün burada
31:097 günde
31:10memleketlerinize
31:11döndüğünüz zaman
31:12bunun bedelinde
31:13oruç tutacaksınız.
31:14Bu ayet-i kerime
31:15وَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ
31:17اِلَا الْحَجِّ
31:17فَمَسْتَيْسَرَا مِنَ الْهَدِي
31:18Kim eğer
31:19temettüü
31:21haccından bahsediyor.
31:22Temettüü yaparsa
31:23diyor
31:23umre ile haccın
31:24arasını yani
31:25açarsa
31:26kolayına gelen
31:27kurbanı
31:27göndersin.
31:28فَمَنْ لَمْ يَجِدْ
31:30فَصِيَامُ ثَلَاثَةَ اَيَّامٍ
31:31فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ اِذَا رَجَعَتُمْ
31:33Buna güç yetiremeyenler
31:34hac günlerinde
31:353 gün oruç tutsun
31:367 günde
31:37döndükleri zaman
31:38memleketlerine
31:40döndükleri zaman
31:41oruçlarını tutsunlar.
31:43Peygamber Efendimiz
31:44bu zor şeyleri
31:45sahabesine anlatıyor.
31:46Kolay bir şey değil.
31:47Peki Arefe günü geldi.
31:48Arafat'a doğru
31:49yola çıkışlarını o zaman
31:51şöyle peygamberimiz
31:52Mina ile başladı.
31:53Terbiye günü.
31:55Şu an biz bunu
31:55gerçekleştiremiyoruz.
31:57Biraz
31:57organizasyonla alakalı bir şey
31:59zor bir şey.
32:00Onun da fetvaları var ama
32:01sevgili peygamberimiz
32:03tabi Mina'ya çıkmadan önce
32:05şu olaylar oluyor.
32:06Hazreti Ali geliyor
32:07Yemen taraflarından.
32:09Ya Ali diyor
32:09nasıl niyet ettin?
32:11Ya Resulallah diyor
32:12Allah ve Resulü
32:13sallallahu aleyhi ve sellem
32:14neye niyet ettiyse
32:14ben ona niyet ediyorum dedi.
32:16Kurbanlık var mı yanında dedi.
32:17Yok dedi.
32:18O zaman sen dedi
32:19niyetini umreye dönüştür.
32:21İhramdan çık umreni yapıp.
32:23Ya Resulallah
32:23ben de yapmak istiyorum.
32:25Tamam dedi
32:25benim kurbanlarımdan
32:26birine ortaksın dedi.
32:27Onu ortak etti.
32:28Daha sonra
32:29bir sahabe daha geldi Yemen'den.
32:31ona sordu.
32:32Dedi ki
32:32ne diye niyet ettin?
32:34Ya Resulallah
32:34sen nasıl niyet
32:35Allah'ım peygamberin
32:37nasıl niyet ettiyse
32:38ben de o niyette
32:38hac yapıyorum dedi.
32:39Kurbanlığın var mı dedi.
32:40Kurbanlık yok dedi.
32:42Sen dedi git
32:42Safa ve Merve'yi bitir.
32:45Tavafını yaptıktan sonra
32:46İhramdan çık
32:47hac gününü bekle.
32:49Geldik terviye gününe.
32:50Zilhicce 8.
32:52Zilhicce 8.
32:53Terviye günüdür.
32:54Neden terviye denmiştir?
32:56Terviye
32:56su bulmak demektir.
33:00Mina'da su olmadığı için
33:01terviye günü
33:03hacılar
33:03develerinin
33:04su ihtiyaçlarını
33:05Mekke'de giderirler.
33:06Yanlarına su mataraları alırlar.
33:08Ve Mina'ya hareket ederler.
33:09Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem
33:12Mina'ya gitti.
33:13Mina'da 5 vakit namazını
33:14kıldıktan sonra
33:15Arafat günü geldi.
33:17Sevgili peygamberimiz
33:18sahabesini
33:20Arefe günü
33:21Arafat'ta
33:22toparladı.
33:23Ve onlara
33:23bugün
33:24veda hutbesi diye
33:25diyeceğimiz
33:26o metnin
33:27forumlarından
33:28parçalarla
33:29o gün her yerde
33:30farklı bir şekilde okudu.
