Halide Türkoğlu: Kadınların Bütçeden Dışlanması Sürekli Artıyor

Haberler.com

15.12.2024

DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Halide Türkoğlu, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın bütçesi görüşmelerinde; "Bizler için bu ülkedeki bütçe süreçleri maalesef kadınların nasıl dışlandığının, kadın emeğinin nasıl değersizleştirildiğinin, yoksulluğun, işsizliğin ekonomi politikalarıyla nasıl beslendiğinin en görünür olduğu süreçlerdir. Hele ki söz konusu Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının bütçesi olunca kadınlar bu dışlanmayı, ötekileştirilmeyi kat be kat yoğun bir şekilde hissediyor ve yaşıyor." dedi.
(TBMM) -
TBMM Genel Kurulu'nda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçelerinin görüşmeleri devam ediyor.

hbrlr1.com/ctcwdfdykckckl

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, Aile ve

00:12Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın bütçesi üzerine grubum adına

00:16söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle başta kadınlar olmak

00:20üzere tüm halklarımızı selamlıyorum. Bizler için bu

00:25ülkede bütçe süreçleri maalesef kadınların nasıl

00:28dışlandığının, kadın emeğinin nasıl değersizleştirildiğinin,

00:32yoksulluğun, işsizliğin, ekonomi politikalarıyla nasıl

00:36beslendiğinin en görünür olduğu süreçlerdir. Hele ki söz

00:40konusu Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın bütçesi olunca

00:43kadınlar bu dışlanmayı, ötekileştirilmeyi kat ve kat

00:47yoğun bir şekilde hissediyor ve yaşıyor. Toplumsal cinsiyet

00:51eşitsizliğinin beslendiği cinsiyetçik iş bölümünün

00:55iktidarın politikalarıyla derinleştiği bir düzende bu

00:58yılda kadına ayrılan bütçe ne yazık ki erkekliği besleme

01:02bütçesidir. Ve yine bunları konuşacak, tartışacak,

01:06kadınların ihtiyaçları temelli bir bütün olarak kadınlarla,

01:10kadın örgütleriyle birlikte ön çalışması yapılarak bir kadın

01:14bakanlığı olmadığı için kadın sorunlarını bu bakanlığın bütçe

01:18görüşmelerinde ele alacağız. Bu ülkede kadınların yaşamı,

01:21eşitlik ve özgürlük sorunu aile ve sosyal politikaların

01:25içine hapsedildiğinin kanıtıdır bu bakanlık. En sonunda

01:29söyleyeceğimi ilk başta söyleyeceğim. Kadınlar bu

01:32bakanlıktan bu erkek egemen düzenden iktidardan

01:35alacaklıdır. Çalışma hakları gasp edilen KHK'li kadınlar

01:40bakım emeğini üstlenmek zorunda kalan kadınlar, engelli

01:43kadınlar, göçmen ve mülteci kadınlar, ana dilinde hizmet

01:47alamayan, hizmete ulaşamayan kadın

01:56tarlalarda, fabrikalarda, tekstil atölyelerinde her türlü

02:01emek sömürüsüyle karşı karşıya kalan kadınlar bu iktidardan

02:05alacaklıdır. Yirmi iki yıldır bütçesini cinsiyetçi,

02:09milliyetçi, militarist, savaş politikalarıyla oluşturan

02:13iktidarın kendisi Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın

02:17bütçesini de işte bu cinsiyetçi kodlarla hazırlamıştır.

