Rize konaklarının hikayesi Yeşil Doğa'da ekrana geldi

CNN TÜRK

Doğanın sesine kulak veren Güven İslamoğlu ile Yeşil Doğa, bu hafta Rize Fındıklı'daydı. İslamoğlu; taş konakların bulunduğu rotayı yürüyüp bu kültürü ekrana getirdi.

Transcript

00:00MÜZİK

00:05MÜZİK

00:29Merhaba ben Güven İslamoğlu. Yeşil Doğa programıyla yine karşınızdayız.

00:33Karadeniz'deyiz. Kaşkarların eteklerindeyiz.

00:35Fındıklı'dayız. Çok güzel bir hikayeyi, rotayı yürüyeceğiz.

00:39Taş konakların bulunduğu bir rotayı yürüyeceğiz.

00:41Fındıklı'ya yıllar önce geldiğinde 45 tane taş konak vardı.

00:46Bunlara las konakları da deniyor.

00:48Bu las konaklarını kültürü ekrana yansıtmıştım.

00:51O zamanlar bunların sayısı çok azdı, yıkılmak üzereydi.

00:54Ve yavaş yavaş restore edilmeye başlandı.

00:56Ardından bir turizm patlaması oldu.

00:59Artık insanlar sadece bu konakları görmek, bu konaklarda yaşamak

01:03ve bu kültürü hissetmek için buraya geliyor.

01:05Bu hafta bu hikayeyi ekrana getireceğiz.

01:07Bir de rota yapmışlar.

01:08Bu taş konakların önünden geçen eski bir yolu açmışlar.

01:13İnsanlar artık o yolu da yürümeye başlamışlar.

01:15Güzel bir rota olacak, keyifli bir rota olacak.

01:17Sanki kendinizi Avrupa'da, İsviçre'de hissedeceksiniz.

01:20Ama çok güzel yerlerimiz var.

01:22Avrupa'dan da güzel yerlerimiz var.

01:24Yeter ki iyi kullanalım.

01:27KONAK FİKRİ

01:45Bu konak fikri nereden aklınıza geldi?

01:47Nasıl başladınız bu işe?

01:48Konak fikri esasen Venkamu'da çalışırken küçük bir hikayesi var.

01:53Ondan bahsetmek isterim size.

01:55Bölgesel bir toplantımız vardı ve onlara bu bölge toplantı gezileri yapacaktık.

02:00Diğer bölgelerde konaklayacak yer bulduk.

02:03Fakat bu taraflarda bir türlü konaklayacak yer bulamıyoruz.

02:06Kendi evimin iki odasını hazırladım.

02:08Diğer iki konaktan anlaştım.

02:10Geldik, bir gün kalacağımız yerde üç gün kaldık.

02:13O zaman dedim ki artık turizm bu bölgede olur.

02:16Böyle bir hikayeyle başladık.

02:18Şimdi burada yavaş yavaş konak sayısı da giderek artıyor.

02:22Restoran edilmeye başlanmış.

02:24Yeterli mi?

02:25Şu anda tabii yeterli değil ama şu anda ilk işte biz başladık.

02:29Daha sonra aşağıda bir konak başladı.

02:32Şu anda beş tane konak resmi olarak turizme hizmet veriyor.

02:35Biz sürdürülebilir turizmin devam etmesini arzu ediyoruz.

02:40Böyle kitlesel turizme değil, daha bütük şekilde bu vadenin ilerlemesine çalışıyoruz.

02:46Bunun için de bir dernek kurduk.

02:48Hem çevreye duyardı, hem bu konakları turizme kazandırma amaçlı.

02:51Çok ciddi çaba gösteriyoruz.

02:56Laz konakların ne farkı var diğer yerlerden?

02:59Şimdi Laz konaklarının en büyük farkı bizim buraya gelenler Karadeniz'i gezmiyor sadece.

03:05Karadeniz'i yaşatıyoruz onlara.

03:06Yemeklerimiz ve kültürümüzle birlikte yaşatıyoruz.

03:09Biz de Karadeniz gecesi yapıyoruz.

