00:0025 Nisan 1915 tarihinde Arıburnu'nda karaya çıkmış olan Anzakol ordusuna birçok defa taarruz edilmiş ancak arkasında donanma desteği bulunan ve tahkim edilmiş mevzilerde makinol tüfeklerle tesis edilmiş düşman denize dökülememişti.
00:213 Mayıs 1915 tarihinde Mustafa Kemal Bey aynı zamandarı Burnu Kuvvetleri Komutanı olarak Çanakkale Muharebelerinin en dikkat çekeceği emirlerinden birini vermişti.
00:30Uhtemize tevdi edilen vazifeyi namus ve vatanı eksiksiz yerine getirmek için bir adım dahi geri gitmek yoktur.
00:37Bu esnada uyku ve istirahat aramanın bu uyku ve istirahatten yalnız bizim değil bütün bir milletin mahrum kalacağını hepinizi hatırlatarım diyerek mücadelenin devam edeceğine dikkati çekmişti.
00:47Atatürk'ün bu emrinden bir gün sonra Harbiye Nazırı ve aynı zamanda Başkumandan Vekili Ömer Paşa 5. Osmanlı ordusuna bir tergraf çekmiş ve askeri ve siyasi sebeplerle Gelibolu Yarımadası'nda bir an önce sonucun alınmasını olağanüstü önemde görüyorum demişti.
01:02Nitekim kendisi de bir hafta sonra Çanakkale cephesini ziyarete gelmiş ve 11 Mayıs 1915 tarihinde 5. Osmanlı ordusu komutanı Niman von Sanders ile yapmış oldukları görüşme sonucunda Arıburnu'ndaki düşmana taarruz edilmesine karar verilmişti.
01:17Hatta bunun için cepheye takviye kuvveti olarak bir tümenin daha gönderilmesine karar verilmişti ve taarruz 18 Mayıs'ı 19 Mayıs'a bağlayan gece saat 3.30'da baskın tarzında yani sadece süngü kullanılarak başlayacaktı.
01:31Ve tarihler gece 3.30'u gösterdiğinde 19 Mayıs gecesi siperlerde ortaya çıkan gürültü ve taarruzun vurucu gücünü teşkil edecek olan ikinci tümenin cephe intikali esnasında İngiliz uçakları tarafından fark edilmesiyle Anzak kol ordusu olası bir Türk taarruzu karşısında uyarılmıştı.
01:49Ve normalde olası bir şafak baskınına karşı gece saat 3.30'da silah başı yapan Anzak askerleri o gece yarım saat önce yani gece saat 3'te silah başı yapmıştı.
02:01Ve nitekim yarım saat sonra şüphelenildiği gibi Türk taarruzu başladığında Anzak kol ordusu hazır bir şekilde mevzilerde beklemekteydi.
02:09Ve Türk askeri baskın tarzında yani süngü kullanılarak harekete geçtiğinde aynı anda da bir felaket başlamıştı.
02:16Çünkü Anzak askerleri gecenin karanlığı altında kendilerine doğru ilerleyen Türk askerlerine ateşe başlamışlar.
02:22Ve o günün ceridelene baktığımızda bu ateş taburları lokma lokma kemirmeye başlamıştı.
02:28Özellikle taarruzun vurucu gücünü teşkil eden ikinci tümenin harp cerdilene baktığımızda şu ifadelerin kullanıldığını görmekteyiz.
02:35Siperden çıkan derhal yuvarlanıyordu.
02:38İkinci tabur komutanı binbaşı Cemil Bey kızgın bir şaratlar parçasını eline almış ve siperin üstüne çıkarak
02:43işte evlatlarım bunlar düşman kurşunu insanı öldürmez hitabı kahramanesiyle efradı coşkuya getirmekteydi.
02:51Ancak ertesi gün saat 10'a doğru taarruz sonlandığında gün ışıdığında ortaya çıkan manzara dehşet vereceğiydi.
02:59Taarruza katılan 42 bin Türk askerinden yaklaşık 10 bini şehit olmuş veya yaralanmıştı.
