CHP'li Gürer: 2025 Bütçesi Çiftçilere Umut Vermiyor!

Haberler.com

24.10.2024

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2025 yılı bütçe teklifinin çiftçi ve dar gelirli vatandaşlar için umut vermediğini belirterek, tarım ve hayvancılık desteklerinin yetersiz kaldığını vurguladı. Çiftçilerin borç yükünün ağırlaştığına dikkat çeken Gürer, destek ödemelerinin gecikmesinin sorunları artırdığını ifade etti.
(TBMM) - CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2025 yılı bütçe teklifine ilişkin, "Bu bütçe teklifi işçi, çiftçi, esnaf, emekli, engelli, dar gelirli için umut veren bir bütçe teklifi değildir. Çiftçi gelecek yıl ne yapacağını bilemez durumda. Bu yıl üretimde yaşanan sorunlar nedeniyle borcunu ödeyemiyor" dedi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2025 yılı bütçe teklifinde yer alan tarım ve hayvancılık desteklerine ilişkin açıklamalarda bulundu.

hbrlr1.com/cbdybafdkckckl

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00Değerli basın mensupları öncelikle dünkü terör

00:06sağlıcısına yaşamını yitirenlere Allah'tan rahmet

00:09ailelerine başsağlık diliyorum. Vefat edenlere başsağlığı

00:15diliyorum. Yaralılara da acil şifa diliyorum. Bugün iki bin

00:21yirmi beş yılı bütçesi teklifi meclise sunuldu. Bununla ilgili

00:29tarım ve gelirlilere yönelik veriler üzerinde

00:36değerlendirmelerde bulunacağım. Öncelikle tarımı değerlendirmek

00:44istiyorum.

00:47AKP iktidarı iki bin altı yılında çıkardığı tarım

00:53kanunun yirmi birinci maddesine göre milli gelirin yüzde birin

00:59her yıl çiftçiye vereceğini tarım kesimine vereceğini

01:05belirtti. Iki bin yirmi beş yılı bütçesinde milli gelinin

01:10yüzde biri altı yüz on beş milyar dört yüz milyon lira

01:15yapıyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın

01:20açıkladığı ve bütçe teklifine yer alan destek tutarı ise

01:25doğrudan destek yüz otuz beş milyar lira. Böylece çiftçiden

01:31bu yıl esirgenen destek tutarı dört yüz seksen milyar dört

01:36yüz milyon lira. Kanuna göre verilmesi gereken bu destek

01:41tarım kesimine ne yazık ki verilmiyor. Geçtiğimiz yılda

01:47milli gelirin yüzde biri olan dört yüz on bir milyar liranın

01:51doksan bir milyar lirası doğrudan destek olarak

01:55verilmişti. Iki yılda çiftçiden esirgenen desteğen toplamı

02:01sekiz yüz milyar lirayı buldu. Destek ödemeleri genelde bir

02:08yıl sonra verildiği için daha çiftçinin cebine girmeden o

02:13desteklerde enflasyon karşısına eriyip yok oluyor. Destek ya

02:18ekim döneminde ya da hasat döneminde çiftçiye verilmeli.

02:23Bir yıla sarkan desteğen çiftçiye bir faydası olmuyor.

02:28Mazot desteği veriyoruz deniliyor. Mazot desteğinin

02:32üç dört katı ÖTV ve KDV alınarak çiftçinin cebine o

02:39destek girmeden vergi yoluyla geri alıyor. Çiftçilerin

02:44bankalara hali hazırdaki borcu yedi yüz kırk dokuz milyar

02:49liraya çıkmış bulunuyor. Iki bin dört yılında çiftçinin

02:53borcu beş milyar dört yüz milyon liraydı. Buradaki

02:58artışı dikkatlerinize sunarım. Ayrıca piyasaya borçlarıyla

03:03birlikte çiftçilerin toplam borcu sekiz yüz milyar liraya

03:08aşmış bulunuyor. Yani çiftçi kredi kullanmadan ekim yapamaz

03:14duruma düşürüldü. Düşük alım fiyatları sürekli artan girdi

03:20fiyatları karşısında yetersiz kaldı. Çiftçi üretim yapmakta

03:25zorlanıyor. Gelecek yıl ne yapacağını bilmez durumda. Bu

03:31yıl ürettiği üründen para kazanamadı ve bunun sonucunda

03:37borçunu ödemekte zorlanıyor. Yürek gübre yılbaşında on iki

03:42bin altı yüz lirayken bayi de bugün fiyatı on dört bin beş

03:46yüz liraya çıkmış durumda. DAP gübre yılbaşında on sekiz bin

03:51beş yüz lirayken bayi fiyatı bugün yirmi üç bin yirmi üç bin

03:55iki yüz elli liraya çıkmış bulunuyor. Elli kiloluk süt

04:00yemi fiyatı da altı yüz lirayı aştı. Yerdi maliyetlerindeki

04:05artış devam ediyor. TÜİK ihtiyaç duyulduğu zaman fiyatı

04:11artan ürünle ihtiyaç olmadığı zaman durağın ürün

04:15ortalamasını aldığından yaptığı yasalarlarda tarımsal girdi

04:21fiyatlarını daha düşük göstermektedir. Yani çiftçi

04:25için DAB gübre ihtiyaçsa onun fiyatını bayi artırıyor.