03:11Tanık olacağız, sizleri de yapacağız.

03:13Hep birlikte horon oynuyoruz.

03:14Onları da mutlaka oynatıyoruz.

03:16Çünkü Karadeniz'i tam yaşamalarına arzu ediyoruz.

03:19Onlar da farklı şey yaptıkları için.

03:21Karadeniz'i tam yaşamalarına arzu ediyoruz.

03:23Onlar da farklı şey yaptıkları için çok mutlu dönüyorlar.

03:26Gelen konuklar zaten bizden bir daha kopamıyor.

03:52Bu kadim yol nedir çok bilinmiyor herhalde.

03:54Çünkü ben çok sık gelip gidiyorum ama ilk defa duydum bu kadim yol meselesini.

03:58Evet biz bunu derneğe kurduktan sonra köyün eski ulaşım yoluydu.

04:03Araba yolu yapılmadan önce taştan patika yollardı burası.

04:06Biz bu yolu temizleyerek bir bölüm bölüm temizleyerek kadim yol olarak turizme kazandırmaya hedefliyoruz.

04:13Şimdi yürüyeceğimiz yol da işte bir kısmını ancak hazırlayabiliriz.

04:17Konaklardan mı geçiyor?

04:19Konakların arasından geçerek.

04:21Eskiden ulaşım buradanmış.

04:23Eski yol burası.

04:25Evet bu köyün yolu burasıydı araba yolu yapılmadan önce.

04:48Burası bir mahalle mi?

05:02Evet orta mahalle diyoruz bu köyün.

05:04Böyle konaklarının farklı ambiyanslarını görebileceğiniz bir yer.

05:08İşte bu restore edilmiş şekliyle çatısı akıttığı için yeniden restore ediliyor.

05:14Restore edilmemiş şekliyle farklı bir ambiyans.

05:17Bu biraz mimar tarzı da farklı.

05:38Şunun güzelliğine bakar mısınız?

05:45Şimdi bunu bizler buralı olduğumuz için biliyoruz.

05:51Dedelerimiz çok eski zamanda bu taşları dededen alıp keser keser kare şeklinde biriktirirlermiş önce.

05:58Değil mi?

05:59Evet doğru.

06:00O zamanın biriketi buymuş.

06:02Bunları biriktirdikten sonra bu ahşap kestane büyük ihtimalle.

06:06Evet kestane.

06:07Bu en azından en az 300 yıllıktı.

06:09Bak kestaneye hiçbir şey olduğu yok.

06:11Kendi kendine emrengi olmuş.

06:13Bu dere taşını içine yerleştirmişler.

06:15O zamanki nemden kurtulmuşlar.

06:17Aynen.

06:18Nemden önlemek için.

06:19Bir de şartlar bunu gerektiriyormuş.

06:21Mesela o zaman yol yok, ulaşım yok.

06:23Kestaneyi dağdan kesmiş.

06:25Taşı da dereden kırmış.

06:27O mevcut imkanlarla bunları yapmışlar.

06:29Güvenlik amacıyla da olabilir mi?

06:31Taş çünkü silaha karşı.

06:32Güvenlik amacı hem de yalıtım için.

06:34Şimdi bunlar hem sıcağı hem soğuğu ahşaba göre daha iyi koruyor.

06:39Süper.

06:43Biz burada turizm yaptıktan sonra bu konakların biraz değeri anlaşıldı.

06:57Şimdi yavaş yavaş farkındaysanız restore edilmeye başladı.

07:00Burada da fazla ortak olduğu için bazıları anlaşamıyorlar.

07:03Böyle kalabiliyor.

07:04İnşallah bu da yapılacak diye duyuyoruz sahiplerinden.

07:08Kurtulacak diye ümit ediyoruz en azından.

07:10Yıkmak yasak değil mi?

07:11Yıkmak yasak.

07:12Ama böyle kayıtlı olmayanlara.

07:14Bunların bir kısmı Anıtlar Kurulu'na kayıtlı, bir kısmı da kayıtlı değil.

07:18Anıtlar Kurulu'na kayıtlı olanı zaten bir devlet desteği de var.

