Skip to playerSkip to main contentSkip to footer
armatka
  • 4/29/2025
Food inc cały film - Lektor Pl

Category

📺
TV
Transcript
00:00:00Dziękuje za oglądanie.
00:00:30Dziękuje za oglądanie.
00:01:00Na etykietach produktów widzimy farmerów, białe płoty, spichlerze i zieloną trawę.
00:01:13To czysta fantazja.
00:01:22Zdjęcia.
00:01:24W supermarkecie można kupić średnio 47 tysięcy produktów.
00:01:33Tam nie jest ważny sezon.
00:01:46Pomidory są dostępne cały rok.
00:01:49Zrywane niedojrzałe i pryskane etynem.
00:01:51Muzyka.
00:01:57Wyglądają jak pomidory, ale to tylko wyobrażenia pomidora.
00:02:02Mięso i drób.
00:02:20W mięsie nie znajdziemy kości.
00:02:30Producenci ukrywają przed nami skąd bierze się jedzenie, które spożywamy.
00:02:35Przemysłu nie chce, by konsument dowiedział się, co je, bo mógłby stracić apetyt.
00:02:43Reżyseria.
00:02:44Na początku tego łańcucha znajduje się zupełnie inna rzeczywistość.
00:02:52To fabryka, nie farma.
00:02:57Przetwórnie mięsne należą do gigantycznych, międzynarodowych korporacji, które nie mają nic wspólnego z hodowcami.
00:03:05Nasze jedzenie pochodzi z wielkich fabryk, które nie dbają ani o pracowników, ani o zwierzęta.
00:03:12Żywność stała się niebezpieczna i fakt ten trzymany jest w tajemnicy.
00:03:20Niewielka grupa międzynarodowych korporacji kontroluje cały rynek spożywczy.
00:03:25Od ziarna do supermarketu.
00:03:29Ważne jest, co nam się o jedzeniu mówi i co my możemy o nim powiedzieć.
00:03:34Z dawką jest nie tylko nasze zdrowie.
00:03:37Firmy zamykają hodowcom usta.
00:03:45Nie chcą, by prawda ujrzała światło dzienne.
00:03:50Korporacyjna żywność
00:03:51Fast food dla wszystkich
00:03:58Może kanapkę ze świeżym kurczakiem?
00:04:10Niezły pomysł, ale mam ochotę na burgera.
00:04:14Moim ulubionym daniem nadal jest hamburger z frytkami.
00:04:27Nie miałem pojęcia, że garstka firm zrewolucjonizowała nasz sposób odżywiania.
00:04:33Jem to całe życie, a nie miałem pojęcia skąd się bierze
00:04:40i jak potężny jest przemysł, który to produkuje.
00:04:43To wielka tajemnica.
00:04:49A ja postanowiłem uchylić jej rąbka i sprawdzić, co się kryje za kurtyną.
00:04:54Przemysł spożywczy rozwinął się dzięki fast foodom.
00:05:08W latach 30-tych otwarto pierwsze restauracje dla zmotoryzowanych.
00:05:15W tej branży tryumfy święcili bracia McDonaldowie.
00:05:20Postanowili zmniejszyć koszty i uprościć system.
00:05:23Zwolnili kelnerki, ograniczyli menu i opracowali nową metodę.
00:05:29Od tej pory restauracja miała funkcjonować jak fabryka.
00:05:40Pracowników szkoliło się do wykonywania jednej czynności na okrągło.
00:05:47Dlatego można było im obniżyć stawki, łatwo też było ich zastąpić.
00:05:53McDonaldowi oferowali tanie i smaczne jedzenie.
00:06:00Dzięki temu zawojowali rynek.
00:06:09Uniformizm, konformizm i przystępne ceny szybko się przyjęły
00:06:13i miały nieprzewidziane konsekwencje.
00:06:22Obecnie McDonald's jest największym nabywcą wołowiny w Stanach.
00:06:27Wszystkie hamburgery muszą smakować jednakowo.
00:06:31To zmieniło metodę hodowli.
00:06:33McDonald's jest również głównym nabywcą ziemniaków, pieprzowiny, drobiu, pomidorów, sałaty, a nawet jabłek.
00:06:45Gigantyczne sieci potrzebują potężnych dostawców.
00:06:54Dlatego rynek przejęło kilka korporacji.
00:06:57W latach 70-tych pięć firm produkujących wołowinę miało 25% udziału w rynku.
00:07:13Dziś jest to ponad 80%.
00:07:16Podobnie jest z wieprzowiną.
00:07:23Nawet jeśli nie chodzimy do fast foodów, jemy mięso produkowane przez ten system.
00:07:36Patrzymy na opakowania i widzimy hodowców.
00:07:40W rzeczywistości mięso dostarczane jest przez cztery największe firmy na rynku.
00:07:45Nigdy w historii korporacje nie miały takiej władzy.
00:07:50Tyson jest największym na świecie dostawcą mięsa.
00:07:55Przemysł zmienił sposób hodowli kurcząt.
00:08:01Cykl życia jednej kury trwa o połowę krócej niż 50 lat temu.
00:08:06Co więcej, jest ona dwa razy większa.
00:08:09Lubimy białe mięso, więc kury zostały zmodyfikowane tak, by ich piersi były większe.
00:08:15Przemysł wpłynął też na życie hodowców.
00:08:21W dzisiejszych czasach nie mają oni kontroli nad swoim ptactwem.
00:08:24Każda kura od jajka do ubojni należy do firm, takich jak Tyson.
00:08:35Wrócę do Krajowej Rady Drobiarstwa.
00:08:40Przemysł zmienił sposób chowu drobiu i jego przetwórstwa.
00:08:44Inne branże zaczynają podążać w tym samym kierunku, bo widzą, jak ogromne przynosi to zyski.
00:08:56Nie hodujemy kur, tylko je produkujemy.
00:09:00Proces jest zmechanizowany.
00:09:02Kury ze wszystkich farm muszą być w tej samej wielkości.
00:09:09Zaletą systemu jest umożliwienie zwiększenia produkcji przy jednoczesnym zmniejszeniu cen i obszaru do tego potrzebnego.
00:09:21Co w tym złego?
00:09:23Hrabstwo McLean w Kentucky
00:09:30Z powodu osłabienia przemysłu tytoniowego wielu farmerów z południa zajęło się hodowlą drobiu.
00:09:43Zapach pieniędzy
00:09:44Jest tu 16 kurników.
00:09:53Synczaka ma cztery na tym wzgórzu.
00:09:57Przemysł drobiarski pomógł naszej społeczności.
00:10:07To moje kurniki.
00:10:13Mam około 300 tysięcy kur.
00:10:20Czego chcesz?
00:10:23Mamy kontrakt z Tysonem, który od lat zajmuje się hodowlą drobiu.
00:10:30Wszystko naukowo opracował.
00:10:34Po co czekać trzy miesiące, aż kura urośnie, skoro wystarczy 49 dni?
00:10:41Wychodzi taniej.
00:10:42Te kury nigdy nie widzą słońca.
00:10:53Całe życie spędzają w ciemności.
00:10:56Więc zgodził się pokazać kurniki.
00:11:04Po kilku wizytach przedstawicieli Tysona zmienił zdanie.
00:11:09Nie pozwolą, by pan nas wpuścił?
00:11:17Nie wiem czemu.
00:11:19Gdybym wiedział, powiedziałbym.
00:11:21Chcę wam pokazać, co robimy, ale oni się nie zgadzają.
00:11:25Ale jak w tym momencie, nie możemy wam to zrobić.
00:11:31Firma Tyson nie zgodziła się na udzielenie wywiadu.
00:11:35Stuzina hodowców na sfilmowanie wnętrz kurników zgodziła się tylko jedna osoba.
00:11:48Rozumiem, dlaczego hodowcy milczą.
00:11:50Firmy płacą im tylko wtedy, gdy mogą ich kontrolować.
00:11:56Ja mam dość.
00:11:59Zdecydowałam, że powiem to, co myślę.
00:12:05Rozumiem pozostałych, ale trzeba przerwać milczenie.
00:12:11W przeciwieństwie do Vince'a, Karol używa kurników z dostępem do światła dziennego.
00:12:25To okropne miejsce.
00:12:27Wrót, odchody.
