Karasu 21 kilometrelik sahili ile eşsiz bir yer ancak insan müdahalesi ile zaman içinde olumsuz etkilendi. Fırtınalı bir günde Karadeniz'in dalgaları birçok eve hasar verdi ve yıktı. Deniz ilerlemeye devam ediyor. Bu nedenle Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Karasu sahilindeki tüm evlerin kaldırılmasına karar verildi. Proje ile birlikte Türkiye’de ilk defa sahil şeridindeki bir mahalle komple taşınmış olacak. Güven İslamoğlu bu hafta Karasu sahilinin hikayesini ekrana getirdi.
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00MÜZİK
00:30Merhaba ben Gümeş Samoğlu. Yeşildoğ programı ile yine karşınızdayız.
00:3621 kilometre olan bir kumsal görüyorsunuz.
00:39Burası Karasu sahili. Muhteşem bir yer.
00:42Şu gördüğünüz dalga kıranlar yoktu. Daha sonra eklendi.
00:46İşte bu hafta bu hikayeyi yapacağız. Niye bu hikayeyi yapacağız? Gülüyorum.
00:49Şundan dolayı gülüyorum. İleride bir liman yaptılar buraya.
00:52O limanı yapılınca buraya gelen kumda bir azalma oldu.
00:56Azalma olunca Karadeniz ilerlemeye başladı.
00:58İlerleyince yerleşim yerlerine girdi. Evleri yıkmaya başladılar.
01:02Derken onu kurtarmak için bu gördüğünüz dalga kıranları yaptılar ama fayda etmedi.
01:07Şu anda aradan geçen 15 yıl içinde koca bir mahallenin taşınması planlanıyor.
01:13Ne diye? Yapılan bir liman diye.
01:16İşte bu hafta bu hikayeyi ekrana getireceğiz.
01:18Bu limanın etkilerini size anlatmaya çalışacağım.
01:21Doğaya dokunduğunuz zaman, doğanın dengesini bozduğunuz zaman neler oluyor onu göreceksiniz.
01:28Karasu 21 kilometrelik sahil ile eşsiz bir yer, daha doğrusu bir yerde.
01:39İnsan müdahalesi çevrenin bazen olumlu, bazen de olumsuz şekil değiştirmesine neden olabiliyor.
01:44Barajlar ve liman karasu kumlu ekosistemini yerle bir etmiş.
01:51Özellikle Orta Sakarya Nehri üzerinde Gökçekaya Barajı ve Sarıyer Barajı inşasından sonra burada sediment miktarında %50'lik bir azalma oldu.
02:08Barajlar şöyle yapıldıktan sonra gelen katı maddeyi tutacak illa ki et ve masrafına temiz su verecek.
02:15Barajda yapılması gerekiyordu çünkü Sakarya ilinde çokça taşkınlar yaşanmaktaydı.
02:21Hem taşkınları önlemek amacıyla, hem enerji üretmek, hem içme su ihtiyacıyla bu barajlar yapıldı.
02:26Peki bu normalde hiçbir baraj yapılmasaydı, bunun bir döngüsü var herhalde.
02:31Hiçbir baraj yapılmasaydı, tabi buraya daha fazla katı madde ya da sediment dediğimiz malzeme daha fazla gelecekti.
02:37Fakat o malzemenin çok fazla gelmesi de tabi nehir burada hız sıfırlandığı için akımızı nehir ağzında o madde malzeme yığılacağı için nehir ağzında kapatıyordu.
02:50Eskiden öyle durumlar da var, delta oluşturuyordu.
02:52Burada balıkçı barınaklarını görüyorsunuz.
02:55Dolayısıyla bir fırtına esnasında da onlar buraya giremiyordu.
02:57Onun da öyle bir dezavantajı var.
03:00Ama tabi barajlarda yapılması gerekiyordu.
03:07Yıllarca kaçak yapılaşma nedeniyle kumsal evlerle doldu.
03:17İmar haftarıyla bu evlerin sayısı artmaya başladı.
03:20Evleri yapmakla kalmadılar, tapusu var diye kumsalları çitle çevirdiler.
03:25Bu durum kumsaldan yararlanmak isteyenlerle ev sahipleri arasında kumsal kullanım konusunda sorunlar yaşanmasına neden oldu.
