Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Şimdi sıcak bir bilgi, o beklenen karar geldi.
00:03PKK silah bıraktığını, kendini fesh ettiğini duyurdu.
00:0747 yıl önce kurulmuştu. 47 yıllık da bir beladan bahsediyoruz aynı zamanda.
00:11Konuklarıma yeniden dönmek istiyorum. CNN Türk Haber Müdürü İdris Arıkan da aramıza katıldı.
00:16Sayın Arıkan sen de hoş geldin.
00:18Hoş bulduk.
00:19Tarihi günlerden geçiyoruz.
00:21Cuma günü bir açıklama yapılmıştı ve artık bu kararın ne zaman açıklanacağını bekliyorduk ki
00:27Cumartesi oldu, Pazar oldu, Pazartesi sabah erkenden bu karar geldi.
00:33Nasıl değerlendiriyorsunuz?
00:35Açıklamayı da ilgili detaylar var. Bir taraftan da okuyoruz.
00:40Şimdi özellikle şunu söyleniyor açıklamada.
00:44PKK tarih misyonu tamamladı deniyor.
00:46Yani PKK'nın açıklamasında artık misyon olarak bir misyonların kalmadığında itirafı anlamına gelen bir açıklama bu.
00:53Tabii siyaset yoluyla çözüm vurgusu yapılıyor.
00:57Örgütsel yapının tamamen feshedilmesi, silahlı mücadele yönteminin sonlandırılması kararı alındığı net olarak burada ifade ediliyor.
01:07Yani PKK adıyla yürütülen çalışmalar sonlandırıldı deniyor.
01:12Şimdi hatırlarsam bir önceki açıklamada 52 yıllık bir vurgu yapılmıştı.
01:1952 yıllık 1973'te Ankara'daki Çubuk'taki o toplantı refer edilmişti PKK'nın başlangıcı olarak.
01:26Burada ise 1978 işte o FİS'teki toplantı Diyarbakır'ın işte FİS köyündeki toplantı refer ediliyor.
01:3578'den başlayan bir işte mücadele yürütüldüğünden bahsediliyor.
01:41O mücadelenin sonuç itibariyle misyonunu tamamladığı belirtiliyor.
01:45Bir vurgu daha var, ilginç bir vurgu aslında.
01:48Turgut Özal'ın, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın, eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın siyaset yoluyla çözünme arayışı yaptığını,
01:5590'larda bunun için bir adım attığı vurgusu var.
01:58Onun dışında baktığımızda şunu görüyoruz, daha da metni okursak.
02:04Bu şeyde bile, bu kongrede dahi aslında rahat edilmedikleri iki ayrı yerde güvenlik nedeniyle ayrı toplantı yaptıklarının vurgusunda yapıyorlar.
02:16Onu da söyleyeyim.
02:17Yani burada Türk Silahlı Kuvvetleri'nin baskısını da hissettiklerini,
02:21MİTİBARAT'ın baskısını da hissettiklerini de bir şekilde metinde veriyorlar.
02:26Şunu anlatmak lazım, bu bir tarihi meselenin sonuna gelmiş gibi bir görsel var.
02:31Ama tabii sonrasında ne olacak?
02:33Bunu aslında ihtiyatlı bir mutluluk, ihtiyatlı bir durum olarak değerlendirmek lazım.
02:38Gündem değişecek, siyaset değişecek, söylemler değişecek.
02:42Tabii ama şimdi şöyle bir şey var, burada söylenen şey yapılacak mı?
02:45Fesletti kendini, ondan sonra silahlı mücadele sona erdi.
02:49Bu silahlar ne olacak?
02:51Bu silahları kim toplayacak?
02:52Onlarla ilgili tabii, işte onlarla ilgili de büyük ihtimalle istihbarat,
02:57bir istihbarat şöyle bir şey söyleniyor.
03:00İlk etapta 3500 civarında bir suça karışmamış PKK üyesinin Türkiye'ye gelerek teslim olmasından bahsediliyor.