00:12:30To nie jest chów, tylko linia produkcyjna.
00:12:35Po siedmiu tygodniach kura waży 2,5 kilo.
00:12:44Rozwój kości i organów nie nadąża za tym pępem wzrostu.
00:12:49Większość kur może zrobić zaledwie kilka kroków.
00:12:52Nie mogą unieść swojej własnej wagi.
00:12:54Cóż, Shagody.
00:12:58rodzinę.
00:13:01Zadzar się.
00:13:01Gajaj.
00:13:02Dzięki za oglądanie!
00:13:32To normalne.
00:13:38Do paszy dodaje się antybiotyki.
00:13:43Bakterie uotwarniają się na nie, a leki przestają pomagać.
00:13:48Uczuliłam się na większość antybiotyków.
00:13:55Odbiór drobiu przez firmę Perdue.
00:13:58Ukryta kamera, pierwsza nad ranem.
00:14:02Gdy w kurnikach jest ciemno, kury siedzą.
00:14:08Nie uciekają przed łapaczami.
00:14:09Kiedyś zajmowali się tym Afroamerykanie, teraz są to głównie Latynosi.
00:14:19Często nielegalni imigranci.
00:14:24Nie mają żadnych praw, więc nie będą się skarżyć.
00:14:28Firmy lubią takich pracowników.
00:14:33Nie liczy się, że kura jest chora i tak pójdzie do przetwórny.
00:14:38KORPORACJA
00:14:47Korporacje kontrolują hodowców dzięki gigantycznym pożyczkom.
00:15:06Zbudowanie jednego kurnika kosztuje 300 tysięcy dolarów.
00:15:12Ale firmom to nie wystarczy.
00:15:14Domagają się unowocześnienia sprzętu.
00:15:20Hodowca nie ma wyjścia. Grozi mu utrata kontraktu.
00:15:29Hodowcom odbiera się swobodę. Muszą zaciągać kolejne pożyczki, a dług się powiększa.
00:15:37To upokarzające, że nie mogą decydować o swoich gospodarstwach.
00:15:47Są niewolnikami firm.
00:15:49Firma Perdy nie zgodziła się na udzielenie wywiadu.
00:16:00Kontrakt z Karol został zerwany, ponieważ nie zgodziła się na przebudowę kurników.
00:16:05Przeciętny hodowca posiadający dwa kurniki ma dług w wysokości 500 tysięcy dolarów, a zarabia 18 tysięcy rocznie.
00:16:22Kukurydziana utopia
00:16:24Między konsumentami a producentami żywności powstała gigantyczna przepaść.
00:16:43Mamy prawo wiedzieć kto produkuje żywność, jak to robi.
00:16:48Mogę zajrzeć do kuchni?
00:16:54Chciałem zrozumieć, jak działa ten system.
00:16:58Postanowiłem dotrzeć do źródła.
00:17:02Supermarkety przekonują nas, że mamy ogromny wybór.
00:17:07To iluzja.
00:17:11Produkcją żywności zajmuje się zaledwie kilka firm.
00:17:16Byłem zdumiony, gdy dowiedziałem się, że większość produktów pochodzi z jednego miejsca.
00:17:24Z pola kukurydzy w stanie Iowa.
00:17:28Okazuje się, że wiele produktów powstaje z przetworzenia kukurydzy.
00:17:32Ta niezwykła roślina podbiła świat.
00:17:43Sto lat temu na jednym akrze ziemi rolnik mógł wyhodować 20 buszli.
00:17:50Dziś może nawet 200.
00:17:51To stało się możliwe dzięki rolnikom i producentom nawozów oraz pestycydów.
00:18:00W Stanach blisko 30% pól wykorzystuje się do hodowania kukurydzy.
00:18:15To ogromny przemysł, który ma rządowe wsparcie.
00:18:22Sprzedaje kukurydzę poniżej kosztów produkcji.
00:18:25Nadprodukcja leży w interesie wielkich korporacji.
00:18:30Rząd promuje kukurydzę, ponieważ firmy takie jak Hargill, ADM, Tyson czy Smithfield kupują ją poniżej kosztów produkcji.
00:18:40Gigantyczne kwoty umożliwiają lobbying w kongresie.
00:18:53Prawo rolne powinno nosić nazwę prawo żywnościowe.
00:18:57Reguluje produkcję żywności w całym kraju.
00:19:01Skupia się na artykułach, które można długo przechowywać.
00:19:04Zachęcamy rolników, by produkowali jak najwięcej kukurydzy.
00:19:12Kwoty dofinansowania zależą od liczby buszli.
00:19:17Firmy znalazły dla niej zastosowanie.
00:19:20Jedzenie jest konstruowane.
00:19:29Potrafimy modyfikować konkretne cechy, na przykład fakturę czy smak.
00:19:33Konstruujemy żywność, która nie czerstwieje, nie gnije.
00:19:40W ostatnich latach prawdziwym hitem stał się kukurydziany syrop fruktozowy.
00:19:46Blisko 90% produktów w każdym supermarkecie zawiera pochodne kukurydzy lub soi, najczęściej jedno i drugie.
00:19:58Produkty zawierające pochodne kukurydzy.
00:20:02Keczap, ser, batoniki, baterie, masło orzechowe, krakersy, cola, żelki, syropy, soki, węgiel, pieluchy, leki przeciwbólowe, mięso, posiłki typu fast food.
00:20:12Kukurydza to świetny surowiec.
00:20:18Zawiera ogromne ilości skrobi, z której można zrobić praktycznie wszystko.
00:20:24Syrop fruktozowy, maltodextrynę, diacyloglicerolę, gumę ksantanową i kwas askorbinowy.
00:20:32Każdy z nich można wyprodukować z kukurydzy, karmi się nią również zwierzęta.
00:20:35Kukurydza to główny składnik paszy dla kur, świń i bydła.
00:20:45Zaczynamy nią karmić nawet ryby, na przykład tilapia albo łososia.
00:20:50Nadprodukcja kukurydzy umożliwiła obniżenie cen mięsa.
00:21:02Przeciętny Amerykanin spożywa ponad 90 kilogramów mięsa w roku.
00:21:09Gdyby nie tania pasza, nie byłoby to możliwe.
00:21:11Gdy kukurydza sprzedawana jest poniżej kosztów produkcji, producent kupuje nasiona za ułamek tej kwoty.
00:21:24Dlatego karmione nią są wszystkie zwierzęta na Środkowym Zachodzie.
00:21:32Istnieje sieć dróg, którymi codziennie dostarcza się kukurydzę do tuczarni masowych, tak zwanych kafo.
00:21:40Model skoncentrowanego żywienia zwierząt.
00:21:48Ewolucja stworzyła krowy tak, by mogły jeść prawe, nie kukurydzę.
00:21:54A są nią karmione, ponieważ kukurydza jest tania i tucząca.
00:22:10Gdzie wkładasz rękę?
00:22:12Do żwacza.
00:22:14Pierwszego sprzed żołądków krowy.
00:22:21Możesz zajrzeć.
00:22:23Widać płyn.
00:22:24Po krowę boli?
00:22:31Nie.
00:22:32W żwaczu znajdują się miliony mikroorganizmów.
00:22:39Krowy są trawożerne.
00:22:41Badania wskazują, że karmienie bydła kukurydzą powoduje wzrost stężenia bakterii pałeczek okrężnicy w jego mięsie.
00:22:51Pałeczki okrężnicy, znane jako E. coli, ewoluują jak wszystkie bakterie.
00:23:10Tak powstał szczep 0157H7.
00:23:16To efekt zmiany sposobu karmienia bydła.
00:23:20Produkt współczesnych ubojni.
00:23:24Bydło cały dzień stoi w swoich odchodach.
00:23:28Choroby rozprzestrzeniają się błyskawicznie.
00:23:33Skóra krów jest umazana odchodami.
00:23:36W ubojni ginie 400 krów na godzinę.
00:23:42Jak zapobiec dostawaniu się odchodów do mięsa?
00:23:48Tak szczep przeniknął do łańcucha pokarmowego.
00:23:56Nieprzewidziane konsekwencje.
00:23:58Koszmar fast foodów.
00:24:05Hamburger z Jack in the Box zabił dwuletnie dziecko.
00:24:10Wycofano ponad 140 ton skażonej wołowiny.