02:20Kadınların bütçeden anladığı ile bu bakanlığın bütçe

02:24anlayışı arasında büyük bir makas farkı vardır. Kadınlar

02:28için bütçe ekonomik özgürlüğü demektir. Çalıştığı için

02:31karşılığını eşit bir şekilde almaktır. Ev içi emeğinin

02:35görülmesidir. Güvenceli işlerde çalışmak ve emeklilik

02:38başta olmak üzere her türlü yasal halktan, sosyal halktan

02:42paylanmaktır. Sağlık hakkına ücretsiz ulaşabilmektir. HPV

02:47aşısına ücretsiz ulaşabilmektir. Çalışma yaşamına

02:50sosyal yaşama erişebilmesi için omuzlarına yüklenen bakım

02:55hizmetinin kaldırılması için kreş, bakım evi gibi ücretsiz

02:58merkezlerin çoğaltılmasıdır. Yoksulluktan işsizlikten

03:02kaynaklı şiddet ortamında kalmak zorunda olmadığı bir

03:05yaşama sahip olmasıdır. Ekmeği, suyu, domatesi, eti nasıl

03:10alacağım diye düşünmediği bir yaşamdır. Genç kadınların

03:13KYK, KYK yurtlarında kaybettirilmeden, ihmalden

03:17kaynaklı katledilmeden eğitim ve iş yaşamına sömürülmeden

03:21ulaşmasıdır. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın

03:25heybesinde bu sorunlara çözüm üretecek bir bütçe yoktur. Bol

03:29rakamlı bütçe kalemlerinde ne olduğunu komisyon sürecinde de

03:32söyledik. Şimdi de tüm kadınlar adına söylüyoruz. Buraya

03:36geçmeden önce komisyon sürecinde sayın bakana

03:39cevaplaması için sorular sormuştuk. Yakın zamanda

03:42sorularımıza yazılı cevaplar vermiş. Ben bu cevaplardan

03:45bazılarını özellikle söyleyerek kadın sorunlarına yaklaşımını

03:50teşhir edeceğim. Bu bir teşhirdir. Bize sundukları

03:53bütçe taslağında eşi vefat etmiş. Hiçbir geliri olmayan

03:57kadınlara ödenek veriliyor. Ancak bu ödeneğin ne kadar

04:00olduğu belirtilmemiştir. Sorduk ne kadar ödüyorsunuz diye. Cevap

04:04bin TL. Doğru duydunuz. Kadınlara bin TL ödüyorlar.

04:08Eşi vefat etmiş. Hiçbir geliri olmayan kadınlar adına

04:11soruyorum. Benim dilim söylemeye varmıyor. Siz hiç utanmıyor

04:15musunuz bu rakamdan? Kadınlar bin TL ile nasıl geçinecek?

04:19Eşi vefat etmiş kadına bin TL gören bakanlığınız elbette ki

04:23boşanmış kadının nafak hakkına göz diker. Öyle değil mi? Sayın

04:28bakan bütçenin yüzde ellisini kadınlara ayırdıklarını

04:31söylemişti. Ben gerçeği söyleyeyim. Bu bütçe

04:33korudukları ailenin bütün yükünü kadınların omuzlarına

04:37yıkmak için hazırlanmıştır. Kadınların susması biat etmesi

04:40üzerine programlanmıştır. Bir diğer nokta bu ülkede on

04:45milyonun on milyonun üzerinde engelli nüfusu var. Bunun

04:48yarısı kadın. Beş yüz yetmiş bin kişi evde bakım hizmeti adı

04:51altında hizmet aldığı belirtilmiştir. Peki bu hizmeti

04:54kim veriyor? Elbette ki çamaşır, yemek, çocuk, yaşlı ve

04:58engelli bakımını omuzlarına yüklediğiniz kadınlar. Bütçe

05:02sunumunda sayın bakan kendisi söyledi. Bu hizmeti verenlere

05:05yapılan aylık ödeme dokuz bin TL. Bu ödeneği hazırlayan

05:09engelli bakımının ne kadar zor ve bitmeyen bir iş olduğunu,

05:12bir mesaisinin olmadığını bildiği halde bu yükü

05:16kadınların omuzlarına yükleyen bu iktidardır. Bu iktidar bu

05:19bakanlık yıllardır evde bakım hizmeti adı altında bakım

05:23hizmetini kadınlara yükleyerek cinsiyetçilik iş bölümünü

05:26körükleyerek kadınlara karşı suç işlemeye devam etmektedir.

05:30Kadın istihdamını arttırmaya dönük performans

05:34programlarınızda da bu işi ne kadar önemsemediğinizi

05:37göstermişsiniz. Cinsiyetçi iş bölümünden arındırılmış meslek

05:41edindirme kurslarının verilmesi elbette ki çok önemlidir. Ancak

05:45bu mesleği edinen kaç kadın istihdam edilmiştir? Çalışma

05:48yaşamına girmiştir. Bunun verileri nedir? Bunları

05:51özellikle vurgulamak istiyorum. Çünkü bu bakanlığın sunduğu

05:54istihdam fırsatları kalıcı değil kısa vadeli güvencesiz

05:59istihdamdır. Bu bütçede kadınların güvenceli, sosyal

06:02güvenceli çalışması için siz ne yaptınız? Işte bunun

06:05istatistiği her defasında sizi hatırlatmak zorunda kalıyoruz.

06:09Bu ülkede her on kadından sadece üçü çalışıyor. O da

06:13güvencesiz işlerde. Geriye kalan yedi kadın ise işsizlikle

06:17karşı karşıyadır. Dünya Ekonomik Forumu iki bin yirmi

06:20üç küresel cinsiyet eşitsizliği raporundaki iş gücüne katılım

06:24reytinginde de Türkiye yüz kırk altı ülke arasında yüz otuz

06:28üçüncü sırada. Işte sizin kadın istihdamına verdiğiniz

06:33önemin istatistiği budur. Gelelim kadın evlilik şiddetle

06:37mücadeleye dönük ayrılan bütçenize. Ancak buna geçmeden

06:41önce bu ülkede kadın evlilik şiddetin geldiği noktaya karşı

06:46birkaç vurgu yapmak isterim. Yine komisyon görüşmeleri

06:49esnasında sorduğumuz bir sorunun cevabı üzerinden

06:52başlayayım. Yakın zamanda Hakkari'de kadınları fuhuşa,

06:56uyuşturucuya sürükleyen, dijital şiddet uygulayarak

06:59tehdit eden bir uyuşturucu çetesi ifşa edildi. Bu çetenin

07:04elemanları kimler? Korucular, iktidara yakınlıkları bilinen

07:07kişiler sorduk bakana siz bu davanın neresindesiniz diye.

