Türkiye'nin ilk yerli üretim yüzer üretim, depolama ve boşaltım gemisi olan Osman Gazi FPSO, Karadeniz'deki doğal gaz sahasında görev yapacak. Çanakkale'de inşa edilen bu gemi, deniz altındaki 12 kuyudan çıkan ıslak gazı denizde işleyerek Filyos’a temizlenmiş şekilde iletecek. Böylece karadaki tesislerin yükü azalacak, üretim verimliliği artacak. 2026 yılında devreye girmesi planlanan gemi, Türkiye’nin enerji bağımsızlığına önemli katkı sağlayacak. Detayları CNN TÜRK Editörü Gülşen Coşkun, Prof. Dr. Levent Aydın ile anlattı.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:006 tane var dünyada. Brezilya'da, Rusya'da ve birkaç ülkede daha var.
00:03Türkiye'de şu anda aslında bu da yerli üretim yapıldı.
00:05Çanakkale'de yapıldı. Biraz entegre edildi, biraz yenilendi.
00:08Kuru Bilmoguz'da özellikle.
00:09Evet, yapıldı ve çok büyük bir değer. Gerçekten bu yapacağı iş filyosa yardım edecek.
00:14Şu an 9,5 milyon metreküp günlük üretim yapıyor filyos.
00:18Bu gelince bu gemi 2026'ın ortalarına derne edilecek.
00:20Hatta 12 diye bendeki rakamlar ama doğru mu?
00:2312 kuyudan 9,5 milyar milyon metreküp günlük üretimi.
00:26Bu yüzer gemiyle beraber aslında bu Floating Production Storage Offload dediğimiz.
00:32Yani yüzüyor, üretiyor, depoluyor ve bir de boşaltıyor.
00:36Yani iletiyor. Filyosa iletilecek ve orada iletirken aslında gazı işleyecek, ayıracak, temizleyecek.
00:43Filyosa öyle yönlerecek. Filyosa geldiğinde işe hemen hemen bitmiş olacak.
00:47Tam da bu noktada. Şimdi hemen size bir parantez açalım.
00:50İsterseniz ekranlarda bir başlıkları sıralayalım.
00:53Sonra tekrar kaldığınız yerden devam edelim.
00:54Şimdi Osman Gazi ne yapacak? Hangi tarihlerde yapacağı adımlar devreye girecek?
00:59Şimdi öncelikle 1 Haziran itibariyle Filyos'ta olması bekleniyor.
01:052026'nın ortasında göreve başlayacak.
01:08Karadeniz'deki mevcut üretim iki katına çıkacak.
01:11Yani üretim günlük 20 milyon metreküp'e çıkmış olacak.
01:14Ve 4,5 milyon haleninde gaz ihtiyacı karşılanmış olacak.
01:189,5'ta 20'ye çıkaracak. Yani 10 milyon metreküp, 10,5 milyon metreküp üretimi artırmış olacak.
01:22Az önce tam konuşmanızın sonunda dediniz ki orada işleyecek.
01:26Yani biz mevcut da Karadeniz'de şunu görüyoruz değil mi?
01:29Deniz'de çıkarılıyor o petrol, borularla karaya çıkarılıyor, Filyos'a geliyor ve orada bir işleme tesisi vardır.
01:36Şimdi işleme tesisi, o karadaki işleme tesisinin görevini denizde Osman Gazi yapacak diyebilir miyiz?
01:42Tamamen değil ama epey bir işini halledecek.
01:44Yani yine de geldiğinde bir...
01:46Ne olacak tam olarak?
01:47Çünkü şöyle söyleyeyim, teknik açıdan kuyudan çıkan gaza biz ıslak gaz deriz, vet gaz deriz.
01:51O ıslak gazda su buharı var, karbondioksit var, içinde petrol var, kondensat dediğimiz bazı yüksek böyle C5-C12 dediğimiz hidrokarbonlar var.
02:00Onları ayıracak, temizleyecek, saflaştıracak.