00:24:15Blisko 230 tysięcy kilogramów.
00:24:19Wycofywana jest wołowina firmy Conagra.
00:24:21Teraz pałeczki okrężnicy można znaleźć nie tylko w wołowinie, lecz także w szpinaku i soku jawkowym.
00:24:29Są wydalane do środowiska razem z odpadami.
00:24:3290 przypadków zakażenia bakterie wykryto w szpinaku.
00:24:36To 20. przypadek masowego zakażenia bakterią E. coli w ostatniej dekadzie.
00:24:40W czasie prezydencji Busha sekretarzem rolnictwa USDA był dawny lobbysta przemysłu mięsnego.
00:24:47Szefem FDA był dawny wiceprezes Stowarzyszenia Producentów Żywności.
00:24:55Rządowe organizacje były zarządzane przez firmy, które miały kontrolować.
00:25:01Conagra wycofała partię skażonego salmonellą masła orzechowego.
00:25:06Od dwóch lat wiedziała o problemach w fabryce.
00:25:08W 1972 roku agencja FDA przeprowadziła 50 tysięcy inspekcji, w 2006 jedynie 9164.
00:25:20Skażenia zawsze się zdarzały.
00:25:22Technologia powinna zwiększać bezpieczeństwo produkcji żywności, ale fabryki zaczęły się rozrastać.
00:25:29To doskonałe środowisko dla niebezpiecznych patogenów.
00:25:32Wycofano już 10 ton brożonych hamburgerów.
00:25:41Po jednym hamburgerze na każdego dorosłego Amerykanina.
00:25:45W latach 70. w Stanach istniały tysiące ubojni.
00:25:52Dziś zostało ich 13 i to one przetwarzają większość wołowiny sprzedawanej w Ameryce.
00:25:58Współczesny hamburger składa się z mięsa tysięcy krów.
00:26:08To zwiększa ryzyko zakażenia niebezpiecznym patogenem.
00:26:17Zadziwiające jak niewiele robią agencje, które powinny regulować rynek mięsny.
00:26:22Waszyngton
00:26:28To budynek USDA.
00:26:36Josh wspominał ile będziemy miały czasu?
00:26:395 minut.
00:26:40Może kwadrans.
00:26:42Spotkanie zaczyna się o 16.00.
00:26:46Gdy poklepię cię po ramieniu lub zacznę przekładać papiery, trzeba kończyć.
00:26:52Dziękujemy.
00:26:57Należę do partii republikańskiej. Zawsze byłam konserwatywna.
00:27:02Nie sądziłam, że będę zajmować się takimi sprawami.
00:27:09Tędy?
00:27:12Pomyliłam się chyba tędy.
00:27:14Moja relacja z matką całkowicie się zmieniła.
00:27:19Jesteśmy.
00:27:20Witam.
00:27:29Witam.
00:27:30Diana DeGate.
00:27:32Patbak.
00:27:34Barb Kowalczyk.
00:27:37Pierwsze regulacje uspokoiły społeczeństwo.
00:27:41Zmniejszyliśmy dotacje dla FDA.
00:27:44Polegaliśmy głównie na funduszach pochodzących z przemysłu mięsnego.
00:27:48Straciliśmy niezależność.
00:27:52Jest pani najaktywniejszą działaczką kampanii na rzecz bezpiecznej żywności.
00:28:02nasza walka o regulację w przemyśle spożywczym zaczęła się 6 lat temu.
00:28:10Mój dwuipółletni syn Kevin zaraził się pałeczką okrężnicy szczepem 0157H7.
00:28:18Był ślicznym, zdrowym chłopcem.
00:28:20To zdjęcie zrobiono dwa tygodnie przed chorobą.
00:28:25Po 12 dniach zmarł.
00:28:27W lipcu 2001 roku byliśmy na wakacjach.
00:28:39Gdybyśmy wiedzieli, co nas czeka, nie wrócilibyśmy do domu.
00:28:42Zjedliśmy trzy hamburgery.
00:28:50U Kevina pojawiła się biegunka z krwią.
00:28:54Zabraliśmy go na pogotowie.
00:28:57Stwierdzono u niego zespół hemolityczno-mocznicowy wywołany przez bakterie pałeczki okrężnicy.
00:29:04Nerki i Kevina przestały funkcjonować.
00:29:13Był dializowany.
00:29:18Nie wolno było mu pić wody.
00:29:22Podawaliśmy mu ją gąbką, a on tę gąbkę ssał.
00:29:25W życiu nie widziałam, by ktoś błagał o wodę, a syn nie przestawał o niej mówić.
00:29:45Nie pozwalaliśmy wnosić napojów do sali, bo Kevin myślał tylko o nich.
00:29:55Mam nadzieję, że nie wiedział, co się z nim działo.
00:30:05W ciągu 12 dni bakteria zabiła zdrowe dziecko.
00:30:12Nie mogłam uwierzyć, że winne jest jedzenie.
00:30:18Potrzeba było trzech lat i ogromnych sum wydanych na prawników,
00:30:23by ustalić, która partia była skażona.
00:30:291 sierpnia mój syn był w szpitalu.
00:30:31W przetwórni zrobiono testy,
00:30:34ale mięso wycofano dopiero 27 sierpnia.
00:30:3916 dni po śmierci Kevina.
00:30:43Będziesz zeznawać na kolejnych przesłuchaniach w tej sprawie?
00:30:46Oczywiście.
00:30:47Nie poddawaj się.
00:30:48Nie można się pogodzić ze śmiercią dziecka.
00:30:53To zmieniło nasze życie.
00:30:59Wierzymy, że rząd nas chroni,
00:31:01a on nie robi tego nawet na podstawowym poziomie.
00:31:04W 1998 roku USDA zarządził badania na obecność bakterii Salmonelli i pałeczki okrężnicy.
00:31:19Gdy w przetwórni wykryto je,
00:31:22kilkakrotnie zamykano ją.
00:31:24Stowarzyszenia mięsne i drobiarskie
00:31:32wytoczyły sprawę przeciwko USDA.
00:31:35A sądy stwierdziły, że nie ma on prawa zamykać przetwórni.
00:31:42Każdy mięsny posiłek może być szalką Petriego dla Salmonelli,
00:31:48a USDA jest bezradny.
00:31:49W odpowiedzi zgłoszono projekt tak zwanej ustawy Kevina.
00:32:02Ustawa Kevina miała dać USDA prawo do zamykania przetwórni
00:32:06skażonych niebezpiecznymi patogenami.
00:32:08Propozycja wydaje się rozsądna,
00:32:17a walczymy o nią od sześciu lat.
00:32:22Myślę, że tym razem mamy szansę na przeforsowanie tego prawa.
00:32:30Konsumenci gotowi są zapłacić trochę więcej,
00:32:33jeśli zagwarantuje im się bezpieczeństwo i wyższe standardy.
00:32:37Ale musimy uwzględnić pozostałych graczy.
00:32:44Przemysł mięsny będzie protestował, ponieważ obawia się wzrostu kosztów.
00:32:52Czasem mam wrażenie, że przemysł jest bardziej chroniony,
00:32:58niż był mój syn.
00:33:00To motywuje mnie do działania.
00:33:02Tylko w zeszłym roku mieliśmy do czynienia z ogromną liczbą przypadków zachorowań,
00:33:08wywołanych skażoną żywnością.
00:33:12Nadzór przemysłu spożywczego nie odpowiada zapotrzebowaniom amerykańskich rodzin.
00:33:16Trudno mi mówić o Kevinie,
00:33:25ale tylko w ten sposób mogę zapobiec podobnym przypadkom.
00:33:30Tego dnia odnotowano dwa przypadki zakażenia bakterią E. coli.
00:33:43Sześciu uczniów szkoły podstawowej.
00:33:47Druga epidemia w Kentucky.
00:33:48Od śmierci syna minęło siedem lat.
00:34:00Chciałam tylko, by firma powiedziała,
00:34:03przepraszamy, wyprodukowaliśmy wadliwy produkt, który zabił pani dziecko.
00:34:08Dopilnujemy, by podobna sytuacja nigdy się nie powtórzyła.
00:34:11Tylko tyle.
00:34:13I nikt tego nie powiedział.
00:34:15Przemysł spożywczy dąży do zwiększenia efektywności,
00:34:30a to prowadzi do problemów.
