Emekliler dikkat! Kıdem tazminatları tehlikede mi? Prof. Dr. Aziz Çelik açıkladı.

Cumhuriyet

Emekliler dikkat! Kıdem tazminatları tehlikede mi? Prof. Dr. Aziz Çelik açıkladı. izleyin - Cumhuriyet Dailymotion'da

Transcript

00:00Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz sevgili seyirciler.

00:15Orta vadeli programda açıklanan tamamlayıcı emeklilik sistemi

00:19yani test hakkında konuşacağız.

00:21Tamamlayıcı emeklilik sistemi nedir?

00:23Bunu soracağız.

00:24Profesör Doktor Aziz Çelik bizlerle Aziz Bey hoş geldiniz.

00:29Hoş bulduk. Teşekkür ederim.

00:31Nasılsınız öncelikle?

00:33Teşekkür ederim. İyi yayınlar dilerim.

00:36Teşekkürler.

00:37İlk olarak bizim bu tamamlayıcı emeklilik sistemi olarak bahsettiğimiz şey nedir?

00:43Şimdi bu orta vadeli programda üç dönemdir var olan bir hedef.

00:48Daha önceki orta vadeli programlarda da vardı.

00:50Bu orta vadeli programda da söz ediliyor bunlar.

00:53Söylenen şu şu anda bir otomatik katılım sistemi adı altında

00:57bireysel bir emeklilik sistemi uygulanıyor.

01:00Bu emeklilik sistemine girmek zorunda ama çıkabiliyorsunuz bundan.

01:06Bu emeklilik sisteminde yüzde üç işçiden bir kesinti yapılıyor.

01:12Buna yüzde otuz bir devlet katkısı yapılıyor.

01:14Ve bunlar belli bir süre sonra emeklilik şey olarak ödemesi olarak çalışılabilir.

01:20ÖVP'de söylenen şu, otomatik katılım sisteminin işverenlerin de katkısıyla

01:26tamamlayıcı emeklilik sistemine dönüştürüleceği şeklinde bir cümle yer alıyor.

01:31Bundan fazlası yok ÖVP'de.

01:32Dolayısıyla buradan fazlasını nereden öğrenebiliyoruz?

01:36Bu konuda çıkan çeşitli haberler var.

01:38Hükümet'e yakın gazetelerde çıkan haberler söz konusu.

01:42Buralarda biraz daha fazla ayrıntı ya da nedir rivayet görebiliyoruz.

01:48Şimdi sorun şu, şu anda bir otomatik katılım sistemi var.

01:52Fakat bu otomatik katılım sisteminden çıkmak serbest olduğu için

01:55pek çok çalışan bu sistemden çıkmış durumda.

01:58Bir de yüzde üçlük bir kesinti yapılıyor burada.

02:01İşverenden bir kesinti yapılmıyor.

02:03Çalışanın kendisinden bir kesinti yapılıyor.

02:05Dolayısıyla bunun getirisi oldukça düşük kalıyor.

02:09ÖVP'de tasarrufların arttırılması başlığı altında buna işveren katkısı da şey yapılarak,

02:17eklenerek bir tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacağı söyleniyor.

02:21Şimdi sorunların birisi şu,

02:24işverenlerin buna kaynak ödemesi gerekecek.

02:27Bu kaynak nasıl olacak?

02:29İşverenlere ek bir şey mi getirilecek?

02:32Yani şu andaki ödemeleri dışında yüzde üçlük, dörtlük bir yükümlülük mü getirilecek?

02:37Yoksa kıdem tazminatından vazgeçilip,

02:40kıdem tazminatı bir bireysel fona mı dönüştürülecek?

02:43Şimdi bazı gazetelere baktığımız zaman, hükümete yakın bir gazetelere,

02:47bu daha önce de dille getirilmiş bir konuydu, ilk defa dile getirilmiyor.

02:50Söylemen şu,

02:52otomatik katılım sistemi, tamamlayıcı emeklilik sistemine dönüştürülürken,

02:57yüzde 8.3 bir firma ödeyecek işveren.

02:59Şimdi aynen böyle yazıyor, yüzde 8.3.

