Balıkesirli domates üreticisi de isyanda

Sözcü Gazetesi

12.08.2024

Balıkesir Bandırmalı domates üreticileri, artan maliyetlere ve düşük alım ücretlerine karşı traktörleriyle yolu kapatarak Ankara’ya yürüyüşe geçti.

Kategori

🗞

Haberler

Döküm

Tüm video dökümünü görüntüle

00:00Ekonomi gazetesi yazarı ali ekber yıldırım çiftçinin halini en iyi bilen isim desek

00:06yanılmayız.

00:07Ali ekber bey merhaba.

00:08Merhaba senem hanım iyi yayınlar diliyorum.

00:11Çok teşekkürler.

00:12Yani gün geçmiyor ki bu ekrana çiftçinin 1 isyanını getirmeyelim.

00:17Şimdi kayısı üreticileri fiyat bekliyor ama bekleyenler de önemli ölçüde hayal

00:22kırıklığı yaşadı.

00:23Muhtemelen aynı akıbet onları da bekliyor.

00:26Ne dersiniz?

00:27Bu yıl sizin de söylediğiniz gibi gerçekten belki de son yılların en kötü yılı diyebiliriz.

00:35Tarım sektörü açısından hani hangi ürüne baksanız ciddi bir sıkıntı var.

00:41Özellikle maliyetler çok arttığı halde birçok üründe son 2 yıldır 3 yıldır üretici

00:47aynı fiyata bazı ürünlerde geçen yılın daha altında 1 fiyata ürününü satmak

00:53zorunda kalıyor.

00:54Hatta satamıyor.

00:55Bazı yerlerde de dolayısıyla tarımda gerçekten hani tam bir yangın yeri diyebileceğimiz

01:03bir durum yaşanıyor.

01:04İşte haberlerde de izledik kayısı da patates de domates de soğanda biberde birçok üründe

01:15yani.

01:16Hatta buğday arpa gibi ürünlerde sizin de belirttiğiniz gibi mesela buğdayda bu

01:22fiyat verildi.

01:23Yani toprak mahsulleri ofisi fiyatı açıkladı ama geçen yıla göre sadece %11 ile 12 arasında

01:30bir artış yapıldı.

01:31Çayda %3.6 lık bir artış yapıldı.

01:35Yani en iyi artış olan fındıkta %57 yapıldı ama fındık üreticisi de çok şikayetçi

01:42çünkü toplama maliyetini bile karşılamıyor.

01:45Hafta sonu ben Salihli'deydim.

01:48Salihli'de bölgeyi dolaştığımda bir kavun tarlasına gittik.

01:53Üretici 1.2 milyon lira masraf yaptığını bütün ürüne verilen fiyat 200 bin lira

02:00artık canına tak ettiği için orada bir duyuru yapmış.

02:05Gelin isteyen toplasın, para istemiyorum diye gelip insanlar bedava oradan kavunu

02:11alıyorlardı.

02:12Çünkü tarlasını süren karpuz tarlasını ürünü toplamadan sürenler var.

02:19Yani baktığımızda bu yıl tabi 1.si işte ekonomi programı uygulanıyor diye enflasyon

02:25artmasın diye içeride herhangi bir fiyatın ürünü arttığı zaman hemen ihracat yasağı

02:31getirilerek baskılandı.

02:32Üretici buradan ciddi zarar gördü.

02:35Seçimde olmaması nedeniyle hükümet işte geçmiş yıllarda baktığımızda geçen yıl

02:41önceki yıllarda hani seçim olduğu dönemde yine belli bir fiyat verip piyasadan ürünü

02:48almaya çalışıyordu.

02:49Ama şu anda seçimde olmaması nedeniyle üretici kaderine terk edildi.

02:56Öyle bir yapı oluştu ki ya üretici satamıyor diye şikayet ediyor.

03:01Çok haklı olarak tüketici de alamadığı için yani tüketici de fiyatlar yüksek alamadığı

03:07için bu sefer talepte de ciddi 1 düşüş var.

03:10Yani ürüne talep yok.

03:121 yandan ihracatı yasaklayarak 1 yarından içeride tüketicideki fiyat yüksek olunca

03:19üreticinin ürününe talep de yok.

03:21Yani en önemli sıkıntılardan birisi de bu şimdi mesela şöyle 1 araya gireyim kusura

03:27bakmayın.

03:28Şimdi üretici işte düşük fiyata vermek zorunda kalıyor.

03:32Bazen de veremiyor ama tüketici yüksekten alıyor.

03:35İşte bu süreçte aradakiler önemli ölçüde kazanıyorlar zaten.

03:40Yani onlar da işte tüccarlar kazanıyor oraya dair tabi ki ayrı 1 pencereyi daha

03:47geniş açmak lazım.

03:48Belki bilmiyorum ama ben mesela şunu merak ediyorum.

03:51Siz az önce söylediniz mesela geçen seneye göre dediniz %10, 11'lik 1 artış var.

03:57Ya sonuçta enflasyon ortada, bütün rakamlar ortada, akaryakıtın ne kadar arttığı ortada,

04:03enflasyon ortada, işte gübre fiyatının ne kadar arttığı ortada bunun nasıl 1 açıklaması

04:10olabilir?

04:11Çünkü bu şey değil ki yanılıyorsam düzeltin beni ama hani bugün çiftçiyi küstürdüğünüzde

04:20bugün ekmediğinde bu işte bugünün sorunu olarak kalmayacak ki yarın öbür gün önümüzdeki

04:27sene önümüze daha büyük bir sorun olarak çıkmayacak mı Ali bey dolayısıyla neye

04:32göre yapıyor?

04:33Yani bu bile bile kötülük değil mi?