33:31Ve dedi ki
33:32Nerede okudu
33:33o veda hutbesi?
33:34Nemire
33:35mescidinin olduğu yerde
33:37bir kısmını okudu.
33:38Bir kısmını
33:38Hutbe derken
33:39Cuma günü
33:40Cuma hutbesi
33:41gibi mi yoksa
33:41Hacca özel bir hutbe?
33:43Hacca özel bir hutbe.
33:45Tabi ki
33:45Hacca özel bir hutbe.
33:46Sevgili peygamberimiz
33:47sahabesine sordu
33:48dedi ki
33:49Ey ashabım
33:50bugün günlerden nedir?
33:51Allah Resulü
33:52sallallahu aleyhi ve sellem
33:53daha iyi bilir
33:54dediler.
33:54Bugün Hacca Ekber
33:55günü değil midir?
33:56Evet ya Resulallah.
33:58Bulunduğumuz
33:58belde neresidir?
34:00Ya Resulallah
34:00siz daha iyi bilirsiniz.
34:02Mekke değil midir?
34:03Evet.
34:04Peki
34:04bulunduğumuz gün nedir?
34:08Peygamber Efendimiz
34:09sallallahu aleyhi ve sellem
34:09günü
34:10ayı
34:10ve
34:11mekanı
34:12sordu.
34:13İşte zilhicce
34:14ayının olduğunu
34:14söylediler.
34:16Peygamber Efendimiz
34:16dedi ki
34:16bu aylarınız
34:17nasıl mukaddesse
34:18bu günleriniz
34:19nasıl mukaddesse
34:20içinde bulunduğunuz
34:21bu belde
34:22Mekke nasıl
34:23mukaddesse
34:23canlarınız
34:24mallarınız
34:25namuslarınız
34:26öyle mukaddestir.
34:28Her türlü
34:28tecavüzden korunmuştur.
34:30Ey ashabım
34:31bilemiyorum
34:32bugünden sonra
34:33belki sizlerle
34:34bir daha
34:34bir araya
34:35gelemeyeceğim.
34:36İçinizde
34:36mesajımı
34:38duyanlar
34:38duymayanlara
34:39ulaştırsın.
34:40Belki
34:40duymayanlar
34:41daha iyi
34:41kavrarlar.
34:42Ey ashabım
34:43cahiliye ait
34:44bütün adetlerin
34:45hepsini
34:46ayağımın altına
34:46aldım
34:47iptal ettim.
34:48Kaldırdığım
34:49bu adetlerden
34:51biri de
34:51kan davasıdır.
34:52İlk kaldırdığım
34:53kan davası
34:55amca
34:55dedem
34:56Abdülmuttalib'in
34:57torunu
34:57Rebi'a'nın
34:58kan davasıdır.
34:59Ey ashabım
35:00faizin her türlüsü
35:01yasaklandı.
35:03İlk kaldırdığım
35:03faiz
35:04amcam
35:04Abbas'ın
35:05faizidir.
35:06Ana paranız
35:06sizin olsun.
35:07Ne zulmedin
35:08ne zulme uğrayın
35:09faizcilik artık
35:10yasaklanmıştır.
35:12Daha sonra
35:13Peygamber Efendimiz
35:13kadın hukukuna
35:14temas etti.
35:15Dedi ki
35:15ey ashabım
35:16kadınların
35:17hukukunda
35:17Allah'tan
35:19korkmanızı
35:20size tavsiye
35:21ediyorum.
35:21Siz onları
35:22Allah'ın adıyla
35:23kendinize
35:23helal kıldınız
35:24ve nikahladınız.
35:25Her birinizin
35:26birbiri üzerinde
35:27hukuku vardır.
35:28Allah Resulü
35:30sallallahu aleyhi ve sellem
35:31öyle maddelerle
35:32sahabesine
35:33o gün seslendi ki
35:34tabiri caizse
35:36bir insan hakları
35:37bildirgesi
35:38diyebileceğimiz
35:38nitekim
35:39Magna
35:40Karta
35:40dedikleri
35:411205'te
35:42yürürlüğe giren
35:44insan hakları
35:44bildirgesinden
35:45600 sene
35:46önceden
35:46bahsediyoruz.
