Gazze batığında, 1100 yıllık zeytin çekirdekleri

Timeturk

1100 yıl önce Filistin'in Gazze kıyılarından yola çıkan ve Antalya açıklarında fırtınaya yakalanarak denize gömülen batıktan çıkanlar, bilim insanlarını heyecanlandırdı. Doç. Dr. Hakan Öniz ve ekibi, daha önce Türkiye kıyılarındaki su altı kazılarında hiç karşılaşılmamış zeytin çekirdekleri buldu. https://www.timeturk.com/kultur/gazze-batiginda-1100-yillik-zeytin-cekirdekleri/video-1806381

Transcript

00:30şşşş

00:36bizim 3 katımızda

01:00şimdi şu

01:05amfora formlarını görüyorsunuz değil mi?

01:07hepsi bunların birbirinden farklı

01:09bu farklılıklara bağlı olarak

01:11biz

01:13tipolojilerinden

01:15o amforanın nerede üretildiğini

01:17ve nerenin ürünlerini

01:19yani zeytinyağı, şarap, balık sosu

01:21kurutulmuş et, kurutulmuş balık

01:23buna benzer şeyler

01:25geldiğini bu amforaların

01:27tiplerinden anlıyoruz

01:29şimdi

01:31şöyle göstereyim mesela

01:33şuna çok yakın

01:35ama bundan

01:37bir 500-600 sene sonra

01:39bölgede üretilmiş bir amfora

01:41böyle baktığımız zaman

01:43binlerce çeşit amfora var

01:45aslına bakarsanız

01:47o küçük detaylarından yani dip detaylarından

01:49kulp detaylarından

01:51ağız detaylarından, omuz detaylarından

01:53biz bu amforanın

01:55nerede üretildiğini anlayabiliyoruz

01:57daha ileri analizler de var

01:59yani kil analizleri falan da yapabiliyoruz

02:01sonuçta

02:03bu amforalar bize

02:05batığın ne zaman battığını ve nereden

02:07geldiğini anlamakta

02:09çok yardımcı oluyorlar

02:11kazı yaklaşık

02:131100 yaşında

02:15amforalar

02:17ay yönelik olarak gerçekleştirildi

02:19bu batık yapmış olduğumuz

02:21incelemelere göre

02:23Filistin-Gazze kıyılarından

02:25zeytinyağı taşıyan bir gemi

02:27yani günümüzden

02:291100 sene önce

02:31şimdi de o bölge zeytin üretiminde

02:33bilinen bir bölge

02:35tabi maalesef Gazze deyince

02:37artık aklımıza

02:39daha negatif şeyler geliyor

02:41inşallah bu da düzelecektir

02:431100 sene önce

02:45Gazze'den amforalara yüklenen zeytinyağı

02:47batıda şimdi henüz

02:49bilmediğimiz bir noktaya

02:51taşınırken kaç açıklarında

02:53ortaya yakalanıyor

02:55oradaki bir küçük kayalığa küçük adaya

02:57çarparak batıyor

02:59bu gemi

03:01hem derinlerde

03:03hem de aynı zamanda

03:05içindeki yüküyle oldukça ilginç

03:07zeytinyağı zaten

03:09normalde eski çağda

03:11gemilerin taşıdığı bir şey

03:13en çok zeytinyağı ve şarap taşınır

03:15gemilerde

03:17ancak bunların içerisinde

03:19bir amfora bize oldukça

03:21şimdiye kadar

03:23hiç görmediğimiz bir şeydi

03:25varlığını biliyoruz dünyada birkaç tane örneğini de

03:27okuduk ancak bildiğimiz kadarıyla

03:29Türkiye'de ilk defa

03:31içinde zeytin dolu

03:33daha doğrusu tabi zeytin çekirdekleri

03:35şu bağlamda

03:37dolu bir amfora karşımıza çıktı

03:39son bir yıldır

03:41geleceği miras projesi kapsamında

03:43derin sulara inen robotlarla

03:45su altı kazıları uygulamaya

03:47başladık robotların yardımıyla

03:49çıkartmış olduğumuz

03:51amforalardan bir tanesinde

03:53zeytin çekirdekleri amforalardan

03:55gelmeye başladı Tunç çağından

03:57beri yaklaşık 5 bin yıldır

03:59Akdeniz'de gemilerin değişmez

04:01yiyeceği zeytin olmuştur

04:03amforalara koyulan zeytin

04:05deniz suyu içerisinde

04:07bir haftada yenilecek hale

04:09geliyor ve bozulmadan da

04:11aylarca kalıyor yani siz

04:132 aylık 3 aylık bir deniz yolculuğuna

04:15çıktığınızda denizde

04:17başka hiçbir şey

04:19tazeliğini muhafaza etmiyor

04:21canlı hayvan taşıdıklarını biliyoruz

04:23buğdayı gemide

04:25gemideki değirmenlerle

04:27un haline getirdiklerini

04:29ve gemide bunları yenecek hale

04:31getirdiklerini ekmek yaptıklarını biliyoruz

Kategori

Döküm

Önerilen