İmamoğlu krizi ekonomide derin yara mı açtı? SöZCÜ TV'de ekonomist Erdoğan Süzer yorumladı

Sözcü Gazetesi

İmamoğlu krizi ekonomide derin yara mı açtı? SöZCÜ TV'de ekonomist Erdoğan Süzer yorumladı izleyin - Sözcü Gazetesi Dailymotion'da

Transcript

00:00Erdoğan Süzer, ya bu kadar konuştuk bak 3 saat, 3 buçuk saate yakındır konuşuyoruz.

00:06İşte hak, hukuk, adalet arayışından, bunun olmayışından, memleketin halinden bahsediyoruz.

00:15Bunun bir de ekonomiye yansıması var, öyle değil mi?

00:19Nasıl yansıması var, bak 19'undan bugüne kaç gün oldu?

00:23Bakıyorum 28, aşağı yukarı 10 gün.

00:2610 gündür Türk ekonomisini yaşıyor.

00:30Valla çok durup dururken büyük bir belirsizliğin içerisine girmiş vaziyetteyiz biliyorsunuz.

00:35Bir uygulanan program vardı, öyle ya da böyle tutturulmaya, yürütülmeye çalışıyordu.

00:41Enflasyon en azından acaba hani şu çifthanedeyiz zaten de hiç olmazsa daha aşağılarda bir çifthaneyi yakalayabilir miyiz?

00:48Yüzde 24'ü yakalayabilir miyiz diye en azından insanlar ulaşıyorlar.

00:53Çünkü çok fazla, çok ciddi anlamda fakirleştik son dönemde.

00:56Bu fakirliğimiz birazcık acaba gider mi?

00:59Enflasyon düşerse çarşıya, pazara çıkma imkanı bulabilir miyiz diye insanlar, milyonlarca insan bunu bekliyordu.

01:05Milyonlarca insan kemer sıkmak zorunda kalmıştı.

01:08İşte maaşlarına doğru dürüstlük yapılamıyordu.

01:10Bütçe dolayısıyla bütçe imkanları söyleniyordu.

01:13Bir sürü gerekçe sayılarak biliyorsunuz birçok kamudan maaş alan insanlar

01:19ve aynı zamanda da asgari ücrete bağımlı olarak devletin belirlediği asgari ücrete bağımlı olarak maaş alan insanlar

01:25ya önümüz hiç olmazsa bir program uygulanıyor, o program bir şeyler, sonuçlar gelir.

01:30Biz de artık çarşıya, pazara çıkıp alışveriş yapabilir, hale gelebiliriz diye düşünüyorlardı.

01:36Ama bir anda, bir anda böyle olağanüstü bir sürprizle karşılaştık.

01:41Bunun şu anda doğrudan vatandaşın cebine yansıyacak bir şey yokmuş gibi görünebilir.

01:47Ama yakın vadede biz bunu görmeye başlayacağız.

01:51Önümüzdeki dönemde biz bunları görmeye başlayacağız.

01:53Birçok alanda görmeye başlayacağız.

01:55Mesela faizlerdeki artış dolayısıyla ekonomide bir yavaşlama.

01:59Belki şirketlerde iflaslar yaşanabilir mi?

02:03Şu anda zaten iflas süreçleri bir sürü yaşanıyor.

02:06Bunların devamında işsizliğe doğru gidebilir mi?

02:09Bunlar olabilir.

02:10Artı kamunun çok ciddi anlamda bakın bu olaydan dolayı çok ciddi anlamda yükü arttı.

02:16Şirketlerin yükü arttı, kamunlar arttı, natıl arttı.

02:20Şimdi Türkiye devletimiz şöyle bir hazine hem iç hem de dış borçlanma yapıyor.

02:27Bu borçlanmaları yaparken faiz ne kadar aşağı gelirse o kadar rahat borçlanabilir.

02:32Ne kadar yukarı giderse de o kadar yüksek faiz ödemek zorunda kalır.

02:36Şu anda zaten çok ciddi çok büyük miktarlarda faizler ödüyoruz.

