Deprem uzmanı bir kenti uyardı! 'İstanbul'dan daha riskli'

Milliyet

02.02.2025

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00Şimdi hepimiz 99 depreminden sonra ne yapıyoruz? İstanbul üzerine odaklanmış durumdayız değil mi?

00:05İşte 7 üzerinde deprem olacak, İstanbul bir deprem oldu mu İstanbul çok ciddi yara alacak falan diyor ama

00:10esasında risk anlamına bakıldığında büyüklük anlamında değil, meydana gelebilecek büyüklük anlamında değil

00:15risk anlamına bakıldığında İzmir İstanbul'dan daha riskli diye ben öngörüyorum.

00:20Gözlemliyorum. Neden? Bunun nedenlerini söylememiz gerekirse

00:24İzmir'in en fazla nüfusunun yerleştiği yerdeki zemin maalesef yer yer 80-100-120 metre kalınlıktaki alüvyon tabakadan oluşuyor.

00:34Ve bu alüvyon tabaka ne anlama geliyor? Deprem dalgalarının genliğini büyütüyor anlamına geliyor.

00:40Yani yer altından 5-7-12 kilometre derinden bir deprem dalgası geldiği zaman o zemine geldiğinde

00:46deprem dalgası bir binaya o anda bir vuracakken o zeminden kaynaklı iki vuruyor.

00:522-3 gücünde vuruyor ve bu da tabii binaları çok fazla ciddi bir şekilde deformasyona neden olabiliyor.

00:58Artı bu zeminin üzerindeki yapılarımız maalesef biraz yüksek.

01:03Yani yüksek derken 2-3 kat değil 8 ve üzeri kattaki binalardan meydana geliyor.

01:07Artı bu binaların yaşlanana da baktığımızda miadını doldurmuş yapılarda olduğunu gözlemlediğimizde

01:14üzerine bir de mühendislik hizmeti almamış birçok kaçak yapının da olduğunu varsaydığımıza göre

01:21baktığımızda işte bir deprem anında İzmir'de meydana gelebilecek tekrar bir 6.9 büyüklüğü bir deprem anında

01:27artı bir de zamanında 17 saniye değil de 18-20-22 saniye uzayabileceğini öngördüğümüzde

01:36maalesef 117 vatandaşımızdan daha fazla bir vatandaşımızla hayatını kaybetme riskine karşı karşıya kalabiliriz.

01:44Bunlar tabii hep öngörü ve varsayımdan ibaret. Bizler ne yapmalıyız?

01:49Önce bölgeleri sıralayabiliriz.

01:51Şimdi ne dedik? Kötü zeminin olduğu yerler yani Anakaya tabakasıyla yeryüzü arasındaki mesafenin derin olduğu bölgelere baktığımızda

01:59İzmir körfezini gözümüzün önüne getirdiğimizde bir hilal şeklinde Çiğli'den Güzelbahçe'ye kadar bir hilal gibi düşünün.

02:06Çiğli, Karşıyaka, Bayraklı, Konak, Balçova, Güzelbahçe, Narlı, Derinaldır, Güzelbahçe diye sıralıyor.

02:13Bu kıyı bölgedeki evler, binalar biraz daha dolgut zemine, dolgut tabakasının olduğu yere

02:20veyahut Anakaya mesafesinin daha derin olduğu yerlerde olduğundan dolayı bir deprem meydana geldiği zaman

02:25hasar görme tamamen yıkılma anlamına dönüyor mu?

02:28Çünkü böyle bir şey yapmamız için sayısal verilerle o binayı incelememiz gerekiyor.

02:33Evet şu kadar bina hasar görecektir diyebiliriz ama hasar görebilme ihtimali daha yüksek.

02:39Bir de bu Bayraklı ve Bornava'nın iç kısımlarına yani ova tarafına girdiğimizde

02:44oradaki derinlik daha fazla olduğundan yine oradaki zemin daha riskli, daha sıkıntılı

02:51ve binalara vurma etkisi yani deprem deformasyonu verme etkisi daha fazla diye söyleyebiliriz.

02:58Tüm bu özellikleri üst üste getirdiğimizde yani zeminin olumsuz olduğu alanlardaki nüfusun çok olması,

03:05binaların fazla olması, binaların yaşının fazla olması, mühendislik hizmeti almamış

03:09binaların da çok olmasını üst üste getirdiğimizde evet İzmir'deki risk daha fazla diyebiliriz.

03:15Ama önemli olan nedir?

03:16Bu riski bertaraf edebilme yani önce mevcut durumu tespit edebilme.

03:21Şimdi geçmişe baktığımız 2019 yılında yapı kayıt belgeleri yani mühendislik hizmeti

03:28almamış yapıları yapı kayıt belgesiyle bir ruhsatlandırma durumu oldu devlet tarafından.

03:32Şimdi oradan buraya baktığımızda yaklaşık 2 katlı veya 3 katlı imar durumu olan yapıların

03:38üstüne 2 kat daha fazla yani 5 kat ve 6 kat olan bir yapı tamamen yapı kayıt belgesiyle ruhsatlanmış oldu.

03:46İşte bunların deprem anındaki sıkıntılarının tespit edilmesi lazım.

03:51En başta bu çalışma nasıl olabilecek?

03:53Tabii ki deprem performans analizi yani inşaat mühendislerinin yaptığı

03:57zemin kattan tüm katlar dağınan çalışmalarla yani gözlemsel verilerle değil aletsel verilerle

04:04ve hesaplamalarla belli bir tasarımlarla yapılacak ve zemin etüdü çalışması zeminde

04:10dinamik parametreleri statik parametreleri alarak birleştirilmiş bir şekilde tasarlanmış

04:16deprem performans analizlerinden sonra o binaların sağlam olup olmadığını tespit edilmesi lazım.

04:21Çünkü birçok yapı var.

04:23Belki de Türkiye'deki en fazla kaçak yapının olduğu ve bunun üzerine yapı kayıt belgesi

04:28alarak ruhsatlanmış olduğu binaların en fazla ili İzmir'dir diyebiliriz.

04:32Ondan dolayı ve zemini kötü olan alanlarda yapı kayıt belgesi almış yani yapı kayıt

04:38belgesi almış ne demek mühendislik hizmeti almamış esasında yapıların ruhsatlanmış

04:42durumda o demektir.

04:43Böyle bir yapıların bir deprem anında 5 üzeri olabilir 5.5 üzeri olabilir 6 olabilir

04:49Bu tarz bir depremde ilk hasarı görecek yapılar olarak söyleyebiliriz.

04:53Diğer yandan eski binalar olsun ne yapabiliriz işte belediye tarafından ruhsatlanmış ama

05:0140 yaş 45 yaş 50 yaş yani miadında durmuş yapılarında maalesef tabi yeni belli başlı

05:07donatılarını bozmadan karşılıklı bir şekilde herhangi bir mağduriyet yaşatmadan

05:14kentsel dönüşüm çalışmalarının çalışmaya başlanması gerekiyor.

Önerilen