03:0519 Mayıs taarruzu böylelikle sonuçlanmıştı.
03:08Ancak kısa bir süre sonra her iki tarafın arasında belirmeye başlayan yeni bir tehlike dikkati çekmişti.
03:14Siperler arasında kalan Türk şehitlerinin bedenleri her iki ordu içinde bir tehlike arz etmekteydi.
03:20hastalık çıkması risiğinden korkan taraflar 23 Mayıs 1915 tarihinde Çanakkale Muharebelerinde ilk ve son kez olacak bir anlaşmaya varmışlar
03:30ve bunun üzerine günümüzden tam 110 yıl önce yani 24 Mayıs 1915 tarihinde Çanakkale Muharebelerinde ilk ve son defa gerçekleşecek bir ateşkes ilan edilmişti.
03:41Avustralya resmi tarihine baktığımız zaman bu taarruzun katliam olarak nitelendirildiğini görmekteyiz.
03:46Ve Avustralya resmi tarihi bu taarruza ait bazı kıymetli detayları veriyor ve o günün kayıtlarına bakıldığında
03:53Anzak ve Anzak askerleri yani Avustralyalı ve Yeni Zelendalı askerler daha iyi atış pozisyonu almak için
03:59siperlerinden dışarı çıktıklarını bağdaş kurduklarını görmekteyiz.
04:03Yine ikinci hatta görevli askerlerin ateş edebilmek için birinci hattaki arkadaşlarına paralar teklif ettiğini Avustralya resmi tarihinden görmekteyiz.
04:11Ve şunu çok rahatlıkla ifade edebiliriz.
04:15Türk kıtaları vazifelerini yerine getirmek için adeta ölüme koşmuşlardı.
04:19Ve yine Avustralya resmi tarihinin verdiği bilgiye göre sadece o gece Arıburnu'nda taarruz eden Türk kıtalarının üzerine atılan kurşun sayısı 948 bin.
04:28Yani neredeyse 1 milyona ulaşmıştı.
04:30Ve 1500'e yakında çeşitli çapta top mermisi ateşlenmişti.
04:35Ve bu dehşet 24 Mayıs'ta yani Çanakkale Muharebelerinin ilk ve son ateşkesinde tüm çıplaklığıyla ortaya çıkmıştı.
04:43Yaklaşık 9 saat sürecek olan bu ateşkes esnasında siperler arasında kalan Türk şehitleri toplanmıştı.
04:49Ve o günün görgü tanıklarından biri de 2. Tümenin 1. olayına bağlı 3. Tabur Doktoru'ydu.
04:553. Tabur Doktoru vermiş olduğu raporda şunları söylemekteydi.
04:59Koku dayanılmazdı. Askerler kokudan dolayı iş yapmaktan çekinmekteydi.
05:04Kimi zaman nasihatla kimi zaman da cebren yani zorlukta şöhedanın deftini gerçekleştirdim.
05:10Açılan geniş şukurlara şöheda defnettirildi.
05:13Taşınamayacak durumda olanlar ise oldukları yere defnedildi.
05:17Ve akşam ateşkes bittiğinde siperler arasında herhangi bir şöheda kalmamıştı.
05:22Ve hepsini böylelikle defnetmiştik.
05:24Yine o günün görgü tanıklarından biri olan Biriniz Erlandalı Doktoru ise şunu söylüyordu.
05:28Türk ölüler o kadar sık yatmaktaydı ki onlara değmeden geçmek deredeyse imkansızdı.
05:34Koku ise dayanılmazdı diyerek o günün dehşetini yansıtan ifadeleri kullanmışlardı.
05:41Yani günümüzden tam 110 yıl önce Çanakkale Muharebelerinin ilk ve son ateşkesi böylelikle tamamlanmış oldu.
05:48Ve bu arşiv malzemeleri de o günün detaylarını ve dehşetini yansıtması açısından oldukça önemli birer tarihi vesika olarak geriye kaldı.