03:02Yüzde 8.3 neyin karşılığı?

03:04Kıdem tazminatının aylık karşılığıdır yüzde 8.3.

03:08Yani 12'de bir, 12 ayda bir kıdem tazminatı verilir.

03:12Ve deniyor ki bu haberlerde,

03:14işçiler bireysel emeklilik, tamamlayıcı emeklilik sistemine girdiklerinde,

03:19emekli olduklarında kıdem tazminatı alamayacaklar.

03:22Dolayısıyla, benim kıdem tazminatı tehlikede demenin sebebi,

03:29tamamlayıcı emeklilik sisteminin kaynağı konusunda şu anda resmi bir açıklama yok.

03:33Ama arkadan dillendirilen açıklamaların çoğu,

03:36kıdem tazminatının bu konuda düşünüldüğü şeklindedir.

03:39İşverenler durduk yerde, yüzde 3-4 gibi bir ek maliyeti üstlenmezler.

03:44Bunu mutlaka kıdem tazminatı yeriyle tefas etmek isteyeceklerdir.

03:48Zaten kıdem tazminatı fonu uzun zamandır gündemde vardı.

03:52Hükümet artık bunu dillendirmiyor.

03:54Kıdem tazminatı fonu dillendirmiyor.

03:56Bunun yerine dolaylı olarak böyle bir yol getiriyorlar.

03:59Dolayısıyla benim kanaatim,

04:01ya da dikkat çekmek istediğim tehlike,

04:03kıdem tazminatının tamamlayıcı emeklilik sistemi için kullanılabileceği şeklindedir.

04:09Bunu çünkü pek çok haberde görüyoruz.

04:12Bunun aksine de iddialar çıkıyor.

04:15Kıdem tazminatıyla bunun bir ilgisi yok şeklinde iddialar da çıkıyor.

04:18Fakat şu soruların cevabı yok.

04:20Kaynak ne olacak?

04:21Devlet yeni bir kaynak vermeyeceğine göre,

04:23çünkü sosyal güvenlik sistemine aktarılan kaynakları kısmak istiyorlar.

04:28Bunun anlamı şu,

04:29işverenlerden yeni bir kesinti yapılacak.

04:31İşverenler durduk yerde, yüzde 3-4 civarında bir kesintiyi kabul etmeyeceklerdir.

04:36O zaman geriye kıdem tazminatı kalıyor.

04:38Kıdem tazminatının da zaten dillendirildiğini biliyoruz.

04:42O yüzden tamamlayıcı emeklilik sistemi için

04:44kıdem tazminatını bir şeye dönüştürmek,

04:48bireysel emeklilik fonuna dönüştürme tehlikesi var.

04:51Ha, hükümet kalkıp şunu derse,

04:53hayır biz kıdem tazminatını hiçbir şekilde düşünmüyoruz,

04:56kıdem tazminatına dokunmayacağız.

04:57Elbette benim öngörülerim tutmamış olur.

05:00Bundan da sevinirim.

05:01Ama benim tahminim burada kıdem tazminatının düşünüldüğü yönden.

05:07Aziz Hocam, bir de orada dikkat çeken bir ayrıntı var.

05:10O da ikinci emekli maaşı gibi düşünün ayrıntısı.

05:13Onu da açıklamanızı istesem sizden.

05:15Tabii bu aslında ciddi bir tuzak.

05:19Şundan dolayı şu anda kamu emeklilik sistemi,

05:22yani Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından verilen emekli aylıkları

05:26emeklilerin ezici çoğunluğu için tatmin edici olmaktan çok uzak.

05:30Hatta sefalet aylığı düzeyinde.

05:32Milyonlarca insan on iki bin beş yüz lira alıyor.

05:34Ortalama emekli aylığı da on dört bin beş yüz lirayla

05:37on beş bin lira arasında seyrediyor ortalaması.

05:40Dolayısıyla bu çok düşük.

05:41O yüzden insanlara ikinci bir emekli aylığı fikri cazip geliyor.

05:47Yani on iki bin beş yüz lira alıyorum.

05:49On dört bin lira alıyorum.

05:50On beş bin lira alıyorum.