07:11Cevap ne biliyor musunuz davayı izliyoruz. Doğru duyunuz

07:14davayı izliyorlar. Sizin işiniz sadece izlemek değil sayın

07:17bakan. Sizin işiniz bu davanın sanıklarının ortada genç

07:20kadınların beyanı varken tanık varken bu sanıkların neden

07:24tutuksuz bir şekilde yargılandığının peşine

07:27düşmektir. Bunu sorgulamaktır. Sorsak bakanlığımızın

07:30sorumluluk alanı değil diyeceksiniz. Şüphemiz yok

07:33bunda. Ama kadınlara ilişkin neredeyse bütün

07:35politikalarınızı ilgili bakanlıklarla ortaklaştıran da

07:39bu bakanlıktır. Bu iktidar bakanlıkları cinsiyetçi,

07:42ayrımcı kuruluşlar ile birlikte el ele vererek kadın ve

07:46şiddeti nasıl meşruat üzerinden işbirliği yapıyorlar. Yakın

07:49zamanda işbirliği yaptığı bakanlıklardan biri olan

07:51İçişleri Bakanlığı'dır. Kadın kapıyı açmamış olsa

07:55öldürülmezdi diyen bir bakanlığa siz altmış iki

07:58seksen dördü hatırlattınız mı? Sorumluluklarını hatırlattınız

08:02mı? Bu işbirliğinin adı kadına karşı işlenen suçları örtme

08:07işbirliği olarak mı devam edecek? Failleri koruma ve

08:09aklama işbirliğinde kabul etseniz de etmeseniz de sizin

08:13de payınız var. Bakın bütçesi altı bakanlıktan daha fazla olan

08:17neredeyse kadını yok sayan Diyanet İşleri bu işbirliği

08:21yapılan kurumlardan biridir. Bu başkanlığa ayrılan bütçeyle

08:24bir dergi çıkarılıyor. Bu dergide kadının kariyerinin

08:27yükselmesi annelik duygusunun zayıflamasına, erkekliğin

08:32gerilemesine, zayıflamasına neden oluyormuş deniyor. Hatta

08:36o kadar ileri gidip etekli erkekler kavramını kullanan bu

08:39yazıyı dergisinde yayınlayan Diyanet'in cinsiyetçi kodlarıyla

08:44bu bütçe oluşturulmuştur. Sayın Bakan iktidarınızın

08:47bakanlıkları, kamu kurum ve kuruluşları bugün İstanbul

08:50Sözleşmesi feshedilmeseydi kadınlara yönelik ayrımcı,

08:54cinsiyetçi, suçlayıcı söylem ve politikaları da politikaları da

08:59girişemezdi. Bu ülkede koruma altında boşanma aşamasında olan

09:03yüzlerce kadın katledildi. Katledilen kadınlara intihar

09:06süsü veriliyor. Kadınlar evde, öğrenci yurtlarında, sokak

09:10ortasında, dere kenarında şüpheli bir şekilde ölü

09:13bulunuyor. Sadece yüz kırk dokuz tane konuk evi yaptık

09:16diyerek kadına yönelik şiddeti önleyemezsiniz. Bu sığınakların

09:20sayısını çoğaltarak kadınların yaşamlarını koruyan düzenlemeler

09:23için politika üreteceksiniz. Yüz kırk dokuz tane diye

09:27övündüğünüz sığınaklarınızdan birinde daha geçen gün iznini

09:31çıkan bir kadın katledildi. Kadını değil, kadının

09:34içerisinde katledildiği aileyi koruduğu için cinsiyetçi iş

09:38bölümünü esas aldığı için kadın istihdamını arttırmayan,

09:41kadınları yoksulluğa mahkum eden, nefret suçlarını

09:44körükleyen bu erkek egemenin bütçeyi kadınlar adına kabul

09:48etmiyoruz, reddediyoruz. Kadınların onayını almak

09:51istiyorsanız yapmanız gerekenleri söylüyorum.

09:53İstanbul Sözleşmesi yeniden imzalanmalı ve uygulanmalıdır.

09:58Nüfusu yüz bini geçen

Önerilen