Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna savaşı kapsamında yeni bir barış zirvesi önerisinde bulundu. Moskova’dan yapılan açıklamada, “Görüşmelerin yeni turu 2 Haziran’da yapılsın” denildi. Bu teklife ilişkin Ukrayna tarafının yanıtı bekleniyor. Lavrov’dan önce Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov da bir açıklama yapmış ve “İstanbul, bir sonraki Rusya-Ukrayna ateşkes müzakerelerinin adresi olabilir” ifadelerini kullanmıştı. Eğer Kiev yönetimi de görüşmelerin İstanbul’da yapılmasını kabul ederse, 2 Haziran’da Türkiye yeniden diplomasinin merkezi olabilir. Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump’tan da dikkat çeken açıklamalar geldi. Ukrayna’daki gelişmeleri “hayal kırıklığı” olarak nitelendiren Trump, “Putin bizimle oynarsa tepkimiz farklı olur” diyerek Rus lider Vladimir Putin’i bir kez daha hedef aldı. Güvenlik Uzmanı İbrahim Keleş, canlı yayında gelişmeleri değerlendirdi.
00:03Halbuki daha önce iki hafta evvel yine İstanbul'da yapıldı.
00:08Mart 2022'de yine İstanbul'da yapıldı.
00:13Çünkü bu her iki ülkeyle de doğrudan temas kuran ve tarafsız bir dış politika izleyen
00:18Türkiye'nin konumu ve dış politika anlayışı bu zemini hazırlayabiliyor.
00:25Trump'ın açıklamasını burada hatırlamak lazım.
00:28Trump Vatikan'da yapılmasından bahsetti.
00:32Halbuki Vatikan Rusya'nın kabul edebileceği hatta Ukrayna'nın da kabul edebileceği bir yer değil.
00:38Vatikan Katolikliğin merkezi.
00:41Bu iki ülke ise Ortodoks.
00:43O nedenle işin siyasi boyutu bir yana ve de dini tarafı olduğu için bana göre yine İstanbul'da yapılma ihtimali çok daha kuvvetli.
00:54Hem mesafe olarak yakın bir bölge Türkiye.
00:58Hem de bu konuda gelen heyetlerin de bir alışkın olduğu bir yer artık muhtemelen yine Dolmabahçe'deki Cumhurbaşkanı Çalışma Ofisi'nde yapılır bu.
01:07Ve burada ben iki hafta evvelki toplantıda Dolmabahçe'deki toplantı sonrasında heyetlerin açıklamalarını, son açıklamalarını söylüyorum.
01:19Şöyle bir ifade kullanmışlardı.
01:24Biz iki heyet karşılıklıyız.
01:27Karşımız ortada ise Türkiye heyeti vardı.
01:30Ve Türkiye heyeti gerek Rus heyetinin gerekse Ukrayna heyetinin söylemlerine karışmadan, müdahale etmeden toplantıyı idare ettiler.
01:41Ve saygı çerçevesinde gerçekleşen bir toplantıydı diye açıklama yaptılar.
01:49Şartlar her halükarda yine Türkiye'yi işaret ediyor.
01:53Yani Türkiye bu tecrübesini her halükarda ortaya koydu.
02:00Yani dünyayla alakalı, özellikle de bölgemizle alakalı hemen hemen her adımda Türkiye'nin müdahalesini veya Türkiye'nin de işin içinde olduğunu görüyoruz.
02:11Yani Türkiye'siz bu bölgede bir şeyler olmuyor.
02:14Özellikle şu son Rus-Ukrayna gelişmelerde baktığımızda işte Trump'ın ve Putin'le alakalı açıklamaları,
02:22sertleşmeye yönelik bazı davranışları, bu sözler işin biraz daha çetrefilli hale geldiğini gösteriyor.
02:33Özellikle Rusya'nın Ukrayna'ya son yaptığı büyük çaplı bir saldırı vardı.
02:38Neredeyse 260 tane drone, 69 tane de füzelerle yapmış olduğu saldırı sonrasında
02:46artık bu görüşmelerin de bir an evvel gerçekleşmesi gerektiğini gösteriyor.