00:34:32Gdyby przez pięć dni karmić bydło trawą zamiast kukurydzy,
00:34:37ich organizmy wydaliłyby 80% bakterii pałeczki okrężnicy,
00:34:43ale przemysł postępuje inaczej.
00:34:46Gdy uzna, że pojawił się problem, nie zmienia systemu,
00:34:49tylko wprowadza nowoczesne rozwiązania.
00:34:58Firma Beef Products Inc.
00:35:01South Sioux City w Nebraska.
00:35:03Pięć niskich zbiorników.
00:35:05To nasze centrum operacyjne.
00:35:11Stąd nadzorujemy każdą fabrykę.
00:35:14Chicago, Georgia, Utah, Kansas, Nebraska, Texas, Los Angeles, Ohio.
00:35:22Monitorujemy poziom oleju w skrzyniach biegu.
00:35:25Prędkość taśm.
00:35:27Stąd możemy zmienić wszystko.
00:35:29Zbudowaliśmy nowoczesny system pozwalający zwiększyć bezpieczeństwo.
00:35:43Pomoże on zmniejszyć obecność występowania szczepu 0157H7.
00:35:50Zaczęliśmy pracować z amoniakiem i wodą amoniakalną.
00:35:54Amoniak zabija bakterie.
00:35:55Jest bardzo użyteczny.
00:35:56Jestem mechanikiem.
00:36:12Zaprojektowaliśmy własną maszynerię.
00:36:14Produkty końcowy.
00:36:42Mięso na hamburgery oczyszczane jest amoniakiem.
00:36:52Zaopatrują państwo cały kraj?
00:36:5570% kraju.
00:36:57Za pięć lat dobijemy do 100%.
00:37:00Mamy konkurencję, ale pokonamy ją.
00:37:04To małżeństwo nauki i technologii.
00:37:12Menu za dolara.
00:37:26Pięć rodios, pięć cheeseburgerów i dwie kanapki z kurczakiem.
00:37:33Dwa małe napoje i jeden duży dr pepper.
00:37:3611, 48, dziękuję.
00:37:44Myśleliśmy, że każde jedzenie jest zdrowe.
00:37:47Dzień dobry.
00:37:50Dzień dobry.
00:37:51Dzień dobry.
00:37:51Dzień dobry.
00:37:52Teraz, gdy znam prawdę, czuję się winna, że karmię tym dzieci.
00:37:59Ale nie mam czasu gotować, bo wychodzimy o 6.00.
00:38:05A wracamy o 22.00.
00:38:07Gdy człowiek ma dolara i dwoje dzieci do wykarmienia, kupuje tanie produkty lub dwa hamburgery w fast-foodzie.
00:38:25Tym dziecko się naje.
00:38:27Brokuły są zbyt drogie.
00:38:39Masz ochotę?
00:38:43Sprawdź, ile za funt.
00:38:50Nie warto.
00:38:52Czemu?
00:38:53Starczy na dwa lub trzy.
00:38:54Chipsy i napoje gazowane są znacznie tańsze.
00:39:07Za pieniądze, które wydam na warzywa, kupię dwa hamburgery.
00:39:16Dlaczego podwójny cheeseburger w McDonald'sie kosztuje 49 centów?
00:39:22Zaczęliśmy przyjmować coraz więcej złych kalorii.
00:39:27To nie przypadek.
00:39:30Są tanie, ponieważ przemysł, który je produkuje, jest subsydiowany.
00:39:39Ma to związek z ustawami rolniczymi.
00:39:42Kaloryczne przekąski robione są z przetwarzanych zbóż, z pszenicy, kukurydzy i soji.
00:39:54Najlepszym predykatorem o tyłości jest poziom zarobku.
00:40:00Dawniej najważniejsze było zdobywanie pożywienia.
00:40:03Obecnie ogromna część populacji spożywa za dużo kalorii.
00:40:10Przemysł zrzuca winę na konsumenta.
00:40:14A przecież konsument ewoluuje razem z przemysłem.
00:40:17Jesteśmy uzależnieni od soli, tłuszczów i cukrów.
00:40:26W naturze występują rzadko.
00:40:29Obecnie dostępne są całą dobę.
00:40:34Rocznie spożywamy 360 kg cukrów.
00:40:37Kukurydziany syrop, fruktozowy i węglowodany oczyszczone
00:40:42powodują skoki poziomu insuliny we krwi
00:40:44i niszczą system metabolizmu cukrów.
00:40:52Mąż jest cukrzykiem.
00:40:55Boję się, że straci wzrok.
00:40:59Czasami ma drgawki.
00:41:04Martwię się, że nie będzie mógł prowadzić,
00:41:06a robi to zawodowo.
00:41:10Jego leki kosztują
00:41:1170 dolarów, 50 tabletek, 130 dolarów.
00:41:17A bierze dwa rodzaje.
00:41:18Każdy po sto kilka dolarów.
00:41:21To zmniejsza nasz dochód.
00:41:23Musimy wybierać albo lekarstwa,
00:41:25albo warzywa.
00:41:28Co mamy robić?
00:41:29Nie mogę patrzeć, jak tata się męczy.
00:41:40Boję się, że moja siostra zachoruje.
00:41:44Czy za epidemię otyłości odpowiada
00:41:47nasz styl życia, wybór rozrywek,
00:41:50sposób odżywiania się?
00:41:52Nie chodzi tylko o społeczność Baldwin Park.
00:41:54Kto ma w rodzinie jednego cukrzyka?
00:42:02A dwóch?
00:42:05Trzech?
00:42:08Dawniej cukrzyca typu drugiego
00:42:11dotykała tylko dorosłych.
00:42:12Teraz chorują na nią dzieci.
00:42:14Jeden na trzech Amerykanów
00:42:20rodzonych po roku dwutysięcznym
00:42:22zachoruje na cukrzycę.
00:42:26Wśród najmłodszych
00:42:27jeden na dwóch.
00:42:33W trawie.
00:42:34Speroth goodnie.
00:43:00Wśród zgę.
00:43:01Przemysł spożywczy produkuje szybciej, więcej i taniej.
00:43:16Nikt nie zastanawia się nad bakteriami E. coli, cukrzycą i ekologicznymi konsekwencjami.
00:43:24Decyzje dotyczące rolnictwa podejmowane są na spotkaniach zarządów korporacji w dużych miastach, tysiące kilometrów od gospodarstw.
00:43:38Ci ludzie nie odczuwają konsekwencji tych decyzji.
00:43:54Nasze zwierzęta karmimy trawą, je kukurydzą, szczątkami zwierząt czy ptasimi odchodami.
00:44:09Skubią sobie trawę tutaj.
00:44:13Koniczynę, trawę, zioła. Są trawożerne.
00:44:16Gdybym karmił je kukurydzą, musiałbym ją zasiać lub przetransportować, a potem wywozić odchody.
00:44:29Proszę.
00:44:31Oto cały system.
00:44:35Krowy nawożą ziemię.
00:44:38Nie musimy zbierać ani rozrzucać nawozu, bydło robi to za nas.
00:44:41To czysty zysk.
00:44:46Przemysł spożywczy jest głośny, śmierdzący, nieprzyjazny człowiekowi.
00:44:55Korporacje nie wpuszczają ludzi na farmy, ponieważ boją się, że prawda ujrzy światło dzienne.
00:45:01A wtedy stracilibyśmy wiarę w przemysł spożywczy.
00:45:06Gdyby wszystkie przetwórnie miały szklane ściany, system produkcji żywności szybko by się zmienił.
00:45:17Kraszka
00:45:27Pozwoliliśmy, by oderwano nas od czegoś tak intymnego jak pożywienie.
00:45:57Widzicie różnicę? Świeże powietrze, słońce, ptaki.
00:46:06Ale Departament Rolnictwa uważa, że to nie są sanitarne warunki, bo pracujemy na powietrzu. Chciał nas zamknąć.
00:46:15To była najzacieklejsza walka, jaką stoczyliśmy. Uwierzycie?
00:46:19Oddaliśmy próbki do laboratorium. W naszych były 133 kolonie bakterii na mililitr, a w pozostałych 3600.
00:46:32A nasze produkty nie były 40 razy płukane w chlorze.