07:21Proje yapıyorsun.

07:22Kurtarılabiliyor.

07:24Ama tabii yeterli mi?

07:25Değil.

07:26Biraz da mal sahiplerinin katkısı gerekiyor.

07:43Burası 300 küsur yıllık ev.

07:46Ama biz İstanbul'da yaşıyoruz.

07:48Sadece yazları böyle bir ay kadar geliyoruz.

07:51Gelirken özlemini çekiyor musunuz?

07:53Çekiyoruz.

07:54Ama yaş aldıkça daha çok özlemeye başladık.

07:58Niye?

07:59Eskiden tabii şimdi emekliyim ben.

08:01Çalışırken kısa bir tatil oluyordu ve başka yerleri tercih ediyorduk.

08:05Ama şimdi emekli olduktan sonra daha çok geliyorum ve daha çok özlüyorum nedense.

08:10Zorluğu var mı bu evde yaşamanın?

08:12Çok bakım istiyor tabii.

08:14Sürekli eliniz üstünde olması gerekiyor.

08:16Zor bakım biraz.

08:17Zor bakımı.

08:18Zor ve pahalı.

08:19Pahalı.

08:20Ama o zaman da zaten bu evler demek ki parası olanların evleri miydi o zamanlar?

08:25Öyleymiş sanırım.

08:26Toprak aldılar.

08:27Topraktık.

08:28Ne işi yapıyorlarmış acaba?

08:30Zaten eskiden burada, bu vadenin bu konaktan çok olmasının nedeni köklü aileler yaşıyormuş bu vadede.

08:36Bu konaklar da onun için bu vadede çok fazla.

08:38Yani bizim bildiğimiz Güney Kafkasya'dan gelmişiz ve o zaman denizcilikle de uğraşılmış,

08:46işte toprakla, kereste ticaretiyle falan uğraşılmış ama hep okumuş.

08:52Yani herhalde 3-4 nesil hep okumuş ve daha çok da bürokrat kesim.

08:58Yani fındıklının da öyle bir özelliği var.

09:08Şarkı söylüyor.

09:39Mustafa Bey aynı zamanda meslektaşım.

09:43İşi emekli olup buraya gelmiş.

09:46Böyle bir dede konağı var ama öyle kalmış.

09:49Sizi şöyle alayım mı?

09:51Ya niye böyle kaldı?

09:53Her yer onarılmış.

09:55Valla ne desek boş aslında.

09:57Çok da güzeldi.

09:59Osman Bey bize öne ayak oldu biraz.

10:02Onun sayesinde vadi turizmine biz de bir katkıda bulunabiliriz diye.

10:07Bir şeyler yapmayı düşünüyoruz ama bir takım tabii miras problemleri var.

10:12Karadeniz'in genelinde olduğu gibi.

10:14Onun için işte neticelendiğinde biz de bir takım projeleri düşünüyoruz.

10:19Kaç odalı bu?

10:20Valla bu 9 odalı.

10:22Güzel bir tuğla konaktı.

10:24Biz bu yeni ev diyoruz.

10:25Dedem yaptırmıştı bunu.

10:26Dolmataş değil tuğladan yapılmış.

10:29Ateş tuğlası için.

10:30Diğerinden farklı mı?

10:31Farklı tabii.

10:32Şimdi göremiyoruz.

10:33Sarmaşıklarla olmuş.

10:34Biraz yanına doğru gidersek belki oradan görebiliriz.

10:41Taş işçiliği falan farklı boyutta olduğu için o dönemin yapı elemanı olarak da ateş tuğlası varmış.

10:47Dedem bunu alt katı dolmataş dere taşı, üst katı da tuğla olarak yaptırmış.

10:529-10 odalı bir ev burası.

10:55Burası da oda o zaman.

10:56Tabii tabii şuradan çevreden dönüyor şeyler.

10:59Burada bir şömine vardı.

11:01Burada mesafeler birbirinden çok uzak olduğu için alışılmış köy mimarisinin dışında herkes arazisinin ortasına ev yaptığı için

11:08misafir geldiği zaman kalmak durumunda bir daha eve geri dönemiyor.

