Google, algoritmasında yaptığı değişikliklerle Türk medyasına büyük darbe vurdu. Bazı haber siteleri faaliyetlerine son vermek zorunda kaldı, bazıları ise ortak bir açıklama yaparak durumu protesto etti. https://haberglobal.com.tr/gundem/algoritma-degisti-haber-siteleri-yikildi-trafik-kaybinin-sorumlusu-yapay-zeka-mi-429496
00:00Türkiye'yi dünyaya ilgilendiren haberleri konuşalım.
00:04Bunun için bir konuğumuz var.
00:06Marmara Üniversitesi'nden İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık bizimle birlikte.
00:13Hoş geldiniz.
00:15Hoş bulduk Sultan Hanım. Merhabalar efendim sağ olun.
00:17Merhabalar. Şimdi ilk olarak Google'ın algoritmasını değiştirmesiyle başlayalım.
00:22Çünkü bu durum özellikle Türkiye'de haber sitelerini alt üst etmiş durumda.
00:27Algoritma değişikliği pek çok sitede okur kaybına yol açtığı.
00:30Hatta ne yazık ki kapanmak zorunda olduğunu duyuran haber siteleri olduğu.
00:35Hem reklam kaybı söz konusu onlar için hem maddi sıkıntı da tabii beraberinde geliyor.
00:40Ne dersiniz? Nasıl açıklamak lazım bu algoritma değişikliğini?
00:44Şimdi buna dair özellikle özgün içerikleri ön plana çıkarttığı ve ara motor optimizasyonu dediğimiz
00:51SEO uyumlu içerikleri üç sıralara taşıdığına dair iddialar var.
00:55Ben bu iddiaların hiçbirine katılmıyorum.
00:57Çünkü bu sadece Türkiye'de değil dünyada da yankı uyandıran bir konu oldu Sultan Hanım.
01:02O yüzden yani kavramları ya da konuları doğru değerlendirmek lazım.
01:06Şimdi Google'ın bu çekirdek algoritma değişikliği deniyor.
01:09İki kere bunu gerçekleştirdi. Özellikle Ağustos ayında ve Kasım ayında yaptı.
01:13Şimdi bu ister istemez sadece Türkiye'de değil bütün dünyada dijital medya kuruluşları için hakikaten büyük bir darbe oldu.
01:20Neden?
01:21Çünkü yayın kuruluşları dijital mecralar reklamlar üzerinden gelir elde ediyorlar açık ve net.
01:26Burada da işte tıklama başına maliyet dediğimiz görüntüleme başına maliyet dediğimiz CPC ve CPM reklamlar yer alıyor.
01:33Dolayısıyla da medya kuruluşlarının reklam geliri elde edebilmesi için haber içeriklerini ya da dediğim gibi sayfalarını okutması gerekiyor.
01:42Bunun için de işte dediğim gibi reklamı görüntületecek ya da var olan reklamı tıklatmasını sağlayacak.
01:48Şimdi ne oldu? Bu son yaşanan algoritma neticesinde ciddi bir gelir kaybı yaşanmaya başladı.
01:53Sizin de dediğiniz olay buradan kaynaklı. Sonuçta bir haber sitesi deyip geçmemek lazım.
01:59Onun içerisinde de kaç tane editör çalışıyor.
02:01Onun dediğim gibi çalışanları muhasebecisi ayrı.
02:04Efendim onun içerisindeki dediğim gibi hizmetçisi ayrı.
02:07Şimdi dolayısıyla bunları değerlendirdiğinizde bu ciddi olarak bir kayıp olarak karşımıza çıkıyor.
02:12Şimdi bunu hep Google şöyle diyor ben kaliteli içerik adı altında bunu yaptım diyor.
02:16Ama ben son yapılan değerlendirme sonrası baktığımda hep büyük medya kuruluşlarının içeriklerini öne çıkarttı Sultan Hanım.
02:24Özgün içerik oluşturan ya da bir şekilde kendi yağıyla kavrulan içerik üreticilerinin,
02:30haber sitelerinin özellikle içeriklerinin 3. sayfada 4. sayfada yer aldığını gördüm.
02:35O zaman yerel ve bağımsız haber sitelerinin bundan sonra daha az önümüze çıkacağını
02:41ve onların da bu yüzden daha fazla gelir kaybına uğrayabileceğini söyleyebiliriz bundan sonraki süreç için.
02:47Çok güzel söylediniz.
02:49Yani bu politika aslında sizin de ifade ettiğiniz gibi yerel ve bağımsız medyanın rekabet şansını arttırmaya başladı.
02:55Yani şunu diyor artık insanlar biz neden artık içerik üretelim haber üretelim demeye başladılar.
03:01Ama burada tabi bence stratejik nedenler de yatıyor.
03:04Çünkü hep diyor ki Google ben kullanıcı deneyimini iyileştirmek adına bunu yapıyorum diyor.
03:09Ama baktığınızda da özellikle haber içeriklerini değerlendirdiğimizde bu platformlara yönelik özellikle belli ideolojik ya da ön yargılı olan sitelerin öl sıraya çıktığını,
03:21hiç SEO uyumlu bir şekilde olsun olmasın bunları üst sıralara taşıdığını görüyoruz.
03:25Şimdi gerçekten kaliteli içerik hepimizin isteği.
03:28Neden? Çünkü clickbait dediğimiz tıt tuzağı var.
03:32O isme büyük şok.
03:33İşte o cumhurbaşkanı şunu açıkladı.
03:35Bunları zaten hepimiz biliyoruz.
03:37Yani bu konuda benim de söyleyeceğim bir şey yok.