00:46:43Ludzie zastanawiają się, czy można w ten sposób wykarmić świat.
00:46:48A przecież jesteśmy tak samo efektywni jak przetwórnie przemysłowe.
00:46:52Co więcej, nasze koszty są znacznie niższe.
00:47:01Klienci pytają, 3 dolary? Za tuźni jaj?
00:47:09Przecież za 75 centów mogę kupić puszkę napoju.
00:47:13Cześć, świnki!
00:47:26Amerykanie wykazują się niezwykłą celnością, gdy rzucają kulą w płot.
00:47:32Potrafimy uprawiać ziemię i hodować kukurydzę przy pomocy globalnego systemu pozycjonowania.
00:47:48Ale nikt nie zastanawia się, czy karmienie krów kukurydzą to dobry pomysł.
00:47:53Staliśmy się kulturą inżynierów.
00:47:59Obmyślamy różne metody, ale nie zastanawiamy się nad ich sensownością.
00:48:10Ludzie wyobrażają sobie świnie jako nieożywioną protoplazmę, którą mogą manipulować w dowolny sposób.
00:48:16Ci sami ludzie uważają, że mniejszościom rasowym czy religijnym nie należy się szacunek, bo mają mentalność kontrolerów.
00:48:28Przetwórnia firmy Smithfield, Tarhill w Karolinie Północnej.
00:48:42Największa ubojnia na świecie.
00:48:44Ubojnia mieści się w małym mieście nazywanym Tarhill, w bardzo ubogim regionie.
00:49:07Smithfield osiągnął mistrzostwo w dobieraniu pracowników.
00:49:11Najpierw zatrudniali miejscowych, białych, z biednych środowisk, potem czarnych.
00:49:22Teraz firma dowozi pracowników z Bentville w Karolinie Południowej do Clinton w Karolinie Północnej.
00:49:32Rekrutują ich w promieniu 160 kilometrów.
00:49:36Film z ukrytej kamery.
00:49:48Pracowników traktują tak samo jak świnie.
00:49:50Nie przejmują się ich losem, przecież wszystkie pójdą pod nóż.
00:50:02Podobnie myślą o nas.
00:50:04Każdego pracownika łatwo można zastąpić.
00:50:07Pomieszczenie do uboju.
00:50:12Dziennie zabija się tu 32 tysiące świn.
00:50:15Pracownicy w ciągu godziny obrabiają 2 tysiące świn.
00:50:30Mają kontakt z ich wnętrznościami, stąd częste infekcje okolic paznokci.
00:50:39Jesteśmy umazani krwią, odchodami i uryną.
00:50:45To niebezpieczna praca.
00:50:47Godzinami wykonujemy jedną czynność.
00:50:49Jesteśmy traktowani jak maszyny.
00:50:51Wielu z nas nie może sobie pozwolić na rzucenie tej pracy, a Smithfield o tym wie.
00:51:01Trzyma nas w szachu.
00:51:03Sto lat temu, gdy Apton Sinclair napisał dżunglę, produkcja wołowiny była zmonopolizowana.
00:51:15Wykorzystywano imigrantów z Europy, bo nie chroniły ich żadne prawa.
00:51:22Zdarzały się wypadki okaleczeń lub śmierci.
00:51:25Ale to się zmieniło, choć trochę to trwało.
00:51:34Teddy Roosevelt zaczął się przyglądać przemysłowi mięznemu.
00:51:38Pojawiły się związki zawodowe.
00:51:40Był to jeden z najlepszych zawodów w Stanach.
00:51:44W latach 50. pracownik ubojni był szanowany jak pracownik fabryki samochodów.
00:51:50Dobra stawka, zasiłki i emerytura.
00:51:56Co się stało?
00:51:59Pierwy zaczęły się rozrastać.
00:52:01Musiały wyjść naprzeciw zapotrzebowaniu fast foodów.
00:52:05Zaadoptowały praktyki przemysłu fast foodowego.
00:52:09Cięcia stawek, zakaz zrzeszania się, przyspieszenie produkcji
00:52:14i ograniczenie zadań pracownika do jednej czynności.
00:52:17Obecnie praca w ubojni jest jedną z najniebezpieczniejszych w Stanach.
00:52:27Przemysł mięsny zatrudnia nielegalnych lub nowych imigrantów z Meksyku.
00:52:36Wielu z nich dawniej uprawiało kukurydzę.
00:52:39Nafta zalał meksykański rynek tanią amerykańską kukurydzą,
00:52:48pozbawiając pracy ponad półtora miliona meksykańskich rolników.
00:52:53Co się z nimi stało?
00:53:01IBP, National Beef i Montfort zaczęły ich rekrutować.
00:53:06Rozpoczęły kampanie w radiu i w prasie.
00:53:12IBP zorganizowało przewóz pasażerski dla pracowników z Meksyku.
00:53:19Przez lata rząd przymykał oko na zatrudnianie nielegalnych imigrantów w przetwórniach.
00:53:26Obecnie na popularności zyskała polityka antyimigracyjna,
00:53:32ale tracą na tym nie przetwórnie, a pracownicy.
00:53:39Tarhill, Karolina Północna, 4.30 rano.
00:53:43Urząd Imigracyjny aresztuje pracowników Smithfielda.
00:54:01Odbywa się to za porozumieniem obu stron.
00:54:05Firma traci 15 pracowników dziennie.
00:54:08Masowe aresztowania zakłócałyby pracę przetwórni.
00:54:13Nie musisz nic mówić.
00:54:22Chcemy porozmawiać.
00:54:26Zadała mi pytanie. Nam, nie panu.
00:54:30Nikt nie aresztuje menadżerów Smithfielda.
00:54:34Nikt nie będzie pociągnięty do odpowiedzialności za zatrudnienie tych ludzi w przetwórni.
00:54:39Ci ludzie pracują bardzo ciężko i to oni trafiają za kratki.
00:54:43Za jedzenie chcemy płacić możliwie jak najmniej. To pociąga za sobą koszty.
00:54:52Za jedzenie chcemy płacić możliwie jak najmniej. To pociąga za sobą koszty.
00:55:07Ci pracownicy od 10-15 lat produkują dla nas bekon i szynkę na święta.
00:55:15Traktuje się ich jak przestępców.
00:55:18A korporacje zarabiają miliardy.
00:55:21Firma Smithfield nie zgodziła się na udzielenie wywiadu.
00:55:32Ukryte koszty
00:55:44Czy najważniejsza jest cena produktu, kto chciałby kupić najtańszy samochód?
00:55:56Dofinansowujemy przemysł spożywczy i tworzymy iluzję taniej żywności.
00:56:01A ona jest bardzo droga.
00:56:05Niska cena nie odzwierciedla rzeczywistych kosztów, które ponosi środowisko, społeczeństwo i nasze zdrowie.
00:56:14Ta żywność nie jest uczciwie produkowana, wyceniana i przetwarzana.
00:56:19W tym przemyśle nie ma mowy o uczciwości.
00:56:21Świetne zastosowanie dla pudełka Smithfielda.
00:56:295 godzin jazd, jakieś 650 kilometrów, ale warto.
00:56:39Nie chcę, by moja firma produkowała na większą skalę.
00:56:44Zależy mi, aby produkty, które oferuję były zdrowe.
00:56:48A gdyby popyt nagle wzrósł i zaczął przekraczać moje możliwości, zrobię wszystko, by takie pozostały.
00:57:01Nie zależy mi, by moje produkty znajdowały się w Walmarcie.
00:57:06Wzrost popytu zmienia spojrzenie na produkt, firmę oraz priorytety, czyli wszystko co najważniejsze.
00:57:18Targi żywności naturalnej Anaheim w Kalifornii.
00:57:32Nowa, organiczna odmiana popcornu.
00:57:43Mleko sojowe firmy Vitasoi, najlepsze na świecie.
00:57:46Początkowo wystawcy zajmowali jeden korytarz.
00:57:52Spaliśmy w budkach.
00:57:54Nie stać nas było na hotele.
00:57:57Branża produktów organicznych rośnie 20% rocznie.
00:58:02To niespotykane tempo.
00:58:03Nie obalimy kapitalizmu na tyle wcześnie, by powstrzymać globalne ocieplenie, wskażenie powietrza, żywności i wody.
00:58:15Musimy działać teraz.