35:47Sevgili
35:48Peygamberimiz
35:48ve yine
35:49ashabına
35:49tavsiye etti
35:50dedi ki
35:50sakın
35:51ben gittikten sonra
35:52eski günlere dönüp
35:53birbirinizin
35:54başını
35:55vurmayın.
35:55şeytan artık
35:57sizin kendisine
35:58tapınmanızdan
35:59ümidini kesti.
36:00Ufak tefek işlerinizde
36:01ona tabi olursanız
36:02onu mutlu etmiş
36:03olursunuz.
36:04Dininizi muhafaza
36:05etmek istiyorsanız
36:06ufak tefek işlerinizde
36:08ona tabi olmayın.
36:09Ve son ayet
36:11burada nazil oldu.
36:12El yevme ekmeltu
36:13lekum dinekum
36:14ve etmamtu
36:15aleykum
36:15nimeti
36:15ve radıytu
36:16lekum
36:16l-islam
36:17dine
36:17Sizin üzerinizdeki
36:19dini tamamladım.
36:20Nimetimi
36:21tamama erdirdim.
36:23Din olarak
36:23İslam'dan razı
36:25oldum
36:25diyordu Allah.
36:26Hz. Ebu Bekir
36:27ağlamaya başladı.
36:28Niye ağlıyorsun
36:29ya Ebu Bekir
36:29dediler.
36:30Ancak
36:31Kemal'den sonra
36:32ancak
36:32noksanlık vardır
36:33dedi.
36:34Demek ki
36:34Allah Resulü
36:35sallallahu aleyhi ve sellemin
36:36irtihal vakti
36:37yaklaşıyordu.
36:38Ve Peygamber Efendimiz
36:39bunların hepsini
36:40tebliğ ettikten sonra
36:41ve hac menasiklerini de
36:43onlara anlattıktan sonra
36:44dedi ki
36:45yarın
36:46Rabbinizin huzurunda
36:47beni size soracaklar.
36:49Ne diyeceksiniz?
36:50Allah'a yemin olsun ki
36:51ya Resulallah
36:52sen
36:52emaneti yerine getirdin.
36:55Risaletini tebliğ ettin.
36:57Üstüne düşeni yaptın
36:58deyince
36:59Peygamber Efendimiz
37:00şehadet parmağını
37:01gökyüzüne kaldırdı.
37:03Şahit ol ya Rab
37:04şahit ol ya Rab
37:05şahit ol ya Rab
37:06dedi.
37:06Ve bu hutbeden
37:0882 gün sonra
37:09yaklaşık sevgili
37:10Peygamberimiz
37:11Refikul Ala'ya
37:12yükseldi
37:13vefat etti
37:14ve bizler de
37:15sahabenin dediği gibi
37:16diyoruz ki
37:17Ya Resulallah
37:18sen emaneti yerine
37:19getirdin.
37:20Bizim hidayete
37:21ermemiz için
37:21elinden geleni yaptın.
37:23Biz de şahidiz
37:24Ya Resulallah
37:24şahidiz Ya Resulallah
37:26şahidiz Ya Resulallah.
37:27Yani ne kadar güzel
37:29Peygamber Efendimiz
37:31Aleyhisselatü Vesselam'ın
37:32hac durakları
37:34hac yaparken
37:35o halleri
37:37sözleri
37:38hadis-i şerifleri
37:39bunların hepsini
37:40şöyle toparladığımız zaman
37:41ortaya
37:42bir hacı profili de çıkıyor.
37:44Şimdi tabi
37:45bugüne döndüğümüz zaman
37:47bir iki cümleyle
37:48hemen ona da değinelim.
37:50Bugünün hacıları
37:52ne yapmalı ki
37:53sahabe döneminin
37:55hacıları gibi olsun
37:56Peygamber Efendimiz
37:58de beraber
37:58hac yapmış gibi
37:59hissetsin.
38:00Şimdi
38:00o ruhu
38:01nasıl yakalayacağız
38:02bugün?