02:41Bu katlanıyor.

02:42O günden bu tarafa devam eden süreçte hem iç borcumuz hem de dış borcumuz

02:49bir defa ana para boyutuyla dövize bağlı olan tarafıyla zaten arttı.

02:54Bir de faiz boyutuyla artacak.

02:56Mesela hazine borçlanmasında yüksek faizler ödemek zorunda kalıyor.

03:02Bunun parasal karşılığı şöyle.

03:05Sadece kamunun kamuya getirdiği yük 1.8 lira artması dolayısıyla söylüyorum.

03:11Bu hesabı da İYİ Parti'den Erhan Usta yapmıştı.

03:15Beraber bununla böyle bir haber de çalışması yaptık.

03:18Erhan Usta eski DPT'cidir.

03:20Bu konulara çok uzun süre çalışmış birisidir.

03:23Çok iyi bilen birisidir.

03:24Çok titizlikle böyle hakikaten kılı kırp gelerek bir çalışma yapıldı.

03:29Beraber üzerinde çalıştık ve birlikte haberleştirdik.

03:32Burada mesela çıkan sonuç 968 milyar gibi bir rakam sadece kamuya gelecek yükten bahsediyoruz.

03:40Dolardaki 1.8 liralık artıştan kaynaklı.

03:43Bir de firmalara verdiği zarar var.

03:46Döviz borçlu, dışarıya döviz borçlusu.

03:48Onların da 260 milyar.

03:50Şimdi milyar milyar insanların kafasında eski milyarlar var tabi.

03:54Cebindeki bin liraları şimdi altı sıfır atmadan konuşan birçok insan hala kafasında var.

04:00O yüzden milyar, buradaki milyar nasıl bir şey onu söyleyeyim.

04:04Mesela 15.5 milyon emekliye hani bin lira ikramiye verildi ya.

04:10Bin lira zam verildi daha doğrusu.

04:12Onun maliyeti 28 milyar.

04:17Biz neden bahsediyoruz?

04:191.2 trilyondan bahsediyoruz.

04:22Yani 968 milyar kamuya zarar.

04:26Şirketlere verdiği zararla topladığımız zaman 1.2 trilyonu geçiyor.

04:31Yani 4 liralık bayram ikramiyesi diyerek düşündüğümüz zaman,

04:374 bin lira olarak düşündüğümüz zaman,

04:39yaklaşık 10 yıllık, bakın 10 yıl boyunca emekliye vereceğiniz

04:44bayram ikramiyesinin tamamını kapsıyor.

04:48Bu kadar büyük bir rakamdan bahsediyorum.

04:51Basit bir şeyden bahsetmiyoruz.

04:53Yani bu ufacık dalgalanma niye oluyor?

04:56Sizin paranız konvertibül bir para değil.

05:01Yani dışarıya bağımı, döviz.

05:03Dövizdeki artış sizi takirleştiriyor.

05:06Dolayısıyla siz bu tür durumlarda,

05:08yani ekonomi çalkantılara yol açacak hareketlerden kaçınmak zorundasınız.

05:13Kaçınmazsanız bunun faturasını çok ağır bir şekilde

05:17ülke ekonomisi olarak ödüyoruz.

05:19Hep beraber ödüyoruz.

05:21İş borcumuz var.

05:27Bir sorum daha var.

05:29Financial Times'a göre bir Türk yetkili.

05:32Geçen hafta yabancı yatırımcılar yaklaşık 16 milyar dolarlık çıkış yaptığını söyledi.

05:38Gazete ilginç bir endişeyi de paylaştı.

05:41Financial Times'a göre yatırımcıların en büyük endişesi

05:45Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Şimşek ve Karahan'ı görevden alma ihtimali.

05:50Bu ekip 2023 seçimlerinden sonra

05:53derinleşen ekonomik krizi frenlemek için göreve gelmişti

05:57ve finansal toparlanmanın mimarı oldu diyor.

06:01Türkiye'de Gerçek Gündem adlı internet haber sitesi

06:05şimdilerde koridorlarda eski Merkez Bankası Başkanı

06:09Hafize Gaye Erkan'ın topuk sesleri duyuluyor diye yazdı.