03:332011 yılında Karadeniz bu kavgalara son verdi.
03:38Fırtınalı bir günde dalgalar sahildeki evleri yıkıp geçti.
03:422011 yılında gelip bu durumu ekrana taşımıştım.
03:44O zaman yeni yapılan liman sorumlu olarak gösterilmişti.
03:48Denizi durdurmak için ayrık dalga kıranları inşa edildi.
03:52Fakat faydası kısa sürdü.
03:54Görmüş olduğumuz ayrık dalga kıranlar var.
04:09Arkayı'da limandan dolayı meydana gelen erozyon önlemek için
04:13Bolu Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan tasarım
04:17artı araştırma daire başkanlığı tarafından yapılan simülasyonlarla
04:21burayı nasıl kurtarırız hızın çalışmaları yapıldı.
04:24Bu çalışmalar neticesinde de 27 tane ayrık dalga kıran projelendirildi.
04:29Limandan dolayı limanın doğusunda meydana gelen erozyon önlemek için
04:332010 ile 2016 yılları arasında bu 27 tane ayrık dalga kıran projelendirilip inşa edildi.
04:40Bunlar inşa edildikten sonra yapılan gözlemler, yapılan çalışmalar neticesinde
04:44oldukça olumlu sonuçlar verildiği görüldü.
04:48Oldukça güzel kum birikimlerine rastlandı.
04:50Teknik olarak bunların isimleri tombola olarak isimlendiriyoruz.
04:54Hemen bunların arkasında kumların biriktiğini görüyoruz.
04:57Böylece bütçe açığımızı bir nebzede olsa bunlarla kapatmış oluyoruz.
05:01Tam kapatamadı şu anda.
05:03Nispeten oldukça faydalı oldu.
05:05Ama tam olarak çözüm önerisi nedir diye soracak olursanız
05:09yapay besleme dediğimiz plajların yeniden inşası için kum.
05:14Çünkü bütçemizden malzeme gidiyor sürekli.
05:16Bu bütçe açığını ne yapmamız lazım?
05:19Kum transferi.
05:20Kum transferi diyebilirsiniz.
05:21Ya açıktan kum transferi olacak ya da karadan bu bütçe açığımıza dışarıdan ne yapmamız lazım?
05:27Destek vermemiz lazım.
05:29Bir liman yapıldı.
05:30Limanın yaptığına bakar mısınız?
05:32Yapılanı düzeltmek bayağı.
05:34Belki liman kadar maliyetli bir iş.
05:36Bir yeri kıyıda dengeyi bozduğunuz an, bir yeri yaptığınız an diğer yeri mutlaka bozarsınız.
05:43O tarafa da mutlaka bir tedbir almanız gerekecektir.
05:45Sakarya'nın batısı ise tam bir cennet.
05:50Kumul ekosistemine hiç dokunulmamış.
05:53Muhtemelen karası da bu şekildeydi.
05:55Kumul ekosistemini ortadan kaldırınca deniz ilerledi.
05:59Hakim rüzgarlar nedeniyle batıda sorun yok.
06:01Çünkü bitkiler kumul erozyonunu önlüyor.
06:04Kum zambaklarıyla bezermiş bu alanın mutlak koruma altına alınması lazım.
06:08Oradaki özellikle rüzgar tarafından taşınımı engelleyen en önemli etken buradaki bitki örtüsü.
06:17Artı gelen yine dalgalara karşı da bir koruma sağlıyor.
06:21Onun için bu bölge özel bir bölge.
06:23Tarif edilmemesi lazım.
06:24Korunması lazım burası.
06:25Tabii düzenlenmemesi lazım.
06:26Buradaki bunların kıyıya kötü bir görüntü verdiği veya buranın temizlenip de kıyıya denize girilecek hale getirilmesine engellenmesi lazım.
06:36Muhtemelen nehrin diğer tarafında da benzer bir bölge vardı ve burası düzenlenip de normal düzgün bir hale getirildiyse yine erozyonun nedenlerinden birisi olarak görebiliriz.
06:46Deniz ilerlemeye devam ediyor.
07:04Limanı yıkmak zor.
07:05Ancak onlarca insan risk altında.
07:08Sahil ile evler arasındaki yol bir set görevi görüyor.