05:51Bunun üstüne bir on beş bin lira daha koymak ne güzel gibi geliyor.

05:54Fakat maalesef kazın ayağı öyle değil.

05:57Çünkü bu şu andaki emeklilik sistemi kanunsal bir emeklilik sistemi.

06:02Yani bu sistemde devlet emekli aylıkları

06:05belli bir miktarın altında düşünceyi yükseltiyor.

06:08Belli bir seviyede tutabiliyor.

06:09Tutmak isterse tutabilir.

06:10Kamu kaynağı ayırabilir.

06:12Ama öngörülen tamamlayıcı emeklilik sistemi

06:15tamamen özel bir emeklilik sistemi.

06:18Yani siz piyasadan herhangi bir fon satın almakla

06:21yani paranız var gidiyorsunuz

06:22ATP, BTP bir fon satın alıyorsunuz.

06:24Uzun vadeli yatırım yapıyorsunuz.

06:26Ya da paranızı vadeli mevduata yatırıyorsunuz.

06:29Uzun vadeli bir nemalandırma yapıyorsunuz.

06:31Bu aynı sisteme dayalı.

06:32Yani sizden diyelim ki

06:34ayda %3 kesiliyor şu anda bireysel emeklilik sisteminde.

06:38Buna da devlet %3, 30 katkıda bulunuyor.

06:42Bu nemalandırılıyor.

06:4310 yıl sonra, 20 yıl sonra bu size

06:45belli bir miktar olarak veriliyor.

06:47Şimdi bunun ikinci bir emekli maaşı olabilmesi için

06:51oldukça yüksek bir kesinti olması lazım.

06:54Şu anda

06:55Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılan

06:58uzun vadeli sigorta prim kesintisi %20'dir.

07:02Yani işçilerin, çalışanların bürüt ücretlerinin

07:05%20'si oranında bir kesinti yapılıyor.

07:07Bununla şu anda

07:09kamu emeklilik sistemi aylık ödemeye çalışıyor.

07:11Şimdi %20 ile dönmüyor sistem.

07:14%20 ile şu anda verilen aylıklar bu seviyede.

07:16Siz bunu %3 ile %4 ile

07:19bunun ne kadarını verebilirsiniz?

07:21Benim kanaatim

07:22mevcut emekli aylığının üstüne bir harçlık eklenebilir.

07:26Bireysel emeklilik sistemindeki getirelere bakıldığı zaman

07:30şu anda bunları şeyden izlemek mümkün.

07:32Emeklilik gözetim merkezinin şeyinden izlemek mümkün.

07:35Örneğin bu emeklilik sistemine girdiğiniz 20 yıl sonra

07:38şu kadar para yatırırsanız 20 yıl sonra ne olacak?

07:41Orada görüyorsunuz.

07:42Ve bu tatmin edici bir miktar olmaktan oldukça uzak.

07:45Bunun tatmin edici olabilmesi için yüksek kesinti oranı lazım.

07:48Yani şu anda %20'lik bir kesintiyle

07:52siz 12.500 liralık en düşük emekli aylığını

07:55bir de devlet katkısıyla verebilirken

07:57%3'lük bir kesintiyle ikinci bir emekli aylığının verilebilmesi

08:01piyasa koşullarında mümkün değildir.

08:04Çünkü bu piyasada değerlendirilecek.

08:06%3 getiriyle değerlendirilse bile

08:11%3 getiriyle değerlendirilse bile

08:13mümkün değildir.

08:14Bunun üstüne yani bir ikinci emekli aylığı asla olmayacaktır.

08:18İkinci bir emekli aylığı yerine

08:20emeklilikte bir harçlık olur mu?

08:22Evet olur. Yani bir emekli harçlığı olur.

08:24Ama ikinci bir emekli aylığı asla olmaz.

08:27Bunu besliler bilebilir şu anda.

08:28Yani şu anda besli olanlar

08:3110 yıldır, 12 yıldır besli olanlar

08:34bireysel emeklilikte olanlar

08:35daha önce hayat sigortalarında olanlar

08:37bunu gayet iyi bilirler.

08:39Evet oradan bir kaynak geliyor mu?

