"Efendiler, yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğiz"

"Efendiler, yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğiz" izleyin - TRT Haber Dailymotion'da

Transcript

00:00Erzurum kongresine doğru giden araçta tarihi bir not yazıldı.

00:11Yıl 1919, aylardan Temmuz'du.

00:15Atatürk, Mazhar Müfit'e, yaz Mazhar, Cumhuriyeti ilan edeceğiz notlarını kaleme aldırdı.

00:21Cumhuriyet fikri bu kelimelerle ilk kez satıra döküldü.

00:31Atatürk, okul yıllarında kurdu Cumhuriyet Düşünü, yıllarca bu ideal için çalıştı.

00:37Mazhar Müfit'e, Erzurum kongresine giderken,

00:40zamanı geldiğinde hakimiyeti milliyeyi hakim kılacağız,

00:43Latin alfabesi kabul edilecek, kadın hakları geliştirilecek dedi.

00:47Bu sözleri tarihi not defterine yazdırdı.

00:50Mazhar Müfit'e, bu defterin bu yaprağını kimseye göstermeyeceksin dedi.

01:00O notları yıllarca kimse bilmedi.

01:03Ta ki 28 Ekim akşamına kadar.

01:06Atatürk, Cumhuriyet fikrini Çankaya Köşkü'ndeki tarihi yemekle paylaştı.

01:1428 Ekim akşamı meclisten köşke gelen Atatürk, bu sofrada yol arkadaşlarıyla toplandı.

01:20Heyecanlıydı çünkü 16. Türk Devleti'nin yeni yönetim şeklini açıklayacaktı.

01:26Tam burada gururlu bir sesle,

01:28Efendiler yarın Cumhuriyet'i ilan edeceğiz dedi.

01:32O gece Çankaya Köşkü'nde Cumhuriyet'in ilk ışığı yandı.

01:40Artık rejimin adı konmuştu.

01:42Mustafa Kemal, tarihi akşam yemeğinde yaşananları nutukta da anlattı.

01:48Yemek sırasında yarın Cumhuriyet ilan edeceğiz dedim.

01:51Orada bulunan arkadaşlar derhal düşünceme katıldılar.

01:55Yemeği bıraktık.

01:56O dakikadan itibaren nasıl hareket edileceği konusunda kısa bir program yaparak arkadaşları görevlendirdim.

02:02Yaptığım programın ve verdiğim talimatın uygulanışını göreceksiniz.

02:0620 Ocak 1921 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nun devlet şeklini belirleyen maddelerini şu şekilde değiştirmiştim.

02:15Birinci maddenin sonuna,

02:17Türkiye Devleti'nin hükümet şekli Cumhuriyet'tir cümlesini ekledim.

02:25Türk milleti bu tarihi kararla yeni bir yolculuğa çıkıyordu.

02:29Anadolu, gün 28 Ekim'den 29 Ekim'e döndüğünde Cumhuriyet'le tanıştı.