03:08Onların hukuki bir süreçten geçirilip, eğer suç bulunmazsa, bak o önemli bir mesele,
03:14suçu yok ise ona göre davranılmasından bahsediliyor.
03:19Onun dışında silahlar konusunda ortak bir komisyon kurulması hikayesi var.
03:22Ortada gezinen, konuşulan, söylenen onun üzerinden bir yürütme durumu olabilir mi?
03:28O konuşuluyor.
03:29Onun dışında baktığımızda şunu da söylemek lazım.
03:32Bu kamp alanlarının ne olacağı, bu kamp, hani şu bahsettiğimiz kamp alanları,
03:37bunların kimlere teslim edileceği konusu var.
03:39Hatırlarsan Gara'ya kadar zaten Türk Silahlı Kuvvetleri bir şekilde gitmişti.
03:43Ama bu merkez komuta bölgesi olarak görülen Gara'daki o tünellerin bir şekilde imha edilmesi,
03:52orada bir türlü bir örgüt yapılanmasının tekrar engellenmesi konusu var.
03:56Şunu anlamak lazım buradaki metinde.
03:58PKK kendini artık feshediyor ve şuradaki meseleyi vurgusu önemli.
04:05İlegal yapı olarak bu yapının bir şekilde ortadan kaldırılması gerekiyor.
04:10Yani sadece silahları bırakmak değil mesele, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın da söylediği gibi
04:15bu illegal yapının ortadan kaldırılması gerekiyor ki,
04:19o da bundan sonraki süreçte ne olacağının göreceğimiz şey,
04:23şimdi burada bir de liderler kadrosu var sözde,
04:26o kadronun da bir şekilde birkaç ülkeye özellikle gönderilmesi meselesi var.
04:32Yani o bölgeden çıkarılması ve bir şekilde başka ülkelere gönderilmesi meselesi var.
04:38Bir taraftan da okuyoruz, onu da söylemek lazım.
04:40Tabii çok sıcak bir bilgi, henüz düştü haber merkezlerine.
04:43Sayın Gümüştü'ne de dönmek istiyorum.
04:45Fesih sonrası süreç tabii ki bundan sonra en merak edileni.
04:48O beklenen karar geldi.
04:50Konuşuyoruz.
04:51Terörsüz Türkiye artık ilk gündem maddemiz,
04:54en çok konuşacağımız gündem maddesi bir yandan.
04:57İlk cephenin güçlendirilmesi açısından da çok kıymetli, çok önemli bir adım.
05:01Ekim ayında başlamıştı Devlet Bahçeli'nin çağrısıyla.
05:04Ve gelinen noktada PKK kendini feslettiğini duyurdu.
05:07Şimdi çok fazla soru var.
05:09Az önce İdris Harikan da söyledi.
05:10Örgüt nasıl silah bırakacak?
05:12Bir takvim belirlendi mi?
05:14Silahlar ve o silahları taşıyan teröristler ne olacak bir yandan da?
05:18Çok fazla soru var.
05:19Nasıl değerlendiriyorsunuz?
05:20Şimdi 7 aydan beri süre gelen bir görüşme trafiği olduğu için
05:24bunların ben burada masaya yatırıldığını düşünüyorum açıkçası.
05:27Bir takvim belirlenmiş mi?
05:28Takvim belirlendi büyük bir ihtimalle.
05:30Bu takvim de aslında lider kadrosunun nereye gideceği, buradaki militan kadronun nereye gideceği,
05:36aslına bakarsanız bu kampların ve silahların ne olacağı konusunda birçok şey belli.
05:42Yani bellidir büyük bir ihtimalle.
05:43Bunların hepsi konuşulmuş.
05:44Evet konuşuldu ve büyük bir ihtimalle de bunlar yerlerini bulacak ve yavaş yavaş tıkır tıkır bu işler yer.
05:51Çünkü 7 ay sürmesinin sebeplerinden bir tanesi buydu.
05:54Sayın Cumhurbaşkanı da biliyorsunuz yani 10 Mart'ta DEM heyetiyle görüştüğü zaman ne demişti?
06:00Bu iş birazcık uzadı demişti.