00:58:18Wiadomo, że lepsze jest wrogiem dobrego.
00:58:22Jeśli będziemy się izolować od klientów, nic nie osiągniemy.
00:58:26Jestem ekologiem.
00:58:34Wiem, że największym zagrożeniem dla środowiska jest przemysł.
00:58:39To on niszczy nasz świat.
00:58:44W koledżu zacząłem współpracować z Instytutem Nowoczesnej Alchemii.
00:58:50Była to grupa biologów renegatów,
00:58:57którzy pracowali nad nowymi metodami produkcji żywności i przetwarzania odpadów.
00:59:04Ale źródła finansowania zaczęły wysychać i okazało się, że musimy zmienić grupę docelową.
00:59:11Nie chcieliśmy być Dawidem.
00:59:14Potrzebowaliśmy Goliata.
00:59:20Zaczęliśmy od siedmiu krów.
00:59:32Chcieliśmy udowodnić, że sposób produkcji może być odpowiedzią na globalne problemy.
00:59:39Ale musieliśmy udowodnić, że jesteśmy dochodowi.
00:59:42Dziś jesteśmy trzecią marką produkującą jogurty i jedną z najbardziej dochodowych.
00:59:53Stonyfield został przejęty przez grup Nanon, korporację przynoszącą 23 miliardy dolarów zysków rocznie.
01:00:00Gary zachował posadę prezesa.
01:00:04Ta mała firma już nie istnieje, należy do Krafta.
01:00:09Ta do Pepsi, a ta do Kellogg'sa.
01:00:11Kashi? Tak, czyli do Colgate.
01:00:13A zaczynali tak jak my.
01:00:20Co sprawiło, że odnieśli sukces?
01:00:23Zachowali niezależność?
01:00:25Czas pokaże.
01:00:27Wielkie korporacje nie produkują organicznej żywności.
01:00:35Coca-Cola, Pepsi, General Mills dosłownie rzuciły się na rynek żywności organicznej.
01:00:42Lilac Ridge Farma zaopatrująca Stonyfield Brattlebro w stanie Vermont.
01:00:47Gdy Walmart zaczął sprzedawać produkty organiczne, byłem siódmym niebie.
01:00:55Marzyłem o dniu, w którym zasiądę do negocjacji z tytanami i będę z nimi rozmawiał o zrównoważonym rozwoju.
01:01:04Amanda?
01:01:06Miło mi.
01:01:08Miło mi.
01:01:10Kim jesteście?
01:01:12Przedstawicielami Walmartu.
01:01:13Wiecie, że nigdy nie robiliśmy w nim zakupów?
01:01:18Niezwykła praca?
01:01:20Musieliśmy przyjść do Was.
01:01:22Ani razu.
01:01:23Długi czas go bojkotowaliśmy.
01:01:26Walmart jest przeczulony na punkcie swojej reputacji.
01:01:31Od dawna jest jedną z najbardziej krytykowanych sieci.
01:01:34W dzisiejszych czasach łatwo jest wspierać produkcję organicznej żywności.
01:01:44Tego oczekuje klient.
01:01:46Gdy widzimy popyt, reagujemy.
01:01:48To on jest decydującym argumentem.
01:01:50Gdy wytłumaczyłem im, że jedno zamówienie z Walmartu zmniejsza zużycie ton pestycydów, herbicydów i nawozów sztucznych, dyskusja stała się merytoryczna.
01:02:16To klucz.
01:02:27Nie mam złudzeń.
01:02:30Walmart nie zwrócił się do mnie, bo doznał objawienia.
01:02:34Kieruję się czynnikami ekonomicznymi.
01:02:36Nawet moi znajomi o radykalnych poglądach nie mogą zaprzeczyć, że współpraca z Walmartem może pomóc naszej planecie.
01:02:45Pod koniec XIX wieku rolnik mógł wyżywić 6 do 8 osób.
01:03:00Dziś przeciętny wyżywi ich 126.
01:03:05To najbardziej produktywni ludzie na Ziemi.
01:03:09Zmiany w rolnictwie były gwałtowne, ale niewidoczne dla większości z nas.
01:03:18Świat rolników całkowicie się zmienił.
01:03:21Od nasiona do supermarketu.
01:03:2910 000 lat temu rolnicy zaczęli wybierać najlepsze nasiona i siać je w następnych latach.
01:03:38W ten sposób wyhodowano kukurydzę, która dawniej była rośliną bezużyteczną.
01:03:44Pomysł, że korporacja mogłaby mieć jakiś gatunek rośliny na wyłączność jest dość nowy.
01:04:03Stało się to możliwe, gdy w latach 80. Sąd Najwyższy orzekł, że można opatentować formę życia.
01:04:15Monsanto jest firmą produkującą środki chemiczne.
01:04:19Wyprodukowała DDT i czynnik pomarańczowy.
01:04:22Stworzyła też produkt o nazwie RUNDUP.
01:04:25Dotarły do nas plotki o genetycznie zmodyfikowanych nasionach soi odpornych na działanie tego środka.
01:04:34Zabija on wszystkie rośliny poza tak zwanymi RUNDUP Reddy.
01:04:39Firma Monsanto wprowadziła na rynek nasiona soi RUNDUP Reddy w 1996 roku.
01:04:46Wtedy tylko 2% nasion w Stanach zawierało opatentowany przez nią gen.
01:04:50W 2008 roku zawierało go już 90% nasion soi.
01:04:55Gdy zaczęły się pojawiać przepisy zakazujące odkładania nasion, większość rolników była oburzona.
01:05:06Wystarczyło zaledwie 11 lat, by rolnicy pogodzili się z zakazem.
01:05:10A gdy rolnik odkłada nasiona?
01:05:17Sprawą zajmuje się właściwie tylko Monsanto.
01:05:23Zatrudnia grupę dochodzeniową, która jeździ po kraju i przyjmuje zgłoszenia dotyczące naruszenia zakazu.
01:05:34Każde jest sprawdzane.
01:05:36Prędzej czy później zapuka do każdych drzwi.
01:05:40Zatrudnia grupę dochodzeniową, która jeździ po kraju i przyjmuje zgłoszenia dotyczące naruszenia zakazu.
01:05:48Każde jest sprawdzane.
01:05:49Prędzej czy później zapuka do każdych drzwi.
01:05:53Zatrudnia grupa ta liczy 75 osób.
01:05:56Ich zadaniem jest prowadzenie dochodzeń i pozywanie rolników.
01:06:12Odkładanie nasion jest uznawane za naruszenie patentu.
01:06:15Około siódmej wieczorem przed mój dom zajechało dwóch mężczyzn.
01:06:28Nie powiedzieli, że są z Monsanto.
01:06:31Nagrali, jak oczyszczam nasiona.
01:06:38Zacząłem wstawać o 3 i 4 nad ranem, żeby uniknąć kontroli.
01:06:45Wyglądali, jak byli wojskowi, potężni i groźni.
01:06:52Nie wiem, skąd mieli nagrania.
01:06:55Może sąsiad na mnie doniósł.
01:07:00Wszedłem do domu, usłyszałem – jest winny.
01:07:15Maszyna Moe oczyszcza nasiona, by można było zasiać je w następnym roku.
01:07:30To niezwykłe urządzenie. Powstało w XVIII wieku.
01:07:36A Monsanto chce je wycofać.
01:07:47Ile takich urządzeń jest w Stanach?
01:07:49W Indianie może sześć.
01:07:54A ile było?
01:07:55Co najmniej trzy na każde hrabstwo.
01:07:58Ale zostały wycofane.
01:08:09Gdy na rynku pojawiły się nasiona Monsanto, nie myślałem o zmianie.
01:08:13Byłem zadowolony z moich.
01:08:20David nie używa nasion Monsanto, ale ponieważ robią to jego sąsiedzi, można je znaleźć na jego polach.
01:08:28Sąsiedzi używają nasion modyfikowanych genetycznie.
01:08:31Jeśli rośliny same się rozsieją, ja ponoszę odpowiedzialność.
01:08:36To rolnik musi udowodnić, że nie naruszył patentu Monsanto.
01:08:41Genetycznie zmodyfikowane zboże należy do twórcy.
01:08:50Dawniej nasiona zebrane od rolników stanowiły społeczną własność.
01:08:55To z nich powstały zmodyfikowane gatunki.