38:03Sevgili Peygamberimiz
38:04hac günü
38:06ağzından düşürmediği
38:07dua şuydu
38:07Allah'ım
38:08riyasız ve gösterişsiz
38:10bir hac
38:10Allah'ım
38:11riyasız ve şöhretsiz
38:12bir hac
38:13diyordu.
38:14Bu çok önemli bir şey.
38:15Neden bunu çok
38:16tekrar ediyordu?
38:18Hac ve umre
38:18ibadeti
38:19içerisine
38:21riyanın bulaşması
38:23mümkün olan
38:24çok müsait olan
38:25bir ibadettir.
38:26Çünkü bu
38:27malla
38:27ve imkanla
38:29alakalı bir şeydir.
38:30Ve herkes bu imkanı
38:31elde edemiyor.
38:33O yüzden
38:33ben
38:34kendime diyorum ki
38:35kendime
38:36ve sevdiklerime
38:37diyorum ki
38:38bir tane hac yapacağız.
38:40Aman o hacca
38:41riya bulaştırmayalım.
38:43Aman o hacca
38:44şirk bulaştırmayalım.
38:46Sevgili Peygamberimiz
38:47sallallahu aleyhi ve sellem
38:48herkese
38:49o gün
38:49şirkten
38:50arındırılmış
38:51bir hac
38:51yaptırdı.
38:53Peygamberin
38:54haccı
38:54şirkten
38:55arınmış
38:55bir hacdır.
38:56Nitekim
38:56bir sene önce
38:57Hz. Ebu Bekir'i
38:58gönderme sebebi
38:58neydi?
38:59Bu hacca
39:00hazırlık
39:00yapmasıydı.
39:01Çünkü
39:02peygamberin
39:02o ortamda
39:03gelip
39:03hac yapması
39:04çok müsait
39:04bir durum
39:05değildi.
39:05O peygamberdi.
39:06Geldiyse
39:07her şey
39:08yerine
39:08oturmuş
39:09olacak.
39:09Şirk
39:10namına
39:10hiçbir şey
39:10kalmayacak.
39:11Câel
39:12hakku
39:12ve zahak
39:13albatıl
39:13Hak geldi
39:14batıl yok
39:15oldu.
39:15Çünkü zaten
39:16batıl
39:17yok olmaya
39:21ve sellemin
39:21haccı
39:22benden öğrenin.
39:23Haccın
39:24menasiklerini
39:24benden alın
39:25dediği
39:26ödüne
39:26uyarsak
39:27nitekim
39:28o hac bizi
39:29çok büyük
39:29gayelere
39:30ulaştırır.
39:31Hz. Peygamber
39:31buyuruyor ki
39:32kim diyor
39:34haccını
39:36yapar
39:36kötü söz
39:38söylemez
39:39günaha
39:40bulaşmazsa
39:41anasından
39:42doğduğu gibi
39:43günahlarından
39:44arınmış olur.
39:45Ve bir diğer
39:45hadisinden de
39:46mebrur
39:51bir
39:51haccın
39:52cennetten
39:53başka
39:53karşılığı
39:55yoktur
39:55diyordu
39:56sevgili
39:56peygamberimiz.
39:57Ve bir diğer
39:58tavsiyesi de
39:58hep diyordu
39:59es-sekîne
40:00es-sekîne
40:00sakin olun
40:01sakin olun
40:02sakin olun
40:03birbirinizi
40:04itip
40:04kalkmayın
40:05birbirinizi
40:06iteklemeyin
40:06birbirinize
40:07zarar vermeyin
40:08çünkü
40:09haç
40:09insanın
40:11kalbini
40:11kırmaya
40:11yani
40:13insanın
40:13kalbini
40:13kılmamız
40:14gereken bir
40:14ibadet
40:15değil.
40:15İnsanların
40:16hukukuna
40:16rahatsızlık
40:19vereceğimiz
40:19bir ibadet
40:20değil.
40:20Hac
40:20insanları
40:20rahatlatmaktır.
40:22Şairin
40:22dediği gibi
40:23diyor ki
40:26bir kalbi
40:27yapmak
40:28bir
40:28hacc
40:29ekber
40:29yapmak
40:30gibidir
40:30diyor.
