ญี่ปุ่นขาลง?...

ญี่ปุ่นขาลง?...

รายการ คิดเล่นเห็นต่างกับคำผกาอินเจแปน ประจำวันอาทิตย์ที่ 15 กันยายน 2556

Lost decade ทศวรรษที่สูญหายไปในญี่ปุ่น ภาพที่เห็นจากภายนอกอาจเป็นภาพลวงตา ญี่ปุ่นอาจมีอะไรที่ต่างจากที่มองเห็น บางทีรับกับมันไม่ทัน โดยเฉพาะความตกต่ำในภาคเศรษฐกิจ โดยเฉพาะเรื่องเงินเดือนของ อ.ปวินที่ นับวันมันจะหดลงเรื่อยๆ ซึ่งปกติเงินเดือนหากทำงานที่ไหนนานขึ้นก็จะเพิ่มขึ้นซึ่งเป็นธรรมชาติของการทำงาน เช่นตอนที่ อ.ปวินทำงานที่ประเทศสิงคโปร์ เงินเดือนขึ้นทุกปี สิ้นเดือนออกนับเงินไม่ทัน แต่พอมาอยู่ญี่ปุ่นเงินลดลง และอยู่ในช่วงเศรษฐกิจขาลง ยิ่งทำงาน เงินเดือนยิ่งถูกตัดลงไปเรื่อยๆ พอสิ้นเดือนผู้อำนวยการก็เรียกไปคุยว่าเงินถูกตัดไปอีกกี่เปอร์เซนต์ ซึ่งส่งผลกระทบเหมือนกัน ดังนั้นอย่าวาดภาพว่ามาทำงานที่ญี่ปุ่นจะร่ำรวยเป็นเศรษฐี

คำผกาถามว่า ถ้าสิ่งนี้เกิดขึ้นที่เมืองไทยข้าราชการ จะประท้วงหรือไม่ และทำไมข้าราชการที่นี่ถึงไม่ประท้วง ซึ่ง อ.ปวิน ตอบว่า สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นที่เข้าใจกันอยู่แล้ว ของประชาชนที่นี่ ว่าภาวะเศรษฐกิจเป็นอย่างไร และพยายามรับกับมันและรัฐบาลอยู่ในสถานะที่แก้ไขเรื่องนี้อยู่ แต่การแก้ปัญหาไม่สามารถทำได้เพียงชั่วข้ามคืน ทำให้ช่วงนี้ญี่ปุ่นเปลี่ยนนายกฯเป็นว่าเล่น เปลี่ยนแล้วเลือกตั้งใหม่ แต่ก็ไม่สามารถฟื้นสถานะทางเศรษฐกิจได้ เมื่อเลือกฝ่ายค้านขึ้นมาก็ไม่สามารถแก้ปัญหาได้ ดังนั้นต้องเลือกพรรค LDP กลับมาทำงานใหม่ แต่อย่างน้อยเป็นการสอนว่าคนญี่ปุ่นเคารพกฎเกณฑ์ คือเมื่อรู้ว่า เลือกมาผิด ก็ก้มตาก้มหน้ารับกรรม รับเงินเดือนน้อยไป ซึ่ง อ.ปวินมองว่าไม่เหมือน สังคมไทย ที่ "ดัดจริต" คนต่างจังหวัดเลือกมา แล้วคนกรุงมา "โค่นล้ม" ทำให้ "เสียระบบ" แต่ญี่ปุ่นเขาก็รอให้รัฐบาลพิสูจน์ผลงาน ถ้าไม่ได้ก็ออกไปแล้วเลือกใหม่ ซึ่งเขาก็ยอมรับเงื่อนไขนี้

แต่ใช่ว่าญี่ปุ่นจะไม่มีการประท้วง เช่นการประท้วงโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ เป็นต้น แต่เป็นการประท้วงเป็นเรื่องๆไป ซึ่งขณะนี้มีเด็กมัธยมเริ่มออกมาประท้วงแล้ว เพราะเขาก็ห่วงอนาคตของเขาเช่นกัน

ญี่ปุ่นเองตอนนี้เสียตลาดการค้าไปมากเหลือเพียงอุตสาหกรรมรถยนต์ เพราะถูกเกาหลีใต้ดึงไปเช่น สินค้า "ซัมซุง" ตอนนี้สามารถทำตลาดสู้กับอเมริกาได้แล้ว ดังนั้นสิ่งที่ญี่ปุ่นสูญเสียไป Lost Create Activity ตอนนี้ญี่ปุ่นแทบไม่มีสินค้าที่ริเริ่มสร้างสรรค์จริงๆ แม้ว่าจะมีการสร้าง Robot ขึ้นมาบ้างแต่ไม่ใช่สินค้าสร้างสรรค์ในเชิงพาณิชย์ ทำให้ญี่ปุ่นสูญเสียตลาดตรงนี้ไป

