00:00Benim gördüğüm şimdi birincisi hani bir diplomatik başarı varsa ortada o da hani tarafların ben genel diplomasi olarak söylüyorum sadece türlü diplomasi olarak değil tarafların yani bir şekilde karşılıklı konuşmaya razı olmaları ve bunun neticesinde bir takım sonuçlar almaları.
00:27Şimdi biliyorsunuz bin esir takası bu konuda atılmış önemli bir adımdı.
00:33Daha sonra tarafları ilk defa resmi bir şekilde kendi ateşkes pozisyonlarında kaleme alıp karşı tarafa iletme ve bunun üzerinden müzakereyi devam ettirme adımı da önemli bir adım.
00:45Şimdi bin asker esir değişimi oldu.
00:49Şu anda tarafların birbirlerine müzakere pozisyonlarını deklar edip bir müzakere ortaya koymaları gerekiyor.
00:59Biz Rusya seyahatimiz esnasında Türkiye olarak tabii hem Sayın Putin'e hem Sayın Medinsky'e ve Müzakereci'ye hem Sayın Lavrov'a Dışişleri Bakanı hem Sayın Narışkır Dışiş İspaniyet Başkanı'nın Türkiye'nin bu noktadaki yani çabalarının kararlılığını bir kez daha ifade ettik.
01:16Aynı zamanda bizim önemli bir bölge ülkesi olarak yani konuyu başından beri sadece durması için çaba harcayan değil ama bütün yönleriyle takip eden bir ülke olarak bu konu ateşkese ulaşmayı mümkün kılacak parametreler gerçekçi parametreler neler olabilir ona ilişkin görüşlerimizi de ilettik.
01:38Yani bu konuda Cumhurbaşkanımızın bir perspektifi var onu aktarma imkanımız oldu.
01:44Şimdi ve burada tekrar bütün hani şartlar göz önüne alındığında tarafların tabii karşı karşıya gelip oturup bir masa etrafında müzakere edebilmeleri için bir yere ihtiyaçları var.
01:59Burada tabii Türkiye bu noktada aslında ideal bir aktör.
02:04Bununla ilgili tekrar görüşmelerimizi yaptık biliyorsunuz biz ayrıldıktan sonra da Ruslar bunu hemen deklar ettiler.
02:11Buraya kadar önemli bir gelişme.
02:13Bugün şimdi karşılıklı bazı beyanlar var iki taraftan da en son Sayın Peskov'un bir açıklaması oldu Kremlin adına.
02:24Onlar da deklar ettikleri ikaziler için bir cevap beklediklerini ifade ettiler.
02:29Bizim şimdi Ukrayna'ya gidiyoruz şu anda Ukraynalı yetkililerle Sayın Zelenski başta olmak üzere görüşmelerimiz olacak.
02:38Orada daha yine Rusya'da yaptığımız gibi Türkiye'nin pozisyonunu, görüşlerini ve bir ateşkese olan acil ihtiyacın durumunu bir kez daha konuşacağız.
02:55Burada tabii bizim izlenimlerimiz var, onlardan alacağımız geri beslemeler var.
03:04Ben dediğim gibi müzakere süreci başladığı sürece yani konunun daha imser bir şekilde şekil almaya başladığını görüyorum.
03:14Yani her iki tarafta normalde ateşkesi istiyorlar yani kimse ateşkesi istemiyorum demez.
03:25Çünkü dünya kamuoyuna bunun hesabını vermek kolay olmaz.
03:30Çünkü sizi moral olarak yukarıda tutan bir şey değil.
03:33Ama diğer taraftan her iki tarafında ateşkes talepleri farklı.
03:41Bu taleplerin uzlaştırılması gerekiyor.
03:43Yani müzakere ve ara buluculuk da bunun için var.
03:46Bu talepler uzlaştırılırken bir miktar kendileri karşı karşıya olacaklar.
03:51Bir miktar bizim gibi tarafların onlara aktaracakları görüşlerin ve açacakları farklı perspektif ve alanların önemli rol oynadığını düşünüyorum ben.
04:01Ben açıkçası bu noktada Türkiye olarak elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz.
04:06Yani bizim ülke olarak sahip olduğumuz çok farklı belki çok az ülkenin göreceği bazı bakış açılarının olduğunu bunu denklemeye getirdiğimiz zaman ateşkese ulaşma konusunda daha somut adımlar atılabileceğini düşünüyorum.
04:27Ama tabii ateşkes, arkasından barış bunların hepsi çok gerçekten yoğun çaba isteyen konular.
04:35Ama şöyle düşünelim değerli arkadaşlar.
04:39Hiçbir ortaya koyduğumuz diplomatik yoğun çaba arazide bu ölçekteki bir savaşın bir gününü ne emeğini ne maliyetini karşılayacak bir konu değil.