06:02Yani gerçekten 7 ay çok uzun bir süre bunların hepsinde konuşulduğunu düşünüyorum.
06:06Ama hala daha dillerinin çok da doğru olmadığını, mesela tarihi misyonu,
06:11ya siz kimsiniz? Yani bir terör örgütüsünüz. Tarihi misyonu tamamlamak ne demek?
06:15Yani anlamadım. Ne misyonu tamamladınız bilmiyorum.
06:18Terör misyonunu tamamladınız.
06:19Ya sefetli bir çözümden bahsediyorlar.
06:20Yani tamam, şimdi şöyle bir şey.
06:23Yani Sayın Cumhurbaşkanı da zaman zaman, Sayın Dışişleri Bakanı da zaman zaman söylüyor.
06:27Yani sonuçta karşımıza bir terör örgütü var.
06:30Bu terör örgütünün bundan sonraki süreci çok önemli.
06:32Yani şimdi tamam açıkladılar, bıraktılar.
06:35Yani silah bıraktık dediler.
06:37Bundan sonraki süreçte, yani önümüzdeki bir yıl, iki yıl içerisinde,
06:41bunların, mesela bunların içerisinde hala daha direnen yapılar var.
06:46Silahlı gruplar var.
06:47Bunlar ne olacak, neye dönüşecek? Bıraktılar mı?
06:50Şimdi ana gövde bıraktı, tamam.
06:52Onu kabul ediyoruz.
06:53Yani biz bundan da memnunuz zaten.
06:55Ama ne olursa olsun bunun bir terör örgütü olduğunu unutmayalım.
06:59Ve bundan sonraki süreç içerisinde iyi takip etmek gerekiyor.
07:02Gerçi sonuç itibariyle Türk Silah Kuvvetleri olsun, Milli İstihbarat Teşkilatı olsun,
07:06biliyorsunuz bölgeye çok hakim olduğu için.
07:08Yani sonuç itibariyle B planı, C planı hepsi hazırdır.
07:12Büyük bir ihtimalle bunlar da vardır.
07:14Ama dediğimiz gibi bundan sonraki süreç çok çok önemli.
07:16Peki hocama bir cümle, burada çok ilginç bir cümle daha var.
07:20Mesela bu aslında meseleyi biraz daha ortaya çıkaran bir şey.
07:25Bir Lozan Anlaşması'nın Kürt-Türk ilişkilerinin sorumsallaştığı
07:29ve 1924 Anayasası'nın öncesinin referans alınması vurgusu var.
07:34O önemli.
07:34Bir de Üçüncü Dünya Savaşı kapsamında Orta Doğu'da yaşanan güncel gelişmelerde
07:39Kürt-Türk ilişkilerini yeniden düzenlemeyi kaçınılmaz kılmıştır diyor.
07:43Buradaki meseli aslında çok net.
07:45Burada uluslararası bir durum var.
07:46İşte aşağıda Siyonist bir İsrail var.
07:49Onun da burayı etkileme çabası var.
07:52Burada bölgedeki Kürtleri etkileme çabası var ve onun üzerinden bir ayrıntılık çıkarma çabası var.
08:00Aslında bu 50 yıldır vardı.
08:02Baktığında bu zaten PKK terör örgütünün bahsettiği, tırnak içinde bahsettiği o mücadelenin
08:0950 yıldır olduğunu ve 50 yıldır buranın bölünmeye çalışıldığını biliyoruz.
08:13Şimdi geldiğimiz noktada Üçüncü Dünya Savaşı kapsamı da Orta Doğu'da yaşanan güncel gelişmeler dediğimizde
08:18şunu anlıyoruz, karşı taraf ders çıkarmış gibi görünüyor biraz.
08:23Tırnak içinde söylüyorum.
08:25O anlamda bunu da söylemek lazım.
08:27Şimdi bu şöyle de bir ifade var bakın.
08:32Feshetme ve silahlı mücadele yöntemini sonlandırma kararını en çok bölge halkı anlar gibilerinden de bir mesaj var.
08:40Ve bu mücadeleye halkın inancı tamdır gibi de bir cümle de var.
