00:00Efendim şu anda Koruk köyündeyiz. Geçtiğimiz günlerde Elazığ'ımızda yaşanan soğuk havet dondan etkilenen bağlarımızı dolaşmaya devam ediyoruz.
00:11Daha önce bir tur dolaşmıştık bu felaketin olduğu dönemde ama güneş bugün açtı. 21 derece sıcaklık şu anda Elazığ'da.
00:22Eee işte eee etkilerini şimdi tekrar eee bağlarımızı dolaşarak görüyoruz. Çok büyük oranda yüzüm bağlarımız zarar gördü.
00:33Eee şu anda Fırat'ın kıyısında yani Kemal Barajı'nın kıyısında olan bağlarımızın Kuzova diye tabir ettiğimiz Esenkent, Koruk, Danbüyük köyleri eee yani bölgesindeyiz.
00:45Bu bölgedeki bağlar da gerçekten Hoş ve Kıraç, Elenbi bölgesinde, Sedeftepe bölgesindeki bağlar gibi bu bölgedeki bağlarda gerçekten çok büyük zarar gördü.
00:58Eee daha çok eee su yürüyen yani halk arasında bağda su yürüme eee tabir edilen üzümlerin, bağların, çubukların uyanmaya başladığı dönem.
01:09Eee bu dönem eee bağlar bu bölgede eee bir santim civarında uzamala yani yeşil aksam oluşmuş.
01:20Yani bağ aslında eee oluşmuş ama en eee şey hassas olduğu dönem yani eee büyük hava değişimlerine eee dayanamayacağı bir dönemde çok yüksek derecede bir ısı eee kaybıyla eee karşılaştı.
01:36Eee karşılaştı yani eksi on birleri, onları gören termometrelerin bunu gösterdiği eee vatandaşlarımız tarafından ifade ediliyor.
01:45Bazı bölgeler eksi beş derece, bazı bölgeler yedi derece, on, on bir derecelere kadar bir eee soğuk hava eee dalgasıyla bağlar karşılaştı.
01:56Çok büyük bir kayıp var. Şu anda hem ekonomik kayıp hem üreticiler arasında eee maddi kayıplar var.
02:04Üreticilerimiz bağ bakımlarını yaptılar.
02:07İşte bağlarına ilkbaharda yapması gereken hizmetlerinin tamamını yaptılar.
02:12Eee bağlar açtıktan sonra diğer hizmetlerini yapacaklardı.
02:15Ama böyle bir eee olayla karşılaşınca şu anda üreticilerin en büyük korkusu acaba bağlarımızın eee ana dalları gitmiş midir?
02:25Yani bu yıl üzüm olmasa bile seneye acaba bağlarımızı eee kurur mu ya da bu bağlardan seneye üzüm alabilir miyiz gibi tereddütler var.
02:35Hakikaten bizim de böyle bu eee anlamda korkularımız var ama bağlar güçlüdür.
02:40Öküz gözü üzümü özellikle çok güçlü bir üzümdür.
02:43Bu bölgemizde köse tebek diye tabir ettiğimiz üzüm de var.
02:46O biraz daha naif bir üzüm.
02:48Ama eee üzüm bağlarının eee bakımları ve eee gübreleme taban bakımları yapıldığında bağlarımızı belki bir nebze kurtarabiliriz veya bir sonraki yıla hazırlayabiliriz.
03:03Çok büyük zarar söz konusu Elazığ'ımızda yaklaşık yüz dört bin eee dekarda eee yetmiş seksen bin ton üzüm üretilmekte.
03:12Bu yıl bu eee bunun bazı yüksek kesimlerdeki bağlar açmayan bağlar yani su yürümeyen bağlarda eee onların ne kadar hasar gördüklerini bilmiyoruz.
03:24Hani onlarda bir açma söz konusu değil ama uyandıklarında ne kadar uyanacak ne kadar göz verecek ne kadar eee bitki ne aşamada ancak uyandığında göreceğiz.
03:35Bu ne kadar bir zararınız var şu an?
03:38Yani az önce bahsettim işte yetmiş seksen bin ton üzüm eee çıkıyordu.
03:43Bu yıl işte bazı bağlarda yüzde yetmiş oranında kayıp var.