04:51Yani dolayısıyla burada ne kadar emek koyarsak koyalım yine azdır.
04:56Bütün sorumlu ülkelerin bu konudan adım atması, elini taşın altına koyması gerekiyor.
05:05Cumhurbaşkanımız da baştan beri bunu yapıyor zaten.
05:08Şimdi o konuda açılış pozisyonları var tabii.
05:11Yani tarafların kendi durdukları yerleri çok fazla belki kamuoyuyla paylaşmak bu aşamada doğru olmayabilir.
05:19Çünkü bunlar tadil edilebilir pozisyonlar.
05:22Ve bir pozisyonu koyduk daha sonra niye tadil edildiklenmemesi de önemli.
05:26Dolayısıyla ama biz tarafların açılış pozisyonlarını, neyi, niye istediklerini gayet iyi biliyoruz.
05:33Biz yani işte bir taraftan çok kabaca şunu söyleyeyim detaylarına girmeden Ukrayna'nın hani ve Avrupalıların ortaya koyduğu
05:44amasız fakatsız hemen şartsız bir ateşkesi, 30 günlük ateşkesi hemen başlaması.
05:55Ruslar da tabii ben 30 günlük ateşkesi yapayım da ben buradan ne elde edeceğiz?
06:00Yani 30 gün sonra şey başlayacaksa, savaş başlayacaksa hani burada bir, bir dakika bir bazı benim şartlarım var diyor.
06:10Şimdi ateşkesi niye yapıyoruz sorusu tabii ki önemli bir soru, meşru bir soru.
06:16Daha sonra tekrar savaş başlayacaksa ama daha sonra benim şartlarım var dedikten sonraki o şartlar tabii orası artık müzakereye açık bir alan haline geliyor.
06:25Bence bu hem Ukraynalıların ortaya koyduğu tutumun hem de Rusların tutumu başlangıç itibariyle birbirine uzak olmakla beraber ama işte bizlerin araya girmesi,
06:37bir takım konular şey yapması, daha farklı bir öneme getirmesi tarafları belki yakınlaştırabilir diye umut ediyoruz pozisyonlarına.
06:46Burada tabii Amerika'ya da önemli bir rol düşüyor.
06:50Bunu Amerikalı meslektaşlarımızla da paylaşıyoruz.
06:55Amerika'nın da burada olacağı rol önemli.
06:58Oynamakta olduğu rol önemli.
07:00Hani Sayın Trump'ın baştan koyduğu bir irade var.
07:02Ben hemen ateşkesi görmek istiyorum diye.
07:05Bu noktada yani Ukrayna ve Avrupa tarafı Amerikan pozisyonuna uyumlanmada esneklik gösterdiler ve birdenbire onu kabul ettiler.
07:18Tabii şimdi aynı uyumlanmayı ve esnekliği Rusya gösteremeyince Rusya aslında Amerika nezdinde ve ateşkesi isteyen Rusya'nın kamuoyu nezdinde biraz daha dezavantajlı pozisyona düşebiliyor.
07:31Yani bunların belli ölçülerde hesaba katılması lazım.
07:36Son sorudan başlayacak olursak yani biz her türlü rolü sürekli oynama taraftarıyız.
07:44Belki adına bir isim koymadan dediğim gibi süreçte ara buluculuk denecek fonksiyonların bir çoğunu icra eder durumda oluyoruz.
07:55Çünkü tek bir ara bulucunun çabasıyla olacak bir şey değil.
07:58Ama aynı sonucu isteyen farklı yetenekleri ve perspektifleri olan aktörlerin önemli aktörlerin devrede olması aslında aynı sonuca ulaşmada bence önemli bir kriter.
08:10Burada dediğim gibi yani Amerika'nın oynayacağı rol önemli.
08:13Çünkü Arap buluculukta en önemli şey taraflar tarafından kabul edilebiliyor olmanız.
08:18Hani burada Rusya'nın hani Amerika'nın Arap buluculuğunu kabul etmesi önemli bir konu.
08:26Türkiye'nin ev sahipliğini ve telkinlerini kabul etmesi önemli bir konu.
08:29Burada dediğim gibi tarafları zor duruma sokmadan biz gerçekten meseleyi yakından takip etmenin verdiği,
08:42dertlenmenin verdiği bir değerlendirme sürecini aktarıyoruz her iki tarafa da.
08:50Buradan çıkardığımız sonuçlar var.
08:51Bir de Türkiye'nin şöyle bir durumu var değerli arkadaşlar.
08:55Biz hem bölgemizde hem biraz daha mücavür alanlarda ya çatışmalarda taraf olduk, çatıştık kendimiz.
09:04Çatıştıktan sonra gittik çatışma çözümüne ilişkin pratiğimiz oldu.
