«اگزوسوت»، ابزاری برای کاوش در کشتی باستانی غرق شده

«بازگشت به آنتی کیتِرا» (Antikyther) نام طرح پژوهشی دریایی است مشترکا توسط امور دریایی باستانی یونان و مؤسسه اقیانوس نگاری در ماساچوست آمریکا انجام می شود. این پژوهش در ناحیه ای انجام می شود که تقریباً ۲۰۰۰ سال پیش، بین سالهای ۶۰ تا ۵۰ سال پیش از میلاد مسیح کشتی ای پر از کارهای هنری غرق شده است. این کشتی غرق شده به دلیل ساز و کار «آنتی کیترا»، شهرت پیدا کرده است. آنتی کیترا ساز وکار ییچیده است که ۱۰۰ سال پیش از میلاد مسح ساخته شده و حساب قدیمی ترین ماشین حساب دنیا به شمار می رود

پژوهشگران برای رفتن به داخل این کشتی، نوعی لباس زره مانند، موسوم به “اگزوسوت” در اختیار دارند. این لباس شبیه به لباسهایی است که در داستانهای علمی تخیلی دیده می شود. با اگزوسوت غواصان می توانند تا عمق بیش از ۳۰۰ متر زیر آب بروند و چهار ساعت زیر آب بمانند، بدون این که برای بازگشت به سطح نیاز داشته باشند زمانی طولانی منتظر کاهش تدریجی فشار بمانند. وزن اگزوسوت ۲۴۰ کیلوگرم است و ارتفاع آن ۲ متر است.

رانشگرهایی با توان ۱.۶ اسب بخار که با پا کنترل می شوند و ۱۸ مفصل چرخان در بازوها و پاها در این ابزار به کار رفته است. با این ابزارها انجام بسیاری از حرکات که حتی با ظریف ترین و سریع ترین شناورهای دیگر زیردریایی ناممکن است، میسر می شود.

تئودولو، باستان شناس یونانی می گوید: «با اینکه اگزوسوت شبیه به لباس فضانوردان است و خیلی پچیده به نظر می رسد، در واقع بسیار ساده است. با این لباس دیگر اسم کار ما غواصی نیست. بلکه در واقع مشغول هدایت زیردریایی ای هستیم که به تن کرده ایم.»

مکانیسم کار «آنتی کیترا» در سال ۱۹۰۰ میلادی کشف شد و اینک در موزه باستان شناسی ملی در آتن نگاهداری می شود. یونانیان این مکانیسم بسیار پیچیده را با ۴۰ چرخ دنده مفرغی، برای پیگیری چرخه های منظومه شمسی به کار می بردند.

خبرنگار یورونیوز می گوید: «سازوکار آنتی کیترا پدر همه کامپیوترهای مدرن است و معروفترین شیئی است که از این کشتیِ غرق شده به دست آمده است. باستان شناسان امیدوارند که با این پروژه پژوهشی بتوانند سراغ کشتیهای باستانیِ غرق شده دیگر بروند. چون به هر حال دریای یونان بزرگترین موزه اروپاست که هنوز کاوشی در آن صورت نگرفته است.»