08:47Şunu söylemek lazım.
08:49Bölgedeki Kürt, Türk, Arap, etnik yapılar aslında asıl tehlikenin ne olduğunun farkında.
08:55Bu geldiğimiz noktada Türk Silahlı Kuvvetleri'nin, işte Milli İstihbarat Teşkilatı'nın,
08:59temelinde Türkiye Cumhuriyeti'nin, işte polis teşkilatının, özel harekatının ve temelindeki tüm Türkiye'deki bütün bileşenlerin,
09:07güvenlik bileşenlerinin, ekonomi bileşenlerinin, devlet bileşenlerinin tamamının
09:12PKK'yı bir noktaya getirip silah bıraktırtmak zorunda kaldığının da göstergesi.
09:17Bu ifadeler onu da aslında bir itiraftır aynı zamanda bu fesi açıklaması.
09:22Onu da söylemek lazım satırlarına baktığımızda.
09:25Turgut Özal'ın bunu 90'larda yapmaya çalıştığının da vurgusu var.
09:29Şimdiye kadar bu işin uzadığının da vurgusu var.
09:34Hatta o bölge orada bir şekilde Turgut Özal'ın da metinde olduğu için söylüyorum.
09:41Turgut Özal'ın da bir şekilde şey yapıldığını, işte sistem dışına bir şekilde atıldığının vurgusu da var.
09:47Onu da söylemek lazım.
09:49İngiliz bir metin ama şunu anlatmak lazım.
09:51Bu metin bir metinden öteye geçmesi gerekiyor.
09:56Gerçek bir şekilde burada silahların Türkiye Cumhuriyeti ordusuna ve o bölgedeki diğer güvenlik bilişenlerine bırakılması lazım.
10:09Irak'ta Irak ordusu var.
10:10Örneğin işte Suriye'de Suriye ordusu var.
10:13Baktığımızda bu konunun bir şekilde yürütülmesi gerekiyor.
10:16Onu da söylemek lazım.
10:18Peki şimdi bir yandan da Cuma günü gelen o açıklama.
10:23Önce bir kongre toplandı.
10:24Dediler ki bir karar aldık biz.
10:27O kararı da daha sonra açıklayacağız birkaç gün içinde.
10:30Hemen açıklanmadı.
10:32Birkaç gün beklenildi.
10:34Neden hani hemen kararı aldık ve buyurun karar bu demek yerine bu aradaki zaman dilimi istendi?
10:41Neye işaret bu?
10:41Yani kendi aralarında bir anlaşmazlık olduğu da ihtimaller dahilinde mi baktık?
10:45Duyumlarımız o şekilde.
10:46Yani kendi aralarında maddelerde bir anlaşmazlık olduğu yönünde ve onların da giderilmesi için iki üç günlük bir zamana ihtiyacı vardı.
10:55Yani pazar günü bekleniyordu ama olmadı.
10:57Pazartesi sabahı açıklandı.
10:59Yani sonuç itibariyle...
11:01Kendi içinde de beklenildiği gibi ilerlememesi ihtimaller...
11:03Biraz önce söyledim.
11:05Dediğim gibi hala daha çok fazla radikal olanlar da var.
11:08Yani işlerinde silah, hala daha silahlı mücadele, işte silah elimizden giderse etkimiz azalır mı diyen gruplar var.
11:15Hani bu gruplar neye dönüşecek?
11:16Bunlar çok çok önemli.
11:17Yani ana gövde bitti diyelim.
11:19Kabul ediyoruz.
11:20Ama bundan sonraki bu silahlı örgütler acaba bir çeteleşme faaliyetlerine veyahut da aşırı sol faaliyetlere, aşırı sol çeteleşmeye, gruplara doğru gider mi?
11:30Bunlar çok çok önemli.
11:31Mesela örnek olarak diğer silah bırakma, terör örgütlerinin silah bırakma ya da bu tür örgütlerin silah bırakma konusunda da bunlar bıraksa bile daha radikal bir grup, daha küçük bir alanda daha korkunç eylem yapabilme kapasitesine sahip olabiliyor zaman zaman.
