Gün yüzüne çıktı! Çanakkale’de Osmanlı Donanması’nın gizemli çeşmesi

Yeni Akit Gazetesi

21.12.2024

Çanakkale’nin Kilitbahir köyünde, Osmanlı Donanması’nın su ihtiyacını karşılamak için inşa edilen tarihi çeşme ve havuzlar, Türk denizcilik tarihinin önemli izlerini günümüze taşıyor.

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

02:00Paşa'nın inşa ettirdiği çeşme. Ancak bu çeşmenin kitabesini

02:04tercüme ettiğimizde bazı eee şüphelerimiz oldu ya da bazı

02:08sorduğumuz sorular oldu. Bunlardan ilki şuydu. Şimdi

02:12normalde bu tip çeşmeler hayır eserleri oldukları için

02:14yerleşim yerlerin içerisine veya yakın noktalara inşa

02:18edilirdi. Ancak arkamızdaki çeşme en yakın yerleşim yeri

02:22olan Kilitbayırköy'ne yaklaşık dört kilometre mesafede.

02:25Dolayısıyla bu çeşmenin neden yerleşim yerine uzak yapıldığı

02:29noktasını aydınlatmak için ııı sorduğumuz sorularla birlikte

02:32yeni keşiflere doğru ııı uzanan en azından ııı

02:36serüvenimizde başladı. Iıı tabii bu sorunun yanıtını

02:40alabilmek için evvela Halil Paşa'nın vakfiyesini

02:42inceledik ve Halil Paşa'nın vakfiyesine baktığımızda

02:45kendisinin ııı Piyalapaşa Bahçesi olarak anılan mevkide

02:49iki çeşme ve iki havuz inşa ettirilmesini istediğini

02:53gördük. Şimdi biz şu an bulunduğumuz noktaya günümüzde

02:57Havuzlar ismini ııı verilmekte ve Havuzlar olarak anılmaktadır.

03:00Havuzlar mevki olarak geçmektedir. Şimdi vakfiyede

03:04geçen Piyalapaşa Bahçesi mevkii acaba neresi diye yeni bir soru

03:08sormak mecburiyetinde kaldık. Yani çeşmenin yapılmasını

03:12istediği yer vakfiye kaydına göre Piyalapaşa Bahçesi olarak

03:15geçmekte ancak biz günümüzde buraya havuzlar mevki olarak

03:19anmaktayız. Bunun üzerine acaba bu Piyalapaşa Bahçesi denilen

03:23yer neresi? Yani günümüzde şu an bulunduğumuz yer olan

03:27havuzlar ile aynı yer mi? Sorularını sorduk. Bunun üzerine

03:30de Katip Çelebi'nin Deniz Savaşları'nda Büyükler'e Armağan

03:34şeklinde tercüme edilen eserine baktığımızda kendi sonrada

03:38Osmanlı Donanması'nın nasıl sefere çıktığını anlatırken şu

03:41ifadeleri kullanmakta İstanbul'da hazırlanan ııı donanma

03:45yola çıkıyor. Marmara'da geçtikten sonra Marmara'yı

03:49geçtikten sonra Çanakkale Boğazı Taşrası'nda Piyalapaşa

03:53Bahçesi denilen mevkide bir gün mutlaka durduğunu burada

03:57sulandığını yani su ihtiyacını tedarik ettiğini gemilerin

04:00yağlanması için karşıda Çanakkale'ye gönderilerek

04:03tomruk ve çıra alındığını anlattığını gördük. Yani

04:06aslında Halil Paşa'nın vakfiyesinde geçen Piyalapaşa

04:10Bahçesi ismiyle Katip Çelebi'nin eserinde de

04:13karşılaşmış olduk. Tabii Katip Çelebi'nin vermiş olduğu bu

04:16bilgi aslında ııı çalışmayı da yönlendirdi. Şöyle ki aslında

04:22Halil Paşa bu çeşmeyi sivil ihtiyacın karşılanması için

04:28değil Katip Çelebi'nin bahsettiği Osmanlı donanmasının

04:32su ihtiyacını karşılaması için yaptırdığı sonucuna ulaştık.

04:35Yani arkamızda görülen çeşme ve bu bölge yapıldığı dönemde

04:39Piyalapaşa Bahçesi ismiyle anılmakta ve Osmanlı donanması

04:44Akdeniz'e bir sefere çıkacağı zaman Çanakkale Boğazı'ndan

04:47çıkmadan önce mutlaka bir gün burada durduğunu ve en önemli

04:52ihtiyaç olan su teminini bu noktadan gerçekleştirdiğini

04:56aslında Halil Paşa'nın da bu çeşmeyi donanmanın ihtiyacını

05:00karşılamak için yaptırmış olduğunu görmüş olduk. Eee

05:03dolayısıyla bu bölge Türk denizcilik tarihi için Türk

05:07donanma tarihi için en önemli noktalardan biri olarak

05:10karşımıza çıkıyor. Keza bu çeşmeler ve eee çeşmelerin

05:15önlerine yaptırılan havuzlar sayesinde ya da eee yüzünden eee

05:19gerçek ismi olan Piyalapaşa Bahçesi isminin zamanla

05:22unutulduğu ve bu çeşme ve önündeki havuzlar nedeniyle eee

05:26günümüzde de hala havuzlar ismiyle anıldığını görmekteyiz.

05:29Çeşmeyi ve önündeki havuzu incelediğimizde etrafında hem

05:33çeşmenin üzerinde farklı dönemlerde yazılmış yazılar

05:36olduğunu görmekteyiz. Keza çeşmenin üzerinde eee bin

05:39sekiz yüz elli altı tarihini açık bir şekilde görebilmekteyiz

05:42ve üzerinde latince yazılar yazmakta. Tabii bu tarih aynı

05:45zamanda bin sekiz yüz elli üç bin sekiz yüz elli altı Kırım

05:48Harbi'nin de yapıldığı döneme denk gelmekte. Kuvvetle muhtemel

05:52o dönemde eee Osmanlı Devleti'nin müttefiki olarak

05:55gelen askerlerden biri yazmış olabilir ya da en azından böyle

05:58bir değerlendirmede bulunabiliriz. Keza yakın

06:01dönemde yani bin dokuz yüz on beş yılında Çanakkale

06:03Muharebeleri'nin gerçekleştiği dönemde de askerlerimizin bu

06:07çeşmenin önünde fotoğraf çekildiğini eee biliyoruz. Eee

06:10bunun fotoğrafları mevcut, kayıtlarda mevcut. Yine havuzun

06:13etrafında da Çanakkale Savaşları dönemine ait yazıların

06:17bulunduğunu görmekteyiz.

Önerilen