40:31Yani
40:31biz
40:32eğer
40:33insanların da
40:33kalbini
40:34kırmadan
40:34sevgili
40:35peygamberimizin
40:36de
40:36yaptığı
40:37gibi
40:38bir
40:38haç
40:38güzergahı
40:39bir
40:40haç
40:40öğretisini
40:41takip
40:42edersek
40:43inşallah
40:43haccımız
40:44bizi
40:44dünyada
40:45ahirette
40:46çok büyük
40:47gayelere
40:48ulaştırır.
40:49Peygamber
40:49Efendimiz
40:49sallallahu
40:50aleyhi ve sellem
40:50ile hac
40:52yapamasak
40:53da
40:53ahirette
40:53onunla
40:54inşallah
40:54buluşumuz
40:55oluruz.
40:56Allah'ın izniyle
40:56zaten
40:57hac
40:58mahşerin
40:58provasıdır.
41:00Şimdiden
41:00bize ahiret
41:01hayatını
41:01öğrenmemiz
41:02için
41:03verilen
41:03bir nimettir.
41:04Cenab-ı Allah
41:05mesajı
41:05alanlardan
41:06eylesin.
41:07Amin.
41:07Çok teşekkür
41:07ediyoruz.
41:08Ağzınıza
41:09sağlık.
41:10Çok da güzel
41:10bir konu oldu.
41:11Efendim
41:11şimdi devam
41:13ediyoruz.
41:21Şimdi sizlere
41:42İslam tarihinde
41:43çok önemli
41:44bir yeri olan
41:44bizler içinde
41:46çok anlamlı
41:47bir hatırası
41:48olan
41:48bir yerden
41:49sesleniyoruz.
41:51bulunduğumuz
41:51yer
41:52Mescid-i Haram
41:53içerisinde
41:54bulunan
41:54ve
41:55belki
41:56çevrenizde
41:57çokça
41:57duydunuz
41:58Peygamber Efendimiz
41:59aleyhissalatü
42:00vesselamın
42:01amcasının
42:01kızı
42:02Ümmühani'nin
42:03evinin
42:04bulunduğu
42:05bölge.
42:05Şimdi bu
42:06bölgeleri
42:06tabi
42:08ecdat
42:09tek tek
42:10bulmuş
42:11bazılarının
42:13bulunduğu
42:14yerlere
42:14bazı
42:15efendim
42:16semboller
42:17yapmış
42:18bırakmış
42:19bazı
42:19işaretler
42:20koymuş.
42:21bazı
42:21önemli
42:22yerlere
42:22tabi
42:24türbeler
42:25inşa edilmiş.
42:28Ümmühanenin
42:28evinin de
42:29bizler için
42:30ayrı bir yeri var.
42:31Şu anda
42:32Mescid-i Haram
42:33içerisinde
42:33Ümmühanenin
42:35evi diye
42:35bilinen yer
42:36mezun mahvinin
42:38olduğu yere
42:38çok yakın
42:39bir yer.
42:41Özelliği de
42:41şudur
42:42Resulullah
42:42aleyhissalatü
42:43vesselam
42:44Taif'te
42:45taşlanır.
42:47Kimse inanmaz
42:47kendisine.
42:49Yeni bir
42:49din
42:50getirmiştir.
42:51Öğretmiştir
42:52insanlara
42:53ve
42:54Mekkeli
42:54müşrikler
42:55başta
42:55olmak üzere
42:56en
42:56Mekkeli
42:57Mekkeli
42:57Mekkeli
42:59Mekkeli
43:02Mekkeli
43:02Mekkeli
43:09Şimdi Putsal
43:22topraklarda
43:23çok farklı
43:24bir yerdeyiz.
43:25Burası
43:26aslında
43:27birçok kişinin bir alışveriş merkezi olarak, alışveriş mekanı olarak bildiği ve hemen
43:34Mescid-i Haram'ın karşısında daha doğrusu avlusunun içerisinde bulunan zemzem tavırı.
43:40Bu zemzem tavırı duymuşsunuzdur mutlaka daha önce.
43:45Yalnız burası birçok tartışmanın da odak noktasında olan bir yer olmasına rağmen
43:51şimdi bugün size anlatacağımız bu yer çok da farklı bir seçenek aslında buraya gelen
43:57Hacı ya da Umre için gelen Allah dostları için.