04:35Bu bile bile çiftçiyi yok etmek değil mi?

04:40Bile bile tarımı yok etmek değil mi?

04:42Ben bunun mantığını anlamıyorum.

04:44Siz anlıyorsanız lütfen bize anlatın.

04:47Senem hanım ben bu soruyu bu sizin sorduğunuz yani bu %11, %12'lik artışı nasıl neye

04:55göre yaptınız diye bizzat Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'ya sordum.

05:01Yani sizin bana sorduğunuz soruyu ben de bakan beye sordum dedim ki ya %11, 12'lik

05:07artış hani nasıl hani neye göre hesaplandı?

05:11Söylediği şu biz belli üreticilerle üniversiteden hocalarımızla 1 çalışma yaptık, maliyet

05:18hesabı yaptık ve ortaya böyle 1 maliyet çıktı.

05:22Bunun üzerine ben de dedim ki ya şu maliyet hesabının detaylarını bana verebilir misiniz?

05:27Gübreyi kaç lira aldınız, mazotu kaç lira aldınız, işte hesabına dönmüş.

05:33Evet, yani biraz bunları evet, sayın bakanın söylediği hani görüşmeye görüştüğümüzde

05:39ben size anlatırım ama şey olarak veremem diye yani burada belli ki 1 sıkıntı var.

05:45Gerçekten neye göre alındığı enflasyona bakıyorsunuz işte eee haziran ayında açıklandığı

05:53buğday fiyatı o dönemki enflasyon %71 girdi fiyatlarına bakıyorsunuz, %50'nin üzerinde

06:01yani hiçbir akla mantığa sığmayan 1 fiyat artışı arpada %3.6 yani diyorum ya neye

06:09göre belirleniyor bu hani hangi maliyeti aldınız?

06:13Hatta benim önerim şu oldu sayın bakana dedim ki ya bölgesel olarak mesela Konya,

06:18Adana, Tekirdağ, İç Anadolu'dan birçok yerden çiftçiler belirleyin.

06:24O çiftçi üretime başladığı andan itibaren yani tohum alırken o tarlayı sürerken işte

06:31çapa yapılıyorsa çapa yapılırken yani üreticileri bir üreticiler belirleyin.

06:37Onların her yaptığı masrafı yazın, ürün hasada geldiğinde de bakın kardeşim ben

06:43sizin yaptığınız masraftan şu maliyeti çıkardım.

06:47Maliyetimiz bu fiyatımız da bu diye böyle de bir çözüm getirecek bir öneride de

06:52bulundum.

06:53Ama ne yazık ki bunlar yapılmıyor ve tam da söylediğiniz gibi yani tarım gerçekten

06:59bir anlamda artık ben de buna inanmaya başladım.

07:03Bilinçli bir şekilde yok edilmeye çalışılıyor.

07:07Çünkü bakıyorsunuz ya 1 ürün değil 2 ürün değil genel olarak yani geçmişte şöyle

07:13bazı ürünlerde sorun olurdu.

07:15Üretimi çok olan ürünlerde sıkıntı olur ama çiftçi başka bir üründen para kazanırdı.

07:21Ama bu yıl özellikle bu yıl baktığımızda ya hangi ürüne baksanız sıkıntı hangi

07:27ürüne baksanız çiftçi zarar ediyor.

07:30Dolayısıyla artık çiftçideki genel beklenti ve söylem şu o zaman ben ekmeyeyim.

07:36Çünkü hangi ürüne eksem zarar ediyorum.

07:39Paramı götürüp bankaya yatırsam çok daha fazlasını kazanırdım.

07:43O yüzden de ben ekmek istemiyorum artık diyor ve bu gerçekten bir ülkenin tarımı

07:48için olabilecek en kötü durum.

07:50Yani bunun ötesi yok.

07:52Eğer ekilmezse ki yakın zamanda yayınladım ben adana'da işte çiftçilere güz döneminde

08:00ekim yapmayın suyumuz yok diye.

08:02Şimdi güz döneminde adana'da üretilen ürünler belli yani soğan, patates, marul

08:10gibi her türlü sebze, sarımsak bunlar ekilmediği zaman ne olacak?

08:15Üretim azalacak.

08:16Üretim azalınca fiyat artacak, fiyat artınca ihracat yasaklanacak, üzerine ithalat başlayacak.

08:23Tam da biraz önce sizin dediğiniz gibi yani bu üretim devam etmediğinde çiftçi

08:29üretmeyince daha iyi bir gelecek bizi beklemiyor.

08:32Tam da daha kötü gelecek.

08:34Tam bir gıda krizi, dışa bağımlı olma bu arada mesela bütün bunlara rağmen cumhurbaşkanı

08:42erdoğan geçtiğimiz haftalarda şey demişti değil mi hani tarım bitti mahvoldu söylemlerine

08:47kesinlikle inanmayın yok öyle 1 şey diye 1 ifadesini de şimdi hatırladım ama sadece

08:56rakamlar bile ne kadar çiftçi şeyden koptu, tarımdan koptu, o bile bize 1 sürü şey

09:02söylüyor.

09:03Ekber bey değil mi?

09:05Çoğu kişi bıraktı mı bunu yani artık?

09:08Şöyle yani şimdi kırsal kesimde yani siz bir köyde yaşıyorsanız tarlanızı sürmediğiniz

09:15zaman adeta ayıplanır yani bak tarlasını bile süremiyor hani üretim yapamıyor.

09:21Bu nedenle çiftçi iyi kötü 1 şey ekmek istiyor fakat gerçekten giderek burada genç

09:27çiftçiler zaten koptu.

09:29Artık kırsalda genç çiftçi kalmıyor ama normal çiftçiler de ekim yapsa bile bunu

09:36azaltıyor.

Önerilen