02:02İleri etaptaki saflaştırmayı Filyos yapacak.
02:05Dolayısıyla epeyce bir işliyor.
02:07Yani %90 diyebiliriz.
02:08%90'dan sonrası bir tek karbondioksit arındırmasını yapıp oradan borularla gönderecek.
02:13Karadaki tesisinin işini kolaylaştıracak.
02:15Tabii ki, %90.
02:16İçeriden gelen kum, taş vesaire, petrolle karışmış olan her şeyi orada ayrıştırmış olacak.
02:21Burada tabii en önemli şey gazın içindeki nem çok önemli.
02:23Çünkü nem kaldığı zaman hem düşük sıcaklıktaki kışın oluyor bu, bir de yüksek basınçta hidrat oluşuyor.
02:30O hidrat tabii o gazın taşınmasına ve patlama neden olabiliyor.
02:34Teknik konular ama hep kaliteli gaz dediğimizde aslında bu dediğiniz mi anlamamız gerekiyor?
02:38Normal işlenmesi gereken bir gaz.
02:39Aslında gazın kalitesi %95 zaten metan.
02:42Bu petrol gibi değil.
02:43Bazen karıştırıyorlar.
02:44API gravitesi yok.
02:45Gazın aşağı yukarı %95'i metan geri kalan etan ve bazı az da olsa küçük de olsa etan ve propan cinsinde var.
02:52Peki, şimdi teknik detaylara böyle işin.
02:54Kısacası borularla gelmek yerine daha temiz ve daha da işlenmiş halde gelecek.
02:59Ama yine Filyos'a uğrayacak.
03:00Filyos'a zaten bunlar her yerde bir basınç ayarı yapılır.
03:03Yani bizim BOTAŞ tesisine basmadan önce de o basınç şeyleri kurulamayı yapacağız ve göndereceğiz.
03:08Vanalarla birlikte bir basınç ayarı.
03:10Arkadaşlarımdan da rica edeceğim.
03:12Şimdi ben de geçmişte o Filyos'a daha bu borular denize döşenmeden pek çok kez gittik.
03:17Bölgede haberler de yaptık.
03:18O görüntüler de birazdan ekrana gelirse gösterelim.
03:21Hangi borularla nasıl taşınıyor o gaz karaya?
03:24Ve o söylediğiniz aşamalardan nasıl geçiyor?
03:27Bir taraftan arkadaşlarımdan rica edeceğim hazırlarken o görüntüleri.
03:30Eskiden nasıl da orası şimdi nasıl onu da göstermiş olalım.
03:34Şimdi bunun dışında bir önceki grafiğimizi rica edeceğim ben yönetmenimden.
03:39Özellikle evet şimdi işte Osman Gazi'nin özellikleri, teknik özelliklerine baktığımızda zaten boğazdan geçerken de görüyoruz oldukça büyük bir gemi.
03:45Bunlar bize ne anlatıyor hocam?
03:47İşte 10 milyon metreküp üretim yapacak sahada ama depolama konusunda ben de bilgim yok.
03:51Muhtemelen bunlar bir miktarda depolama yapabiliyorlar.
03:54İletmedikler çünkü toplanan gazı bir şekilde bu gemiye gelecek.
03:5712 tane kuyudan üretim yapılıyor.
04:00Üretim borularıyla buraya gelecek.
04:02Buradan işlenecek.
04:03Epey bir oranda %90 oranda diyelim o da Filyos'a gönderecek.
04:06Dolayısıyla en önemli kısım üretim kapasitemizi artıracak.
04:09Yani 20 milyon metreküp biz 2026'da ulaşacağız.
04:12Hatta muhtemelen bunu bir örneğin daha sonra 2028'e doğru da üretebiliriz.
04:18Çünkü hedef orada 40 milyon metreküp.
04:20Neden 40 milyon metreküp?
04:21Çünkü 40 milyon metreküp aslında geçen sene 45 milyon metreküp ulaştı.