04:28İhtiyacı olmayan gübrenin fiyatı düşük gösteriliyor. Ve o

04:32ay içinde yapılan ortalama değerlendirmede doğal olarak bu

04:37kez gübre daha düşük. Bir oranla TÜİK tarafından

04:44açıklanıyor. Gerçekçi bir değerlendirme yapılsa ihtiyaç

04:48olduğu dönemde gübrenin daha yüksek artış gösterdiği de

04:52ortaya çıkacak. Bitkisel üretimde TÜİK Mayıs ayında

04:57yaptığı açıklamada bir önceki yıla göre tarım ürünlerinin

05:01azalacağını meyve ve sebzede ise artış olacağını

05:05açıklamıştı. Bu yıl beklenen üretim yüz otuz sekiz milyon

05:09ton olarak bitkisel üretimde öngörülmüştü. Aralık ayında bu

05:14tahminin ne kadar tutacağını görmüş olacağız. Buğday, arpa,

05:19çavdar, yulaf, mısır ve şeker panzer üretiminde TÜİK'e göre

05:24azalışı öngörülüyor. Bu veriler ışığında iki bin yirmi

05:31beş yılı bütçe gerekçesinde yer alan rakamlara baktığımızda

05:35ise bu hedefin bundan sonraki yıllarda da olmayacağı

05:42görülüyor. Bitkisel üretimde iki bin dört yılında bütçe

05:49gerekçesine konan hedef değişikliği ise dikkat

05:53çekici. Iki bin yirmi dört yılında yüz otuz üç milyon ton

05:57olarak hedeflenen üretim miktarı iki bin yirmi beş

06:00yılında yüz otuz dört milyon tona iki bin yirmi altı yılında

06:04yüz otuz altı milyon tona çıkması öngörülüyor. Iki bin

06:09yirmi dört yılında bu hedefler iki bin yirmi beş yılı için yüz

06:12otuz milyon iki yüz bin ton iki bin yirmi altı için yüz otuz

06:16milyon altı yüz bin ton olarak ifade edilmişti. TÜİK'in yüz

06:21otuz sekiz milyon lira milyon ton bitkisel üretimi bütçe

06:26gerekçesinde yüz otuz üç milyon olarak yer alıyor. Bu

06:32hesaplamalarda doğal olarak önümüzdeki yıllardaki kuraklığın

06:36mevsim değişiminin etkileri süreceye yansıtılmamış. Ve

06:41böylece TÜİK'in öngörüsüyle iki bin yirmi beş yılı bütçe

06:45gerekçesinde yer alan rakamlar birbiriyle örtüşmüyor. Iki bin

06:51yirmi beş yılında et ithalatının devam edeceği de

06:56yine açıklanan iki bin yirmi beş yılı bütçe gerekçesindeki

07:00verilerle ortaya çıkıyor. Iki bin yirmi dört yılı bütçe

07:04gerekçesinde kişi başı kırmızı et üretim miktarı kırmızı ette

07:10arz güvenliği hayvansal protein ihtiyacının ne kadar

07:15kırmızı et ile karşılanacağı ölçümleniyor. Ve buna göre

07:19hayvan varlığı ve kasaplık güç oranı ortalama karkas ağırlığı

07:24çarpımın sonucu et üretim miktarı hesaplanıyor. Kırmızı

07:29et üretim miktarı yılda bir defa yıl sonunda TÜİK'in

07:35yayınladığı verilere bağlı ölçümleniyor. Kırmızı et

07:39üretimi iki bin yirmi üç yılı için bir milyon dokuz yüz kırk

07:44beş bin ton planlanmış bir milyon sekiz yüz yirmi yedi

07:49ton olarak gerçekleşmiş ve burada hedef değişikliği ortaya

07:54çıkmıştır. Iki bin yirmi dört yılında ise hedef olarak

07:58açıklanan miktar bir milyon yedi yüz yirmi yedi bin ton idi.

08:03Ancak bu hedef iki bin yirmi dört yılı sonu için iki milyon

08:09kırk bir bin tona çıkarıldığı görülüyor. Hedef ve tahminler

08:14yerli büyükbaş ve küçükbaş hayvanlardan elde edilecek et

08:19miktarıyla birlikte iki bin yirmi beş yılı bütçe

08:24gerekçesinde yer aldığı biçimiyle ithal edilecek besilik

08:29ve kasaplık hayvanlardan elde edilecek et miktarı dahil

08:33ederek hesaplandığı belirtiliyor. Iki bin yirmi

08:37yılında bütçe gerekçesinde böyle bir ifade yoktu. Bu

08:40durumda et kasaplık hayvan eti ve ııı hayvan ithalatının iki

08:48bin yirmi beş yılında da devam edeceği ortaya çıkıyor. Bu

08:53nedenle iki bin yirmi dört yılı bütçe gerekçesinde iki bin

08:56yirmi beş yılı tahmini bir milyon yedi yüz altmış dört

08:59ton iken iki bin yirmi beş yılı bütçe gerekçesinde hedef iki

09:04milyon üç yüz yirmi sekiz bin tona iki bin yirmi altı yılı

09:08tahmini iki bin yirmi dört yılında bir milyon yedi yüz

09:12seksen sekiz bin ton iken iki bin yirmi beş yılı bütçe

09:17hedeflerinde bu da iki milyon üç yüz seksen yedi bin tona

09:20çıkarıldığı görülüyor. Böylece et üretiminde iki bin yirmi beş

09:27yılında tahminlere ithal hayvanların da varlığı

09:31hesaplanarak tahmin yapılması bu et üretiminde artışı

09:35gösteriyor. Iki yılda bir milyon iki yüz bin hayvan

09:39ithalatı gerçekleşti. Bunun böyle devam edeceği de ortaya

09:44çıkmış durumda. Yani biz Avrupa'da hayva büyükbaş

09:48hayvan varlığında birinci izninde bir masal olduğu bu

09:52şekilde tescillenmiş durumda. Yani daha önceki yapılan her

09:58açıklamada Türkiye'nin hayvan varlığı

Önerilen