06:13Sözcüde de gördüm.

06:15Şubat 2024'te Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanlığı görevinden ayrılan Erkan

06:21uzun bir sürenin ardından Ankara'ya dönüş yapıyor.

06:24Bugünkü resmi gazetede kurulduğu açıklanan cumhurbaşkanlığına bağlı

06:29yatırım ve finans ofisinin başına Erkan'ın getirileceği öne sürülüyor deniyor.

06:36Var mı bir senin bilgin ya da ayrı?

06:40Şimdi burada iki tane konu var.

06:42Bir tanesi şu anda Şimşek ve Karahan'ın görevden alınıp alınmayacağına ilişkin kaygılar.

06:50Diğeri de Hafize Gaye'nin gelip gelmeyeceğine.

06:52Şimdi birinci bölümden bahsedecek olursak

06:55Financial Times diyor ki işte bunlar gidebilir mi?

06:59Böyle bir kaygı yaşıyoruz.

07:01Ben şunu söyleyeyim.

07:03Böyle bir kaygıyı geçtim.

07:05Şu anda Mehmet Şimşek veya işte Karahan ayrılmak istese

07:11çok isteseler hatta ayrılmak isteseler dışarıdan çok büyük teklifler var

07:15gidiyoruz deseler bile kimse onu bırakmasın.

07:18Kimse değil ya daha doğrusu iktidar onları bırakmasın.

07:21İkisine şu anda muhtaç durumda.

07:23Yani bu kadar yaşanmışlıkların içerisinde onların gitmesi demek

07:27çok ciddi anlamda program için iknas demiyor.

07:29Bu kadar tehlikeli bir noktadan bahsediyorum.

07:32Yani onlar gitme onlar görevden alınmaz.

07:35Tam aksine görevden gitmek isteseler istifa etseler istifaları kabul edilmez.

07:41Hatta biz bunları duymayız bile.

07:44Yani istifa etmek istediler ama gönderilmedi.

07:47Biz bunu duymayız bile.

07:48Asla buna izin verilmez.

07:50Doğru değil.

07:52Zaten böyle dedikodu söylenip istifa mı etti falan istifa edemezler diyorum ben.

07:57Yani görevden alınmayı bırak bırakın istifa edemezler.

08:01Çünkü şu anda her şey onlara bağlı.

08:03Siz şimdi siyasete yani programı siyasi operasyonlarla bozuyorsunuz.

08:09Riske atıyorsunuz daha doğrusu.

08:11Şimdi ikinci bir risk daha büyük bu iki programı tutan iki kişiyi görevden alacaksınız.

08:17Bu imkansız.

08:19Şimdi Hafize Gaye Erkan'a boyutuyla baktığımız zaman da getirilecek getirilmesi düşünülen

08:24ya da şu anda gündeminde işte dedikodu boyutuyla mı geldi yoksa gerçekten öyle bir şey var mı?

08:30Bu şu anda konuşuluyor.

08:33Daha doğrusu bir internet sitesinde çıktı bu bilgi.

08:37Şimdi gelip getirilecek dediği yer finans ve yatırım ofisi.

08:42Bu ofis Cumhurbaşkanlığı bünyesinde bir ofis.

08:46Bir umutlarla kurulan birkaç tane ofisimiz var bizim orada.

08:50Onlar da bir bölümde kapandı.

08:52Sanki ekonomide ikili yapı gibi düşünün.

08:56Zaten yatırımsa sizin burada bakanlıklarınız var.

09:00Bu bakanlıkların dışında bir de Cumhurbaşkanlığı'nın içerisinde sarayın içerisinde

09:04çeşitli ekonomi kurumları ofisler kuruldu.

09:07Bunlar çok ciddi maliyetleri olan çok ciddi anlamda tüketen bütçeden kaynak tüketen

09:14Ama üretimini henüz göremediğimiz kurumlar çok atıl durumdaki kurumlar.