คำผกามองว่า ญี่ปุ่นถือว่าเป็นเจ้าพ่อเจ้าแม่ Pop culture เสียดายที่เสียตลาดตรงนี้ แต่เนื่องจากญี่ปุ่นเป็นคนประเภทสมบูรณ์แบบ คือทุกอย่างต้องสมบูรณ์ ละเอียด ละออเช่น ข้าวห่อสาหร่ายมีการออกแบบเวลาเปิดกินมือไม่ต้องไปสัมผัสสาหร่ายแต่อย่างไร ความละเอียดละออมากเกินไป อาจเป็นเหตุให้ญี่ปุ่นสูญเสียตลาดไป อย่างไรก็ตาม อ .ปวินมองว่า ส่วนหนึ่งอาจมาจาก รัฐบาลให้งบประมาณ Create Activity น้อยเกินไปหรือรัฐบาลอาจแก้ปัญหาไม่ตรงจุดดังนั้นญี่ปุ่นต้องเพิ่มขีดความสามารถการแข่งขันให้มากขึ้นเพราะ ตลาดอยู่ล้อมรอบเช่น จีน เกาหลีใต้ พัฒนาไปมากจนรู้สึกว่าญี่ปุ่นถดถอยไปมาก

การรับแรงงานต่างชาติ เป็นสิ่งหนึ่งที่ญี่ปุ่นไม่รับแรงงานต่างชาติเลย ขณะที่สิงคโปร์ อ.ปวินบอกว่า ไทยเป็นประเทศที่สอง รองจากไต้หวัน ที่คนไทยไปค้าแรงงานที่นั่น ซึ่งส่วนใหญ่ไปทำงานก่อสร้าง ประมาณ 50,000 กว่าคนแล้ว และสิ่งหนึ่งที่เป็นปัญหาของญี่ปุ่นคือการ Protectionism คือการปกป้อง ไม่ใช่เฉพาะการปกป้องการค้าของตนเองเท่านั้น ยังปกป้องตลาดของตนเองด้วย ซึ่งนักการเมืองเขาห่วงว่าหากเปิดตลาดเข้ามามากเพียงใด ซื้อของต่างประเทศเข้ามามากเกินไป อาจกระทบต่อผู้ผลิตภายในประเทศด้วย ซึ่งพวกนี้มีอิทธิพล ถือว่าเป็นฐานทางการเมืองและการเงินของนักการเมือง ดังนั้นนักการเมืองต้องคิดว่าจะเอาแรงงานเข้ามาเท่าไหร่ หรือเอาสินค้าเข้ามาเท่าไหร่

คำผกามองว่า สำหรับความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ ที่ผ่านมาเดิม สหรัฐ อันดับหนึ่ง ญี่ปุ่นอันดับสอง และจีนอันดับสาม แต่ขณะนี้ จีนได้แทรกมาเป็นอันดับสอง แต่ญี่ปุ่นตกไปอันดับสาม แต่ถ้าจะให้เลือกว่าจะไปอยู่ที่ไหน ทั้งอากาศ น้ำ สวัสดิการของรัฐ การใช้ชีวิตในสังคม จะเลือก Decline Japan หรือ Rising China นอกจากนี้สถิติการว่างงานของญี่ปุ่นต่ำมาก เมื่อเทียบกับฝรั่งเศส สเปน อิตาลี ซึ่งแม้ว่าจะ Decline แต่ญี่ปุ่นยังรักษาคุณภาพชีวิตไว้อยู่

อ.ปวินมองว่าการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจตกต่ำของญี่ปุ่นนั้นขณะนี้ยังไม่แน่ใจว่า ตอนนี้หาทางออกเจอหรือไม่ เพราะขณะนี้ญี่ปุ่นกำลังเดินอยู่ในเขาวงกต การไปลงทุนประเทศอื่นก็ยังอยู่ในภาวะชะลอตัว เมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆที่เจอภาวะถดถอยทางเศรษฐกิจ แต่การลงทุนในต่างประเทศยังมีอยู่ แต่สิ่งที่คำผกามองเห็นความถดถอยของญี่ปุ่น ดูได้จากร้านอาหาร Fast food, Convenience Store มีจำนวนมากขึ้น และมีการบริโภคอย่างระมัดระวังมากขึ้น