Ankara Üniversitesi Teknokent ile Simurg Kuş Yuvası Derneği iş birliğinde kurulan 'Tüy Bankası'nda Türkiye'de kayıtlı 504 kuş türünden 200'üne ait binlerce tüy özel yöntemlerle korunuyor. Tüy Bankası'nda, türlerin genetik çeşitliliği, popülasyon izleme ve tehdit altındaki türlerin korunmasına yönelik çalışmalar yapılırken; uçamayacak durumdaki ebabil ve kırlangıç kuşları, tüy implantasyonu ile tekrar doğaya döndürülüyor.
Ankara Üniversitesi Teknokent'te yer alan Hayvan ve Bitki Geno
00:00Tüy var, büyük de bir tüy. Bu bir kızıl ve habitat kaybı kaynaklı tükenme noktasında ve çok ciddi tekrar geri döndürme.
00:10Bizim özellikle tabii ki bu kuş tüylerini kesinlikle invazif olmayan metodlarla elde ediyoruz ve bunlar Simur Kufası Derneği'nin yani dernek dünyamızda rehabilitasyon amacıyla ulaşan kuşlardan elde ettiğimiz tüyler.
00:34Bu tüyler genellikle büyük ölçüde Türkiye avifavunasına ait türlerin tüyleri oluyor.
00:42Onun haricinde yeni başlayan bir çalışma kapsamında da biraz daha özellikle pet sektörü adı altında ülkeye girişi olan egzotik kuş türlerinin de tüyleriyle bir çalışma yapmaya başlıyoruz.
00:55Bu şekilde tüylerimizi elde ediyoruz.
00:56Bu tüylerle birlikte burada laboratuvar ortamında moleküler seviyedeki çalışmalar gerçekleşirken aynı zamanda da dernek bünyemizde rehabilitasyon çalışmalarında da özellikle kanat tüyü hasarı meydana gelmiş ve değişik ve diğer kuşlardan farklı olarak çok uzun sürede tüy değiştirme stratejisine sahip olan türlerin tüy implantasyonlarını gerçekleşip kısa sürede tekrar uçabilir hale gelip doğaya dönmelerini sağlıyoruz.
01:25Ebabil ve kırlangıç türlerinde şu an bu çalışmayı yapıyoruz.
01:28Bu türler arasında Türkiye avifavunasına ait yaklaşık şu an 200 türe yaklaşmış durumdayız.
01:35Yaklaşık olarak bu 200 tür arasında özellikle nesli küresel ölçekte tehlike altında olan türler de var.
01:41Üveyik olur, şahkartal olur, toy olur, dik kuyruk olur.
01:48Onun haricinde tabii ki çok daha yaygın olan leş kargası, şahin gibi kozmopolit sayılabilecek saksağın gibi türlerden de tüy örneklerimizi tabii ki alıp bu kütüphanemizde bu hayvanların envanterini tutuyoruz.
02:04Özellikle dışarıdan tüy kabullerini şu şekilde kabul etmekteyiz.
02:09Bunlar özellikle ebabil, kırlangıç gibi dediğim gibi tüy implantasyonu yapılacak şeylerde hani türlerde ve durumlarda, vakalarda bu konuda tüy ihtiyacımız olduğu için evet bunları kabul ediyoruz.
02:20Özellikle mesela bir ebabil ile karşı yaşayan bir insan rehabilitasyon sürecinde kaybettiği ebabilin tüylerini bize ulaştırdığında o ebabilin tüyleriyle başka bir ebabil hayata dönebiliyor, doğaya dönebiliyor.
02:34Onun haricinde ama tabii ki yani dışarıda bir vatandaşın bulduğu tüyleri de koleksiyonumuza veya bu tüy birikimimize aldığımız bu şekilde tüyler de mevcut.
02:44Ne olduğunu özellikle hangi türe ait olduğunu bildiğimiz tür tüyler, onu bilmiyorsak da zaten burada tür tespitleri yapılıyor zaten.
02:54Bu şekilde koleksiyona tabii ki tüy alabiliyoruz.
02:56Kuş tüylerinin moleküler kimliğini, genetik kimliğini biz ortaya çıkartıyoruz.
03:03Bununla yapmak istediğimiz aslında şey şu, elde edilen tüylerden biz tüylerin DNA'sını elde ediyoruz o türlere ait.
03:10Daha sonra bizim her bir tür için aslında spesifik olan, o türün bize ne olduğunu söyleyen ve o canlının DNA'sında bulunan, bizim de bulunan DNA barkod bölgelerini ortaya çıkartıyoruz.
03:25Aslında bu bölgeler belli dizilerden oluşuyor.
03:28Yani DNA'nın içinde bulunan ATGC'nin farklı kombinasyonlarından oluşuyor.
03:32Aslında bu farklı kombinasyonlar bize o canlının hangi tür olduğunu söylüyor.
03:36Biz bu kombinasyonları, bu dizileri yerel veri tabanımızda birleştirerek, toplayarak aslında hem ülkemize aslında bir katkıda bulunuyoruz hem de uluslararası veri tabanlarına bunları işliyoruz.