03:47Bazı bağlarda yüzde seksen oranında kayıp var.
03:50Yüzde kırk kayıp olan bağlarımız var.
03:52Yani biz şu anda bu ürün kaybından ziyade bitki kaybından bahsediyoruz.
03:57Yani çubukların görmüş olduğu zarardan bahsediyoruz.
04:01Ürün kayıplarını ancak haziran ayında göreceğiz.
04:04Ne kadar ürünün kaybolduğunu o dönemde göreceğiz.
04:09Bu yıl çiftçiler ancak bağlarına bakıp hani işte yüzde on yüzde yirmi gibi bir verim elde ederlerse en azından işte işçi parasını çıkarabilirlerse çıkaracaklar çıkaramazlarsa bütün bu yılki masrafları ceplerinden gitmiş oldu.
04:27Şimdi bizim yetkililerden tabii herkesin bir beklentisi var.
04:31Şu anda çiftçinin en zayıf olduğu dönem üreticinin en zayıf olduğu en az para kazanan kişi çiftçidir zaten.
04:40Bütün kazandıkları paraları bağa bir kısmını ailelerine harcadılar geri kalan paralarıyla da işte bağlara baktılar o da ellerinden gitti.
04:49Bu saatten sonra bu bağlara bakabilecekleri ekonomik bir gelirleri yok.
04:53İşte burada bunlara ne gerekli?
04:56Bunlara işte gübreleme gerekiyor diyoruz.
04:58Tabandan gübreleme yapmalar gerekiyor.
05:00İşte biraz bitki uyanırsa yüzeyden yapmalısı gereken mücadeleneler var.
05:05Burada maddi olarak çiftçilerin gerek kredi gerek hibe yoluyla desteklenmesi gerekiyor ki Türkiye'deki üzüm üretimi devam etsin.
05:16Burada coğrafi işareti öküz gözü boğaz kere üzümleri Türkiye'nin her tarafına dünyanın her tarafına gidebilsin.
05:22Desteklemediği takdirde bazı çiftçilerimiz belki buna dayanamayıp bu şeye belki bağcılığı terk edenler de olacaktır.
05:31Öncelikle sözcüğe değerli gazetecimizi buraya gönderdiği için kendilerine teşekkür ediyorum.
05:38Çiftçinin sorularını dinlendirme adına.
05:40Ben Müslüm Çok, Elazığ Korukköy'ü bağcılarındanım.
05:44Şu üzerinde bulunmuş olduğumuz vak bana ait 30 dönüm civarında.
05:47Ben doğduğumdan beri diyelim bu işin içerisindeyim.
05:53Bu işi yapıyoruz.
05:55Bu yıl gördüğüm şeyi hiç de önceki yıllarda yaşamadık.
06:00Kısmi bir şey yaşadık ama bunun gibisini yaşamadık.
06:02Şu anda bağlarımızdaki zarar %90 civarında.
06:06Ama ileriye dönük hava ısınınca ne olacağını çok bilemiyoruz.
06:10Havaların ısınmasıyla birlikte biz bağdaki yeni uygulamalarımızı, gübreyle ilgili takviyelerimizi yapmaya çalışacağız.
06:19Dün birlik başkanımız bir toplantı organize etmişti.
06:24Bir hocayı getirmişti.
06:26Gittik yanına.
06:27Onunla görüştüğümüzde bağlara yeni takviyeler yapmak suretiyle bağların yeniden canlandırılabileceğini söyledi.
06:34Onlarla işte yapacağımız istişareler sonucu duruma bakacağız.
06:39Artık ne olacağını bilemiyoruz.
06:41Zarara gelince tabii ki bu işin sürdürülebilir olması için Tarım İl Müdürlüğü, Tarım Bakanlığı'nın çiftçiye destek olması gerekiyor.
06:52Aksi takdirde durum vahim.
06:54İşler açısı.
06:56Peki şu anki zararınız nedir?
07:00Şu anda buradaki zararımız geçen yıl kuru tarım olduğu için 20 ton civarında bir üzüm aldık.
07:07Ama bunun bu sene 1 ton veya 2 ton olup olmayacağı bile meçhul yani.
07:13Olacağı zarar bu.
07:14Yani aşağı yukarı bir 19 ton civarında bir zarar var.