11:12O yüzden çok odalı evler, konaklar yapılmış.

11:31Yine güzel bir taş konak ama 2025 yılı yazında hizmete girecek.

11:48Şu an hazırlıklar sürüyor ama içinde içerisi Karadeniz kültürünü yansıtan objelerle dolu ilginç bir yer olduğunu söylediler.

12:01Buradan bulunduğumuz alan Orta Hol diye geçiyor.

12:13Eski tarz ne yaşıyorsa burada yaşayan insanlar.

12:18Onları bozmak istemedik.

12:20Her şey orijinal mi şu anda?

12:22Evet her şey orijinal yaşanmışlık.

12:24Gelen konuklarımıza da böyle bir etkileşim olsun istedik onlardan.

12:33Peki bize bu konak kültüründe yani insanlar buraya geldiği zaman ne yaşayacaklar?

12:37Neyi hissedecekler?

12:39Bazen insanlar bunu hissetmeden gidiyorlar.

12:41Siz neyi hissetmelerini istiyorsunuz?

12:43Biz aslında bizi hissetmelerini istiyoruz.

12:45Yani bu bölgenin insanının geçmişten günümüze aktardığı kültürü hissetmelerini istiyoruz.

12:52Bu evlerin içinde yaşayan yani kadına ohoca denir.

12:56Laz dilinde.

12:58Ohoca, ohoi tek başına ev anlamına gelir.

13:03Ca da ağaç anlamına gelir.

13:06Ve bu Laz konaklarının bütün direkleri koca koca ağaçlardan yapılır.

13:12Yani kadına denir ki evin direği.

13:22Bu konak 300 yıla yakın bir geçmişi olan bir konak.

13:26Ve kendi kültürümüzü bir şekilde yaşamalarını istiyoruz.

13:29Kendi yemeklerimizi tatsınlar, geleneksel yemeklerimizi doğayla iç içe yaşasınlar.

13:36Daha çok bahçeyi gördünüz.

13:38İşte bu bahçede böyle sağlık turizmi alanında hizmet vermek istiyoruz.

13:43İşte bu tür kamplar olsun, bu tür etkinlikler olsun.

13:48Doğa yürüyüşleri, etrafımız yemyeşil bitkilerle, doğayla hayvanlarımızla iç içe yaşasınlar.

13:56Yani burada atalarımız nasıl yaşıyordu?

13:58Bugün de o hissiyatı yaşasınlar istiyoruz.

14:13Size bir oda daha göstereceğim.

14:15Burası bu evin asıl sahibinin kullandığı oda.

14:20Ve bu da onun yatağı kayrolası.

14:23Bu da orijinal.

14:24Evet orijinal.

14:25Çok güzel.

14:26Bizim büyüklerimiz dedelerimiz der ki evinizin bahçesinin özellikle yol kenarlarına meyve ağaçları dikin.

14:33Gelen geçen onlardan nasiplensin ve bir hayır duası göndersin dikenlere derler.

14:39Bu nedenle bu bölgede her taraf evlerin bahçeleri meyve ağacı doludur.

15:02Çok keyifli bir iki gün geçirdik.

15:04Bu keyfi yaşamak istiyorsanız buralara gelmeniz lazım.

15:08Ekrandan göründüğü gibi olmuyor.

15:10Bu dokuya dokunmak gerekiyor.

15:12Burayı hissetmek gerekiyor.

15:13Buranın insanları sizi bekliyor.

15:15Çok bozulmamış bir vade.

15:16İnşallah böyle kalır.

15:17Aydır'a benzemez.

15:18Aydır'a benzemesin diye elimizden geleni yapıyoruz.

15:21Zaten bu bölge halkı da bunun için çalışıyor.

15:24Sürdürülebilir turizmin güzel bir örneğini size göstermeye çalıştık.

15:27Haftaya bir başka yerde bir başka hikayede birlikte olacağız.

15:30Hoşça kalın.

15:37İzlediğiniz için teşekkür ederim.

Kategori

Döküm

Önerilen