44:02Burası zemzem tavırı 9. katında bir mescit, çok da büyük bir mescit.
44:07Yani bizim Türkiye'deki birçok camiden de daha geniş bir alana da sahip.
44:13Şimdi özelliği şu, hemen Mescid-i Haram'ın karşısında bulunuyor.
44:17Eskiden bu camdan baktığınız zaman Kabe'yi de görebiliyordunuz buradan ama
44:22şimdi tabii inşaatlar yükseldikçe, orada çalışmalar sürdükçe artık Kabe'de görünemez oldu tabii haliyle.
44:31Ama en azından mescid-i Haram'ı karşınıza alıp burada namaz kılabiliyorsunuz, ibadet yapabiliyorsunuz.
44:39Zaten burası 7-24 açık bir yer ve ilginç bir şey.
44:43Şimdi eskiden bir Osmanlı geleneği olarak Kur'an halkaları vardı.
44:46Osmanlı, kutsal topraklara bıraktığı gizlerden belki de en hatırlanacak olan,
44:54en anlamlı olan gizlerden bir tanesi Osmanlı'nın Kur'an halkaları, ilim halkalarıydı.
45:01Buraya gelen, mescid-i Haram'a gelen o coğrafyanın, İslam coğrafyasının en üstün alimleri
45:10burada Kur'an halkaları oluştururlardı ve burada yaptıkları derslerle fıkıh, kelam, hadis gibi birçok konuya değinirlerdi.
45:20Şimdi tabii yıllar geçti aradan ve farklı şeyler oldu, farklı olaylar yaşandı.
45:27Hatta bir dönem mescid-i Haram'ın içerisinde bir siyasileşti bu derslerden bazıları.
45:34Bu da bir rahatsızlık oluşturdu.
45:36Dolayısıyla o dersler artık yapılan.
45:38Yani burada sadece doğal olarak tabii.
45:40Yani buranın yönetimi Suudiler'de olduğu için, Suudi Arabistan yönetimi olduğu için
45:44Suudi Arabistan yetkilileri, onlara ait din görevleri buralarda dersler veriyor.
45:50Ama bahsettiğim şey şu, burada da yani zemzem tavarın içindeki bu büyük, artık mescid diyeceğiz ama
45:59bizim dediğimiz gibi birçok camiden neredeyse daha büyük bir yer.
46:03Burada da bu ilim halkaları devam ettiriliyor.
46:07Az önce Arapça ve İngilizce olarak iki farklı dilde, kısa da olsa bir ders verildi.
46:16Dersin konusu fıkıhla ilgiliydi, bir fıkıh konusuydu.
46:20Bu fıkıh konusunu önce Arapça anlattılar.
46:23Daha sonra da yine İngilizce anlattılar.
46:27O ara hatta birisi geldi.
46:30Ona da işte anlatan hocaya bir soru sordu.
46:33O sorunun cevabını aldı.
46:35Dolayısıyla sözün özü yıllar önce buraya belki de medeniyetin zirvesini taşıyan
46:44Osmanlı'nın buraya bıraktığı en güzel miraslardan biri olan ilim halkaları bir şekilde devam ediyor.
46:51Ama bir farkla günümüz şartlarıyla, günümüzün değişen farklılıklarıyla,
46:59çünkü o ilim halkalarının artık yerini dijital dersler aldı.
47:04O ilim halkalarının ve o büyük alimlerin yerini artık farklı dillerde konuşan uzmanlar aldı.
47:13Böyle oldu.
47:14Ama değişen, değişmeyen bir şey var burada.
47:16O da Kur'an-ı Kerim'in elini alıp, karşısına da Kabe'yi muazzamayı çekip,
47:24karşısına da Kabe'yi muazzamayı alıp,
47:28burada ibadetini yapan insanlar işte buranın değişmeyen bir lezzeti, değişmeyen bir görüntüsü oldu.
47:36Allah kabul etsin.
47:38Burası gerçekten işte dediğimiz gibi farklı bir seçenek olabilir.
47:43Biz de sizlere burayı tanıtmak istediklerim.
47:45Abone olmayı, yorum yapmayı ve beğen butonuna tıklamayı unutmayın.