08:40Evet geliyor ama bu ikinci bir emekli aylığı değil.

08:42Bir harçlık ya da bir toplu para gelir oradan.

08:45Peki hala bunu insanlar

08:47kendileri de isterlerse nemalandırabilirler.

08:49Kendileri de bunu yatırım aracına dönüştürebilirler.

08:51Yani buradan ikinci bir emekli aylığı çıkmaz.

08:54Bu koyudan öyle bir su çıkmaz yani.

08:55İkinci bir emekli aylığı suyu çıkmaz.

08:57Onun için %15-20 gibi bir kesinti yapmanız lazım ki

09:01böyle bir kesinti de zaten yapılması mümkün değil.

09:06Hocam son olarak hem genelde bir özet şeklinde olsun diye

09:10olursa bu sistem yürürlüğe girerse

09:13işçi, emekçi, emekli

09:15köden tazminatından vazgeçmek zorunda mı kalacak?

09:19Şimdi bunu cevabını bilmiyorum.

09:21Ben bunun tehlike olduğunu söylüyorum.

09:23Yani şu anda başka bir kaynak şey olmadığı için,

09:26gösterilmediği için şu anda çalışmakta olanlar

09:29eğer bu sisteme girerlerse ve bu sistem köden tazminatının

09:33tabii karşılık olarak köden tazminatını ödemeyelim yerine

09:37buna prim ödeyelim şeklinde bir formül gerçekleşirse

09:41köden tazminatı ortadan kalkacak.

09:44Ama hükümet hayır biz bunu böyle yapmayacağız.

09:46Bizim köden tazminatı ortadan kaldırmak gibi bir hedefimiz yok.

09:49İşverenlere 4 puan ek yük getiriyoruz derlerse

09:53getirebilirler ama bunun sonucu ne olur?

09:55Onu da söyleyeyim size.

09:56İşverenler yeni bir 3-4 puanlık yük geldiğinde

10:01bunu bir biçimde ücretlerden çıkarırlar.

10:04Yani ücretlerden bu maliyeti çıkarırlar.

10:07Yani ücret artışlarını bundan düşürürler.

10:09Toplu sözleşmelerde bunu gündeme getirirler.

10:12Yani 3-4 puanlık bir maliyet artışının sonuçta faturası

10:17yine çalışana yansıyabilir.

10:19Yani bu sistemde dolayısıyla yapılması gereken

10:22tamamlayıcı emeklilik sistemi gibi zorlayıcı bir zorlama sistem

10:26yerine kamu emeklilik sistemine daha fazla kamu kaynağı

10:29ayrılarak emekli aylıklarının herkese yetecek bir düzeye

10:33çekilmesi bence.

10:34O yüzden tamamlayıcı emeklilik sisteminin ben çözüm

10:37olduğunu düşünmüyorum.

10:40Aziz Hocam çok teşekkürler.

10:41Oldukça aslında önemli bir konuya değindik.

10:44Eklemek istediğiniz son bir şey varsa onu da alayım sizden.

10:47Dilerseniz programı sonlandıralım.

10:48Şunu söylemek isterim.

10:50Şimdi bu çok sık gündeme geldi.

10:52Birkaç kez gündeme geldi.

10:54Dolayısıyla bunun kıdem tazminatıyla bir ilişkisi olmaz

10:58şeklinde bir rehaveti ben yanlış bulurum.

11:01Özellikle sendikalarda bu mesele sık sık gündeme getiriliyor.

11:07Bu meseleyi kıdem tazminatını da etkileyecek bir biçimde

11:10yapabilirler, gündeme getirebilirler.

11:13Şimdiden buna karşı hazırlıklı olunması gerekir.

11:16Kıdem tazminatının savunulması gerekir.

11:20Teşekkürler.

11:21Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri Prof.

11:24Dr.

11:24Aziz Çelik konuğumuzdu.

11:26Tamamlayıcı emeklilik sistemi hakkında konuştuk.

11:29Bakalım zaman ne gösterecek?

11:30Biz de takipçisi olacağız.

11:31Ancak bugünlük burada noktalayalım.

11:33Başka bir programda görüşmek üzere.

Kategori

Döküm

Önerilen