04:24Hane halkının toplam doğalgaz tüketimi yıllık.
04:27Bunu biz Filyos'tan karşılayabilmek adına.
04:29Özellikle ilk hedefimiz bu.
04:31Sonrasında tabii ki daha fazla hedefler var ama.
04:33Ve bu gazı da aşağı yukarı %75'i ısınmada kullanıyor.
04:36Geri kalan mutfak ve kombilerde ve şeyde.
04:39Ve bu da o kadar çok değerli ki dünyada enerji fakirini biz ölçerken temiz yakıtlara ulaşma diye ölçeriz.
04:45Doğalgaz da onlardan bir tanesi.
04:47Hem elektrik üretimi de var doğalgazdan ama şimdilik bizim hedefimiz...
04:50İki türlü faydalanıyor ama öncelikle biz ısınmak için...
04:53Hane halkına ısınma %75, %25 civarıda işte...
04:57Yaklaşık 4,5 milyon hane halkının buradan üretilecek ekstra katma olarak mevcuttaki üretime ek olarak üretilecek doğalgazla birlikte yaklaşık 4,5 milyon hanenin de aslında gaz ihtiyacının karşılanması hedefleniyor.
05:12Büyük bir rakamdan bahsediyoruz.
05:13Türkiye'ye etkisini de konuşacağız ama...
05:15Şimdi arkadaşlarımdan rica edelim bir sonraki grafiğimize geçelim.
05:20Şöyle ki, peki bunlar nerede oluyor?
05:22Bu üretim nerede yapılacak?
05:24Hangi sahada?
05:24Şimdi biz ekranlara bu hep konuştuğumuz Osman Gazi'nin gideceği, Filyos Limanı'nın o açıklarında olan Sakarya gaz sahasını gösteriyoruz ekranlardan.
05:34Sizden dinleyelim hocam.
05:35Şimdi mevcut da sondaj gemilerimiz de aslında zaten 4 sondaj gemisi orada.
05:41Sondaj gemisi ne yapar?
05:42Bu sahanın özelliği nedir?
05:44Osman Gazi nereye gidecek? Sizden alalım isterseniz.
05:47Bunlardan Yavuz da kanunu şu an o sahada saha geliştirmeyi yapıyor.
05:50Yeni kuyuları açmaya çalışıyor.
05:52Çünkü 12 kuyuda 20 kuyuya, daha da öte 40 kuyuya gitmemiz lazım.
05:55Daha çok kuyu olacak ki daha çok keşif yapılabilirsin.
05:57Her kuyuda 1 milyon metreküp günlük üretim yapılıyor.
06:00Yani 12'ye 9,5'sa yaklaşık olarak diyorum.
06:02Daha fazla kuyu açacak bunlar.
06:03Diğer ikisi de bir tanesi Fatih Şehir'de, Bulgaristan Sırı'da, bizim Yunan Sırı ekonomik bölgede yeni aramalar yapıyor.
06:09Abdurhamit Han'da öyle.
06:11Buradaki açılmış olan kuyular, her bir kuyuyu bir şekilde bu platforma gelecek ve bu platformdan doğrudan iletilmiş olacak.
06:17Yani amacı aslında yine 60-70 kilometre sahilden, kıyıdan öte bir tesis düşünün.
06:24Topluyor, getiriyor, temizliyor ve şeye gönderiyor filyosa.
06:28Filyosa artık çok fazla bir zaman kaybetmeyecek o gaz.
06:30Orada olduğu gibi o taşın o iletim testlerine aktarılmış olacak.
06:34Zaten aslında aktarıldı.
06:36Boruyla geliyordu.
06:36Evet, boruyla geliyordu.
06:38Ama bundan sonra daha ileri bir teknolojiyle artık kullanılmış olacak.
06:42Tabii, o boruyla gelirken tabii ıslak gaz geliyor.
06:44O ıslak gazın gelmesi, taşınması bir maliyetti.
06:46Bu maliyeti de burada kurtarmış oluyor.