11:49Ama baktığımızda şunu söylemek lazım, bu örgütsel yapının geniş çevreleri etkileyebilme gücüne ulaşamıyor.
11:58Bu hep böyledir.
11:59Bu geçmişte de böyle yaşamıştır.
12:01Yani yeni bir silahlanacak grup da gelebilir mi?
12:02Gelebilir ama aynı etkiyi yaratabilir mi?
12:05O soru önemli.
12:06Zaten ilegal yapı dediğimiz mesele o.
12:08İlegal yapının ortadan kaldırılması dediğimiz mesele bu.
12:10Şimdi şurada şöyle bir ifade var.
12:12PKK'nın fesif ve silahlı mücadele yöntemini sonlandırmak, kalıcık demokratik çözüme güçlü bir zemin sunmaktadır.
12:21Gibi de bir ifade var.
12:22Onu da not olarak söylemek lazım.
12:25Burada şöyle bir ifade var.
12:26Yaşasın Türk ve PKK'nın metinlerinin dışında bir şey.
12:31Türk ve Kürt halklarının kardeşliği gibi ifadelerde konuşup kullanıyor.
12:35Bir de dikkatimi çeken bir şey var.
12:38İşte bu Ali Haydar Kaytan var.
12:40Geçtiğimiz günlerde, geçtiğimiz haftalarda bunun etkisiz hale getirildiğini açıklamıştı.
12:47Onunla Rıza Altun'un bir şekilde öldürüldüğünü burada açıklaması da var.
12:54Hani bu da aslında bu iki isimde.
12:56Aynı zamanda PKK'nın işte sözlü üst düzey isimlerindendi.
13:00Onu da nota konulmuş.
13:01Bir de daha da dikkat çeken konulardan bir tanesi.
13:05Burada KDP ambargosu ifadesi var.
13:07KDP'de Kuzey, işte Irak Bölgesel Yönetimi'nin, Kürdistan Demokrasi Partisi, Irak Bölgesel Yönetimi'nin şu bölgedeki kontrol gücüdür.
13:17Onlarla da aralarının çok iyi olmadığını gösteren ifadeler de var.
13:21Yani bu sadece Türkiye'nin silahlı askeri gücü değil, aynı zamanda bölgedeki diğer siyasi güçleri de ikna etmesinin bir sonucu olarak karşımıza çıkmış gibi görünüyor.
13:36Bu ifadeler aslında meselenin nasıl buraya geldiğini anlatıyor.
13:40Şimdi şöyle bir şey var, işte İmralı'nın o hani sanırım birkaç hafta önceki işte açıklamasında çok net bir şekilde kayıtsız şartsız silah bırakmadan bahsedilmişti.
13:55Kayıtsız şartsız fesihten bahsedilmişti.
13:57Bu ifadede buradaki söylemde her ne kadar işte demokratik çözüm vurgusu yapılsa bile karşılık olarak ne verilecek ne verilecek konusuyla ilgili hiçbir şey söz konusu değil.
14:07Bu metin sadece biz silah bırakıyoruz, biz kendimizi feshediyoruz metne.
14:12Bir detay, bir süreç, nasıl bir yol izleneceği açıklanmamış bu metinde.
14:16Yani sadece şu orgu çok önemli, işte 1924 anayasasından, önceki anayasadan bahsediyor, 21'den bahsediyor.
14:22İşte Kurtuluş Savaşı şartları etrafında yapılan bir anayasa süreç var.
14:27Lozan Anlaşması ile birlikte bölünme meselesi üzerinden de konuşulan bir durum vardır.
14:32Yıllardır Türkiye'de ona bir vurgu var.
14:34Onu da söylemek lazım.
14:36Aslında burada Türkiye Cumhuriyeti'nin şu ana kadar yaptığı, işte bugün 2025 itibariyle yaptığı reformlarda,
14:45işte Türk insanların sokakta Kürtçe konuşması, isteyenin Kürtçe eğitim alabilme yetkisi, şey gücü olması itibariyle baktığımızda,
14:54burada istenilen demokratik reformların aslında ana kısımları yapılmış görünüyor zaten.