01:08:58Monsanto działa jak Microsoft, który jest właścicielem oprogramowania niemalże każdego komputera w Stanach.
01:09:07Monsanto postanowiło zmonopolizować produkcję żywności.
01:09:13Korzystanie z publicznych zasobów należy do przeszłości.
01:09:17Wspólne nasiona już nie istnieją.
01:09:22Właściwie zostało już tylko 5 gatunków.
01:09:25Sprowadzam nasiona z Illinois.
01:09:27Nie modyfikowane z tak zwanych wspólnych zbiorów.
01:09:33Ale przyjdzie czas, gdy nie będę mógł kupić nasion z certyfikatem.
01:09:37Co wtedy?
01:09:41Dostałem tę listę pocztą.
01:09:44Czarna lista nieautoryzowanych przez Monsanto rolników.
01:09:47Rolnicy przeciwko którym toczą się sprawy albo którzy nie zgodzili się przekazać firmie informacji o swoich uprawach.
01:09:56My należymy do tej drugiej kategorii.
01:10:02A ja jestem na liście?
01:10:04Tak.
01:10:05I dwóch rolników, dla których pracuję.
01:10:09Jestem na czarnej liście, więc nie mogę kupić nasion Monsanto.
01:10:14Co mam siać?
01:10:16Monsanto oskarża mnie o zachęcanie rolników do naruszania patentu przez oczyszczanie nasion.
01:10:26Jeszcze nie byłem w sądzie, a mój rachunek wynosi 25 tysięcy dolarów.
01:10:41Mój przyjaciele nie mogą ze mną rozmawiać.
01:10:50Znamy się od 50 lat, a teraz nie możemy być widziani razem.
01:10:56Zgadza się.
01:11:00Uważam, że jestem niewinny, ale nie stać mnie było na dalszą walkę.
01:11:05To przygnębiające.
01:11:06Masz rację, a musisz przyznać, że tak nie jest.
01:11:21Monsanto zarzuciło nam naruszenie patentu i złamanie zasad kontraktu.
01:11:26Nic dalszego od prawdy.
01:11:29Wiedzą, że jeśli zastraszą najsilniejszych, pozostali ustawią się w szeregu.
01:11:34Moja rodzina wydała 400 tysięcy dolarów, zanim doszło do rozprawy.
01:11:41Potrzeba było jeszcze około miliona.
01:11:45Podpisaliśmy ugodę.
01:11:47Sprawiedliwość to kobieta z przepaską na oczach, która trzyma wagę.
01:11:52A na niej układane są pliki banknotów.
01:11:55I ta strona, która wyłoży więcej, prostać na lepszych ekspertów, która gotowa jest powiedzieć, każde kłamstwo wygra.
01:12:03To straszne.
01:12:05Jak rolnik może się obronić przed międzynarodową korporacją?
01:12:09Trzy dni temu rozmawiałem z młodym chłopakiem.
01:12:14Pracownicy Monsanto byli na jego farmie.
01:12:17Pogadałem z jego narzeczoną.
01:12:20Poradziłem im, by ratowali własną skórę.
01:12:23Muszą dać firmie to, co chce, bo z nią nie wygrają.
01:12:26Monsanto największą wagę przykłada do kontroli.
01:12:32To do niej należą nasiona soli.
01:12:37Wkrótce będzie kontrolować produkt od ziarna do półki w supermarkecie.
01:12:45Zmonopolizuje żywność.
01:12:50Firma Monsanto nie zgodziła się na udzielenie wywiadu.
01:13:05Kurtyna.
01:13:11Firma Monsanto od dawna blisko współpracuje z ludźmi, którzy przygotowują prawa regulujące rynek spożywczy.
01:13:20Sędzia Clarence Thomas był prawnikiem Monsanto.
01:13:26W sprawie, która zdecydowała o regulacjach dotyczących oczyszczania nasion, on właśnie odegrał decydującą rolę.
01:13:33Doprowadził do wprowadzenia zakazu.
01:13:38Monsanto miało powiązania z administracją Busha i Clintona.
01:13:43Nic dziwnego, że nie mieliśmy politycznej debaty na temat zmian w przemyśle spożywczym.
01:13:53Przez 25 lat nasz rząd kontrolowany był przez korporacje, których działanie powinien regulować.
01:14:06Ludzie, którzy mają doświadczenie, sprawdzają się w roli ustawodawców, ale czyje interesy reprezentują.
01:14:20Korporacje dążą do centralizacji władzy, a ona zostanie użyta przeciwko ludziom,
01:14:36którzy produkują żywność, rolnikom, pracownikom oraz przeciwko konsumentom,
01:14:45którym nie mówi się o tym, skąd pochodzi jedzenie i co robi ono z ich ciałami.
01:14:50Witam Państwa.
01:14:57Ustawa SB 63 ma chronić konsumenta.
01:15:03Zmusza ona producentów do oznaczania produktów pochodzących z klonowania.
01:15:07FDA nie tylko chce dopuścić do sprzedaży mięsa klonowanych zwierząt
01:15:18bez konieczności potwierdzenia jego bezpieczeństwa,
01:15:22lecz także domaga się, by mięso to nie było oznaczane.
01:15:26Kto jest przeciw?
01:15:28Noel Kramers.
01:15:30Oznakowanie żywności klonowanej może wywołać nieuzasadniony lęk u konsumenta.
01:15:34Przemysł musi uświadomić społeczeństwo, jak ważna jest ta technologia.
01:15:40Do tego czasu mięso nie powinno być znakowane.
01:15:46Zarządzam głosowanie.
01:15:48Ustawa SB 63 została przyjęta, gubernator Schwarzenegger ją zawetował.
01:15:55Firmy będą się bronić przed znakowaniem.
01:15:59Przemysł fast foodowy nie chciał ujawniać informacji o kaloriach
01:16:02i zawartości tłuszczów trans.
01:16:05Korporacje mięsne nie chcą, by konsument wiedział, skąd pochodzi produkt.
01:16:11Przemysł spożywczy zwalcza wnioski o znakowanie genetycznie modyfikowanych produktów.
01:16:18Stanowią one 70% asortymentu każdego supermarketu.
01:16:22Konsument ma prawo wiedzieć, co znajduje się w żywności i skąd ona pochodzi.
01:16:29Co więcej, domagają się kar za publiczne krytykowanie ich produktów.
01:16:34Czy zmieniłaś sposób odżywiania?
01:16:42Tak.
01:16:44Ale muszę spytać prawnika, czy wolno mi o tym mówić.
01:16:48Chyba możesz powiedzieć.
01:16:50Przemysł mięsny może mi się dobrać do skóry.
01:16:54Naprawdę?
01:16:57Zależy od kontekstu.
01:17:00Przecież nie zniechęcasz ludzi.
01:17:02Bardzo mi przykro.
01:17:04Każdy zadaje mi to pytanie i na początku myślałam,
01:17:08proszę bardzo,
01:17:10pozywajcie matkę, która straciła dziecko.
01:17:12Nie możesz powiedzieć, jak zmieniła się twoja rodzina?
01:17:19Mogą mnie pozwać o zniesławienie.
01:17:27Żaden przemysł nie jest chroniony tak jak przemysł spożywczy.
01:17:34Kwestia choroby szalonych krów.
01:17:37Oprah Winfrey została pozwana za swoją wypowiedź w programie.
01:17:42W życiu nie zjem już żadnego hamburgera.
01:17:51Teksańscy hodowcy bydła pozwali Oprah Winfrey o zniesławienie ich produktów,
01:17:55co doprowadziło do spadku zysków.
01:17:57Po sześciu latach Winfrey wygrała sprawę.
01:17:59Kosztowało ją to ponad milion dolarów.
01:18:04Cieszysz się, że to koniec?
01:18:07Chyba tak.
01:18:08Widzę światło na końcu tunelu.
01:18:12W Kolorado niesprawianie żywności jest przestępstwem.
01:18:18Za krytykowanie jakości wołowiny można trafić do więzienia.
01:18:24Kilkanaście stanów walczy o wprowadzenie zakazu publikowania zdjęć pokazujących pracę tu czarni i ubojni.
01:18:33Korporacje doprowadziły do wprowadzenia ustaw, które uniemożliwiają przeciętnemu konsumentowi pozwanie ich do sądu.