03:40Bunların düzeltilmesi hepimizin isteği.
03:42Niye? Daha kaliteli içerikler daha özgün içerikler üretilsin sultan hanım.
03:46Buna asla kimsenin bir itirazı yok.
03:48Fakat burada Google'ın kendi politikalarını ülkesel politikalarını kişilere dayatması, ara motor stratejisini buna göre geliştirmesi söz konusu.
03:57Yoksa bizim özgün içerikle kaliteli içerikle hiçbir kaygımız söz konusu değil.
04:01Tam tersi biz zaten ben aynı zamanda bir iletişim akademisyeniyim.
04:05Ben istemez miyim? Doğru içerikler, özgün içerikler, kaliteli içerikler, birbirinin kopyası olmayan, kopyalı yapıştırı olmayan içerikler öne çıksın.
04:12Ama bunun olmadığını görüyoruz.
04:14O yüzden de sizin dediğiniz gibi bu algoritma değişikliği üzülerek söylemek gerekir.
04:19İnternet kullanıcılarının haber çeşitliliğine erişimini de kısıtladık.
04:22Antidemokratik bir çaba olarak ben karşımıza çıkıyorum.
04:26Ve bu ne zaman oldu biliyor musun?
04:28Tüm dünyada dijital terif yasasının çıkacağının açıklanması üzerine.
04:32Kanada'nın örneği biliyorsunuz.
04:3374 milyon dolar artık Kanada'daki medya kuruluşlarına ödemek zorunda kaldı.
04:37Ondan sonra bir baktık Sultan Hanım.
04:39Mayıs'tan sonra bu değişikliğe gitti.
04:41Tabii trafik kaynakları tamamen değişti.
04:44Ben bunun altında yatan en temel etmenim bu.
04:46Ha siz misiniz benden telif mi istiyorsunuz?
04:48Hadi bakalım ben de algoritma değişikliği yaptım.
08:12Çünkü ders esnasında akıllı telefon kullanımı ciddi bir sorun.
08:16Bizi dinleyen ebeveynler var şu an biliyorum.
08:18Bizi dinleyen öğretmenlerimiz var biliyorum.
08:20Şu an diyorlar ki biz de aynı durumu yaşıyoruz.
08:23Bizde de acaba benzer bir yasak gelir mi gelmez mi?
08:27Zaten meclisin de gündeminde böyle bir konu olduğundan,
08:30bakanlığın gündeminde böyle bir konu olduğunu biliyoruz zaten.
08:33İşte orada ne dersiniz bilmiyorum böyle bir şey yasak bizde görür müyüz yakın zamanda?
08:40Şöyle söyleyeyim.
08:41Sizin dediğiniz bu 16 yaş 6 sosyal medya kullanımının kısıtlanması yönünde.
08:46Zaten sosyal medya kısıtlandığı an çocukların aslında akıllı telefona olan ilgisi ve bağımlılığı azalmaya başlayacak.
08:53Şimdi şunu tabii şunu tartışabiliriz.
08:56İsveç'in uyguladığı gibi bir telefon yasağı bu sorunu çözebilir mi?
09:01Belki çözebilir gibi görünüyor.
09:04Ama şimdi biz dijital dönüşüm sürecindeyiz.
09:07Bakın siber güvenlik yasası dün medisten geçti kabul edildi.
09:11Şimdi bizim de biraz daha daha dengeli bir yaklaşıma ihtiyacımız var.
09:15Ben tamamen yasağın doğru olmadığını düşünüyorum.
09:17Özellikle çocuklara gençlere yasakçı zihniyet farklı noktalara evirmeye çalışıyor.
09:22Burada bence Sultan Hanım daha teknolojiyi bilinçli ve kontrollü kullanım konusuna yönelik eğitimler verilmesinin kalıcı çözüm olabileceğini düşünüyorum.
09:32Mesela ben bir örnek vereyim.
09:34Derslerde telefon kullanımının belirli sınırlar içinde tutan kurallar geliştirilebilir.
09:45Bununla birlikte kağıt ve benzeri oyun menşeli öğrenme araçlarının, aplikasyonlarının kullanılması.
09:54Bu konuda eğiticinin eğitimi diye ifade ettiğimiz öğretmenlerimize bu eğitimin verilmesi de önemli.
09:58Hepimiz öğrenci olduk.
10:00Şimdi bizler de daha can kulağıyla ders dinlemek isteriz.
10:03Ama burada hep öğrencilere bazen kızıyoruz ama ben burada bir öz eleştiri de yapmak istiyorum.
10:08Öğretmenlerimizin de bizlerin de o dersi daha interaktif, daha katılımcı, daha eğlenceli hale getirecek adımlar atması lazım.
10:17Hep öğrenciyi bence eleştirmemek lazım.
10:19Yani ben eğer bir gün önce Sultan Hanım derste ne örnek vereyim, güncel hayattan ne örnek vereyim, onu nasıl dersin içine çekebileyim diye düşünüyorsam,
10:27bunu diğer öğretmenlerimizin de, diğer akademisyenlerimizin de, diğer öğretmenlerimizin de yapması lazım.
10:32Bu meslek kolay bir meslek değil, her meslek olduğu gibi.
10:34Eğitmek de çok zor, bir şey bilmek çok önemli.
10:37Ama bildiğini öğretmek ve o öğrenciye sirayet etmek, ülkenin geleceği aksına da ben son derece önemli olduğunu düşünüyorum.
10:45Yani dersi sevdirmek bu noktada önemli.
10:47Hatta hepimizin temel sorunlarından biri şudur, matematik çok sıkıcı geliyor.