14:59Yani şöyle, tarihi tabii bir takım dayanaklar aramalarını görüyorum ben bu metin üzerinde.
15:07Tabii sorunlu dedim yani metinde sorunlu.
15:08Ama sonuçta şu var, kesinlikle pazarlık yok, masa yok ve her anında, yani birçok kişi iddia ediyor diye,
15:16neye karşılık yapıyorsunuz, neye gidiyordu, işte apoyu serbest mi bırakacaksınız bunları söylüyorlardı ya.
15:21Bu metinde böyle bir şey yok.
15:23Bu ne demektir?
15:24Biz şunu bekliyoruz, ifadesinin şöyle bir şey var, demokratik çözüm deniyor mu?
15:29Zaten demokratik çözüm Türkiye Cumhuriyeti zaten şu ana kadar kendi halkları için,
15:33yani bu Kürt ya da Türkiye'de, Çerkez ya da Arap için fark etmiyor.
15:37Türkiye Cumhuriyeti zaten bugüne kadar yaptığı reformlarda onu yapmaya çalışmış gibi bir ülke.
15:42Ankara'nın zaten yıllardır yapmak istediği reformlarla bundan bağımsız bir şekilde yürütüldüğünü söylemek mümkün.
15:47Bir de burada demokratik çözüme vurgu yapıyorlar, siyaset yoluyla, siyaset yoluyla çözüme vurgu yapıyorlar ya.
15:54Yani bir atılmasını bekledikleri bir takım hukuki adımlar var.
15:57Yok, burada aslına bakarsanız birazcık da deme bir atıfta bulunuyor.
16:01Yani bundan sonraki bizim misyonumuz demin üzerinde demek istiyor.
16:05Benim anladığım o.
16:06Tamam yani sonuçta bundan sonra Türkiye Büyüklet Meclisi'nde demin diline,
16:11demin hareketlerine, yani bu dem olur veya başka bir parti olur.
16:15Şimdi dem olarak olduğu için söylüyorum.
16:18Eskiden de epey değil.
16:19Evet yani bunlara dikkat etmek gerekiyor.
16:22Bundan sonraki hareketlerine, tavırlarına dikkat etmek gerekiyor.
16:25Ve diline dikkat etmesi gerekiyor.
16:27Yani bu aslına bakarsanız deme bir atıftır.
16:29Biz yetkilerimizi aslına bakarsanız oraya devrediyoruz gibi bir durum ortaya çıkıyor.
16:34Tabii ki tartışılabilir.
16:35Benim anladığım şu anda bu.
16:37Şimdi burada, şimdi İmran'ın 25 Şubat'ta 2025'te yaptığı açıklamayı da önüme aldım bir taraftan da ona bakıyorum.
16:46Orada ayrı ulus, devlet, federasyon, idare özelliklik, kültürelist çözümler,
16:51tarihsel toplum sosyolojisine cevap olamamaktadır ifadesi var.
16:54O aslında zaten buradaki metinle karşılığını bulmuş görünüyor.
16:58Niye? Çünkü burada herhangi bir ulus devlet, Kürt devleti kuralım, herhangi bir federasyon, idare özelliklik alalım ifadeleri yok.
17:10Mesela örneğin bundan 15-20 yıl önce bu PKK bir kongresinde böyle bir açıklama yapsa, çok açık söylüyorum bu açıklama yayınlanamazdı.
17:17Yani baktığında şunu söylemek lazım, idare özellik meselesi, federasyon meselesi, ulus devlet meselesi üzerinden baktığımızda
17:28bundan 15-20 yıl önceki açıklanamayacak bir metnin bir şekilde burada açıklandığını ve
17:34Parti'nin, PKK'nın, ki PKK, Kürtistan İşi Partisi olarak tanımlayabiliriz bu partinin ismini,
17:42kendini feshettiğini görüyoruz.
17:45Burada aslında bu anlamda Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin son 15-20 yıllık terör mücadelesinin de sonuçlarının alındığını söylemek mümkündür.