01:18:45Mają setki prawników i pozywają ludzi, nawet gdy mają pewność, że przegrają.
01:18:51Zastraszają nas.
01:18:57Monsanto pozwało Moe Parra o zachęcanie rolników do łamania prawa patentowego.
01:19:05Sprawa Monsanto przeciwko Morrisowi Parowi.
01:19:09Bank udostępnił nam historię pańskiego konta.
01:19:12To przeraża mnie najbardziej.
01:19:25Wiedzą o każdym czeku wypisanym przeze mnie w ciągu ostatnich dziesięciu lat.
01:19:31Posiada Pan ziemię?
01:19:35Tak.
01:19:37Ile akrów?
01:19:38Trzy.
01:19:40Od dawna ma Pan ten komputer?
01:19:43Proszę wymienić nazwiska swoich klientów.
01:19:45Pan Kaufman?
01:19:46Tylko fasola.
01:19:48To moi przyjaciele.
01:19:49Byłem zdruzgotany, gdy ta lista znalazła się w rękach Monsanto.
01:19:58Harold Sin?
01:20:01Tylko fasola.
01:20:04Po raz pierwszy firma produkująca nasiona pozwała rolnika, który nasiona oczyszcza.
01:20:10Jeśli jej żądania zostaną spełnione, Moe straci pracę.
01:20:15Zniechęci to też innych rolników do zajmowania się oczyszczaniem ziarem.
01:20:20Którzy klienci zdecydowali, że nie będą już korzystać z pańskich usług?
01:20:26Ron Merrow.
01:20:27Ron Merrow.
01:20:30Będę musiał zamknąć firmę.
01:20:33Jestem skończony.
01:20:35Jerry Kaufman.
01:20:37Bill Ziering.
01:20:38Robert DeWall.
01:20:41Cztery miesiące później Mopar podpisuje ugodę, ponieważ koszty sądowe przekraczają jego możliwości finansowe.
01:20:47Terapia wstrząsowa.
01:20:55System produkcji żywności kieruje się efektywnością.
01:21:00Dąży on do ograniczenia liczby hodowanych gatunków i skoncentrowania przemysłu w rękach kilku firm.
01:21:08Mimo, że ta strategia działa, system generuje coraz więcej zagrożeń.
01:21:13W pewnym momencie runie.
01:21:15Nie wiemy tylko, co będzie przyczyną.
01:21:17Obecnie produkcja żywności jest zależna od cen paliw.
01:21:25Zużywamy około 150 tysięcy litrów oleju napędowego rocznie.
01:21:30Nie zdajemy sobie sprawy, ile ropy spożywamy.
01:21:36Przetransportowanie jednego wołu do ubojni pochłania 280 litrów paliwa.
01:21:43Ten wyspecjalizowany system jest bardzo wrażliwy na skoki cen ropy.
01:21:49Ceny żywności w stosunku do zeszłego roku wzrosły o 3,9%.
01:21:55Kukurydza zdrożała o 12% w ciągu roku.
01:21:58Nasze zboża były najtańsze na świecie.
01:22:04Rolnicy z innych krajów nie otrzymywali tak wysokich subsydiów.
01:22:08Nie mogli z nami konkurować.
01:22:10Osłabiliśmy rolnictwo w innych krajach.
01:22:13Pożywienie się kończy, a my nie mamy żadnych rezerw.
01:22:17Świat zalała fala protestów.
01:22:19Kryzys spowodował upadek kolejnego rządu.
01:22:23Media pokazują różne oblicza tego, co jest za kurtyną przemysłowej,
01:22:27produkcji żywności.
01:22:32Krowy firmy Downer są zbyt chore, by chodzić.
01:22:37Firma spuszcza do rzeki miliony litrów skoncentrowanych świńskich odchodów.
01:22:45Nie ma możliwości wyśledzenia źródła ostatniej epidemii Salmonelli.
01:22:49Ameryka powoli dowiaduje się, co się dzieje w kuchni, gdzie przygotowywane jest jedzenie i zaczyna szukać alternatywnych rozwiązań.
01:23:01I zaczyna szukać alternatyw.
01:23:13Konsument ma wrażenie, że nie może nic zrobić.
01:23:17Wydaje mu się, że ma kupować to, co zechce sprzedać mu producent.
01:23:21Jest odwrotnie.
01:23:25Gdy wkładacie produkt do koszyka, głosujecie, czy chcecie jeść produkty lokalne lub organiczne.
01:23:33Rok temu Walmart wycofał ze sprzedaży mleko zabierające syntetyczny hormon wzrostu.
01:23:38Zdecydował konsument.
01:23:41To konsumenci zmienili największą firmę na świecie i przybili ostatni gwóźdź do trumny syntetycznego hormonu wzrostu.
01:23:52Zdrowa żywność w naszym kraju kosztuje więcej niż niezdrowa.
01:23:57Ludzi po prostu na nią nie stać.
01:23:59Dlatego trzeba zmienić prawo.
01:24:01Marchewka musi kosztować mniej niż chipsy.
01:24:04Ludziom wydaje się, że nie wygrają z potężnymi korporacjami.
01:24:11A spójrzcie na przemysł tytoniowy.
01:24:14Kontrolował ustawodawstwo, ale konsumenci odebrali mu tę władzę.
01:24:19Walka z przemysłem tytoniowym to doskonały przykład, że nie musimy tolerować nieodpowiedzialności producentów.
01:24:27Gdyby wskaźnikiem sukcesu było zmniejszenie liczby pacjentów w szpitalach, istotne stałoby się prawidłowe odżywianie i spożywanie żywności nieprzetworzonej.
01:24:41Ludzie czuliby się lepiej.
01:24:45Mieliby więcej energii i rzadziej by chorowali.
01:24:50Do tego trzeba dążyć.
01:24:56Pewien nie żyje, nic tego nie zmieni.
01:25:03W oczach ludzi, którym o nim mówię, widzę współczucie.
01:25:08Nie lubię, gdy użalają się nade mną.
01:25:11Nie lubię, gdy użalają się nade mną.
01:25:14To mogę zapewnić sobie sama.
01:25:18Chcę, by ludzie wysłuchali mnie i pomogli coś zmienić.
01:25:25Rolnicy będą dostarczać taki produkt, jakiego będzie domagać się konsument.
01:25:31Chcecie mleka za 2 dolary?
01:25:34To za płotem wyrośnie wam tu czarnia.
01:25:37Jeśli zaczniecie domagać się żywności dobrej jakości, my ją dostarczymy.
01:25:43Jesteśmy bardzo zaradni.
01:25:46To wszystko.
01:25:52Możesz zagłosować, by zmienić ten system.
01:25:56Trzy razy dziennie.
01:26:02Wybieraj marki, które szanują pracowników, zwierzęta i środowisko.
01:26:06Wybieraj produkty sezonowe.
01:26:17Kupuj żywność organiczną.
01:26:19Sprawdź, co produkt ma w składzie.
01:26:22Czytaj etykiety.
01:26:24Każdy produkt pokonuje średnio 2,5 tysiąca kilometrów z farmy do supermarketu.
01:26:36Kupuj żywność lokalną, zaopatruj się u rolników.
01:26:39Załóż ogród lub ogródek.
01:26:41Przygotowuj i spożywaj posiłki z rodziną.
01:26:54Każdy ma prawo do zdrowej żywności.
01:26:58Wykorzystuj bony żywnościowe.
01:27:00Dopilnuj, by twoje dzieci w szkole dostawały zdrowe jedzenie.
01:27:04Agencje do spraw żywności mają chronić ciebie i twoją rodzinę.
01:27:09Domagaj się przywrócenia ustawy Kevina.
01:27:16Gdy się modlisz, prosi o żywność, która zapewni nam zdrowie, a planecie przetrwanie.
01:27:28Zmieniasz świat z każdym kęsem.
01:27:35Głodny zmian?
01:27:41Odwiedź stronę www.takepart.com.fooding
01:27:47Wersja polska na zlecenie HBO SDI Media Polska
01:27:57Tekst Marta Graf czytał Janusz Szydłowski
01:28:01Tekst Marta Graf Edge
01:28:02Tekst Marta Graf
01:28:16KONIEC
01:28:46KONIEC
01:29:16KONIEC
01:29:46KONIEC