02:54Çünkü her iki tarafta bundan ciddi zarar görüyorlar.
02:58Ve kazanan da maalesef iki tarafta olmuyor.
03:01Ne Rusya kazanıyor ne Ukrayna kazanıyor.
03:03Kazanan sadece bu iş üzerinden ticari kazanç sağlayan Amerika Birleşik Devletleri oluyor.
03:12Trump'ın 20 Ocak'ta iş başı yapmasından sonraki açıklamaları aslında özellikle savaşların bitirilmesi noktasında bir umutlar yeşermişti.
03:26Yani bu iş olabilir.
03:27Hatta Trump bir haftada bu işi hallederim diye, bir telefonla da halledebilirim diye cümleleri vardı.
03:34Tabii ki savaşın bitmesi tüm dünya için iyi bir şey.
03:38Çünkü devam eden savaşın yıkımı sadece iki ülkeyle sınırlı kalmıyor.
03:44Bölgeyi de etkiliyor ve bölge ve insanlık bundan ciddi şekilde zarar görüyor.
03:50Ancak bir gerçek daha var.
03:53Trump söyleminde veya siyasetinde bizim klasik alışagelmiş olduğumuz diplomatik söylemleri ve yolları pek kullanmıyor.
04:05Ağzına geleni, aklına geleni doğrudan söylüyor.
04:09Sonrasında toparlamaya çalışıyor.
04:12Şimdi burada Ukrayna meselesinde de Rusya ile Putin'le özellikle ilk başta baya baya iyiler.
04:20Telefon görüşmeleri falan yaptılar.
04:23Bir mesafe alınacak gibiydi.
04:26Ama sonrasında her iki tarafta taleplerinden geri adım atmadılar.
04:31Yani şu iki hafta evvelki toplantıyı bizzat Dolmabahçe'de de takip edenlerden biri olarak.
04:37Orada biz birinci günü, perşembe günü yani bekledik.
04:43Heyetler bir araya gelemediler.
04:45Tabii zaten Türkiye burada her iki devlet arasındaki ara buluculuğu yürüttüğü için bu görüşmeler sürüyor.
04:52Yoksa o gün yani iki hafta evvel yine böyle bir perşembe günüydü.
04:58O toplantıda birinci günde hiçbir şey çıkmamasının sebebi esasa geçmediler.
05:05Hala usulde takıldılar.
05:07Yani heyetler birbirine denk değil gibi gerekçelerle akşam 9'a kadar biz Dolmabahçe'de bekledik.
05:14Ama maalesef Rus tarafından geleni Ukrayna beğenmedi.
05:19Ukrayna'dan geleni Ruslar beğenmediler.
05:21Böyle usulden dolayı ilk günü heba ettiler.
05:26İkinci gün bir şeyler çıktı.
05:28Şimdi Amerika'nın, Rusya'yla biz hep geçmişte de zannederiz ki bunlar Doğu Batı bölgesi,
05:36Varşova Park'ta, NATO karşılıklı düşman diyebiliriz.
05:40Özellikle Amerika ve Rusya'nın.
05:42Aslında öyle değil.
05:44Geçmişte özellikle 2. Dünya Savaşı'nın galip devletleri arasında Rusya'da var, Amerika'da var.
05:51Yalta Konferansı'ndan sonra dünyanın yeniden biçimlendirilmesinde de bu heyetler karşılıklıydı.
05:57Stalin'le Roosevelt'in birlikte çekilmiş onca resimlerini gördük biz.
06:03Sonrasında da bu iki büyük devlet neredeyse dünyayı paylaştılar.
06:07Avrupa ikiye ayrıldı, Varşova Park'ta oldu, NATO oldu.
06:14Dünyanın başka yerlerinde, Afrika'da bile böyle bölünmeler gerçekleşti.
06:19Yani burada biz Amerika ile Rusya'yı birbiriyle kanlı bıçaklı iki düşman olarak görürsek biraz yanlış yapmış oluruz.
06:29Çünkü nihayetinde bu iki devlet dünyanın en büyük nükleer güçleri ve bunlar birbirlerinin kuyruklarına basmazlar.
06:37Bugüne kadar da hiç savaşmadılar bu iki devlet.