09:09Ya da çatışan tarafları bir araya getirip bunları barıştırmayla ilgili girişimlerimizi buldu.
09:17Yani ben bu diyelim son 16-17 yıldır sürekli içerisinde olduğum bir süreç.
09:21Birçok gerginlik çatışma alanında Türkiye'ye müdahil olmuştur.
09:25Hem de aynı aktörler üzerinden.
09:27Yani Cumhurbaşkanımız başımızda uzun yıllardır var.
09:31Başbakanından beri ve bu çatışma çözümlerinde çok tecrübeli bir lider haline geldi ve güvenilir bir lider.
09:36Eğer bizlerin onun yanında hizmetinde uzun yıllar bunu yapıyor olmamış.
09:40Tabi bu bir kurumsal hafızayı beraberinde getiriyor.
09:45Yani başka yerlerde olmuş sıkıntılardan çözümleri başka yerlere aktarmakta.
09:50Bunlar değerli dersler.
09:53Maliyetleri azaltan dersler savaşan ve gergin yaşayan taraflar için.
09:58Türkiye'nin böyle bir yeteneği kullanma avantajı da var.
10:04Bu tecrübesini çatışan, savaşan tarafların hizmetine de sunuyor.
10:11Her şeyden önemlisi, biz bunlara da iyi bir niyetimiz var.
10:15Yani burada barışın bizatihi kendisi dışında stratejik bir hedefimiz yok.
10:19Biz biliyorsunuz dış politika hedeflerini koyarken özellikle etrafımızdaki savaşların ve gerginliklerin azaltılması,
10:31durdurulması konusunda bir dış politika hedefi ilanedik.
10:35Burada ki çalışmalarımızı buna göre.
10:38Çünkü eğer bölgemizde istikrar olmazsa bu güvenliğinizi etkiliyor, ekonominizi etkiliyor.
10:45Yani tarih devam ediyor, bizim kendi bölgemizdeki istikrar önemli.
10:50Dolayısıyla diplomasinin bütün araçlarının, nasıl istihbaratla ve askerlik durumunda elinizdeki araçlarının hepsini güvenlik için kullanırsınız.
11:00Burada da diplomasinin bütün araçlarını açıkçası istikrarı sağlamak için kullanıyoruz.
11:06Tabii Türkiye ifade ettiğim gibi yani Suriye'de istikrar getirici güç, Irak için istikrar getirici güç,
11:17Balkanlar için, Akdeniz için, Hege için, Kafkaslar için güçlü bir ülke, bölgesinde büyük bir ülke, güçlü bir liderliği var.
11:28Tabii bunu sorumlu bir şekilde kullanması, bölgenin hizmetine sunması önemli bir husus.
11:36Ben hani savaşı uzatmak istiyor, savaşla ilgili hedefleri var tabii Rusları.
11:42O hedefler, kendi ortaya koydukları hedefler, topraklarla ilgili hedefler var.
11:48Tanım, yani belli yerlerin kendilerine ilhak edilmesiyle ilgili hedefleri var.
11:52Yani bunlar dünya kamuoyu açısından ne kadar kabul edilebilir, ulusal suluk açısından ne kadar kabul edilebilir.
11:59Hep tartışmalı konular ve ben bunun tabii bir legal sürece bağlanacağını çok fazla değerlendirmiyorum açıkçası.
12:08Ama askeri hedefleri yerine getirirken tabii başka durumlar var, yaptırımlar var, işte dünya kamuoyunun durduğu yer var.
12:16Biliyorsunuz yani yakın zamana kadar Ukrayna ve Avrupalıların ateşkesle ilgili pozisyonları biraz daha mesafeliydi.
12:24Şimdi Trump'ın açıkçası başkan olmasından sonra burada çok ciddi belirginleşme oldu.
12:29Onlar dediler, tamam Trump ateşkes ve barış istiyorsa biz de buraya ayak uyduralım diye.
12:34Şimdi Putin'in bunu yapmadığı bir coğrafya damanda maliyet fazla olabilir.
12:42Tabii ortaya koydukları hedeflerle karşılama yazdığı oldukları maliyetler her ülkenin kendi hesabını yapacağı bir yüksüz.
12:50Görüşlerimizi aktarmakla yetiniyoruz.
12:53Yani bütün aktörlerle temas halindeyiz.
12:58Az önce işte şey aradı, Moskova'daki görüşmeleri merak edilmiş.
13:06Avrupa Birliği Yüksek Temmisi Kaya Kalas aradı.
13:09Onunla konuştuk.
13:10Avrupa İrensen'den sonra belki Marco Rub Ciao da bir araya gelince konuşacağız telefonda.
13:18Sürekli bir koordinasyon ve temas var tabii ki yani biz de onların aslında durduğu yeri anlamaya çalışıyoruz.