09:18Şimdi Hafize Kaya Erkan'ın Merkez Bankası Başkanlığı döneminde hatırlarsanız

09:24Meclis ile yaptığı bir konuşmada şunu söylemişti.

09:27Benim çekmecemde milyar dolarlar var demişti hatırlarsınız onu.

09:32Sonra o büyük konuşma baya bir tartışması oldu.

09:36Şimdi Hafize Kaya Erkan başka bir nedenle daha çok ailevi nedenlerle görevden alındı.

09:41Biliyorsunuz babasının ve ailesinin kurumda çok fazla Merkez Bankası'nda çok fazla

09:46görünümlü olması kendisine oda tahsis edilmesi babasına ve çocuğuna

09:51ve çocuğu evine diyeceklerin Merkez Bankası araçlarıyla gidilmesi gibi

09:56böyle bu tarz işler nedeniyle Hafize Kaya Erkan görevden alındı.

10:00Yoksa bir başarısızlık yani kurumsal bir başarısızlıkla ilgili

10:04herhangi bir sorun ortada yoktu aslında.

10:07Hafize Kaya Erkan o dönemde ben on milyar dolar civarında

10:13para getirebilecek durumdayım dışarıdan beni arıyorlar.

10:16Böyle bir paraya getirebileceğimi söylüyorum demişti.

10:21Şimdi şu anda çok ciddi anlamda bir finans krizi var.

10:25Dış kaynak paralar dışarıya gitti değil mi?

10:28Güven duymayan bir ülkede demokrasinin böyle sürekli olarak

10:33sağından solundan zedelendiği bir ülkede

10:37siz yabancı yatırımcıyı getiremezsiniz güven kalmıyor çünkü.

10:41Gelmek istememelerin nedeni bu ya da gidiyor olmalarının nedeni bu.

10:45Zaten o kadar paranın dışarı çıkma nedeni de bu.

10:48Acaba benim parama bir şey olur mu?

10:51Benim parama da bir el konulama ihtimali olabilir mi?

10:54Kaygısı da var.

10:55Bir de uygulanan sıcak para politikası kaynaklı da gidiş var.

10:59İki türlü gidiş söz konusuydu.

11:01Şimdi böylesine dışarıdan para beklenirken gidiş oldu üstelik.

11:06İşte burada acaba Hafize Gaye Erkan sadece tahminen söylüyor.

11:11Acaba ben o sözünü ettiğim 10 milyarları 15 milyarları

11:16getirebilirim gibi bir taahhütte bulunmuş olabilir.

11:20O nedenle oraya getirilmek isteniyor olabilir.

11:23Öyle bir para gelecekse de o paranın nasıl

11:28diyelim ki geldi ve 10 milyar dolar getirme sözü vererek geldi.

11:34Diyelim ki o paranın nasıl ne şekilde kullanılacağına ilişkin

11:39hakikaten Cumhurbaşkanı'nın ofisi boyutuyla mı gelecek?

11:41Yoksa Merkez Bankası üzerinden mi gelecek?

11:44Hazine üzerinden mi gelecek?

11:46Gelecekse bütün bunlar bu sefer yine bir bilinmezliğe yol açacak.

11:50Ama hani şu anda yaşanan kaynak sıkıntısının bir uzantısı gibi

11:56algılıyorum haberi okuduğum zaman.

11:58Haberin doğruluğu konusunda bir şey diyemiyorum.

12:00Gerçek midir?

12:02Yoksa daha önce ben aynı siteden çıkan çok sayıda

12:06Hafize Gaye Erkan lehine çıkan çok sayıda haber var o sitede.

12:10Acaba onlardan bir tanesi midir diye bilmiyorum.

12:12Peki.

12:13Ama eğer gelecekse de ben olsa olsa diye düşünüyorum.

12:18Yurt dışından bir kaynak sözü vererek geliyor olabilir.

12:22Çok teşekkür ediyorum.

12:24Sağol Erdoğan.

12:26Ben teşekkür ediyorum.

12:28Kendinize iyi bakın.

12:30Hoşçakalın.

Kategori

Döküm

Önerilen