สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจที่จังหวัดสกลนคร

เวลา 10.00 น. วันที่ 13 กรกฎาคม 2563 สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังที่พักสงฆ์บ่อแก้วมณีโชติ อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร ทรงสักการะอัฐิ หลวงปู่ผาง โกสโล ในโอกาสฉลองโกสลเจดีย์ ซึ่งคณะศิษยานุศิษย์และพุทธศาสนิกชนร่วมกันจัดสร้างขึ้น แล้วเสร็จเมื่อปี 2562 เพื่อเป็นอนุสรณ์บูชาสำหรับบรรจุอัฐิหลวงปู่ผาง โกสโล
หลวงปู่ผาง นามเดิม ผาง สิงอ่อน เกิดเมื่อวันที่ 7 เมษายน 2459 ที่เมืองอาดสะพังทอง ปัจจุบันคือเมืองพะลานไช แขวงสะหวันนะเขต สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เป็นบุตรของ นายสิง และ นางอ่อน สิงอ่อน ด้วยมีศรัทธาในพระพุทธศาสนาจึงเดินทางมากราบไหว้พระธาตุพนมหลายครั้ง ก่อนจะบรรพชาเป็นสามเณรที่วัดบ้านโคกเลาะ อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี และอุปสมบทเมื่อปี 2502 ที่วัดกุดเรือคำ อำเภอวานรนิวาส จังหวัดสกลนคร ฉายา โกสโล หมายถึง ผู้ฉลาด รอบรู้ มีไหวพริบ มีพระครูอดุลสังฆกิจ มหาเถื่อน อุชุกาโร เป็นพระอุปัชฌาย์ พระครูพิพิธ ธรรมสุนทร คำฟอง เขมจาโร เป็นพระกรรมวาจาจารย์
หลวงปู่ผาง ได้บำเพ็ญสาธารณประโยชน์ทั้งทางโลกและทางธรรม ช่วยเหลือชุมชนและชาวบ้านที่เดือดร้อน พร้อมเผยแผ่พระพุทธศาสนาทั้งในไทยและลาว เคยจำพรรษาในวัดต่าง ๆ โดยเฉพาะในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ อาทิ จังหวัดนครราชสีมา หนองคาย บึงกาฬ มุกดาหาร และสกลนคร ด้วยเป็นพระนักปฏิบัติทำให้มีพุทธศาสนิกชนเลื่อมใสและศรัทธามาก เคยดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส สำนักสงฆ์ภูหินปูน บ้านหินแตก อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร ตั้งแต่ปี 2538-2558 ก่อนมรณภาพด้วยโรคชราที่วัดสว่างอารมณ์ อำเภอพรเจริญ จังหวัดบึงกาฬ เมื่อวันที่ 7 ธันวาคม 2558 สิริอายุ 99 ปี พรรษา 57
สำหรับที่พักสงฆ์บ่อแก้วมณีโชติ ตั้งขึ้นตามดำริของหลวงปู่ผาง เพื่อรักษาร่องรอยธรรม โดยในอดีต เคยเป็นเส้นทางที่พระอาจารย์ เช่น หลวงปู่หลุย จันทสาโร ธุดงค์มาพัก ปัจจุบันมี พระปริญญา กิตติธโร เป็นหัวหน้าที่พักสงฆ์ฯ มีพระจำพรรษา 2 รูป สามเณร 1 รูป และแม่ชี 1 คน
เวลา 11.23 น. เสด็จพระราชดำเนินไปยังอ่างเก็บน้ำวัดป่าดงชมพูพาน อำเภอภูพาน ทรงเปิดโครงการจัดหาน้ำช่วยเหลือโรงเรียนท่านผู้หญิงจันทิมา พึ่งบารมี ซึ่งกรมชลประทาน สนองพระราชดำริด้วยการปรับปรุงสระเก็บน้ำ, ก่อสร้างสถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้า, ท่อส่งน้ำ, และบ่อพักน้ำ เพื่อใช้ในกิจกรรมการเกษตรของโรงเรียนฯ ต่อมาในปี 2561 ทรงมีพระราชดำริเพิ่มเติม เนื่องจากโรงเรียนฯ ประสบปัญหาขาดแคลนน้ำสำหรับการอุปโภค บริโภค กรมชลประทาน จึงปรับปรุงสระเก็บน้ำแห่งเดิมให้สามารถเก็บกักน้ำได้เพิ่มขึ้นเป็น 36,000 ลูกบาศก์เมตร จากเดิม 18,200 ลูกบาศก์เมตร ก่อสร้างสถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้าแบบแพลอยน้ำ และท่อสูบน้ำความยาว 960 เมตรจากจุดสูบน้ำถึงจุดพักน้ำ จนปัจจุบัน มีน้ำใช้ในการอุปโภค บริโภคและการทำการเกษตรอย่างเพียงพอ
จากนั้น เสด็จพระราชดำเนินไปทรงติดตามความก้าวหน้าโครงการตามพระราชดำริ ณ โรงเรียนท่านผู้หญิงจันทิมา พึ่งบารมี อำเภอภูพาน ซึ่งก่อตั้งขึ้นเพื่อขยายโอกาสให้นักเรียนที่จบประถมศึกษาปีที่ 6 ทุกคนได้รับการศึกษาต่อในระดับมัธยมศึกษาอย่างทั่วถึง และให้นักเรียนได้เรียนอยู่ใกล้บ้าน เป็นการส่งเสริมให้โรงเรียน บ้าน และชุมชนได้ช่วยเหลือเกื้อกูลชึ่งกันและกัน ปัจจุบัน เปิดสอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 มีนักเรียน 566 คน ด้านการเรียนการสอน นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น ทั้งวิชาภาษาไทย วิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และภาษาอังกฤษ รวมทั้งทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ควบคู่กับการปลูกฝังคุณธรรมและจริยธรรม ทั้งนี้ ในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-