07:11Deniz zaman zaman bu seti de aşıyor.
07:14Yolun kumsal tarafında kalan mülk sahipleri evlerinden de çıkmak istemiyor.
07:20Karasu Belediyesi bu sorunu aşmak için bir proje geliştirmiş ve bu projeyi de Cumhurbaşkanlığı'na sunmuş.
07:27Geçtiğimiz haftalarda Sayın Cumhurbaşkanı bu projeye onay verdi.
07:31Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Karasu sahilindeki tüm evler kaldırılacak.
07:36Türkiye'de ilk defa bir sahil şeridi taşınacak.
07:39Muhteşem bir sahile sahipsiniz.
07:42Bazı dünya ülkelerinde bu tür kumsalları dışarıdan getirip toprak dökerek, kum dökerek yapıyorlar.
07:48Siz burada kumu tutmakta zorlanıyorsunuz, denizi tutmakta zorlanıyorsunuz.
07:52Ne oluyor şu anda burada?
07:53Bu aslında Türkiye'de örnek olacak bir proje, ilk proje.
07:58Projemizin adı da Sahiller Halkındır projesi.
08:01Bu motto ile yola çıktık.
08:02Gördüğünüz boş gibi duran sahil mülkiyetli.
08:05Vatandaş burayı avluyla çevirse veyahut da bir işaretleme yapıp da burada beklemiş olsa
08:10vatandaşın sahile inmesi, denize inmesi, kumla buluşması mümkün değil.
08:14Burası vatandaşın mülkiyetinde parsel olmuş, tapulandırılmış arsalar.
08:18Çatışmalara sebep oluyor insanlar arasında.
08:20Çatışmalara sebep oluyor.
08:22Vatandaşın sahili ve denizi kullanmasına rahat, gönül rahatla kullanması engellenmiş oluyordu.
08:28Artık bu projemizle beraber vatandaşın mülkiyetinden kurtarılmış,
08:32devletin ve kamunun mülkiyetine geçmiş olacak.
08:35Nitelikli bir sahil haline gelmiş olacak.
08:37Kaç tane bir bina yapı var böyle kaldıracağınız?
08:40Şu anda ruhsatlı olarak 27 tane var.
08:43Diğeri ruhsatla beraber 150 civarında bina var.
08:47Esasında vatandaş bu arsaları kullanamadığı için devlete de tazminat davası açıyordu.
08:53Devleti biz aslında tazminat davası külfetinden de kurtarmış oluyoruz.
08:57Vatandaşın araziyi kullanması, kullanıp kullanmama noktasındaki mağduriyetini de gidermiş oluyoruz.
09:03Yer mi göstereceksiniz?
09:04Biz bu arazilerin 850 tane parseli ilçemizin kuzey tarafında 850 dönümlük arazide,
09:12orayı rezerv alanı olarak bakanlığımıza ilan ettirdik.
09:16O araziyi de planladık.
09:18O arazide parseller oluşturduk.
09:20O parselleri vatandaşa çağrı yaparak takas usulüyle
09:23bu parselleri hiç kamulaştırma yapmadan ilk etapta parselleri taşımayı düşünüyoruz.
09:28Evet biz burada zaten bu sahilde yaklaşık 12 km'lik sahilde 2,5 km'ni bu şeklinde temizlemiştik.
09:49Şurada birkaç yapı var.
09:50Tertemiz, vatandaşın kullanımına açık.
09:53İnşa etmiş olacağız.
09:53Bu kadar uzun bir sahil Türkiye'de var mı?
09:55Bildiğim kadarıyla bir Hatay tarafında var.
09:58Samandağ tarafında var.
09:59Evet o tarafta var.
10:00Türkiye'nin ikinci büyük uzun sahili Karasu'da.
10:18Burada yapılan şu projeyi takdirle karşılamak lazım.
10:22binalar kaldırılacak tamamı.
10:25Halka açılacak, halkın olacak buralar.
10:40Karasu'nun nüfusu 100 bin.
10:42Yazın bu oran 1 milyona ulaşıyor.
10:45Bu da önemli bir insan baskısı demek.
10:48Umarım bu baskı Batı Karasu'ya ulaşmaz.
10:51Haftaya bir başka yerde bir başka hikaye de buluşmak üzere.
10:56Hoşçakalın.